Bybel der natuure of historie der insecten. Deel 2

Tab. XLIV. Explicatio. Observationes circa Vermiculos, in tuberculis foliorum Salicis reperiundos, iconibus explanatae.

Fig. I, II, & III.

Tubercula foliorum Salignorum, Ovum, & Vermes, sex singularibus iconibus repraesentata.

Fig. I.

a.	Externum folii latus.
b.b.	Latus internum.
c.	Verruculae ex rotundo ovatae.
d.	Aliae oblongae.
e.	Aliae rugosae.
f.	Verruculae, quae veluti cariosae apparent.
g.	Verrucula majori nervo adsidens.
h.	Alia, quae folii extremitatem occupat.
i.	Alia, quae ipso super Nervo locata est.
k.	Alia, quae utrinque aequè alte ultra folii tunicas extuberat.
l.	Quaedam petiolum folii obsidens.
m.	Septem rudimenta Tuberculorum, in utroque folii latere exhibita.

Fig. II.

n.	Ovum, quod in rudimentis tuberculorum reperitur.

Fig. I.

o.	Tuberculum rimâ dehiscens, in cujus medio Ovum conspicitur.

Fig. II.

p.	Ovum magnitudine auctum; ut ideò absconditi Vermis Caput & bini Oculi per id transpareant.

TAB. XLIV. Verklaart. De Observatien omtrent de Wormkens in de Wratkens der willige bladeren voorgesteld, in afbeeldingen vertoont.

Fig. I, II, & III.

De Wratkens op de willige bladeren, het Ey, en de Wurm, in ses bysondere afbeeldingen vertoont.

Fig. I.

a.	De buytenste syde des blads.
b.b.	De binnenste syde.
c.	De Wratkens die rondagtig ovaal syn.
d.	Deselve die langwerpig syn.
e.	Die rimpelig syn.
f.	De Wratkens die haar vertoonen, als of se van de Wurm gestooken waaren.
g.	Een Wratken tegens de groote senuw aan geplaatst.
h.	Een dat op de kant van het blad staat.
i.	Een dat op de senuw selve staat.
k.	Een dat aan weer syden even hoog, boven de vliessen van het blad is uytpuylende.
l.	Een dat op de steel van het blad staat.
m.	Seven begintselen van Uytwaskens, aan weer syden op het blad vertoont.

Fig. II.

n.	Het Ey dat men in de begintselen der Wratkens vint.

Fig. I.

o.	Het Wratken met een spleet van een geweeken, daar het Ey in het midden gesien wort.

Fig. II.

p.	Het Ey grooter geworden, soo dat men het Hooft en de twee Oogen van de besloote Wurm daar siet doorschynen.

[p. 101]

Fig. I.

q.	Eruca-convolvulus in aetate perfecta constitutus.
r.	Oscillum, quo Eruca exesum tuberculum perforavit.

Fig. III.

Erucula ista microscopio conspecta.

s.	Oculi.
t.t.	Sex Crura anteriora.
u.	Sex e Cruribus duodecim mediis.
x.	Duo Crura postrema, ad Caudam sita.

Fig. I.

y.	Modus, quo Eruca podicem suum e foramine verruculae protendit, & excrementa sua ejicit.
z.z.	Duae Maculae ferrugineae folii Saligni, altera clausa, altera aperta, intra quam Nervos folii, Excrementa & Caput alius Vermiculi, ibi intus degentis, nudata videre licet. Vermiculum istum nativa magnitudine repraesentat figura viii.

Fig. IV, V, VI.

Textum, Musca, & hujus partes illae, quarum ope folia perforat, quinque iconibus expressae,

Fig. IV.

a.	Ovatum Vermis textum.
b.	Musca.

Fig. V.

Musca, microscopio intercedente deficta.

c.	Antennae ejus.
d.d.	Duae Maculae nigrescentes, Alis inscriptae.
e.e.	Sex Crura, una cum suis Articulis & duobus Unguibus.

Fig. VI.

