Werken. Deel 6
(1934)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 119]
| |
UytlegginghApol naer 't winter-weer bevryt van mist en regen
Verheugt sigh in syn glans, en brengt de bloeme voort,
Die tot cieraet der aerde (haer moeder) opgestegen
Door haere lieflykheyt een yders oogh bekoort.
Maer nauwelyx becomt sy door de warmte 't leven
Of wort van 't selve weer, door meerder warmte ontbloot,
Soo is hy, die haer eerst het leven had gegeven,
Op een'en selve wyse ook oirsaek van haer doot.
| |
ZedelesDe bloem, het sinnebeelt der schoonheyt, stelt voor oogen,
Hoe leelyk dat den mensch verleyt is, en bedroogen,
Die op de cierlykheyt van leden stoft en roemt.
De schoonheyt is een goet ten onrecht goet genoemt,
Nadien het minste quaet aen 't selve soo can hinderen:
Haer wasdom self doet haer verslook'ren en vermind'ren,
Sy daelt terwyl sy ryst. Haer wesen is een schyn,
Een momgesicht berooft van waerheyt en van syn,
Gelyk een neveldamp door 't ongeweert verdreven,
| |
[pagina 120]
| |
Gelyk een bobbelblaes tot in de locht verheven,
Gelyk een held're stem ten boesem uytgejaegt.
Dat bloos, dat aerdigh wit 't gen heden soo behaegt
En op een poesle huyt, door mengelingh van verven,
d'Aenschouwers hert en ziel benevelt, sal versterven,
Verslenssen, en vergaen, terwyl men het besiet.
Een quellingh van 't gemoet, een weedom, een verdriet,
Een cleyne ontsteltenis van sinnen ofte leden
Maekt haetlyk op een stont, dat lange wiert aenbeden,
Geliefkoost, en geacht, als een dierbare schat.
Aenschout die trotse roos, die met haer geurigh blat
Den ademtocht verquikt, en voor all' andre bloemen
Om luyster, lieflykheyt en schoonheyt schynt te roemen,
Sy pronkt en praelt gelyk der hoven koningin:
Maer wacht tot eene vliegh, een mugh, een cleyne spin,
Of hursel haer genaek; wacht tot een ducken nevel,
Of mist haer incarnaet, met een vergiften evel,
Besmette, en 't styfsel van haer teere blaren kreuk;
Op eenen oogenblik beseft gesichte en reuk
Dat al haer luyster, al haer soetheyt is verdwenen.
O schoone! om wiens genot soo veele minnaers stenen
En suchten, weghgerukt door een schyn-jeughdigh bloos,
En denkt niet meer te syn dan een ontloken roos.
Al sijt gij gheel met gout en karmosijn behangen,
Al bloeyt de liefde self, op uw gespanne wangen,
Met glimp van wit albast, en roo corael vernist;
Al heeft natuer haer konst geheel aen u verquist,
Om al haer wonderheen in u ten toon te stellen,
Gedenkt dat eenen nacht die al can nedervellen,
En schenden, op een stont, al wat gy soo waerdeert.
Hy is verblint en dwaes die syn begeerten keert,
| |
[pagina 121]
| |
Naer valsche schoonheyt van verganckelyke leden.
Hy loopt den doolwegh in, die tegen 't licht der reden
Tot een soo ydel goet, door lust gedreven wert:
De deught verdient alleen de liefde van ons hert,
Die geen veranderingh nogh stooringh heeft te lyden;
En spyt den aenstoot van gevallen en van tyden
Door haeren luyster, roem, glans, en klaerblinckentheyt
Een yders hert bekoort, in haere wesentheyt
En werckingh t'allen tyt de selve. O waer afsetsel
En spruyt der eeuwige volmaektheyt! naeste schetsel,
Vertoog, gelykenis, gedaente, schyn, en beelt
Der Godtheyt, uyt haer geest en wesen voortsgeteelt
Om door uw cierlykheyt en schoonheyt, sonder vlecken,
Het redelyk gemoet tot haere min te trecken!
Ach! die eens eenen vonk van uwen glans beseft
Verdooft d'aenlokselen der sinnen, en verheft
Syn herte, boven d'aerde, en wat er is geschapen,
Om syne soetste vreugt alleen in u te rapen.
Siet daer een zedeles, getrocken uyt de bloem,
Die door haer broosen aert, gestalte, glans, en roem
Ons waerschouwt allen schyn van schoonheyt te verachten
Om 't onverganklyk goet volstandigh te betrachten.
Hy plukt een teere spruyt die aerdsche schoonheyt plukt;
Haer cierlykheyt vergaet soo ras sy wort gedrukt;
Gelyk een lente-bloem op haeren struyk vertreden.
Geluckigh, die syn hert, met syn genegentheden,
Kloekmoediglyk aftrekt van sinnelyke lust,
De deught dient hem tot troost, verheugingh, loon, en rust.
|
|