Bybel der natuure of historie der insecten. Deel 2

Tab. XXVIII. Explicatio.

Fig. I.

Cossi Cerebrum & Medulla Spinalis.

a.	Cerebrum, una cum quatuor Nervis, quos emittit.
b.	Duo principia Medullae spinalis, paulum a se mutuo distantia, infra autem denuo coëuntia.
c.	Medulla ipsa.
d.d.d.	Nervi e Medulla pullulantes.

Fig. II.

Nervus recurrens, sub microscopio delineatus.

a.a.	Principia Nervorum recurrentium abscissa, qua e Cerebro oriuntur.
b.b.	Nervi recurrentes, versus superiora adscendentes: qui adscensus in animali ad utrumque latus Gulae conspicitur.
c.c.	Locus, quo Nervi recurrentes elegantissime rursus sese inflectunt.
d.	Primus nodus, quem Nervi recurrentes, postquam anastomosi facta inter se coierunt, formant.
e.	Recurrens rursus in simplicem Nervum mutatus.
f.	Secundus nodus Nervi recurrentis.
g.	Nervuli ex Nervo recurrente pullulantes.

Fig. III.

Medullam exhibet Spinalem Bombycis, mox in Nympham abituri: ut discrepantia inter hujus & Cossi Medullam tanto melius pateat; tum ut innotescat, quam debili nitantur fundamento, qui quamvis Medullae dilatationem pro distincte Cerebro habent.

Tab. XXVIII. Verklaart.

Fig. I.

De Hersenen en het Ruggemerg in den Houtwurm.

a.	De Hersenen, met vier van haare uitgaande senuwen.
b.	De twee beginsels des Ruggemergs, die een weinig van een staan, en van anderen weer tot een loopen.
c.	Het Merg selve.
d.d.d.	De Senuwen, uyt het Merg spruytende.

Fig. II.

De te rug lopende Senuw, onder een vergrootglas afgebeelt.

a.a.	De begintselen van de te rug lopende Senuwen, die afgesneeden syn, daar se uyt de Hersenen spruyten.
b. b.	De te rug lopende Senuwen om hoog klimmende, dat men in 't leeven aan weersyden den Slokdarm siet.
c.c.	De plaats, daar de te rug lopende Senuwen seer aardig haar weerom buygen.
d.	De eerste knoop, die de te rug lopende Senuwen, na haar t' samen lopen en inmonden, komen te maaken.
e.	De te rug lopende Senuw, weer een enkele Senuw geworden.
f.	De tweede kloot van de te rug lopende Senuw.
g.	De uytspruytende Senuwen der selve.

Fig. III.

Vertoont het Ruggemerg van een Syde Wurm, die op syn verandering in een Pop leyt: en dat om het onderscheyt, tusschen dat Merg, en die van de Houtwurm beter te vertoonen: als ook om te doen sien, hoe weinig fondament daar is, om yder dilatatie van het Merg, als onderscheide Hersenen te considereeren.

[p. 63]

a.	Cerebrum.
b. b. b.1.2.3. &c.	Medulla Spinalis, duodecim constans e globulis sive nodulis; qui veluti ex unione duodecim Nervorum parium, e Cerebro oriundorum, prognascuntur.
c. c.	Par Nervorum ad Oculos tendentium.
d. d.	Insigne par Nervorum, ex primo Medullae nodulo prodiens, Musculis Capitis, Dentium, multisque aliis adjacentibus partibus prospiciens. Tandem & cernitur, quod eorum quilibet superne elegantem adhuc nodulum formet.
e. e.	Duo noduli mox memoratorum Nervorum.
f.	Par Nervorum Subtilissimorum, e Cerebro, aut principio Medullae prodeuntium.
g	Nervi recurrentes in situ suo nativo, una cum duobus ipsorum nodulis, Nervisque inde pullulantibus.
h.	Par Nervorum ex primo nodulo Medullae nascentium, qui ad Capsulas, succum sericum, liquato glutini similem, continentes, procedunt, harumque forte fibras motrices & expultrices animant.
i. i.	Duo paria elegantium nodulorum, quos duo formant Nervi, tum ex Cerebro, tum ex primo Medullae nodulo, oriundi, atque potissimum Versus Musculos Capitis distributi.
k. k. k. k.	Quatuor paria Nervorum, qui nequaquam ex nodulis Medullae, sed ex ipsis Medullae principiis prodeunt. Ego autem censeo, omnes Nervos hac ratione ortum suum ducere: id quod praeprimis patet circa Nervos in Papilione Bombycis; in quo illa substantia, quae nodulum efficit, alterius naturae est, nec, nisi majoris firmitatis gratia, verae Medullari substantiae includitur.

