Werken. Deel 5
(1930)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 277]
| |
Gedachten
| |
[pagina 278]
| |
Uw wysheyt, uwen glans, uw groote heerlykheyt
Belette d' orden niet van uw bermhertigheyt.
Gy syt, als eenen reus, door yver opgenomen,
Een wegh vol van gevaer, en moeyten doorgecomen;
Soo hevigh was het vier, waerdoor gy wiert vervoert,
Dat myne ziel daerdoor, terstont wiert aengeroert.
Ach! riep ik; wat is dit! wie ben ik mynen heere,
Dat gy u comt, soo leegh om mynentwil verneeren?
Ik, weynigh stof en asch, gy eenen grooten Godt?
Ik, eenen aermen slaef, gy, meester van het lot!
Ik, plichtigh aen de doot, gy, bron van alle wesen!
Ik, een verstootelingh, gy, eeuwigh uytgelesen!
Ik, vuyligheyt en stank, gy, d'hoogste reynigheyt!
Ik, eenen aerde-worm, gy, 's hemels majesteyt!
Was dien de moeyte weert, oneindigh Alvermogen,
Dat gy syn rampen soudt aenschouwen met meedoogen?
Dat gy, die eeuwiglyk uw eygen glory maekt
Door liefde soude syn tot eenen niet geraekt?
Was ik, die uwe wet soo schandigh had vertreden,
De minste jonste weert van uwe minsaemheden?
Verdiend' ik, die soo langh gestaen had, naer uw doot,
Door u te syn verlost uyt myne zielens noot?
'k Verdiende, goeden Heer, dat, sonder eens t' aenhooren,
Gy myne ziele soudt uyt uw gesichte stooren;
'k Verdiende, voor altyt verjaegt, uyt uwen troon,
Te sterven, levende te midden in de dôon.
Maer, uwe liefde wou dit geenerwys verdragen;
Gy con uw eygen beelt niet sien in dese plagen;
Gy quaemt uyt Vaders schoot, aenveerdde myn gestel,
En trok my uyt den muyl, de klaeuwen van de hel.
't Verdroot u niet, voor my, vol smert en ongenuchten,
| |
[pagina 279]
| |
Als een misdadigen te kermen en te suchten;
Voor my een doorne kroon te dragen op het hooft,
Voor my, o minne-Godt, van ziel te syn berooft.
Ach, nu gy dit doorstont om voor myn schult te boeten,
Wat sou ik niet, voor u, O Jesu, lyden moeten?
Nadien gy dus voor my ter slachtbank syt gegaen,
Wat moest ik niet voor u gewilliglyk doorstaen?
O ziel van myne ziel! O leven van myn leven!
O herte van myn hert! mocht ik voor u begeven,
Mocht ik voor u doorstaen een deel van myneGa naar voetnoot(*) smert
Mocht ik voor u ontfaen veel wonden in myn hert!
Och! sult gy syn vol pyn, van hoofde tot de voeten,
Sal geen de minste troost uw swarigheyt versoeten,
Sult gy tot mynen soen de beulen tegen gaen,
En sal ik niet een sier om uwentwil doorstaen?
Neen, verre syn van my soo snoode lastigheden;
Ik wenschte t' uwer min met smert te syn bestreden,
Ik wensche, door de jonst van uw genade sterk
Te toonen in de doot 't oprechte liefdens merk.
Waer hene myne ziel? hoe wenscht gy soo vermeten?
Hebt gy uw boosen aert en swackigheyt vergeten?
Een stootje maekt u flauw, een hooftsweer doet u pyn,
En denkt gy kloek genoegh tot soo een proef te syn?
Gy cont niet 't minste woort van tegenspraek verdragen,
Of valt van stonden uyt in onverduldigh klagen;
Al wat den achterklap tot uw verachtingh doet
Het quetst u in het hert, en perst u in 't gemoet.
Hoe soudt gy, swacke ziel, uw lichaem niet sien beven,
Wanneer een wreeder hant quam steken naer uw leven?
Wanneer met vier en stael, en honger, ende dorst
| |
[pagina 280]
| |
Een bloedigen tiran bestormen sou uw borst?
Sou in soo grooten noot dien yver niet beswyken?
Sou uwe liefde dan die sterkte laten blyken?
En soudt gy, voor dien vrient die voor u liep ter doot,
Volstandelyk doorstaen den alderhoogsten noot?
Ik vreese dat den moedt, die nu soo kloek doet spreken
In 't dringende gevaer u t' effens sou ontbreken;
Den yver die u dryft onsteekt u wonder seer,
Maer gy, slapharte ziel, syt veel te swak en teer.
O Jesu, ik bely ter aerden neergeboogen
Myn onstantvastigheyt en nietigh onvermoogen!
Ook word' ik nimmer weert voor u te syn veracht,
Voor u, naer menigh smert, in bloet te syn versmacht.
Die glorie quam toe ontallyk kloeke helden,
Die voor uw grooten naem hun hooft te pande stelden,
Die hunne beulen self trotseerden in de smert
En 't vinnigh stael, met vreugt, ontfingen in hun hert:
Die uwen weerden lof en heerlykheyt beleeden,
Terwyl de beulen hen van lit tot lit ontleeden;
Die acht gy selve weert te staen voor uwen troon
Verciert met 't eeuwigh groen van hunne martel-croon.
