Werken. Deel 5
(1930)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 105]
| |
Godtvruchtige en Zedige Rym-Wercken
| |
[pagina 107]
| |
RaedselMen slaet uyt mynen kop het steunsel van het leven
Men stelt my dagelyx tot teken van de doot;
De minste winden doen my schudden ende beven
Des werelts ydelheyt toon ik voor yder bloot:
Myn lyf dekt, tegen storm den boer met syne knapen,
Myn hair verstrekt tot bed, om kinders op te slapen
| |
Uytleggingh.Doen ik, uyt jonst van u tot prinsse was gekooren
O karssouwieren schaer! quam my aenstonts te voren
Dat ik verbonden was sulk een genegentheyt
t' Erkennen t' alle tydt met liefd' en dankbaerheyt.
| |
[pagina 108]
| |
Met liefd' om yders hert tot phebus school te trecken,
Met dankbaerheyt, om u tot vrientschap aen te wecken,
Want liefde heeft een net waer mee sy herten vangt,
En dankbaerheyt verbindt wie dankbaerheyt ontfangt.
Ik can wel wedermin aen uwe min betoonen,
Maer uw jonsten niet met wederjonsten loonen;
Nadien dan dese plicht myn macht te boven gaet
Vernoegt u met den wil in plaetse van de daet.
Vernoegt u met een hert dat stadigh sal beminnen,
Al wie behagen schept in rijm en sang goddinnen,
Een hert, dat alles wat het in sigh selven heeft
Syn mede-yveraers gewilligh overgeeft.
Om u van myne drift een staeltien te bewysen
Aenbied ik, desen dagh, u die geringhe prysen,
Niet dat ik hier mee denk t' erkennen uwe jonst
Maer uyt een puere drift en yver tot de konst.
Ik hadde u lang belooft een Raedsel op te geven,
Dat in sigh selven sluyt 't bedietsel van ons leven;
Gy siet dat Raetsel hier 't gen alle menschen leert
Hoe licht den iet uyt niet in syn vernietingh keert.
Een Raedsel? neen; een les beminde Karssouwieren,
Bequaem om naer syn end ons aller hert te stieren;
Een les, die aen de ziel gheel naekt voor oogen leyt
Dat 's werelts vreugt en roem niet is dan ydelheyt.
Soo ydel syn als stroy de keyserlyke kroonen,
Soo ydel syn als stroy der vorsten gulde troonen,
Soo ydel is als stroy gout, rykdom, gelt en goet,
Soo ydel is als stroy der lusten dertel soet.
Gelyk het stroy vergaet, vergaen de gulde staven
Voor welcke buygden neer soo menigh duysent slaven;
Steekt in het stroy den brant 't vervliegt in asch en rook
| |
[pagina 109]
| |
Aldus vervliegt het gelt, en liefdens wulpsheyt ook.
Al wie om eer of goet, of om syn lust te plegen,
Het deughden spoor verlaet en ingaet slimme wegen,
Moet dagelyx doorstaen veel moeyten, vrees en ramp,
En vindt ten lesten niet, dan weynigh rook of damp.
Het stroy dan is 't bediet van 't gen hier is geschreven,
En 't samen ook een waer afbeeltsel van ons leven;
't Stont onlangs nogh in 't velt met duysenden byeen,
En droeg in synen kop de spyse voor 't gemeen.
Dan was het hoog geacht van aermen ende Ryken;
Geen bloem nogh boom-gewas durf sigh daerby gelyken,
Omdat syn vruchtbaer' haeuw gelaen was met een vrucht
Waer na geen eenigh dorp, maer gheel de werelt sucht.
Nogh dadels honingsoet, nog beyen van laurieren,
Nogh peeren vers als wyn, nogh sapige moerieren,
Nogh 't druyven-nectar self, en wat nogh soeter is
En comt by dese vrucht oyt in gelykenis.
Om dese was het stroy by allen mensch in waerde:
Maer als het selve nu gevelt lagh tegen d' aerde,
In bondels was versaemt, in d' open scheur gebracht,
En 't voedsaem graen daeruyt gedascht met volle cracht;
Dan scheen 't de boere-meyt bequaem om 't vier t' ontsteken;
Dan wiert het van het vee en verckens self versteken;
Dan bondt den boere-soon daer mede syne schoen,
Wanneer hy over 't ys moest naer de stede spoên.
Dogh, om nogh meerder proef van synen smaet te geven,
Dat stroy 't gen in syn air het steunsel droeg van 't leven,
Betekent nu de Doot, en doodelyk getreur,
Wanneer men 't in de stadt siet liggen voor de deur.
Dat meer is, als het lijk wort naer de kerk gedragen,
Men stroyt het voor den voet van vrienden ende magen
| |
[pagina 110]
| |
Daer doet het iegelyk inwendigh dit vermaen;
Gelyk uw vrient vergingh soo sult gy ook vergaen.
Met recht ellendigh stroy en dee gy niet dan beven,
Wanneer den minsten wint quam onder u gesweven,
Met recht bediedt gy ons, door u verganklykheyt,
Des werelts lossen stant, bedrogh en ydelheyt.
Maer, hoe gy wort veracht, en hoe gy wert versmeten,
Nogh can den landsman niet uw nutbaerheyt vergeten,
Soo langh gy met uw lyf syn leemen wooningh dekt,
En uw gesuyvert kaf syn soons tot bedde strekt.
O stroy! waerachtigh beelt van 's werelts ydelheden,
Comt aen, dekt in den geest myn hooft en opper-leden,
Opdat myn hert, in u, syn waer afbeeltsel siet,
Wanneer de stille slaep des mergens van my vliedt.
En als ik 's avonts laet my ga alleen vertrecken,
Dat dan uw suyver kaf my com tot bed verstrecken,
Ten end ik overlegh dat naer myn jongsten val
Dien aerdschen romp op u eens nederliggen sal.
Siet daer een stroyen les die ons veel gout can winnen,
Is 't dat wy haer bediet indrucken in de sinnen;
Gelt, grootheyt, weelde moet als nietigh stroy vergaen,
De deught, o broeders, blyft alleen en altyt staen.
|
|