In Homine, cujus principium Medullae quoque binis constat partibus, Nervi similiter ex ipsa Medullae parte Nervea, quae penitus fibrosa est, oriuntur; atque ubi paululum extra hanc partem processerunt, & nonnihil longiores facti sunt, ad unum omnes diversis in locis ejusmodi quoque nodulos formant. Quin & in Quadrupedibus id ipsum observatur. Quodsi autem horum Medulla, etiamnum calens, aquae puteali frigidae immittitur, notabiliter tunc ea indurescit, liquidoque conspiciendas praebet & fibras suas, & materiem heterogeneam, quae in ipsa datur. Variis id figuris, perquam curiose excogitatis, in Medulla Spinali, quam l). Professor Blasius juxta cum Commelini libro edidit, in aedibus Doctissimi Medici Mathaei Sladi ipse ego ad vivum delineavi; descriptionem autem addidit D. Blasius, cui nos tum temporis concedere nolebamus, ut nominum nostrorum faceret mentionem: quandoquidem & alii adhuc Viri sectioni huic aderant, atque auxiliatrices manus praebebant, qui sua nomina publicari haud volebant.

Notabile etiam est, quod in Homine & Brutis Pia mater, substantiam Medullarem, quae Nervum constitutura, subtilis instar filamenti, e Medulla prorumpit, investiens, adeo arcte & presse circum Nervos applicata sit; ut vi-

a.	De Hersenen.
b. b. b. 1. 2. 3. enz.	Het Ruggemerg, die uit twaalf klootkens, of knoopkens bestaat: dewelke als door het vereenigen van twaalf paar Senuwen, die uyt de Hersenen spruyten, haar oorspronk neemt.
c. c.	Een paar Senuwen naa de Oogen gaande.
d. d.	Een considerabel paar Senuwen, uyt het eerste knoopken des Mergs spruytende: dat de Spieren des Hoofts, die der Tanden, en veele andere byleggende deelen, voorsiet. Voorts siet men dat yder van de selve boven aan, nog een seer aardig knoopken maakt.
e. e.	De twee knoopkens deser Senuwen.
f.	Nog een paar seer subtiele Senuwen, uyt de Hersenen, of het begin des Mergs spruytende.
g.	De te rug lopende Senuwen in haar plaats, met haare twee knoopkens, en de uytspruytende Senuwen.
h.	Een paar Senuwkens, uyt het eerste knoopken des Mergs spruytende, dat naa de hollekens gaat, die het zy-agtig sap, als een gesmolte lym, in haar bevatten: en welke Senuwen moogelyk haare beweegende en uytdryvende Vesels voorsien.
i. i.	Twee paar fraaye knoopkens van Senuwen, die uyt de Hersenen, in het eerste knoopken des Mergs te gelyk spruyten, en die naa de Spieren van het Hooft voornamelyk afgesonden worden.
k. k. k. k.	Vier paar Senuwen, dewelke niet uyt de knoopkens des Mergs spruyten, maar uyt de beginselen des Mergs selver. En het schynt my, dat alle de Senuwen op die wys haar oorspronk neemen; dat voornamelyk blykt, omtrent de Senuwen, in de Kapel van de Sywurm, alwaar de substantie, die het knoopken maakt, van een anre stof is, die alleen tot meer vastigheyd daar in besloten wort.

