| |
| |
| |
Gedachten
Gepast op de dorheyt en smakeloosheyt van eene godtvruchtige ziele
Quaesivi quem diligit anima mea et non inveni cant...
Ik heb hem gesocht wien mijne ziele bemint en heb hem niet gevonden.
Wat magh myn liefste lief, wat magh myn vrient ontbreken,
Dat hy niet meer en comt, aen myne ziele spreken?
Waer sal myn hertens wensch myn welbeminden syn,
Dat hy my eenigh laet in dese druk en pyn?
Myn geest is soo vervult, met droeve dorrigheden,
Dat ik geen dienst en heb van oordeel noghte reden,
Een swaren onrust drukt het binnenst van myn hert
De sinnen en 't verstant syn onder een verwert.
Ik hebbe gheel den smaek van d' Eenigheyt verlooren,
Ik vinde niet dan druk waer blydschap was te voren;
Geen smake meer voor my in al 't uytwendigh goet,
Geen smake meer voor my inwendigh in 't gemoet.
Geen ruste meer voor my by dagen nogh by nachten;
De stooringh pynigt my geduerigh in gedachten:
't Geselschap dat, wel eer, my somtyts heeft verheugt,
Vermeerdert nu myn smert, vernieuwt myn ongeneucht
Wat schepsel my syn vreugt en blydschap comt bewysen
Doet myn mistroostigheyt en weedom hooger rijsen:
| |
| |
My dunkt, dat niemant troost nogh rust genieten magh,
Terwyl ik 't leven slyt in tranen en geklagh.
De menschen doen my pyn omdat sy in hun wesen,
Verbeelden het gelaet van mynen uytgelesen:
Och! roept myn droeve ziel, wat baet my desen schyn,
Nadien ik verre moet van myne sonne syn?
De dieren doen my pyn, omdat sy doen gedencken,
De gaven die myn lief hen dagelyx comt schencken;
Eylaes! is syne sorgh voor beesten uytgestort
Terwyl myn herte soo van hem verlaten wort?
Hy quam voor desen my soo menigmael besoeken,
In 't diepste van den nacht, in afgelegen hoeken;
Hy dreef de duysternis van my gelyk een son,
Hy bluschte mynen dorst, met water van syn bron.
'k Beken, hy quam, tot my, niet t' allen tyt getreden,
Met al syn minsaemheyt en al syn soetigheden;
Somwylen sagh ik hem bedrukt en ongedaen,
Somwylen met den balk van 't schandigh Kruys gelâen.
Maer ach! nogh rouw nogh kruys cost mynen boesem prangen,
Wanneer ik mynen vrient mocht in myn arm ontfangen;
In tegendeel, syn smert vermeerde myne vreugt,
Syn lyden baerde my inwendige geneucht.
Als my syn hooft verscheen met doorenen doorsteken,
My docht, dat liefde quam op elk een roose steken:
Wanneer hy my besocht geheel met bloet bespat,
't Scheen of hem al den glans syns vaders had omvat.
Somwylen sagh ik hem aen 't schandigh hout verheven
Uytstorten syne ziel, om my te doen erleven;
Somwylen drongh myn oogh in syn doorboorde zy
En sagh daer ingeprint 't verbont gemaekt met my.
In 't end, 't sy dat hy sigh, voor my, vol glans, vol glory stelde,
| |
| |
't Sy dat verworpentheyt en smaet hem vergeselden,
Myn ziele was vernoegt, myn herte gants voldaen,
Wanneer dien lieven vrient quam tot my ingegaen.
Och! quam hy nu, in my, met ketenen behangen,
Ik sou hem vol genucht, en vol van min ontfangen;
Die ketens souden ons bequame banden syn,
Om syn ontsteken hert te binden met het myn.
Waer syt gy dan myn lief? waer syt gy? com togh neder!
Toon my uw soet gesicht, uw held're stralen weder!
Waer syt gy? com tot my: myn jeught beswykt door rouw,
Terwylen ik niet meer uw minsaem oogh aenschouw.
Eylaes! hy hoort my niet, hy is van my getrocken,
Myn kermen en gebêen en connen hem niet locken;
Ik ga dan door de stat, ja over bergh en dal,
'k Ga soeken tot ik hem ten lesten vinden sal.
Maer ach! ik ben verdoolt: waer soek ik hem van buyten,
Die in myn boesem sigh altyt placht op te sluyten?
Ik soeke te vergeefs, al waer ik wend of keer,
't En sy hy selve comt, ik vind hem nimmermeer.