Partes, quibus Foemella folium perforat.

f.f.	Postremi Abdominis Annuli.
g.	Instrumentum Serrae simile.
h.h.	Duae partes corneo-osseae, cuspidatae.

Fig. IV.

i.	Operculum, quod de tela sua, tanquam de doliolo, protrudunt Muscae in lucem prodeuntes.

Fig. VII.

Minimum quoddam Animalculum, aucta magnitudine defictum, quod a foris in tubercula Salicum devenit.

Fig. I.

q.	De in een gerolde Rupse in syn vollen ouderdom.
r.	Het gaatken, dat hy in het uytgegete wratken heeft gebeeten.

Fig. III.

Dit Rupsken onder een vergrootglas gesien.

s.	De oogen.
t.t.	De voorste ses Voeten.
v.	Ses van de middelste twaalf Voeten.
x.	De twee laatste Voeten aan de staart.

Fig. I.

y.	De manier, hoe dese Rups syn aars uyt het gaatken van het wratken steekt, en syn vuyligheden lost.
z.z.	Twee ysercouleurige Vlakskens op het Willige blad, het eene geslooten, het andere geopent, waar in men de Senuwen van het blad, en de Vuyligheden en het Hooft van een ander Wurmken, dat daar tusschen beyden leeft, ontbloot siet. Het welk wurmken, in de viii. figuur, levens groote vertoont wort.

Fig. IV, V, & VI.

Het spinsel, de Vlieg, ende syn deelen, daar hy de bladeren mee doorboort, in vyf afbeeldingen.

Fig. IV.

a.	Het eyronde spinsel van de Wurm.
b.	Het Vliegken.

Fig. V.

Dit vliegken onder een vergrootglas getekent.

c.	Syne Spiesjes.
d.d.	Twee swartagtige vlakskens op de vleugelen.
e.	De ses beenen, met haar articulatien en twee nagelen.

Fig. VI.

De deelen, daar het Wyfken de bladeren mee doorboort.

f.f.	De laatste Ringen van den Buyk.
g.	Een instrument als een Saag.
h.h.	Twee spitse hoornbeenige deelen.

Fig. IV.

i.	Het Boomken, gelyk het deksel van een Ton, dat de Vliegkens uyt haar spinsel stooten.

Fig. VII.

Een seer kleen Beesken in het groot vertoont, dat van buyten in de gewaskens, op de Willigen komt.

[p. 102]

Fig. VIII.

Vermiculus Apus, nativa magnitudine delineatus, inter tunicas foliorum Salicis reperiundus. Vid. Fig. i. lit. z. z.

Fig. IX.

Idem Vermiculus, microscopii interventu refraesentatus.

a.	Caput & bini Dentes.
b.b.	Latus ejus Thorax, & transparentes Fistulae pulmonales.
c.c.	Reliqui Annuli corporis, quod subacute convergit, & pilis obsitum est.

Fig. X.

Nympha, in quam Vermiculus mox exhibitus mutatur, nonnihil ultra magnitudinem naturalem auctus.

Fig. XI.

Eadem Nympha, auctiore magnitudine depicta.

a.	Incurvae duae Setae in capite.
b.b.	Cornicula sive Antennae.
c.c.	Primum & secundum par Crurum: secundum duabus Setis armatum est.
d.d.	Duae Alarum Vaginae.
e.e.	Tertium par Crurum, suis cum Setis.
f.	Corporis Annuli, cum Aculeis in Cauda.

Fig. XII.

Scarabeus, in quem Nympha haec procrescit.

Fig. XIII.

Is ipse Scarabeus, aucta magnitudine.

a.	Oculi ejus reticulati.
b.	Corneo-osseum Rostrum.
c.c.	Antennae sive Cornua.
d.d.d.	Sex Crura, quorum postremis Scarabeus prosilit.
e.e.	Vaginae Alarum.

Fig. XIV.

Rudimenta quaedam egerminantium soliorum Salicis.

a.	Quatuor modo progerminantia Salicis folia, aspera, suis petiolis innixa.
b.	Vermiculi quidam rubri, qui intra folia ista siti inveniuntur.