In den Mens, daar het beginsel des Mergs mede in twee deelen verdeelt wort, daar spruyten de Senuwen van gelyken uyt het Senuwagtige deel des Mergs selve, dat heel veselagtig is. En als sy een weynig uyt dit deel voortgegaan syn, en wat langer syn geworden, soo maaken sy alle te samen op verscheyde plaatsen meede diergelyke knoopkens. Dit siet men ook in de viervoetige Dieren: en soo men het Merg daar van in kout put-water legt, als het nog warm is, soo wort het merkelyk harder, en men ontdekt klaarelyk haare vesels als ook de afsonderlyke stof in het selve Merg, dat ik door verscheyde seer curieuse figuuren, in het Ruggemerg, die den Heer Professor Blasius by Commelyn uytgegeeven heeft, ten huyse van den Geleerden Doctor Mattheus Sladus, selfs naa het leeven heb afgebeelt, makende de Heer Blasius de Beschryving, sonder dat wy hem doe ter tyt wilde toelaaten, onse namen te noemen alsoo daar ook nog andere Heeren by waaren, die deese sectie de hant beden, en niet genoemt wilden syn.

Het is ook aanmerkelyk, dat in den Mens en de Beesten, het dunne vlies, dat de Mergagtige substantie bekleet, (en welke substantie, tot het formeeren der Senuwen, als een subtiel draatken, uyt de Mergagtige substantie gaat) soo eng en

[p. 64]

treis setis, ad summam usque subtilitatem distractis, vix ac ne vix quidem in ejus propagines penetrare liceat. Quum vero hae angustiae magis adhuc ab exeunte substantia Medullari, fibrosa, arctentur; facile hinc est conjicere, quam subtilis illa sit materies, quae per hos aliosque omnes Nervos transit, nec nisi a subtilissima illa Pia matre coercetur. Unde firmus credo, quod materies isthaec, Spiritum vocant animalem, nullis in vasis contineri aut colligi queat, adeoque penitus visum fugiat.

At vero ne Nervuli hi inter se mutuo implicentur, aut suis e locis dimoveantur; ideo varios formant nodulos, atque singuli suo in ortu, tam in Homine, quam Brutis, tenuissima tunica, quae tertia Cerebri est, & ob subtilitatem suam Arachnoides a nobis vocatur, connectuntur. Cavitates Ventriculorum Cerebri nonnisi modo dictae interventu tunicae colligantur. Haec ipsa etiam arterias, in fundo Cerebri haerentes, firmat, suoque in situ detinet. Quum igitur Ventriculi Cerebri alia nulla gaudeant tunica, qua occluduntur & connectuntur, nisi isthac tenuissima, quae minima vi diffringitur; hinc facile etiam est colligere, eos nequaquam aptos esse ad Spiritus animales continendos: ut pote qui, procul omni dubio, indesinenter per albam ipsius Cerebri, Medullae, Nervorumque substantiam, contrahendi Musculos ergo, transvehuntur. Sola igitur Pia mater est, hos quae Spiritus continet. At vero eos magna copia per illam transire, prout aliqui opinantur, ego quidem prorsus negaverim; quandoquidem nec in Cerebro, nec in principio Medullae, ulli reperiuntur Ventriculi, aut copiae Spirituum, quae tali modo propelli possent. Et quidnam quaeso eos propelleret? Cum nulli praesto sint ad hoc officium Musculi. Quodsi vero, uti aliis visum est, a Corde quis hunc propulsum derivaverit; experientia sane docet, omnia, quae e sanguine secernuntur, sanguine ipso segnius moveri. At, si quis statueret, e sanguine quidpiam in Nervos secerni, quod motum in Musculis efficit; id equidem experientiae magis responderet: neque magna opus foret copia: prout vel minimorum etiam tumorum exemplo patet.