Dogh, schoon syn wil alleen my dese jonst can geven,
Nogh sal ik evenwel tot soeken my begeven:
't Geheugt my dat, ter tyt, doen ik syn liefste was,
Hy dikwils aen myn ziel, die soete lesse las.
Vriendinne, soo hier na myn troost u comt t' ontbreken,
Volherd geduerigh aen, in kermen, suchten, smeken;
Wie vierigh bidt vercrygt waerna syn herte snaekt,
Wie neerstigh soekt, die vindt 't gen hem geluckigh maekt.
Ik volgh uw minne-les myn lief, myn uytvercooren;
Ik soeke, tot ik vind, het gen ik heb verlooren:
Wat schepsel my ontmoet ik spreek het vlytigh aen
En vrage waer myn lief, myn bruygom is gegaen.
| |
| |
Eerst schik ik my tot u, o Sions maegde-reyen,
Met wie myn weerden vrient soo dikwils gingh vermeyen;
Aen wie hy dagelyx wel eer te spreken placht
Met wie hy synen tyt, soo minsaem overbracht.
Seght, Sions dochters, seght, waer is myn Welbeminden?
'k Besweer u; segh my waer ik hem sal connen vinden:
Waer is hy? Spreekt een woort; aenhoort myn droef geclagh
Ik ben van liefde flaeuw; seght waer hy wesen magh.
Al waer hy uyt den dagh, in noyt verlichte hoecken,
Verborgen voor myn oogh, ik sal er hem gaen soecken:
Al hadden hem syn beuls en vyanden omvâen,
Met ketenen geboeyt, nogh sal ik tot hem gaen.
Al waer hy in een graf, diep onder d' aerd gesteken,
Ik sal, al waer hy doodt, hem nogh van liefde spreken
De doot verdooft in hem den brant der liefde niet,
Het is syn doodt gesicht, dat d' heetste stralen schiet.
Wat swygt ghy Sions jeught, wat laet gy my in sorgen?
Ik bidde, door syn min, seght waer hy is verborgen;
Gy weet wel waer hy schuylt, naer wie myn ziele vraegt,
Gy kent hem immers wel naer wie myn herte jaegt.
Hy is den schoonsten van de kinderen der menschen,
Den minnelyksten wien de liefde self can wenschen;
Hy draegt op syn gelaet het karmosyne bloos
En 't sneeu-gelyke wit van lely ende roos.
Syn oogen, door wiens glans myn hert is opgetoogen,
Beloncken myn gesicht soo heet als duyven-oogen:
Het hair dat langs syn hals en op syn voorhooft sweeft
Is als een gulden net, tot minne-vangst geweeft.
Men siet uyt synen mont en roo coraele lippen,
Een stremmelose beek van gaven nederslippen,
Syn hals, syn schouderen en welgestelt gewricht
| |
| |
Gelyken uyt albast of elpe-been gesticht.
Natuer quam al haer const en schranderheyt besteden,
Om op het aldernetst te vormen syne leden;
Syn lichaem staet soo vast, en ryst soo jeughdigh op,
Gelyk op Libanus een jongen ceder-top.
Maer 't gen my meest behaegt syn syne minnestreken,
Syn honing-soete tael, die herten vangt al spreken:
En 't gen ik boven dien nogh meer in weerden houw,
Syn lieffelyken geest, syn ongeschonden trouw.
Ik bid u dochters, wilt my onderwysingh geven,
Waer soo volmaekten vrient en minnaer is gebleven.
Eylaes, ik ga vergeefs in dese clachten voort,
'k Verliese mynen tyt, en worde niet verhoort.
Waer syt gy dan, myn troost, myn aldertrousten Herder?
Waer loopt gy van my wegh? blyf staen, en trek niet verder,
Keer weder tot een schaep, dat u verlooren heeft,
En in een woeste hey, ver van syn hoeder, sweeft.
Men hoort geen lammerstem soo onverduldigh bleyten
Wanneer den honger praemt, naer 't voedsaem sogh der beyten
Gelyk naer u, myn lief, 't behoeftigh herte doet,
Com, brengh de minne spys, die 't selve voeden moet.
Geen hart op jacht vervolgt en door den dorst ontsteken,
Verlangt soo pynelyk naer coele water beeken,
Gelyk myn ziele doet om haer verliefde dorst
Te blusschen aen de bron van uwe milde borst.
Geen tortel, die haer paer heeft by geval verlooren,
Laet soo, in 't eenigh wout, haer droeve treur-sangh hooren,
Gelyk myn roeste stem, wiens clachtigh rou-gerucht
Naer uwe wedercomst, by daeg en nachte sucht.
