|
| |
| |
| |
XXII. Gesang,
Op Jesus doorboorde Zyde, en Afdoeninge van het Kruys.
Dees vreede Aerdbeving, die Vogels, Vee en Kudden
Verstroyt, en tot den grond den Aerd-bôom doet ontschudden,
Ontschud de herten der omstaende schaeren med'.
Veel lopen g'heel verbaest, met troppen, in de sted',
Die veldewaerts; een hoop van krachteloose vrouwen
En kind'ren, konnen sig niet langer staende houwen,
Maer vallen onder een ter aerde: het getraen,
Gehuyl en jammer heeft geen eynde; vele slaen
Hun naekte borsten, door de vers-gescheurde kleeren:
Veel weten niet waer hêen vertrecken, waer sig keeren,
En staen ontrent het Kruys, als beelden van arduyn.
Daer zyn'er, die het hair met vlechten van de kruyn
Afrucken; andere, die krabben hunne wangen;
Veel roepen: Och! dien mensch is t'onrecht opgehangen,
Syn uytgestorte Bloed roept tegen ons om vraek.
Den Hopman van de wacht verslagen in de saek,
En overdenkende den Heylands leste woorden,
Die door het harnas hêen syn heydens hert doorboorden,
Roept uyt, voor al het volk, met een verheven thoon:
Dien overleden Mensch was waerlyk Godes Soon.
Myn Saligmaker, 'k sie uw heerschappye begonnen,
Gy hebt alreed de ziel van een Romeyn gewonnen;
| |
| |
Uw grooten Geest is nouw gescheyden uyt het lyf,
Of vind een krygsmans hert terstond tot syn verblyf:
Den adem heeft soo ras uw boesem niet begeven,
Of doet van stonden aen een doode ziele leven,
T'wyl u het Jodsche volk, als eenen moorder schent,
Gy word van 't heydendom voor Godes Soon gekent.
Ach! naer gy, in doods-nood, uw beulen hebt verbeden,
Gy moet, als eenen Godt, van ieder zyn beleden;
Dit is een wonder werk, dat reden overtreft,
En boven menschen-aert uw Wezentheyt verheft.
Stil myne tong, terwyl gy voortgaet in te spreken,
Ik sie de beenderen der moordenaeren breken:
Ik sie de krygsliên met gelyke vreedheyt spoen,
Om 't selve aen 't weerdig Lyf van mynen Godt te doen:
Dog, soo sy naer hem toe met sulk een opset treden,
Sy staken hun besluyt, hem vindend'overleden:
Maer eenen uyt den hoop dryft, vol van raserny,
Een lancie, scherp van stael, door syne rechte zy.
Dat bloedig moord-tuyg had hem nouwelykx doorsteken,
Of daed'lyk komt'er Bloed met Water nederleken,
Den ruyter voelt daer med' besproeyen syn gesicht,
En vind syn oog, te voor schier blind, nu g'heel verlicht.
Soo ras hy meerder glans gewaer word in syn oogen,
Syn ziel word onverwacht door klaerheyt opgetoogen;
En t'wyl uytwendig hem verschynt een schoonder dag,
Hy siet inwendig ook, het gen' hy nimmer sag.
Hy siet uyt dese zyd', door syn bedryf, wyd open,
Twee beken van genad' en liefde nederlopen;
Hy siet, dat midden uyt dien bloed-en-water-vliet,
De waere Godheyt self haer sonne-straelen schiet.
Uytwendig siet hy 't Lyf van eenen mensch geschonden,
| |
| |
Inwendig eenen Godt gestorven voor syn sonden,
Geen twyffeling het licht van syne ziel verdooft,
Hy siet, en siende kent, en kennende gelooft.
Geluckigen Romeyn! wie onder al de menschen
Soud naer sulk eene jonst niet snaken ende wenschen?
Op eenen oogenblik in 't hert te zyn verlicht;
Op eenen oogenblik te kennen 't eeuwig licht.
O beken van genad', komt over my ook leken,
Kom ook in myn gemoed, dat helder licht ontsteken;
Kom; doet dat sterk Geloof ophelderen in my,
Doet my daer mede gaen in Jesus rechte Zy.
Kond ik, gelyk die lans, ook eens daer binnen raken,
Ik soude myn vertrek diep in syn herte maken,
En riep dan uyt, dat my hier binnen niemant stoor,
Dit is de lieve woonst, die ik voor al verkoor.
Daer soude myne ziel dry Tabernakels rechten,
Een, waer sy haer verstand voor eeuwig aen soud hechten;
Een ander, waer sy haer geheugen binnen sloot;
Een derde, waer haer wil soud blyven spyt de dood.