In Ranis, Raja Pisce, aliisque Animantibus, postquam Nervi aliquot horarum intervallo de Medulla abscissi fuerunt, Musculique a motu cessarunt, amissum motum restituere valeo; ubi solum abscissos Nervos, modo quocunque, irrito. Unde potius statuendum mihi videtur, quod sanguis, qui per Arterias in Medullam & Nervos continenter vehitur, jugem ejusmodi irritationem interventu Nervorum in Musculis producat, cujus vi Musculi semet indesinenter contrahere nituntur. Igitur, ut Mechanismum hujusce motus exponam, alimentum ingestum, cordi infusum, sanguinem augebit; sanguis ad Cerebrum propulsus, paucas quasdam secernendo particulas, subtiles,

nauw rontsom de Senuwkens geslooten is, dat men met de aldersubtielste dun getrokke glase Borstels, seer qualyk in haare openingen kan penetreeren: welke engte, alsoo sy van de uytgaande veselagtige, Mergagtige, substantie nog geslooten wort, soo kan men hier uyt wel afneemen, wat een subtiele materie het moet syn, die door dese en alle andere Senuwen gaat, en die ook niet beslooten wort, als van dat seer dunne Vliesken. Soo dat ik vastelyk geloof, dat dese materie, die men dierlyke geest noemt, nergens van kan bevat, of ook in vergadert worden, en dat se alsoo geheel onsigtbaar is.

Maar op dat nu dese Senuwkens niet souden verwarren, soo maken sy verscheyde knoopkens, en sy worden alle in haar begin, soo wel in den Mens als in de Beesten, met een seer subtiele Rok samengehegt, dat het derde Hersenvlies is, en Spinragvlies om haar subtielheyd van ons genoemt is. De Holligheden der Maagen in de Hersens worden niet als door deese rok samengehegt; en het is ook door deselve, dat de Slagaders, die in de grond der Hersenen syn, haar vastigheyd verkrygen, om in haar plaats gehouden te worden. Terwyl dan de Holligheden der Hersenen geen ander vlies hebben, dat haar sluyt en connecteert, als deese seer dunne rok, die met het minste gewelt breekt, soo valt daar ook ligt uyt te begrypen, dat sy niet bequaam syn, om de Dierlyke geesten in haar te besluyten, die sonder alle twyfel door de witte substantie der Hersenen selve, en die des Mergs en der Senuwen, sonder ophouden tot de samentrekking der Spieren, gevoert worden: synde het dan voorts dit dunne Vlies alleen dat haar besluyt. Maar of sy nu in quantiteyt daar door gaan, gelyk het bloet door de Slagaders, als sommige meenen, dat sou ik ganschelyk loochenen, om dat men, nog in de Hersens, nog in het begin des Mergs, geene Holligheden, nog vergaderingen van geesten, die soo voortgedreeven souden kunnen worden, vindt; en wat sou haar dryven, daar ook geen Spieren toe syn? en indien het Hert dese dryving soude doen, als andere meenen, soo leert de ervarentheyd, dat alles, wat uyt het bloet scheyt, veel traager als het bloet selfs bewoogen wort. Maar, soo men stelde, datter uyt het bloet in de Senuw kan gesepareert worden, dat beweeging in de Spieren maakt, dat zou meer met de ervarenheid over een komen, al was het niet in quantiteyt: gelyk wy daar een exempel van hebben, in de minste geswellen.

In Kikvorssen, de Roggen, en andere Dieren, daar de Senuwen van het Merg afgesneeden syn, en de Spieren in haar beweeging cesseren, kan ik eenige uuren daar naa, haare verloore beweeging doen te rug keeren, als ik maar de afgesneede Senuwen, door wat het ook sy, alleen irriteer. Dat my veel eer doet vast stellen, dat het bloet, 't geen door de Slagaders in het Merg en de Senuwen gestadig gevoert wort, deese geduurige irritatie, door de Senuwen in de Spieren te weeg brengt, en waar door sy haar dan, sonder ophouden, tragten samen te trekken. En om dit in syn Werktuygige samenhang voor te stellen, soo sou op die wys, het ingenoome voetsel tot het Hert komende, het bloet vermeerderen, het bloet voortgedreeven synde tot de Hersenen, sou door syn scheyding van eenige weinige

