|
| |
| |
| |
XVI Gesang,
Op Jesus Kruysdraeginge
Trekt op, myn ziele, ik hoor de kop're trompen steken;
Daer komt de ruytery' des Rechters aengestreken,
Geheel in 't harrenas; daer volgt een fellen trop
Van dienaers, soo gelaên, dat 't sweet hun uyt den kop
Van alle kanten breekt; die dragen strenge stroppen
En touwen; dese syn voorsien van spaên en schoppen,
Om putten in den berg te graven; desen brengt
De booren; die den wyn en mirrhe t'saem gemengt;
Die blocken, nagelen en hamers; dese bucken
Voor 't ongemeen gewicht der ladders, die hun drucken:
Dog niemant schynt den last en moeyelykheyt t'ontsien,
Op hôp' van Jesus haest aen 't Kruys gehecht te sien.
Recht achter dese komt een nieuwen hoop soldaeten,
Voor wie den roeper, die op d'hoeken van de straeten
't Onrechtig vonnis uyt een holle boesem bruld;
Ses seven beulen, vol van nyd en ongeduld,
Verschynen korts daer naer, omringeld van de schaeren,
Met Jesus, tusschen twee gebonden moordenaeren.
Den Priester Cayphas, en syn schoon-vaêr, in een ring
Van Roomsche Ruyters, sluyt, met menig Ouderling,
En Wetgeleerden, en geveynsde Phariseyen,
Den hoop, die mynen Heer gaet naer de galg geleyen.
| |
| |
't Schynt als een zegenprael der snoode Sinagoog:
Men siet 't vernoegen en de vreugd in ieders oog,
Hun woeste vraekzugt vind waer mede sig versaeden,
Wanneer sy Jesus sien met 't schandig Kruys gelaeden.
De Stad staet overend, de straeten zyn te nauw
Voor 't saemenloopend' en in eengedrongen grauw,
Voor duysend kinderen, en allerhande vrouwen,
Begeerig om 't besluyt van 't vreed gerecht t'aenschouwen.
Alwaer het schouwspel moet voorby gaen, dit gespuys
Beset den gevel en het dak van ieder huys,
Van waer sy lasteren en vloeken sonder enden,
Al knersseltanden, naer den Saligmaker senden.
Och! wat benouwtheyt baerd hem desen droeven tocht!
Syn lichaem, onder 't Kruys in eenen krommen bocht
Gedwongen, kan dien last tot aen de poort niet dragen,
Of valt ter aerden, waer de Joden hem met slagen,
Soo lange overlaên, tot hy, hoe krank en swak,
Wêer overend' geraekt met overwichtig pak.
Den fellen Annas doet hem, sonder mededoogen,
Geduerig, met geweld van slaen en stooten, poogen,
Soo ongenadig, dat syn dierbaer bloedig Sap
De steenen, langs den weg, besproeyd op elken stap.
Godtvruchten Isaac! die 't hout dat u soud branden
Naer d'offer-plaets wel eer droeg met uw eygen handen,
Siet hier des hoogstens Soon (soo lang in u voorseyd)
Gelaeden met het Kruys, tot syne dood bereyd.
Gy wist niet wie dat hout ten offer moeste strecken,
Maer Jesus weet dat hy die galge moet gaen decken,
En, schoon hy dit voorsiet, hy draegt se wel gemoed,
Besproeyt-se, uyt puere min, met traenen ende bloed.
'k Weet dat gy voor het sweerd, waer med' uw Vader dreygde,
| |
| |
Bericht van Godes last, g'heel onderdanig, neygde;
Maer met geen minder drift en onderdanigheyd
Neygt mynen Heyland hier, voor 't Kruys hem opgeleyd.
En 't gene meer verschil in uw bedryf komt toogen,
Gy waert voor Godt alleen, en Vaders sweerd, gebogen;
Dog Jesus buygt hier niet alleenelyk voor Godt,
Maer ook voor 't snoodste grauw waer door hy word bespot.