Fig. XV.

Musca, quae ex uno horum Vermiculorum succrevit, magnitudine aucta depicta.

Fig. VIII.

Een voeteloos Wurmken levens groote, dat men tussen de vliesen der Willige bladen in vint. Siet Fig. I. lett. zz. Tabula I.

Fig. IX.

Het selve Wurmken, in het groot vertoont.

a.	Syn Borst, en twee Tanden.
b.b.	Syn breede Borst, met deurschynende Longaderen.
c.c.	De vordere Ringen van het lighaam, dat spitsagtig toeloopt, en met hayrkens beset is.

Fig.X.

De Pop, daar dit Wurmken in verandert, een haayrken grooter als het leeven.

Fig. XI.

Deselve Pop in het groot.

a.	Twee kromme Borstels in het Hooft.
b.b.	De Hoornkens of de Spiesjes.
c.c.	Het eerste ende tweede paar Beenen, op welke laatste twee Borstels staan.
d.d.	De twee Scheeden der Vleugelen.
e.e.	Het derde paar Beenen, met haare Borstels.
f.	De Ringen des Lighaams, met de Angels in de Staart.

Fig. XII.

De Schalbyter, daar dese Pop in vergroeyt.

Fig. XIII.

Dit selve Beesken in het groot.

a.	Syn Oogen, die als een Netken syn.
b.	Syn Hoornbeenige Bek.
c.c.	Syn Hoornen of Spiesjes.
d.d.d.	De ses Beenen, met welkers laatste hy springt.
e.e.	De Scheeden der Vleugelen.

Fig, XIV.

Eenige begintselen van uytspruytende Willegeboom-Bladeren.

a.	Vier eerst uyt spruytende Ruyge Willige Bladeren op haar Steelken.
b.	Eenige Roode Wurmkens, die men daar tussen beyden in geplaatst vint.

Fig. XV.

Het Vliegken in het groot, dat uyt een van dese Wurmkens vergroeyt is.

[p. 103]

Fig. XVI.

Tuberculum Salicis, Rosae aemulum.

a.	Tuberculum istud cum petiolo suo.
b.	Pyramidalis multorum foliolorum congeries, intra quam Vermiculus situs est.

Fig. XVII.

Quinque iconibus omnes exhibet mutationes istius Vermiculi & Tuberculi.

c.	Modus, quo foliola ista, singulatim, a se mutuo amoveri possunt.
d.	Pars corporis Vermiculi, qui in medio istorum foliolorum conclusus haeret.
e.	Tenella membranula, sive Tela, intra quam Vermiculus collocatus est.
f.	Vermiculus ipse.
g.	Ejus Nympha.
h.	Musca inde succrescens.

Fig. XVIII.

Folium Alni, inter cujus binas tunicas varii Vermiculi repraesentantur.

a.	Tunica folii Alni ob Vermiculum, qui intus sele in telam inclusit, in tuber elevata.
b.b.	Superior isthaec Tunica remota; ut hinc utrinque videri queat, quomodo altera Tunica subtus in exiguam plicaturam contracta sit.
c.	Tela dissecta, in qua Chrysallis delitescit, & juxta quam excrementa Vermis, qui binas inter tunicas hujus folii vixit, jacent.
d.	Alius Vermiculus, sex pedibus instructus, inter folii Alni tunicas habitans.
e.	Tertiae speciei Vermiculus, una cum exuviis & excrementis suis, intra duas folii Alni tunicas degens.
f.	Duae oblongae Telae, a binis ejusmodi Vermiculis ibi loci confectae.
g.	Locus folii, quo is ipse Vermiculus etiam num valde exiguus continetur.
h.	Locus idem, paullo magis inter binas tunicas exesus.
i.	Locus similis, longe magis inter folii tunicas exesus.

Fig. XIX.