[p. 65]

quae versus Nervos moventur, atque in hos penetrant, Musculos ad contractionem irritabit; hi vero sua contractione rursus movebunt contenta: atque sic perpetuus, nec unquam interruptus, motus in omnibus machinae corporis partibus necessario excitabitur. Profecto operae pretium foret, isthaec circa Sanguinem, Spiritus, Nervos & Musculos, aliquando examussim per experimenta demonstrare. At vero haec, tanquam in parenthesi, hoc loco dicta sufficiant.

l. l. l. l.	Elegantes quaedam Nervorum anastomoses.
m. m. m. &c.	Reliqui Nervi, ex inferiore Nodulorum Medullarium parte nascentes.
n. n. n. &c	Quaedam Medullae loca, in quibus ea non tam manifeste dehiscit, ac quidem circa primum Punctum Respiratorium tribus locis est videre.
1. 2. 3. &c.	Novem Puncta respiratoria, quae hic adpinxi, ut pateat, quomodo Medulla, respectu incisurarum annularium corporis, collocata sit.
o.	Hoc loco Medulla paulo plus hians exhibetur, quam quidem naturaliter est: ut nimirum Nervi l. l. tanto nitidius cerni possent.

Reliquum hujus Figurae Genitalia Papilionis Bombycis, maris, repraesentat.

p. p.	Duo rami paris Nervorum ultimi & maximi, qui, ex Medullae parte infima prodeuntes, circa extrema sua finduntur, rimamque efficiunt, per quam Vasa deferentia r. r. transeunt.
q. q.	Papilionis Bombycis Testiculi, ipso in Verme jam conspicui.
r. r.	Vasa semen deferentia.
s. s.	Loca, in quibus Vasa deferentia mirabili modo per Medullae Nervos transmeant: quod utrum faciat ad majorem titillationem, aliis dijudicandum relinquo.
t.	Glandula Prostata, aut aliquid huic analogum.
u. u.	Vesiculae seminales, duobus distinctis e tubulis suam promentes seminalem materiam, neque solummodo separatae a Vasis deferentibus, sed ne quidem cum his communicantes.
x. x.	Corpus Penis, tubulo cavo, per quem semen transit, intus pervium.
y. y.	Duo Unguiculi, vel unci, circa Penis corneo osseam substantiam collocati, quorum ope Papilio in coitu sese in Vulvam Foemellae defigit, sicque Foemellam ad se trahit; ut tanto certius Penem suum exserere possit. In Nasicorni & multis aliis Insectis id ipsum quoque cernitur.
z.	Penis pars corneo-ossea & spadicea, quae instar Praeputii vel vaginae est, e cujus extremo anteriore Penis prominet.

subtiel deelen door de Senuwen bewogen, en die ingedrongen synde de Spieren tot haar samentrekking irriteeren, en die weer souden door haare samentrekking den inhoud beweegen, dat een geduurige en onophoudelyke beweging, in alle de deelen van het werktuyg des lighaams, sou moeten veroorsaken. En seker het was wel waardig, dat men dit van het Bloet, de Geesten, de Senuwen ende de Spieren, eens uytvoerig door experimenten quam te bevestigen. Dan dit sy voor het tegenswoordige, als in een tusschenrede gesegt.

l. l. l. l.	Eenige seer aardige inosculatien van Senuwen.
m. m. m. enz.	De vordere Senuwen, die van onderen uyt de knoopkens des Mergs spruyten.
n. n. n. enz.	Eenige plaatsen van het Merg, daar sy soo klaar niet van een wykt, als ontrent het eerste ademhalend Stip op drie plaatsen te sien is.
1. 2. 3.enz.	De negen ademhalende Stippen, die ik daar by getekent hebbe, om te vertoonen, hoe het Merg eygentlyk, ontrent de ringwyse verdelingen van het lighaam, geplaatst is.
o.	Op dese plaats, is het Merg wat meer van een gapende vertoont, als sy eygentlyk in het leeven is: dat geschiet is, om de Senuwen l. l. soo veel te netter te vertoonen.

