| |
| |
| |
Sedige Rym-wercken in stercken en soeten stijl
1702
| |
| |
Zegen-sangh
Op d'Achtiende ingaende Eeuw
Ipsi peribunt, tu autem permanes. Sy sullen vergaen, maer gy blyft altyt. Psal: 102.
't Begin der eeuw verbeelt ons de verwisselingen
En d'ongestadigheyt der ondermaensche dingen,
Die onophoudelyk nu op, dan onder gaen.
Geen grootheyt, rykdom, macht, nogh schoonheyt blyft hier staen,
't Vervalt, verandert al. Al wat men siet beginnen
Moet eyndigen: vergeefs betracht men tyt te winnen;
't Begonnen is bepaelt, en Niet vergaet in Niet.
Keert naer d'oirspronklykheyt der scheps'len, en doorsiet
Al, wat'er van 't begin tot heden is t'aenmercken;
Gy siet, ten hoofde, van Godts wonderbare wercken,
Den redelyken mensch soo groot, soo heerelyk,
Dat m'in geheel den Al, vindt nergens syns gelyk.
Hy heeft het wesen met gesteente en Diamanten;
Den wasdom, met geboomte, en bloem, en kruyt en planten;
Den sin met kruypende en viervoetige gediert;
't Verstant met d'Engelen. Hy wort op aerd geviert
Als oppervorst van al de schepselen: syn vragen
Syn wetten; alles wat syn siele can behagen
Wort, sonder tegenspraek, hem veerdigh toegestaen.
Siet daer syn grootheyt; merckt nu syn vercleyningh aen.
Eylaes! hoe is den mensch van synen staet vervallen!
| |
| |
Dien heer der dieren schynt den minsten nu van allen.
Syn welstant, jeught, en cracht syn wankelbaer; syn wil
En lust, syn hert en ziel, geduerigh in geschil;
Hy is veranderlyk in oordeel en in reden,
En noyt gestadigh dan in ongestadigheden.
Het redeloos gediert beschaemt hem in beleyt:
Den muyl in cracht, de mier gaet in voorsienigheyt,
't Geboomte in duersaemheyt en wasdom hem te boven.
Een hart, een rave in 't wout en wildernis verschoven
Siet hem met syne soons en neven over 't hooft.
Syn jonkheyt wort verslenst en synen glans verdooft
Al opgaen, synen tyt voleyndight al beginnen.
De vreugt syns herten, de voldoeningh syner sinnen,
De rust van syn gemoet, het licht van syn verstant,
Syn zielens liefste wensch en houden geenen stant,
Syn leven wort de proy van corte en luttel stonden.
Soo wort, benevens hem, all'aerdsche goet verslonden,
Soo siet men, met den mensch al wat er is, vergaen:
Al wat d'Aeloutheyt uyt grootdadigheyt en waen
Heeft uytgewrocht; den bouw van Babels trotse toren,
En steyle vesten, tot der vorsten woonst verkooren
Met sloten, hoven, burgh en tempelen: de stat
Van Ninive, om haere pracht en grootheyt hoogh geschat;
De naelden van AEgipt; de pralende gebouwen
Van Thebe, waer men sagh, uyt vast arduyn gehouwen,
Met hondert poorten gheel der wallen ommetrek;
't Hoveerdigh Tirus, dat syn wreveligen nek
Voor Alexanders moedt en macht niet wilde buygen;
Verstrecken door hun val ons heden, tot getuygen,
Van grootheyts ondergank en ongestadigh lot.
Spreek Troye, die weleer in uwe trotsheyt, tot
| |
| |
Het sterren-ryk gewelf opsteegh, en in tien jaeren
Beleegringh onberoert weerstont de grieksche schaeren:
Gy, prachtige Colos van Rodes, door wiens spriet
Neptuyn syn schepen dreef, verswygh uw stichtingh niet,
Met die van Faro, en nogh vijf geen minder wond'ren:
En gy, voor alle, doet uw eernaem hier opdond'ren
Eersuchtigh Rome, die uw vorstelyk gesach
En heerlykheyt tot aen den opgangh van den dagh
Uytbreydde, en soo verwaent in uwen schoot vergaerde
Met aller volcken goon geheel den schat der aerde:
Uw zege-bogen en konstwercken, opgebouwt
Ten trots van nyt en tyt, klaerblinckende van gout
En silver, met geheel den prael van uwe helden,
Syn neergestort ten gronde, als hutten van de velden
Naer wiens verwoestingh niet dan kleystof overblyft.
Gaet aerdsche vorsten, sticht palleysen op, en schryft
Uw daden in arduyn, porphier of stale platen;
Besteet duyst duysenden van uwen ondersaten
Met al de schranderheyt der konstenaers te saem,
Om ter gedenckenis van uwen grooten naem,
Pronktekenen tot aen de wolcken op te rechten;
Den tyt sal 't endlyk al gelyk aen d'aerde slechten,
En uw verwaentheyt met uw wercken doen te niet.
Den tyt verslindt het al: geheel het aerds gebiet
Met alles, wat er is aensienlyk, en verheven,
En can niet aen 't gewelt der tyden wederstreven.
O gy! die 't eyndeloose en onbepaelde ryk
Beheerscht, onstervelyk, en onveranderlyk
In schickingh, macht, en daet, en wil gelyk in wesen!
O gy! die altyt syt, gelyk gy waert, voor desen,
Den meester van den tyt, den heer van 't hooge lot,
| |
| |
Heerschappen over aerde en hem'len! Grooten Godt!
