| |
| |
| |
Gedachten
Gepast op eene ziele, die by den Koningh der koningen te gaste gaet
En Dilectus meus Loquitur mihi. Cant...
Siet, mynen welbeminden
spreekt my aen.
Wien hoor ik, soo door min en teerigheyt ontsteken,
Soo lief, soo vriendelyk, aen myne ziele spreken?
Wie is 't, die my, tot rust, aenbiedt syn eygen schoot,
Die my, soo mildelyk, aen syne tafel noodt?
Wie is 't, die tot my roept! com ziele, wil niet beven,
Tree stoutelyk tot my, gy vindt in my het leven;
Com aen, aenveerd de spys, die u myn hant aenbiet,
Want buyten dese vindt gy 't waere voetsel niet.
Ik wil, om u te doen myn minsaemheyt gedencken,
Voorstellen hemels broot, en Engels wyn toeschencken:
't Broot is myn eygen vleys, den wyn myn eygen bloet,
Hier mee sult gy van my gelaeft syn en gevoedt.
Ik ken de lieve stem, van mynen uytvercoren,
Ik volge synen roep, en late my bekooren;
Ik sal met alle vlyt naer syne tafel gaen,
En, uyt syn milde hant, die weerde spys ontfâen:
Ik voel 't, myn herte wenscht myn borst te schueren open,
Om naer syn bruydegom en liefste lief te loopen;
| |
| |
Het jaegt als in de koors, 't is niet een stont gerust
Soo langh het, met die spys, syn honger niet en bluscht.
Myn hert soo haestigh niet; houd op van soo te snaken,
En denk eens wien gy gaet aen desen disch genaken;
Gy seght: 't is mynen vrient, myn lief, myn bruydegom,
Die stadigh tot my roept: com, myn vriendinne, com.
Voor gy syn min gedenkt, gedenk eerst syne waerde;
Hy is den opperheer van hemel en van aerde:
Uw bruydegom 't is waer, maer t' samen uwen Godt,
En sult gy dien ontfaen in soo verworpen kot?
Gy stoft dat hy uw noemt syn liefste, syn vriendinne,
En om tot hem te gaen, gy steunt op syne minne,
Maer sie, of gy die min, met wedermin vergelt,
Eer dat gy u soo stout aen syne tafel stelt.
Eylaes: hoe dikwils hebt gy syne minne-streken
Verachtelyk ontfaen, en schandelyk versteken?
Hoe dikwils quam dien Godt tot u, vol teerheyt af,
Terwyl gy u geheel tot ydelheyt begaf?
Hoe dikwils, naer hy u hadd' in genaed ontfangen,
Verliet gy synen wegh en gingh uw oude-gangen?
Hoe dikwils, naer gy waert gespyst met 't levens broot
Slok gy weer gulsigh in de vruchten van de doot?
En sou soo sondigh hert, soo morssigh, soo vol smetten
Sigh selven aen den disch der hoogste reynheyt setten?
Sou eenen aerde-worm in synen romp ontfaen
Den Godt, die gheel dit al doet in syn wesen staen?
Neen herte, blyf van daer, ik sie in uwe leden
Te veele swackigheyt en ongeregeltheden;
De tafel en de spys syn heyligh en gewyt
Tot wie gy, werelts hert, soo stout gedreven syt.
Als gy dat hemels broot gaet nutten soo vermeten,
| |
| |
En syt gy niet beducht uw eygen vonnis t' eeten?
Ach! eer gy met die spys, dat manna wort gevoedt
Berey u selven wel, doorsnuffel uw gemoet.
Doorsnuffel uwen wil; beproef of geen gebreken
Daer schuylen, waerom gy verdient te syn versteken;
Want soo g' onweerdigh nut dat serafyne broot
Het brengt uw ziele niet in 't leven maer ter doot.
O Jesu! goeden Godt ik ben met schroom bevangen,
Wanneer ik my berey om u in my t' ontfangen...
Wie ben ik, dat ik wil besluyten in myn borst
Den Schepper van dit al, den grooten Hemel-vorst?
Ik ben een weynigh stof uyt enckel niet geresen,
En vraegh ik tot myn spys het ongeschapen Wesen?
Van waer comt my dien moedt of eer verwaentheyt aen,
Dat ik soo vreedsaem derf naer uwe tafel gaen?