De rest van deese Figuur vertoont De Teelleden van het Kapelleken van de Mannekens Sywurm.

p. p.	Twee van het laatste en grootste paar Senuwen, uyt het Merg van onderen gaande, die ontrent haar eynde van een wyken, en een spleet maken, om de afbrengende Vaten r.r. door te laten.
q. q.	De Saadballen van de Kapel der Zywurm, die in de Wurm al sigtbaar syn.
r. r.	De Saadafbrengende Vaten.
s. s.	De plaatsen, daar de afbrengande Vaten seer wonderlyk door de Senuwen des Mergs heen passeeren: of nu dit iets geeft, tot de meerder kitteling, dat laat ik andere oordeelen.
t.	De voorstaande Klier, of iets dat men daar voor nemen kan.
u. u.	De Saadblaaskens, die met twee distincte pypkens haar saadagtige stof geven, en van de afbrengende Vaten niet alleen afgescheyden syn, maar daar ook niet meede communiceeren.
x. x.	Het lighaam van de Roede, dat van binnen een hol pypken heeft, daar het Saad door passeert.
y. y.	Twee Nagelkens of klaauwkens, ontrent het hoornbeen der Roede geplaatst, waar meede de Kapel in de vermenging sig in de Schamelheyd van het Wyfken vasthaakt; en soo het Wyfken naa sig trekt, om soo veel te sekerder syn Roede uyttesteeken. Dit siet men ook ontrent de Neushoorn, en veele andere Insecten.
z.	Het hoornbeenige en castanje rode deel der Roede, dat als syn Voorhuyt, of een scheede is, waar uyt men van vooren de Roede siet buyten puylen.

[p. 66]

Fig. IV.

Loculus ovatus, in terra excavatus, in quo Cossus in Nympham mutatur.

a. a.	Terra, in qua Cossus ovatum suum cavum efformavit.
b.	Cavitas ipsa.
c.	Nympha, in quam Cossus mutatus est.

Fig. V.

Interaneorum in Cosso mutatio, cum is paulo post in Nympham abiturus est.

a.	Gula, non mutata, per Medullae rimam in Verme transmeans.
b. b.	Ventriculus, suis cum Appendicibus, notabiliter contractus.
c. c. c.	Appendices Ventriculi contractae.
d. d. d.	Vasa Varicosa de superna & inferna Ventriculi parte separata, extra situm suum conspicua.
e.	Horum Vasorum insertio: quatuor enim ea tubulis, post Pylorum, in Ecphysin sese aperiunt.
f. f.	Intestinum Colon, quod fere pristinam suam magnitudinem retinuit; quandoquidem contenta Ventriculi atque Intestini tenuis in id devoluta sunt.
g.	Cellulae Intestini Coli, una cum ligamento suo in medio.
h.	Intestinum rectum.
i. i.	Vasa Varicosa, miro atque eleganti modo plicata & intorta ad utrumque latus Intestini recti.
k.	Caput Vermis ruditer delineatum.

Fig. VI, VII, & VIII.

Nympha Cossi, cum omnibus suis partibus, anterius conspicua: quam & scalpro expressam, & lineis tantum descriptam, heic exhibeo; ut partes ejus tanto melius patescant. Fig. viii. Capitis Cossi partes inferiores sistit; ut mutatio eo pulchrius ostendi queat.

a.	Cornu Nasi.
b.	Cornu hujus Basis, quae in Scarabaeo, inferne, setosis quibusdam pilis, rubentibus, obsita est. Pars haec e labio Cossi nascitur.
c. c.	Duo sphaerica tubercula, quae de Dentibus Cossi d.d. fig. viii. restiterunt: unde hi postmodum in Scarabaeo vel quadruplo minores sunt, quam ante in Cosso erant.
d. d.	Dentes Cossi.
e. e.	Duo paria similium tuberculorum, quae, cute mutata, de Corniculis Cossi f.f. restiterunt, & postmodum, in Scarabaeo, aliam penitus fabricam fortiuntur.
f. f.	Duo Cornicula Cossi.
g. g.	Duo tubercula magis ovata, quae ex Setis articulatis Cossi h. h. prodierunt, & postmodum in Scarabaeo quoque inveniuntur.