Com mynen voeder, com my uwe spyse geven,
Want sonder dese can myn krancke ziel niet leven.
| |
| |
Com myne liefde-bron, vercoel den heeten brant
Die dit verlangen stookt in 't minnend ingewant.
Com myne tortel-duyf, ik sta met open armen,
Om u op 't minnelykst t' omhelsen, en 't omarmen;
Com aen, 't is veel te lang dat die vertoeving duert
Waer van myn minne claegt, waerom myn herte treurt.
Myn ziel, hoe roept gy soo naer uwen Welbeminden?
Trek op naer Golgotha indien gy hem wilt vinden;
Ga, soek hem in de schand, verachtingh, ende pyn,
Ga, soek hem aen het Kruys, daer sal hy seker syn.
Daer sult gy hem, doorboort in handen ende voeten,
Doorsteken in het hert, en gheel bebloet ontmoeten,
Ga heen, daer wacht hy u, daer sal hy u omvâen
Daer sult gy van syn min, een nieu verbont ontfâen.
Ik come voor uw Kruys oodmoedigh nederknielen,
O minnelykste lief! O bruygom myner ziele!
Ik heet u wellecom, 'k ontfang u in myn hert
Met al uw spot en smaet, mishandeling en smert.
Wanneer het u belieft weer uyt myn borst te trecken,
Uw goddelyken troost aen myn gemoet t' ontrecken,
Te breken myne vreugt, te stooren myne rust,
Breek, stoor, vertrek van my, verlaet my als 't u lust.
Dogh hoe gy myne vreugt en ruste sult verdryven,
Hoever gy van my trekt, ik sal getrouwigh blyven,
En als gy my te seer naer u verlangen doet,
Ik trecke naer het Kruys, en val u daer te voet.
| |
Toemaet
Ziele, waerom soo bedroeft,
Als den hemel u beproeft,
| |
| |
Als gy voor een corten tyt
Van syn troost verlaten syt,
Als gy, onder de gebeden,
U bevint vol dorrigheden?
Als gy, in al wat gy doet,
Smakeloosheyt doorstaen moet,
Smakeloosheyt in het werk,
Smakeloosheyt in de kerk,
Smakeloosheyt in het lyden,
Smakeloosheyt in het stryden:
Als gy syt in eenen staet
Dat u niet ter herten gaet
Of gy scha, of voordeel doet,
Of gy gaen of rusten moet,
Ofte leven, ofte sterven.
Ik bekenne, dat dien last,
Weynigh uwe krankheyt past:
Maer gedenk, dat alle dingen,
Hebben hun veranderingen;
Niet blyft hier beneden staen,
't Moet al op en onder gaen:
Syt volstandigh en getrou,
Vreugt sal volgen op dien rouw.
Naer de stuere wintervlagen,
Naer het regenachtigh weer
Straelt de sonne claerder neer;
Naer den aerbeyt volgt de vrucht,
| |
| |
Naer de droefheyt comt genucht.
't Dunkt my, ziel, dat uwen wille
Niet van Petrus sou verschillen,
Die op Thabors schoonen top,
Wou dry woonsten rechten op.
Alles scheen daer wonder soet
Aen syn sinnen en gemoet:
Quamen daer syn hert beloncken,
Op die plaetse was hy vry
Wie had daer niet willen syn?
O myn ziele, dit verblyden
Past niet op dees aerdsche tyden;
Stelt die soetigheyt ter sy:
't Is nu tyt van slaverny,
Tyt van kermen en gebêen,
Tyt van suchten en geween,
Tyt van quynen ende klagen,
Tyt van rampen ende plagen.
Volgh naer 't bloedigh Golgotha
Sie hem daer aen 't schandigh Kruys
Vastgehecht door 't Joods gespuys,
Recht nogh onschult can hem baten;
Hy is self van Godt verlaten.
Is hy allen bystant quyt,
Van all' hulp en troost ontbloot
Wacht hy naer de wreede doot:
| |
| |
En gy, soo veel straffen schuldigh,
Roept en kermt hier ongeduldigh,
Om dat gy in uw verdriet,
Geenen troost voor handen siet;
Och! gy tiert gy schreyt, en baert,
Nu voor ses of seven ueren
Uw verlatentheyt blyft dueren.
Ha myn ziele! sla uw oogh,
Roep ik weder, eens om hoogh
Sie eens voor de tweede reys,
Jesu gants doorschuerde vleys;
Sie syn bloet uyt 't herte loopen;
Sie dien Godt te degen aen,
Uwe clacht sal haest vergaen.
|
|