Chrysallis, quae inter folii Alni tunicas in sua tela latitabat, magnitudine aucta resraesentata.

a.	Acutum Caput hujus Chrysallidis.
b.	Postremum corporis ejus, pyramidis instar, convergens.
c.c.	Pili subtiles in corpore.
d.d.	Oculi.
e.	Proboscis.
f.f.	Primum & secundum par Crurum.
g.g.g.g.	Antennae.
h.h.	Alae.
i.	Postremum par Crurum inter Antennas situm.
k.k.	Anntuli corporis.

Fig. XVI.

Het gewasken op de Willige Boomen, dat van figuur als een Roos is.

a.	Dit Gewasken met syn steelken.
b.	Een pyramidale vergadering van veele Blaadkens, waar binnen in het Wurmken geplaatst is.

Fig. XVII.

Begrypende in vyf Afbeeldingen alle de veranderingen van dit Wurmken en het Gewasken.

c.	De manier hoe men dese Blaadkens, een voor een, van malkanderen kan afligten.
d.	Een gedeelte van het lighaam van het Wurmken, dat midden in dese Blaadkens beslooten sit.
e.	Een teer Vliesken of Spinselken, daar het in geplaatst is.
f.	Het Wurmken selve.
g.	Syn Pop.
h.	Het Vliegsken daar het in vergroeyt.

Fig. XVIII.

Een Blad van een Else Boom, tusschen welkers twee Vliesen verscheyde Wurmkens afgebeelt worden.

a.	Het Vlies van het Else Blad bultig verheven, door een Wurmken, dat sig daar binnen in een spinsel beslooten heeft.
b. b.	Dit bovenste Vlies daar van afgeligt, soo dat men aan weersyden siet, hoe het andere Vlies daar onder een kleene plooy heeft.
c.	Het Spinselken open gesneden, waar in de Gulde Pop leyt, en daar neffens de uytwerpselen van de Wurm, die tussen de twee vliesen van dit blad geleeft heeft.
d.	Een ander Wurmken met ses voeten, tussen de vliesen van het Else Blad.
e.	Een derde soort van een Wurmken, met syn afgeleyde huyt en uytwerpselen, tusschen de twee vliesen van het Else Blad.
f.	Twee langwerpige Spinselen, door twee van dese Wurmkens daar ter plaatse gemaakt.
g.	De plaats op dit Blad, daar dit selve Wurmken nog heel kleen is.
h.	Dese plaats wat meer tusschen beyden uytgegeeten.
i.	Het selve nog veel grooter, tusschen de Vliesen van het Blad uytgegeeten.

Fig. XIX.

De Gulde-Pop, die tusschen de Vliesen van het Else Blad in syn spinsel lag, in het groot vertoont.

a.	Het spitse hooft van dese Gulde-Pop.
b.	Het agterste van syn lighaam, dat als een pyramide toeloopt.
c c.	Fyne Haayrkens op het lighaam.
d. d.	De Oogen.
e.	De Snuyt.
f.f.	Het eerste en tweede paar Beenen.
g.g. g.g.	De Spiesjes.
h.h.	De Vleugelen.
i.	Het laatste paar Beenen tusschen de Spiesjes.
k.k.	De Ringen van 't lighaam.

[p. 104]

Fig. XX.

Papilio ex priore Chrysallide procrescens, ad vivum delineatus.

Fig. XXI.

Idem Microscospii ope grandior.

a.a.	Antennae.
b.	Proboscis.
c.c.	Superius Alarum par, eleganter pictum.
d.d.	Inferiores Alae, maximam partem plumatiles.
e.e.	Tres Pili, albi, spinularum aemuli, in cruribus posterioribus defixi.

Fig. XX.

Het Kapelletje, dat uyt de voorgaan de Gulde-Pop groeyt, leevens groote.

Fig. XXI.

Deselve onder een Vergrootglas getekent.

a. a.	De Spiesjes.
b.	De Snuyt.
c. c.	Het bovenste paar Vleugelen, cierlyk gecouleurt.
d.d.	De onderste Vleugelen, die meest Pluymharig syn.
e.e.	Drie witte Doorn-hayrkens op de agterste Beenen geplaatst.