Werken. Deel 5
(1930)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 143]
| |
Uytlegginghd'Ervaren handigheyt van Phebus nieuwenGa naar voetnoot(*) Deeken,
Doet my op een gedeelt van 't roerend uerwerk spreken,
En 't gen voor onderwerp hem dient in syne konst,
Dient ook voor onderwerp van daeg in syne jonst.
Den schipper spreekt van 't weer, den reeder van te kapen,
Den koopman telt syn gelt, den herder syne schapen,
En Clio, wiens beleyt my heden onderricht,
Stelt onsen deekens werk tot voorwerp van myn dicht.
Haer wil is my een wet, ik can 't niet wederleggen,
En moet, ik wil of niet, iet van het uerwerk seggen;
Dogh 'k laet de radderkens, met spil en veeren staen,
Om op het tegenwicht allen myn oogh te slaen.
Dit is 't waer op van daegh het raedsel wort beschreven,
Een yders pen gescherpt, de prysen uytgegeven,
Een tegenwicht, een loot gehaelt van onder d' aerd,
En naderhant door 't vier in eenen klomp vergaert.
Soo ras een konstenaer dit doet aen 't uerwerk hangen,
De spillen draeyen ront, de radders gaen hun gangen;
Het loot, hoe plomp en swaer rust niet geheel den dagh
| |
[pagina 144]
| |
En achterhaelt den tyt hoe snel hy wesen magh.
Het tekent yder uer, het rekent d' oogenblicken,
Het weet naer elcken stont den wyser om te schicken,
't Verselt den vluggen tyt met syn swaerwichtigh pak,
En merkt syn duersaemheyt met eenen wrik, of krak.
Maer, wyl dat hangend loot den loop der stonden rekent,
Wort t' samen met den tyt ons leven afgetekent,
Ons ueren gaen voorby op een gelyke maet,
En Atripos spint af de teere levens draet.
Eylaes! op yder krak van die getande wielen,
Genaekt ons met een stap den scheyder aller zielen;
't Schynt dat het konstigh werk door syn gerammel seyt:
Sie mensch, op dese wys gaet gy naer d' Eeuwigheyt.
O ongeruste spil, waerom soo ras te draeyen?
Waerom met sulcken spoet de jaeren af te maeyen?
Ey, stut dien snellen loop: terwyl gy niet vergaet
'k Sal hopen dat met u myn jonkheyt stille staet.
Wegh spooreloos gedacht; die spille gaet haer gangen,
Soo lang het tegenwicht daer aen sal blyven hangen,
Het is den looden klomp, die al de veeren roert,
En stadigh in het ront den stalen wyser voert.
Ach! wat voor tegenwicht is aen myn ziel gegeven,
Dat sy met sulk een drift staeg aen wort omgedreven?
In blydschap en in druk, in roeringh en in rust,
In oorloogh en in vree, sy wort altyt ontrust.
Hoe hevigh dryven haer de radders der vyf sinnen,
Tot onlust en tot lust, van buyten en van binnen!
De spille van 't verstant, de veeren van 't gedacht
Verrucken haer by daegh, ontroeren haer by nacht.
Door trotsheyt overheert, door gierigheyt versleten,
Door gulsigheyt versmacht, door haet en nyt verbeten,
| |
[pagina 145]
| |
Door dertelheyt besmeurt, door ledigheyt verdooft,
Door heete toornigheyt van reed'lykheyt berooft.
O rusteloos gemoet! o ongeduerigh leven,
Dat door die radders wort nu op dan neer gedreven!
Wat voor een wichtigh loot is aen myn ziele vast
Dat sulk een ommedraey haer stadigh overlast?
Ach! 't is geen swaeren klomp, uyt loot of tin geslagen,
't Is een seer lichte saek, maer lastigh om verdragen;
De liefd' is myn gewicht: 't is sy die my ontroert,
't Is sy die myne ziel, waer na sy helt, vervoert.
O eerste roeringh van myn sin; en sede-spillen!
O Wacker tegenwicht, dat nimmer is te stillen!
't Loot van een uerwerk loopt, op synen tyt, ten end,
Maer uwe loopbaen is aen geenen mensch bekent.
Soo langh het driftigh bloet sal 't herte vinden open
Soo langhe sult gy doen der sinnen uerwerk loopen;
Gy wekt de veeren op, gy doet de radders gaen
Tot dat de stramme doot de pols doet stille staen.
Myn ziel heeft schoon de rust in hoek of kluys te soeken,
Uw wackerheyt begeeft in kluysen en in hoeken;
By nacht gelyk by daegh, in huys en in de kerk
Gy trekt gy lokt haer aen, gy dwingt haer tot het werk.
Maer, liefde, 't gene my can in dien last verlichten,
Is dat gy in u self besluyt twee tegenwichten,
Dit roert my met genucht, dat laet my noyt te vrêen;
Dit is vol soetigheyt, en dat vol bitterhêen.
Dit hecht my aen de deught, dat trekt my van de reden,
Dit rukt my naer om hoogh, dat drukt my na beneden;
Het eerste maekt my vry van allerley gewoel,
Het tweede stort my neer in eenen modder-poel.
Het eerste stookt myn hert tot goddelyke minnen,
| |
[pagina 146]
| |
Het tweed' ontsteekt de pest der lust in myne sinnen;
Begeerlykheyt des oogs, begeerlykheyt des vleys,
En 's levens hoveerdy, den vyant van de peys.
O liefde wilt dat loot van myne ziel aftrecken
Om door het eerste wicht mijn uerwerk op te wecken;
Den wyser van myn hert vindt uwen last seer soet,
Behoudens dat gy dien naer boven draeyen doet.
|
|