Die slechts met eenen wenk den ommedraey der eeuwen
Doet voortgaen, naer den loop der hemelsche flambeeuwen,
En draegt in uw gedacht der tyden reken-boek!
O aller geesten geest! die sonder ondersoek
Of opmerk, voor u siet al wat'er is voorleden
Of nakende als een stont een oogenblik van heden!
't Syt gy, die met een woort den vlucht der jaeren stut,
En d'onbereykelyke oneyndigheyt uytput.
't Syt gy, die met den raet van 't hoog geheym geseten
Met eenen oogslagh kont der eeuwen loop afmeten,
En met den vinger peylt d'afgrondige Eeuwigheyt.
Gelyk een sandeken, een briesel stof, geleyt
In tegenwicht, by gheel den swaeren klomp der aerde;
Gelyk een greyntie loots geacht can syn in waerde
By Perus silvre myn: gelyk een sierken lochts,
By 't wyde hemels swerf; een enkel droppel vochts,
By gheel den oceaan, met al de waterbeeken;
Soo syn duyst jaeren by uw wesen vergeleken,
Duyst jaeren gaen voorby, maer gy verandert niet.
Terwyl gy alles gheel en onverdeelt geniet,
Gy acht duyst jaeren als een dagh die is vervlogen.
Soo sit gy in den troon van 't eyndeloos vermogen
Gants onberoerelyk en vreedsaem in u self.
Gesternten, son en maen, 't onmetelyk gewelf
Met al de kreytsen die 't lazuere velt doen swaeyen,
Veranderen van plaets, verwisselen en draeyen,
Maer gy blyft eeuwiglyk in een en selven stant.
Gy sluyt begin en eynde en midden in uw hant,
En draegt in uw begryp, met duyst millioenen jaeren,
Een eeuwigheyt waer mee geen tyt can evenaeren.
| |
| |
Maer myne tongh begeeft te saem met myn gedacht
In dees verholentheyt: best sal ik gheel myn cracht
Besteden, om Godts liefde en goetheyt te belyden,
Waer mee syn deernis, in de volheyt van de tyden,
Het menschelyk geslacht bejegende, wanneer
Het ongeschapen Woort, verlatende syn Heer
En Vader, met de woonst, der uytgelesen kooren,
Op 't aerdsche dal verscheen, uyt eene Maegt gebooren.
Swygh heidens Rome, meld niet verder van August
Die, siende uw mogend ryk in volle vrede en rust
De dobble tempel-deur van Janus heeft gesloten.
Het quynend menschdom heeft een meerder vreugt genoten,
Wanneer den hemel-dauw op aerden nederviel,
Die, met syn heylsaem vocht, de redelyke ziel
Verquikte, en Adams zaet syn Heylant dee aenschouwen.
Dan hiel 't Godtminnend hert van quelen, suchten, rouwen,
En treurigh klagen op; dan steegh den vreugde-toon
En lofsangh uyt den gront der aerde in 's hemels troon.
Gerechtigheyt, soo langh in Sions reyne zaelen
Verborgen, liet den glans van haer gewenschte straelen
Neerschynen over d'aerde: onnooselheyt quam af
Verselt met ongeveynsde eenvoudigheyt, en gaf
De ziel haer luyster weer, soo jammerlyk verlooren.
Sneeuwitte suyverheyt, mishandelt langh te voren,
Verscheen, in een gewaet, met perelen gestikt,
By haer de zedigheyt, soetaerdigh opgeschikt,
Met bloosend'eerbaerheyt, haer liefste gesellinnen.
't Scheen dat een nieuwe rey van suyvere Engellinnen
Uyt d'eeuwigh-blyde woonst ter werelt nederquam.
Oodmoedigheyt, soo sacht en willigh als een lam,
Trat achter d'andere, met neergeslagen oogen,
| |
| |
Vermyt en angstigh, om haer selven te vertoogen.
De Waerheyt, gheel omvaen, door goddelyken glans,
Het hangend hair gekroont met eenen gouden krans,
Beset met blinckende gesteenten, sloot de bende.
Terwyl die reyne schaer haer streek naer d'aerde wendde,
Den hoogen hemeltroon schuert open; een geklank
Van snaeren, ondermengt met seraphyne sank,
Vervult geheel de locht met hemelsche genuchten.
Natuere swymt door vreugde en weet niet meer van suchten
't Verduystert heydendom wort 't eeuwigh licht gewaer,
En recht den waeren Godt, in d'herten, syn autaer.
Eer, glory, prys en lof, danksegging, roem, en zegen
Sy u, o eeuwigh woort! op aerden neergesegen,
Tot aller menschen troost, geluk, en saligheyt.
Dat uwen eernaem sy de werelt ront verbreyt,
Door alle volckeren, en tongen, en geslachten.
O mensche Godt! 't begin der eeuw doet ons gedachten
Erdencken, uwe liefde en eeuwige gena.
Den vloek, die Adam trof, en syne wederga,
Met ons, hun kinderen en druckige naneven,
Heeft uwen soen geweirt; wy leven en erleven
Door u, te dier erkocht, met uw gestorte bloet.
Nu heerscht gy in een ryk, van vrede, en overvloet,
Van glans, en heerlykheyt, dat nimmer sal begeven:
Daer worden jaeren nogh eeuw-tyden aengeschreven,
Daer is een eeuw'ge feest, een eeuwigh Jubel-jaer.
Welsaligh die den loop syns levens, vol gevaer
En weedom, heeft volbracht, en in de vreugde-straten
Van 't hemels vaderlant, voor eeuwigh, ingelaten,
Niet meer indachtigh is de rampen van den tyt
En Sonder eynde u magh aensien gelyk gy syt.
|
|