Wat stooring soude daer myn kennis konnen krenken,
Wanneer ik Jesus soud voor eeuwigheyt gedenken;
En met wat vreugde soud ik hem gedachtig zyn,
Als synen wil, voor al, geworden was de myn.
Nog vleys, nog wereld soud myn liefde doen verkilten,
Ik soude myne ziel in syne ziel versmilten;
Ik seyd: men vraegt niet meer, waer myn beminden zy,
Ik ben geheel in hem, en hy geheel in my.
Nu soek ik hem niet meer op wegen nogte straeten;
Hy heeft my door de spleet der steen-rots ingelaeten,
Daer heeft syn water-vliet myn dorst te niet gedaen,
Daer ded' syn vierig Bloed my g'heel in vlamme staen.
| |
| |
O herte! waere bron van goddelyke minnen,
Wat ziele klaegt van dorst, die gy besproeyt van binnen?
Wiens boesem raekt, door u, niet daedelyk in brant,
Gy bluscht van d'eene zyd', gy stookt van d'ander kant.
Gy bluscht den wellust-dorst, waer door ik wierd bevochten,
Gy stookt in myn gemoed de reyne minne-tochten;
De wulpsheyt trekt van my, soo ras gy my besproeyt,
Verjaegt door 't hemels-vier, dat uyt u nedervloeyt.
Maer t'wyl uyt Jesus Zyd' het Bloed en 't Water breken,
Gaet Joseph om syn lyk den roomschen Rechter spreken,
Pilatus staet verbaest, wanneer men hem ontvout,
Dat mynen Heyland is gestorven aen het hout:
Dog soo die tyding door syn Hopman wierd gesteven,
Hy heeft dien Jodschen Heer t'ontzielde Lyf gegeven.
Men recht naer dit verlof twee ladders langs den bast;
Men vat de nagelen met staele tangen vast:
De handen wierden eerst van 't schandig Kruys ontslagen,
Die Joseph t'samen vangt om 't Lichaem t'onderschragen
Met syne schouderen, terwyl men ieder voet,
Van't rood geverfde hout, op selve wys afdoet.
Joannes (spyt de loog, die guysselt van syn wangen)
Heeft beyd' de voeten op syn lieve borst ontfangen,
Waer langs hy 't weerdig Lyk laet sinken na benêen.
De Moeders Nicht bereyd den Graf-doek; Magdaleen,
Steekt beyde d'armen uyt naer haeren Minne-voeder,
Terwyl hy nêersinkt in den schoot van syne Moeder,
Die, sonder adem, sonder krachten, 't heylig Lyk
Omarmt, door herte-wee, een stervende gelyk.
Sy swymt, en swymende, met toegesloten oogen
En blaeuwe wangen, blyft op synen hals geboogen,
Soo dat men geen verschil van Soon en Moeder siet.
| |
| |
Dog eyndelyk, als een, die uyt den slaep verschiet,
Ontwekt sy schielyk uyt dien overval van rouwen,
Om met een tranend'oog 't bebloede lyk t'aenschouwen,
En roept al snicken: ach myn Jesu!... mynen Soon!
Myn liefsten Benjamyn!... ik sterve duysend dôon.
Hier mede valt sy met haer lippen op syn wangen,
En kust syn bleeken mond, g'heel van de dood bevangen:
Het schynt op ieder kus, dat haer de ziel verlaet;
s'Ontmoet den hoogsten nood, alwaer sy d'oogen slaet.
De spitse doorenen, die door syn herssens breken,
Zyn als moord-priemen, die door haeren boesem steken;
Sy siet niet eene wond, in Jesus Lyf, gedrukt,
Of voelt een nieuwe dood, die haere ziel wegrukt.
Soo sat uyt 't Paradys (het voorbeeld van die Moeder,)
De droeve Eva, met den nieuw-vermoorden Broeder,
Den lieven Abel in haer troosteloosen schoot,
Terwyl den moordenaer verslagen henen vloot,
Vermaledyd, vervloekt, en van den Heer verworpen,
Met 't moord-merk op syn hooft, door vlecken ende dorpen,
Indachtig, waer hy ging, of vol benouwtheyt sliep,
't Gestorte Broeder-bloed, dat vraek ten Hemel riep.
Ach! Eva, wat verstand, sal uwe droefheyt gissen,
Wanneer gy, door een slag, moest beyd' uw Sonen missen?
Den dooden voor uw oog sag steken in een graf,
Den moorder uyt uw huys gevlucht voor syne straf.