't Is voor de beulen, die hem soo veel wonden geven,
Dat hy aen eene galg gaet offeren syn leven;
't Is voor my sondaer self, wiens boosheyt hem doorsteekt,
Dat syn te dierbaer Bloed geduerig nederleekt.
Eylaes! terwyl ik spreek, 'k sien Jesus, uyt de wallen
Gekomen, wederom ter aerden nedervallen;
Hoe vinnig Annas tiert, hy roert nog arm nog been,
Hoe fel de Joden slaen, hy ligt gelyk een steen:
Men siet nog adem-tocht nog lippen meer bewegen;
De Princen staen verbaest, en zyn'er med' verlegen:
Syn onverwachte dood waer hun de meeste spyt,
Om dat hy dan soud' zyn van 't schandig Kruys bevryt.
Dit doet de toornigheyt van Annas wat bedaeren;
Hy komt'er by, hy vraegt aen d'ommestaende schaeren,
Of niemand desen Mensch wilt leenen syne hand:
Dit was den Jod' een smet, den Heyden d'hoogste schand,
Niet eenen wilt den arm, tot sulken dienst, uytsteken.
Die'er tyd komt daer voorby een Lands-man aengestreken
Uyt 't Cirenees gewest, van leden kloek en sterk;
Dien dwingen sy, met kracht, te vallen aen het werk,
Om, met syn vasten rugg', en spannende gevrichten,
Myn afgematten Heer, in 't dragen, te verlichten.
O Vremdeling! wist gy wat ongemeenen loon
U desen dienst bereyd, die goddeloose Jôon
| |
| |
En souden u daer toe, met kracht, niet dwingen moeten.
En dunkt niet in dit werk besmettinge t'ontmoeten,
Het draegen van die galg verstrekt tot roem en eer,
Des Hoogstens Sone quaem daerom op aerden nêer.
Waer ik in uwe plaets, ik soude met myn armen
Dat zegenryke Kruys, vol iever gaen omarmen;
Ik soud't, waer't mogelyk, g'heel op myn schouders laên,
Om myn verswakten Heer van desen last t'ontslaen.
Wat wenscht gy, myne ziel, om sulk een Kruys te draegen?
Het minste kruysken doet u van den arbeyd klaegen;
Een kruys soo licht als stroy u menigmael benouwt,
Hoe soud gy onderstaen een soo swaer-wigtig hout?
Myn Jesus draegt dien last in d'aldermeeste smerten,
Gy, om een kleynen last, roept swak te zyn van herten;
Hy onderschraegt syn Kruys, al is hy g'heel doorwond,
Gy legt het uwe nêer, in ziel en lyf gesond.
Hoort, hoe hy u vermaent; komt voort, verliefde menschen,
Die naer myn liefde plagt soo ieverig te wenschen;
Komt voort, neemt elk uw kruys op uwe schouders op,
Vergaderd rondom my, te saem in eenen trop.
Den naeme die gy voert en sal my niet behaegen,
't En zy gy nevens my, vol moed, uw Kruys komt draegen:
Komt, myn Discipel, komt, volgt 't pad van uwen Heer,
Doet als een christen mensch, of legt dien naeme nêer.
O Jesu! 'k staen beschaemt, om myne swackigheden,
'k Sal moediger voortaen u met myn kruys na-treden;
Ter liefde van uw kruys word my geen last te swaer,
Ter liefde van uw smert ontsien ik geen gevaer.
Wat kan ik minder doen, dan 's werelds dwaese knechten,
Die, nevens hunnen Heer, met lyfs perykel vechten?
Sy loopen t'syner dienst den vyand te gemoed,
| |
| |
Sy storten t'syner min kloekmoedelyk hun bloed.
Wat is een aerdschen Heer by mynen Godt geleken,
En soude boven my syn knecht in trouw uytsteken?