Eylaes! het gen ik niet verhopen magh uyt weerden,
Dat wensch ik t' myner sterkte en onderstant t' aenveerden,
'k Verdiene nimmermeer te nutten van dat broot,
Maer soo ik t' niet en nut, gy dreygt my met de doot.
Schoon ik 't onweerdigh ben noghtans gy wilt 't my geven
Gy schikt my 't selve toe, op dat ik soude leven;
Soo syn my wedersyds twee rampen even naer
In 't nutten onverdienst, in 't derven dootsgevaer.
Ik sal myn onverdienst van daegh ter syden stellen,
Op dat gy tegen my geen vonnis soude vellen,
Vol hoop, dat uw verdienst genoegsaem sa voldoen,
Voo 't gene wort vereyscht tot myner krankheyts soen,
Vol hoop, dat uwe spys myn herte sal verstercken,
Om eeuwigh t' uwer eer te leven en te wercken.
Ik come dan tot u, o goedertieren Godt,
'k Gehoorsaem uwen roep en minnelyk gebodt:
| |
| |
Sie my hier krachteloos voor uwe tafel kermen
Op dat gy mynen dorst en honger soud' ontfermen,
Ik schroome, grooten Heer, soo na by u te syn
Voor welckers aenschyn beeft den puersten serafyn.
Dies buyg ik voor u neer in mynen niet gedoken,
Met 't herte vol eerbiet en d' oogen toegeloken,
Op dat myn geest met u te vryer besigh sy
Terwyl gy soo verlieft gesegen comt in my.
Ach! nu gy soo vol min tot my comt afgetreden,
Ik sal u ook, vol min ontfangen in myn leden!
De liefde die u dryft, het vier dat in u blaekt
Heeft met syn snelle vlam myn minnend hert geraekt.
Com dan, o soetste lief! com Heylant aller menschen
Vernoegen van myn wil, begeerte van myn wenschen!
Myn steunsel, mynen troost, myn hulp, myn Artseny!
Vereenigh my met u, vereenigh u met my.
Myn herte wilt voortaen aen uwe liefde kleven,
Met u versamelt syn, u nimmermeer begeven;
Ey com togh, knoop het vast met uwen minne-bant,
Ik offer het u op, tot myne trouheyts pant.
Geen eygen liefde sal my oyt hier na verwecken
Om dat van mynen Godt, myn Jesu, af te trecken,
Ha neen, al wat dien bant eens wel te samen past
Blyft eeuwigh, spyt het vleys en d' eygen liefde, vast.
Al quam de werelt my met haere pracht bekooren,
'k Sal nimmermeer na haer nogh haer aenloksels hooren,
Al boodt de weelde my al haere lusten aen,
Ik blyv altyt getrouw en sal u noyt afgaen.
Neen, soeten bruydegom, geen aerdsche min can locken,
Een herte dat gy hebt soo lief tot u getrocken,
Uw lyden, uwen smaet, uw uytgestorte bloet
| |
| |
Bekooren my veel meer als pracht en weelde doet.
Ey! com dan in myn borst met uwe galgh geladen;
Dat ik in uwe pyn myn liefde magh versaden!
Com aen, en breng met u de geesselen en kroon,
Waer mee gy voor my wiert gepynight van de Jôon.
Gy liet u, vol van smert, beroven van het leven,
Om my een stercke proef van uwe min te geven;
Dat ik van dese smert voor u een weynigh ly,
Op dat u myne min ook aengetekent sy.
Hoe sal al myn gebeent en ingewant verheugen,
Wanneer ik op die wys u sal ontfangen meugen,
Wanneer gy, van de min soo deerelyk onthaelt
Vol wonden en vol smert in mynen boesem daelt!
Wanneer, in dese smert, en minnelyke wonden,
Myn ziel, door liefde wort in uwe ziel verslonden;
Wanneer door d' openingh, van uwe weerde sy,
Die liefde uw dierbaer bloet uytgieten sal in my!
Ach! sprongh Joannes op in syne moeders leden,
Als uwe moeder quam tot haer omhelsingh treden
Met u in haeren schoot, hoe sal dit hert, myn Godt!
Opspringen, als gy self sult comen in syn slot?