Fig. IV.

Her ovale aarde Holleken, daar de Houtwurm tot een Pop in verandert.

a. a.	De aarde, daar de Houtwurm syn ovaal hol in gemaakt heeft.
b.	Het Holleken selve.
c.	De Pop, daar hy in verandert is.

Fig. V.

De vergroeijing der ingewanden in een Houtwurm, die digt aan syn verandering is.

a.	De Slokdarm die onverandert is, en die door de spleet des Mergs in 't leeven heen passeert.
b. b.	De Maag, die met syne Aanhangsels merkelyk samengetrokken is geworden.
c. c. c.	De samengetrokke Aanhang sels van de Maag.
d. d. d.	De uytspattende Vaten, van boven en onderen van de Maag afgenomen, en buyten haar situatie vertoont.
e.	De inplanting van dese Vaten, die met vier pypkens, in de twaalf-vingerige Darm geopent worden, agter het Maagportier.
f. f.	Den Karteldarm, die ten naasten by nog syn groote hout, alsoo de inhoud uyt de Maag en den dunnen Darm daar in afgesakt is.
g.	De Hollekens van den Karteldarm. met haar band in het midden.
h.	Den regten Darm.
i. i.	De uytspattende Vaten seer wonderlyk en aardig gevouwen en geboogen, aan weersyden van den regten Darm.
k.	Het Hooft van de Wurm, ruwelyk afgebeelt.

Fig. VI. VII. en VIII.

De Pop der Houtwurm met alle haar delen van vooren, die ik gearceert en ongearceert vertoon, om die soo veel te beeter aan te wysen. Fig. viii. verbeelt de delen, in het hooft der Houtwurm van onderen, om de verandering te beeter aan te wysen.

a.	Den Hoorn op de Neus.
b.	De Grond van den Hoorn, die in de Tor van onderen, wet eenige rootverwige en borstelige hayrkens beset is: dit gedeelte vervelt uyt de Lip van de Houtwurm.
c. c.	Twee Spherische verheventheeden, die uyt de tanden van de Houtwurm vervelt syn, d. d. fig. viii. En die naderhant in de Tor wel viermaal kleender syn, als se in de Houtwurm waren.
d. d.	De Tanden van de Houtwurm.
e. e.	Twee paar diergelyke Knobbelkens, dewelke uyt de Hoornen van de Houtwurm f. f. vervelt syn: en die naderhant in de Tor van een heel ander maaksel bevonden worden.
f. f.	De twee Hoornen in de Houtwurm.
g. g.	Twee ovaalagtiger Knobbelkens, die uyt de gearticuleerde borstels van den Houtwurm h. h. vervelt syn. En die naderhant in de Tor meede bevonden worden.

[p. 67]

h. h.	Setae articulatae Cossi.
i.	Tres elegantes Globuli, in medio siti, qui ex particulis Cossi lit. k. notatis ortum duxere, atque in Scarabaeo pariter alio modo figuratae inveniuntur.
k.	Quatuor Cossi Setae modo memoratae.
l.	Maxima divisio sphaerica Nymphae, quae in Scarabaeo corneo-ossea est, & utrinque pilis obsita.
m. m.	Os pectoris.
1. 1.	Primum par Crurum.
2. 2.	Alterum par Crurum.
3. 3.	Tertium par Crurum, una cum suis articulis.
n. n.	Vaginae Alarum.
o. o.	Exigua portio ipsarum Alarum.
p. p.	Annuli Abdominis.
q.	Duo Scutula Podicis.

Fig. IX.

Nympha Cossi a postica parte conspicua, Corporis sui 13. annulares incisiones, atque transpositionem Punctorum Respiratoriorum, monstrans.