Pronkt groote heyligen! pronkt edelmoede mannen!
Verachters van de doot, verwinners der tirannen;
Pronkt voor uw Heylants troon vol eere, prys, en lof
En volght hem in triomph, in 't eeuwigh saligh hof.
Gy hebt dien loon verdient, o onversaegde zielen,
Met, onder 't bloedigh sweert, voor synen naem te knielen;
Gy gaf hem ziel voor ziel, gy stortte bloet voor bloet;
t' Is daerom dat syn kroon u eeuwigh cieren moet.
Dogh, wyl gy daerom hoogh verheven syt in eeren,
Ik sal my hier, op aerd, in mynen niet vernêeren,
| |
[pagina 281]
| |
En schuylen als een mensch in 't minste niet bequaem
Om rampen, smaet en smert te lyden voor syn naem.
Syn Alvoorsienigheyt beschikte my een leven
Door luttel swarigheyt en weynigh sorgh gedreven
'k Aenveerde van syn hant het lot my toegepast
En kenne mynen rugh te swak voor meerder last.
Ik moet als eenen mol, in aerd' en modder wroeten
Om voor d' onrechtigheyt van myne ziel te boeten;
Ik moet myn geest bestêen tot slaeffelyk gewin
En sorgen voor den noot van my en myn gesin.
Myn Godt 'k ontfangh dat jok, met vreugt, uyt uwe handen
Myn wercken wil ik u voor eeuwigheyt verpanden;
Die slaefsche besigheyt omhels ik wel te vrêen
Aensiende dat gy my in dese wilt bestêen.
In dien geringen staet, waer in gy my doet leven,
Can ik niet bloet voor bloet 'k sal hert, voor herte geven,
Een hert 't gen eertyts was in vreemde slaverny,
Dat buygh ik nu geheel voor uwe heerschappy:
Dat sal in syn begryp voortaen geen driften broeden
Dan om uw reyne min in 't selve meer te voeden,
Dat wort door geene lust na desen aengeroert
Dan om geheel, tot u, myn Al, te syn vervoert.
Wegh schepsels; voor u is geen plaets in my te vinden,
Myn ziel laet niemant in dan haeren welbeminden;
't Waer heylighschendery u t' openen een borst
Die voor een gast geniet den grooten hemelvorst.
Ach! Zedert dien monark in my verkoos syn wooningh,
'k Ontsloot myn boesem niet voor eenigh werelts koningh,
Al bood hy my de kroon van gheel de werelt aen
Nogh hem nogh syne kroon en soud' ik oyt ontfâen.
Neen, neen, ik heb geen hert voor schepselen geschapen,
| |
[pagina 282]
| |
Den hoogsten schepper wilt daer in syn vreugde rapen;
Op hoop van wedermin hy gaf my eerst het syn,
En tot erkentenis geev' ik hem nu het myn.
Neem Jesu, neem dat hert bevryt van aerdsche boeyen,
Om dies te heviger, door uwe min te gloeyen,
Gy gaf my, met uw hert, uw leven, jeugt, en bloet,
Het schaemt my dat myn drift niet van gelyken doet.
Dogh, nu my moedt ontbreekt om die voor u te derven,
Ten minsten sal myn hert aen syne wenschen sterven;
't Sal sterven, t' uwer min, aen synen wil en lust,
Opdat u geene saek, in syn genot, ontrust.
| |
Toemaet
| |
[pagina 283]
| |
In een smert soo ongewoon?
Wie can sonder rouw gedencken
't Leet en d' harte-wee, die krenken,
En de Moeder en den Soon?
Voor der menschen snoode sonden
Siet sy Jesus, vol van wonden
Onderstaen der boeven straf,
Siet sy haeren soone sterven,
En nogh troost nogh hulp verwerven
Doen hy synen adem gaf.
Reyne moeder: bron van liefde,
Dat van 't leet, 't gen u doorgriefde,
Ik met u een deel verdraegh;
Dat myn herte brand' van binnen
Om dien mensche-Godt te minnen,
Op dat ik hem mee behaegh.
Doe dit moeder: druk de plagen
Rampen, steeken, pynen, slagen
Des gekruystens in myn hert;
Deel my mee de straf, en wonden
Van uw soon voor my geschonden,
Deel my mee syn wreede smert.
Dat ik waerlyk met u schreye
En met den gekruysten lye
Tot myn siel van hier sal gaen;
'k Wensch, met u, by 't Kruys te waken
En noyt,sonder u, te staken
Suchten, kermen, en getraen.
Maeght der maeghden, wil myn klachten,
Wil myn bede niet verachten,
Dat ik u versel in rouw
| |
[pagina 284]
| |
Dat ik Christi overlyden
Hartseer, schande, wonden, lyden
Stadigh in gedachten hou.
Dat syn wonden my doorsteken,
Dat dit Kruys my com ontsteken
Om de liefde, van dien soon,
Dat, door min dus ingenomen,
Ik uw voorspraek magh becomen
Naer myn doot voor 's Rechters troon.
Dat syn Kruys, myn rust verdedigh'
Syne doot myn ziel bevredigh'
Syn gena noyt van my scheyd';
Als dit aerdsche lyf sal sterven,
Maek dat mynen geest magh erven
's Hemels vree en heerlykheyt. Amen
|
|