Als gy, o grooten Heer, o onbegrepen Wesen,
Soo groot, gelyk gy uyt den Vader syt geresen
Soo lief, gelyk gy uyt de Maget-moeder sproot,
Met al uw gaven t' saem sult sincken in myn schoot.
Schoon of myn herte waer uyt vinnigh stael gekloncken
't Sal, u ontfangende, geheel door liefde voncken,
't Sal al syn aderen doen t' effens open staen
Om u te vieriger in syn begryp t' omvâen.
Com dan, myn bruydegom, wy syn te langh gescheyden,
Myn herte swymt, door min, het can niet langer beyden;
| |
| |
Het klopt, het springt, het slaet, het wil ten boesem uyt
Tensy gy u daer in, met uwe liefde, sluyt.
Com, myn Gekruysten, com, com, Jesu, myn bebloeden!
Ik ben door liefde swak, com myne ziele voeden:
Versterk my met dat broot, der serafynen spys,
Com, laef my met uw bloet, en voed my met uw vleys...
Daer is hy: daer verschynt myn Jesu voor myn oogen;
Daer comt hy my syn min en teerigheyt betoogen;
Daer is het hemels broot, dat my versaden sal:
Myn liefde! mynen Godt! myn Jesu, mynen Al!
| |
Toemaet
Uytbreyding op den lofsang: Lauda Sion
Sion, loof den saligmaker
Loof den leydsman en den waker,
Derf, soo veel gy cont, hem loven,
Want hy alles gaet te boven,
En gy comt altyt te cort.
't Levend broot, een broot van wonder
Wort tot stof, van lof bysonder,
Soo waerachtigh twaelf genooden
In het nacht-mael aengebooden,
Dat men dies niet twyff'len magh.
Dat de stem en tonge paren
Met de pypen, met de snaren,
| |
| |
Dat de ziele sigh verbly,
Want de kercke melt op heden
Op wat wys en om wat reden
't Heyligh mael gehouden sy.
In dees nieuwen Konings maeltyt
d' Oude Paesschen vindt syn paeltyt
Door den Paesch der nieuwe wet:
't Schynsel wykt hier voor de Waerheyt,
't Licht jont aen de nacht syn claerheyt,
't Nieuwe spoor schuert 't oude net.
't Gene Christus, in de laste
Maeltyt dee, hy ons belastte,
't Syner heugenis te doen;
Naer die leer, van oude tyden,
Onderricht, is 't dat wy wyden
Broot en wyn, tot offersoen.
Men geeft 't kristen volk die leere,
Dat het broot, in vleys, verkeere,
Dat den wyn, in bloet, veraert:
't Gen verstant nogh sinnen mercken,
Het geloove comt verstercken
Onder veelerhande schynen
Welckers wesens gheel verdwynen,
Schuylen groote wonderhêen,
't Bloet is drank, het vleys is spyse,
En noghtans op beyder wyse
Christus blyft geheel in een
Van den nutter niet doorsneden,
Niet gebroken, niet in leden
Hy geheel ontfangen wort:
| |
| |
Een en duysent nutten t' samen,
Een soo veel, als duysent namen,
En geen nutten hem vercort.
Goede en quade hem ontfangen,
Maer, met ongelyk belangen,
Of van leven, of van doot
Quade sterven, goede leven,
Sie hoe d' uytcomst sy oneven
Van 't gelyk-genutte broot:
Naer de breuk van 't heyligh Wonder
Twyffel niet, maer u verwonder
Soo veel sy verborgen, onder
Een gedeelte, dan 't geheel.
In de saek wort niet gescheyden
't Teken heeft alleen te lyden
Houdt syn stant in yder deel.
Siet het Engels broot vertoonen,
Hen tot spyse, die hier woonen,
Het waerachtigh broot der soonen,
Geene honden voorgestelt;
Uytgebeelt in 't joods geslachte,
Doen men Isaac souden slachten,
't Paesch-lam eerst ter tafel brachte,
En de manna viel in 't velt.
Goeden Herder! broot waerachtigh!
Jesu! sy ons togh gedachtigh,
Help ons door uw arrem crachtigh,
Toon ons uwen troon almachtigh,
In het lant der levenden;
Gy die weet, en kont te samen,
| |
| |
Die ons hier voedt naer betamen,
Maek, dat wy met u versamen
|
|