Neen, Jesu, mynen Vorst, trekt op naer Golgotha,
Ik volge met myn kruys uw schreden moedig na.
Stil, hier komt eenen hoop Jerusalemsche Vrouwen,
Met d'oogen vol getraen, de herten vol van rouwen;
Sy zyn door mede-wee tot in de ziel gedrukt,
Siend' hoe dien lieven Heer word naer de dood gerukt.
Myn Jesus in den geest geraekt, door haer medoogen,
Slaet op geheel den trop syn goedertieren oogen,
En seyd: ô Dochters van Jerusalem, en giet
Geen traenen over my, nog over myn verdriet;
Weend liever over u, en over uw geslachte:
Den tyd genaekt, wanneer men sal geluckig achten
Den buyk, die geene vrucht ded' komen voor den dag,
Den boesem, die men noyt door 't sog opswellen sag.
Dan sal men roepen: stort op ons, gy steyle bergen,
Gy, heuvelen, wilt ons voor locht en aerd' verbergen;
Want, nu in 't groene hout dit alles word gedaen,
Wat sal het droog en dorr' niet moeten onderstaen?
Hier onder rollen hem de traenen langs de wangen,
Met klonteren van bloed bepleystert en behangen:
Dit siet Veronica, een deftige Matroon,
Die, nevens d'andere, verwees den haet der Jôon.
Sy neemt, door dit gesicht tot deerenis bewoogen,
Den doek van haeren hals, om syn gelaet te droogen,
Dog, soo, naer desen dienst, sy d'hand te rugge trekt,
Haer ziele staet verbaest, om 't gen' haer oog ontdekt.
Sy siet het Aengesicht van Jesus g'heel geschonden,
Door bloed en traenen nat, vol scheuren en vol wonden
| |
| |
Op haeren lynen doek, naer 't leven uytgedrukt.
Veronica! wat is dien dienst u wel gelukt!
Daer hebt gy Jesus Beeld, daer siet gy 't schoonste Wezen,
Dat van 't beginsel af ter wereld is geresen:
Veronica, het Bloed, waer med' het is bemorst,
Beneemt de schoonheyt niet van mynen Minne-vorst.
Ha neen! in tegendeel, 't heeft nimmermeer voor henen,
Aen hemel en aen aerd' soo minnelyk verschenen.
Gaet, draegt dat Beeld naer huys, en siet het dikwils aen,
Gy sult door elk gesicht een wond' in 't hert ontfaen;
Een wonde, die u soo tot liefde sal verwecken,
Dat gy van 't selve noyt sult d'oogen konnen trecken.
Hadd' ik in myn vertrek dat voorwerp myn'er min,
Ik spiegelde my daer geheele dagen in:
Ik soude my eerst gaen besien in syne wonden,
En kennen in de die, de grootheyt myn'er sonden;
Noyt soud' ik d'oogen op dat weenend Aenschyn slaen,
Of 't myne soud terstond geheel in traenen staen.
Met elken dooren, die syn herssens gaet doorbreken,
Soud liefde myne ziel en teer gemoed doorsteken;
'k Wierp nimmer myn gesicht op eenen droppel Bloed,
Of wierd terstond bevaên met meerder minne-gloet.
Hoe dikwils soud myn borst, versuchtende, beklaegen
De smeten, die hy moest voor myne logens draegen;
Hoe dikwils soud myn hert vervloeken myne lust,
Die in dat suyver oog den luyster heeft geblust.
Ik soude voor dat Beeld my plat ter aerden smyten,
Om myn hooveerden moed syn trotsheyt te verwyten;
Vol droefheyt soud ik't self aenschouwen sonder end,
Tot dat het soude zyn g'heel in myn hert geprend.
Swygt, myne ziel, daer komt Maria Jesus tegen.
| |
| |
Wat vreeden rouwe sal die herten hier bewegen?
