Werken. Deel 6
(1934)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 93]
| |
Gedachten
| |
[pagina 94]
| |
Vraegt iemant wat hem dryft door alle die gevaeren?
De rust, die hy verhoopt t'ontmoeten naer den slagh.
Den minnaer, die syn hert en sinnen, dagh, voor dagh,
Quelt, afteert, en verkrankt door pynelyke lusten,
By nachte sucht en kermt, niet eenen stont can rusten
Of als hy rusten can droomt, mymert, woelt, en raest:
Dien dwaelgeest, wien geen wout, nogh wildernis verbaest
Als slechts syn liefstens beelt magh spelen in syn sinnen;
Die schim, geheel verteert, door 't vier van heete minnen,
Dor, mager, droogh als hout, swak, quelligh, bleek, half doodt
Volherdt in syn besluyt ten spyte van dien noot,
En al de smerten die syn herte soo verdrieten
Door d'hoop van eens syn lief met ruste te genieten.
Indien gy 't oogmerk slaet op dien versopen gast
Die in den overdaet syn jeugt en tydt verbrast,
Niet anders weet te doen dan slocken, suypen, smullen,
Geduerigh is gereet om synen darm te vullen:
Dien gulsigaert, die van syn buyk syn afgodt maekt
In syn brootdronckenschap geheele nachten waekt,
Danst, springt, en rinckebroyt met syns gelyke basen,
En geen vermaek en vindt, dan tusschen pot en glasen:
Al noemt gy hem versuft, onredelyk, en dol;
Neen, roept hy, om de rust giet ik myn penssak vol,
Dan weet ik van geen sorgh, dan ben ik wel tevreden.
Keert in de maertsche vloet eens 't zeewaert uwe schreden,
Bemerkt d'onstuymigheyt der wat'ren, het gewelt
Der baeren, door den wint en 't ongeweer ontstelt,
Die tegen ryshooft, strant en klip, al schuymen, breken,
Gy siet die somwyl 't hooft tot in de locht opsteken,
Somwylen sincken naer den afgront, met een vaert
Die 't alderstoutste hart, slechts door 't aensien vervaert.
| |
[pagina 95]
| |
Maer let hoe koelsmoedts, dat dien handelaer syn leven
Gaet wagen, op den kolk, en sonder eens te beven
Of t'hars'len, ter gena van t'ongestuymigh vocht,
Sigh t'scheep begeeft; de zeen en kusten noyt besocht,
De diepte van den stroom, de wreede roveryen
Van Turk en Forbustier; de swaere slavernyen
Van Tunis en Algiers: de hay, den crocodyl
En cayman, fel gedrocht, inwoonders van den Nyl
En Westerzeen, gereet tot schenden en vernielen,
Ontsetten hem niet meer, als of hy hondert zielen
Besat tot syn beliefte. Indien gy van hem vraegt
Wat opsicht hem soo los door die gevaeren jaegt?
Hy antwoord; ik ontsie geen monsters, geen barbaren
Geen afgront, in de hoop van schatten te vergaren
Waer door ten lesten my de rust wort toegebracht.
O ydle hoop! o dwaes, o sporeloos gedacht!
Wie heeft u soo verblint o kinderen der menschen,
Dat gy, door d'aenvangh van soo vruchteloose wenschen,
Uw hert beroeren, en uw ziel verleyden laet?
Gaet, volgt de son, 't sy daer sy ryst of ondergaet,
Doorsnuffelt van 't begin der tyden alle d'eeuwen;
Klimt van de heerschappy der prachtige Chaldeeuwen
Door die van Persien en Meden, tot den prael
Van 't grieksche en roomsche ryk. Aenschouwt Sardanapael
Die in een beembd'van weelde en wellust neergeseten
De trotsheyt en den glans van Babel heeft vergeten:
Siet Xerxes met geheel een werelt vergeselt
En Cresus, die in gout veel duyst talenten telt;
Bemerkt daerby den moedt en roem van Alexander,
Augustus heerlykheyt en voorspoet, aen geen ander
Gelyk: of soo 't u lust dit al te sien in een
| |
[pagina 96]
| |
Verbeelt aen uw gedacht dien vreevorst der Hebreên,
In wysheyt en gesach ten hoogsten top verheven,
Die syn begeerten heeft den vryen toom gegeven,
En 't minste niet ontsey aen syn wellustigh hert:
Gy siet hem in 't genot der schepselen verwert
In vollen overvloet verdrietigh en t'ontvreden;
Hy noemt de werelt een tooneel vol ydelheden,
Een quellinge des geest, een knagingh van 't gemoet:
Soo waer is 't dat ons geen genucht, geen aerdsche goet,
Geen grootheyt in 't besit der waere rust can stellen.
O gy, die door geen lot, nogh tyden syt t'ontstellen,
En seggen moogt alleen; ik ben degene ben:
Die van geen wiss'len weet nogh van veranderen
En altyt in u self d'oirspronckelyke vrede
Besit, in eene maetGa naar voetnoot(1), versekeringh, en stede,
En stilstant, nimmermeer ontvredight, nogh beroert.
Gy, wien geen tocht, geen drift, geen yver oyt vervoert
Geduerigh onbeweegt, onlydlyk en onstoorlyk.
O gy behagelyk, aenlockende, bekoorlyk
En vreedsaem wesen! o zieltoevende gelaet!
't Is vrucht'loos dat myn hert syn ruste soecken gaet
In aerdsche scheps'len, wie soo veel verwisselingen
Verand'ren stont op stont, soo veel becommeringen
En tegenstrydigheen belemmeren. Myn lust
Verlangen en begeert wort immermeer gebluscht,
Voor ik, in uwen arm, in uwen schoot geborgen,
Van allen achterdocht, misnoegen, angst, en sorgen,
Myn ziel ontlaste, en u in eeuwigheyt besit.