Kalvary-berg, vergeet myn eerste Moeders rouwen,
Als Jesus Moeder my haer droefheyt doet aenschouwen:
En Abels droeve dood, en Caïns woesten haet,
Syn weynig, by het gen' Maria hier doorstaet.
Gelyk men Abel niet by Jesus kan gelyken,
Soo is't, dat Evas rouw voor Marias moet wyken:
| |
| |
In Abel was'er niet als asschen, aerd en stof,
In Jesus is geheel den glans van 't hemels Hof.
Van Abel was'er niet, als ramp en druk te wachten,
In Jesus is de troost van alle de geslachten:
Dien was het onderwerp van lyden, smert en nood,
En desen is den Heer, den dwinger van de dood.
Maria siende dan dien weerden Jesus sterven,
Moest hem, op eenen stond, met al die gaven derven,
Besluyt, hoe verr' haer wee die droefheyt overtrof
Van haer, die niet verloor, dan weynig aerd' en stof.
Maer, 't gen' de smerten schynt van Eva te verheffen,
Is, dat-se Caïn sag, door Godes vonnis treffen:
Een bitter ongeluk! van Godt te sien vervloekt
Een sone, wiens geluk men meer, als 't eygen soekt.
Ach! moet uyt desen grond den weedom hooger rysen,
Wie sal de maete van Marias weedom wysen?
Als sy soo vele soons voor eeuwig sag vergaen,
Om 't leed haer liefsten Soon, hun Broeder aengedaen?
Sy was aen 't aerds geslacht tot Moeder nouw verkoren,
Of sag van 't aerds geslacht het meeste deel verloren,
Het meeste deel vervloekt, berooft van 't eeuwig goed,
Spyt Jesus Offer-werk, smaed, lyden, galge, bloed.
Sy hadde 't Moeders hert gewillig g'heel gegeven,
Om eenen Soon alleen te houden in het leven,
Wat smerte moeste haer dan in desen nood omvaên,
Siend'een soo grooten hoop na hun verderving gaen?
O Moeder! ben ik ook niet een van die Caïnen,
Die uwe ziele ded' vol rouw en hert-zeer quynen?
Was ik niet in den hoop, wie gy op desen dag,
Met 't haetig moord-geweer, dien Abel treffen sag?
Ach! als ik myn bedryf moet ongeveynst bekennen
| |
| |
Ik ben den minsten niet, van die hem quaemen schennen;
Een strenger straf, als die van Caïn my behoort,
Myn feyl heeft Abel meer, als eene reys vermoort.
Wanneer myn ziele my myn boosheyt doet beseffen,
Ik durf myn oogen niet naer u, ô Moeder! heffen,
Ik bid u om genaed', genaed' door Jesus Dood,
Wie gy hier zielloos houd op uwen droeven schoot.
| |
Toesang.
Ziele, blyft een weynig staen
Wilt soo haest niet henen treden;
Siet eerst met medogentheden
Siet eerst, of oyt sulcke rouwen,
Die haer teere borst benouwen,
Eenig mensche kond' doorstaen.
Och! 't en waere Godes kracht
Haer inwendig had ontsteken,
Sy waer over lang besweken,
En in herte-wee versmacht;
Het aenschouwen van de wonden,
Door wie Jesus was geschonden,
Had haer seker omgebracht.
| |
| |
Lieve Moeder! droeve Vrouw!
Siet, een wettelyk medoogen
Trekt de traenen uyt myn oogen,
Als ik uw gelaet aenschouw;
Uw gelaet, waer in de smerte
Uytgebeeld is, die uw herte
Moest doorstaen in desen rouw.
't Zy ik sien op Jesus Bloed,
't Zy op uwe heete traenen,
'k Voele myne ziele maenen,
Tot een silte water-vloet:
Och! wie maekt myn oogen beken
Om geduerig aen te leken,
Naer uw voorbeeld, t'myner boet.
Roepen stadig, sonder rusten,
Ziele, siet wat uwe lusten
Ziele, siet eens wat al wonden,
Wat al smerten, voor uw sonden,
Soon en Moeder heeft doorstaen,
Dierbaer Bloed! en droef geween
Staet geduerig voor myn oogen:
Wilt my geene rust gedoogen
Rukt myn sondig hert van een,
Hert, dat, spyt uw nederleken,
Weet van schueren nog van breken,
Altyd harder dan een steen.
| |
| |
'k Sal soo lang in myn gedacht
In den schoot van syne Moeder,
My verbeelden dag en nacht,
Tot myn hert, vol ongenuchten,
Rouw en weedom, blyft versuchten,
En in traenen zy versmacht.
|
|
Auteursrecht onbekend