1.	Primus corporis Annulus, cui nunc Cornu Capitis insidet.
2. 1.	Alter Annulus, in quo primum Punctum Respiratorium sub pedibus anticis, utroque latere Thoracis, conspicitur.
3. 4.	Tertius & quartus Annuli, qui jam in unum confluxere Annulum, Thoracisque veluti posteriorem partem constituere dicendi sunt.
5. 2.	Quintus Annulus, in quo alterum Punctum Respiratorium sub alis, utrinque, situm est.
6. 3.	Annulus sextus, in quo tertium Punctum Respiratorium, utrinque, extrinsecus, super marginibus Ventris collocatum cernitur.
7. 4.	Annulus septimus, & Punctum quartum.
8. 5.	Annulus octavus, cum Puncto quinto.
9. 6.	Nonus & decimus Annuli, sexto & septi-
10.7.	mo Punctis insignes, quae quidem in Cosso perquam distincte internosci poterant, nunc autem notabiliter arctius connivent.
11. 8.	Undecimus, duodecimus, & tertius de-
12. 9.	cimus Annuli, qui veluti unum nunc
13.	constituunt Annulum. Punctum octavum, quod super undecimo annulo situm est, in Nympha quoque arctatum cernitur; nonum vero Punctum, quod in Cosso Annulum duodecimum occupat, heic veluti abolitum jam est.
14.	Annulus quartus decimus, cujus locum heic solummodo indico, nonnisi in ventre, inter duo scutula, conspicuus est.

h. h.	De gearticuleerde Borstels in de Houtwurm.
i.	Drie aardige Klootkens, in het midden, die uyt deese deelkens letter k. in de Houtwurm meede vervelt syn; en in de Tor, onder een andere gedaante, mede bevonden worden.
k.	De verhaalde vier Borstels in de Houtwurm.
l.	De grootste Spherische verdeeling in de Pop, die in de Tor boornbeenig is, en met hayrkens aan weer syden beset.
m m.	Het Borstbeen.
1. 1.	Het eerste paar Beenen.
2. 2.	Het tweede paar Beenen.
3. 3.	Het derde paar Beenen, met haare articulatien.
n. n.	De Scheede der Vleugelen.
o. o.	Een kleen gedeelte der Vleugelen selve.
p. p.	De Ringen van den Buik.
q.	De twee Schiltkens van den Aars.

Fig. IX.

De Pop der Houtwurm van agteren, met syn 13. ringwyse inkervingen des lighaams, en de verschikking der ademhalende Stippen.

1.	De eerste Ring des lighaams, daar nu den Hoorn van het Hooft op staat.
2. 1.	De tweede Ring, alwaar het eerste ademhalend Stip onder de voorste voeten, aan weersyden van de Borst, in te sien is.
3. 4.	De derde en vierde Ring, die nu een ring maaken, en als het agterste gedeelte der Borst moeten aangemerkt worden.
5. 2.	De vyfde Ring, alwaar het tweede ademhalende Stip, onder de Vleugelen, aan weersyden op geplaatst is.
6. 3.	De sesde Ring, alwaar het derde ademhalende Stip, aan weersyden, van buyten, op de randen der Buik te sien is.
7. 4.	De sevende Ring met het vierde Stip.
8. 5.	De agtste Ring, daar het vyfde Stip op staat.
9. 6.	De negende en tiende Ring, daar de sesde en 10. 7. sevende Stippen, die in den Houtwurm seer kennelyk te sien waaren, nu merkelyk nauwer gesloten syn.
11. 8.	De elfde, twaalfde, en dertiende Ringen,
12. 9.	hier nu als een ring maken, en het agterste
13.	Stip dat op de elfde staat, siet men mede in het leven vernauwt te syn: maar het negende Stip, dat op de twaalfde ring is in de Houtwurm, is nu als verdweenen.
14.	De veertiende Ring, die hier maar aangewesen wort, is, niet als op de buyk sigtbaar, tusschen de twee schiltkens.