Gy syt myn eenigh hoop, myn voorworp, oogmerk, wit,
En eynde, Gy hebt my om u alleen geschapen,
| |
[pagina 97]
| |
En myn begeirigh hert en can geen vreughde rapen
Voor dat het ruste in u. Geen sinlykheyt hoe soet,
Geen wellust, schoonheyt, eer, nogh pracht; geen aerdsche goet
Sal immer die begeert doen in myn hert begeven,
Gelyk een snelle vlam uyt gloeyend vier verheven
Gestadigh naer omhoogh haer heete voncken sendt,
En door geen slymigh, grof, nogh wichtigh element
Sigh wederhouden laet; soo is myn siel ontsteken
Tot u, o mynen Godt! Soo wenscht sy te doorbreken
Den swaeren nevel van all'aerdsche aenkleventheyt.
Terwyl den molensteen van haer begeirlykheyt
Haer weghsleypt, onderdrukt en dompelt naer beneden,
Sy yvert, haekt, en snaekt, sy worstelt met haer leden,
Sy stryt met haeren sin in weerwil van de lust,
Om endlyk eens in u te vinden haere rust,
En door den invloet van uw soetheyt gheel versaden,
Met geen begeerten meer te worden overladen.
O eeuwighstaende Ruste! o eyndeloose Vree!
Waermee verbeeld ik my uw lieflykheyt! waer mee
Vertoogh ik aen den sin uw goddelyke gaven,
Die eeuwiglyk de ziel vernoegen, toeven, laven?
Den reyser toont een schyn van uw gerustigheyt,
Die, naer een langen wegh te hebben afgeleyt,
In syne vader-stat ten lesten wort ontfangen.
Den bruygom van syn bruyt uyt reyne min omvangen,
Naer menigh hartseer, sucht, verdriet, en ongeneucht
Ontdekt aen myn begryp een glinster van uw vreught.
Een kint, dat gheel den nacht al krytende moest dorsten,
Soo ras het wort geleyt aen syne moeders borsten,
En daer met soeten slaep, al suygen, wort bevaen,
Wyst my een cleyne schets van uw voldoeningh aen.
| |
[pagina 98]
| |
Een vorst, naer langen stryt vol glory ende zegen
In vaste vrede en peys op synen troon gestegen,
Voorspelt my, wat al rust in u te vinden is.
Nogh naerder gaet de ziel met haer gelykenis,
Wanneer door een oprecht en ongestoort geweten
Den mensch het ballingschap syns levens heeft vergeten,
En door geen lust ontroert, door geenen angst benaut
Op Godts genade alleen gheel syn betrouwen bouwt.
Versekert door de hoop, en eeuwige verwachtingh.
Geregelt in begeirte, en matigh in betrachtingh.
Geen rampspoet maekt hem droef en geen geluk verwaent.
Geen dootsperykel doet verand'ren syn gedaent,
En spyt al wat hem magh bekooren of beroeren,
Hy tracht alleen, om Godts bevelen uyt te voeren.
In alles wat dien mensch of denkt, of spreekt, of doet
Hy let op 't gene meest aen Godt behagen moet,
En in syn liefsten wil en orden uyt te wercken
Begint en eyndight hy vreedsamigh syne wercken.
Terwyl hem 't vleys beswaert door syn verdorventheyt,
Hy sluymert in den schoot van d'Alvoorsienigheyt,
En hoe geweldigh hy inwendigh wort bestreden
Volherdt in syne ruste, en is met Godt tevreden.
Siet daer het naekste beelt, van d'ongestoorde vree,
Die 't uytvercooren heir vernoegt in d'Engle-stee,
En in alle eeuwen sal omvangen en omlommeren.
Gerust, en sonder sigh in 't minste te becommeren,
Genieten sy dien Godt, die al hun wenschen stut,
Hun hert geheel voldoet, gheel hun begeert uytput,
En in een eyndeloose aenwassinge van lusten,
Sal in een eeuwige versadinge doen rusten.
Niet als een doffe slaep, of laffe ledigheyt,
| |
[pagina 99]
| |
Maer als een wack're stilte en soete besigheyt,
Waer in sy geest aen geest, gedachten aen gedachten
En wil aen wil, met Godt vereent, hun ziele-crachten
Vernoegen, door een blijde en streelende begeirt,
Die geen beroerte aenwekt, en geene cracht afteirt,
Maer sonder sorgen, angst, misnoegen of verdrieten
De ziel gheel haeren wensch, in vrede, doet genieten.
O hemel ruste! o troost! o toevingh! o genot!
O eeuwighduerende voldoeningh! o myn Godt!
Myn eenigh oogwit! myn verwachtingh! het misnoegt my
Soo langh ik niet met u vereenigt en vervoegt sy,
Met u, die gheel myn vree, gheel myne ruste syt.
O droevigh ballingschap! o tragen levens tyt!
Houdt op! breekt af! beswykt! en eyndight! laet my treden
In myne rustplaets, om in eeuwigheyt, met vreden,
t' Omhelsen mynen Godt, myn vree, myn saligheyt.
Terwyl myn ziele queelt en dit geluk verbeyt
'k Versoete haeren rouw door een gerust geweten
Tot sy vereenight wort met Sions ingeseten
En door all'eeuwen vol vernoegingh en vol lust
In haeren Godt geniet d'oneyndelyke rust.
|
|