Och! siet, de Moeder dryft door d'oorlogs-benden aen,
Sy wenscht hem, voor het lest, nog eene reys t'omvaên.
Daer slaen sy d'oogen op malkander sonder spreken;
Des Moeders herte swymt, haer krachten zyn geweken:
Sy viel ter aerde nêer, 't en waer in desen nood,
De trouwe Magdaleen, tot steun haer schouder bood.
Och! daer bekomt sy, daer ontmoet sy wêer syn oogen;
Marias herte schynt in Jesus borst getoogen,
Het herte van den Soon wilt in de Moeder zyn,
Dus raken s'alle beyd in doodelyke pyn.
De smerten van den Soon doen 's Moeders kracht begeven,
Des Moeders weedom doet 't hert van den Sone beven:
Meer sy malkander sien, meer hunne droefheyt groeyt,
Meer sy gescheyden zyn, meer hunne liefde gloeyt.
O Joden! maekt wat plaets, laet beyde die beminden
Hun toegesloten hert, door eenen kus ontbinden:
Ey, jont dien kleynen troost in sulk een grooten rouw,
Aen soo doorwonden Soon, aen soo bedroefde Vrouw.
Eylaes! die vreede sien, berooft van medelyden,
Met steenige oogen aen des Soons en Moeders lyden;
Sy stooten-se van een, hun ongenadig hert
Beschimpt Marias druk, en lastert Jesus smert.
Soo word de Moeder van het steunsel van haer leven,
Haer liefde, haeren troost, haer liefsten Soon gedreven;
Soo trekt dien droeven Soon, tot in de ziel benouwt,
Kalvary-heuvel op, gelaên met 't schandig Hout.
| |
| |
| |
Toesang.
'k Ging voor Sonnen opgang uyt
Om mynen Bruydegom te vinden;
'k Socht hem met een vast besluyd,
Tusschen Ceder-boomen, Linden,
Lauwerier en Mirte-kruyd,
Tusschen Roos en Lely-blommen,
Wear hy eertyds placht te kommen.
'k Had hem menigmael ontmoet
By twee kleyne water-beken,
Waer hy dikwils van syn gloet,
En myn koelheyt placht te spreken,
'k Ging'er weder wel gemoet:
Maer myn hop' verging in klachten,
Siende myn vergeefs betrachten.
Sions Dochters, die wel eer
My myn Bruygom hebt gewesen,
Wyst my hem nog eenen keer,
'k Bid u, segt, waer sal hy wesen?
Laes! myn hert verlangt soo seer;
'k Ben door liefde schier besweken:
Och! waer heeft hy sig versteken?
Ik besweer u Sions Jeugd,
Door de trouwheyt van syn sinnen,
Door de lieffelyke vreugd,
| |
| |
Wie genieten, die hem minnen,
Eyndigt dog myn ongeneugd;
Hebt gy ergens hem vernomen,
Segt, waer sal ik by hem komen?
Ziel, gy soekt hier vruchteloos
Naer uw Lief en Welbeminden,
Is hy heden niet te vinden,
Kiest den voet-weg, wie het bloos
Van syn Bloed u sal ontdecken,
'k Sag hem daer langs henen trecken,
Syn gelaet, dat u soo soet,
En soo minsaem quam belonken,
Is geheel geverft met Bloet,
En in traenen gands verdronken
Van den hoofde tot de voet,
Is, door duysend vreede Wonden,
Syn geheyligt Lyf geschonden.
Lieven Bruydegom van myn hert,
Soek ik u dan tusschen blommen,
T'wyl gy zyt een weg vol smert,
Pyn en arbeyd opgeklommen?
Och! terwyl gy zyt verwert
Tusschen braemen ende dooren,
Sullen Roosen my bekooren?
Neen, ik laet de Roosen staen,
'k Volge u langs de Doorne baen.
|
|
Auteursrecht onbekend