|
| |
| |
| |
XIV. Gesang,
Op Jesus vertooninge aen de Joden.
Naer dat die pynelyke en schandelyke krooning
Volbracht was op het hooft van mynen vrede-Koning,
Verschynt Pilatus in d'erbarmeloose zael.
Hy staet op 't eerst' gesicht geheel verbaest: syn tael
Blyft haperen; nu siet hy op syn vreede knechten,
Dan op myn lieven Heer: die scherpe doorens vlechten;
Dien vuylen purp'ren rok, dat wankelbaere riet,
Het Bloed dat uyt syn lyf al brobb'len nedervliet,
't Bespogen Wezen, die verstorven weenend' oogen
Bevangen syn gemoed soodanig met medoogen,
Dat hem den sucht uyt 't hert, 't getraen uyt d'herssens breekt
Te meer hy siet, te meer het feyt hem tegensteekt;
Hy kan niet vatten, hoe de felste menschen herten
Gevoeleloos doorstaen 't aensien van soo veel smerten.
In dees gedachten hôpt hy, door dat droef vertoog
Te dwingen tot genad' de vreede Synagoog:
Dies gaet hy buyten, waer sy alle met verlangen
Verbeyden, ende seyd: siet 'k breng u den gevangen,
Op dat gy kent dat ik in hem geen schuld bevind:
Hier med' vertoont hy, van een welfsel uyt 't gebind
Der kamer springende, myn Jesus aen de Troepen.
| |
| |
Hy keerd hem west en noord, en oostewaerts al roepen,
Tot drywerf, met een holle en doorgebroken stem:
Aensiet den Mensch. Dien roep doet g'heel Jerusalem,
En 't saemen d'herten der versteende borgers dreunen;
Die klagen opentlyk, t'wyl dese inwendig kreunen;
Hier siet men traenen langs de kaken rollen; daer
Ontdekt men opspraek; gints verneemt men droef gebaer
Van weeke maegden, en aen 't hert geraekte vrouwen;
Veel konnen dit vertoog met d'oogen niet aenschouwen,
En keeren 't aensicht om; veel blyven roerloos staen;
Veel roepen: och hoe kan dien mensche dat doorstaen!
Maer d'opper Priesters, door verwoetheyt opgeswollen,
Doen d'oogen vol van haet en nyd in 't voorhooft rollen,
En stoken de gemeent' tot vraek en bloed-dorst op.
Die steken gelt in d'hand, dees loopen in den trop
Van 't Volk, en haelen uyt veel snoode laster-stucken;
Die doen 't medoogen met beloften onderdrucken;
Dees tieren dat dien mensch de Godts-dienst lagen leyt;
Die, dat hy 't Jods geslacht door duyvelry verleyt.
Den boosen Annas dringt vol tooren door de hoopen,
Al schreeuwen, dat men hem moet aen een galge knoopen,
Dat ongestadig volk, 't gen' voor een oogenblik,
Door medelydentheyt, bevaên met angst en schrik,
Myn lieven Jesus wilt van 't snoo gerecht bevryen,
Word seffens omgeset door 's Priesters rasernyen,
En roept den Rechter na: hecht, hecht hem aen een Kruys.
Vergifte slange-zaed! vermaledyd gespuys!...
Hoe vonnist gy soo blind? Eerhaelt de vreede woorden;
Aensiet dien Mensch nog eens, eer gy hem doet vermoorden.
Aensiet dien Mensch! hy is van hoofde tot de voet
Doorhackelt en verscheurt, geverft in 't eygen Bloet.
| |
| |
Och! kent hem eer gy hem ten onrecht doet verwysen:
't Is desen, die in nood quaem hongerige spysen;
't Is desen, die de tong der stommen heeft ontdaen;
Melaetsche suyverde, verminkte dede gaen;
De dooven het gehoor; 't gesichte gaf den blinden;
En d'overledene hun banden ded'ontbinden.
Voor welk van dese daên, ô raesende gebroet,
Wilt gy, dat desen Mensch van dage sterven moet?
Och! die uytsinnige verleenen my geen ooren...
O Vader! siet gy eens benêen uyt 's Hemels-chooren:
Aensiet den Mensch! Al draegt hy eene doorne kroon,
Al staet hy daer vol smaed, nog is hy uwen Soon.
't Is desen, van wie gy ons seyd voor weynig dagen,
Dit is myn lieven Soon, het wit van myn behagen.
Och Vader! siet hem nu, siet daer uw liefste Kind,
Verklaert ons, of gy nog in hem behagen vind.
Wat vraeg ik? Och! waer soud gy dit in hem beseffen?
Soud't in de doorens zyn, die in de herssens treffen?
Soud't in syn aensicht zyn, met rocchels g'heel beklat?
Soud't in syn oogen zyn, door bloed en traenen mat?
Soud't in syn boesem zyn, tot in 't gebeent geschonden?
Soud't wesen in de diepe en openstaende wonden,
Waer uyt syn dierbaer Bloed geduerig nederleekt?
O Vader! segt waer in uw welbehagen steekt.
O Ziele! seyd den Heer, in dry-en-dertig jaeren,
Op welke hem geene pyn nog smerte kond beswaeren
In mynen wil te doen, verscheen hy aen myn oog
Noyt soo behagelyk, als in dit droef vertoog,
Geheel myn wezentheyt is door genucht verslonden
In 't aensien van syn smaed, vernedering en wonden:
O Jesu! hoe versoet die antwoord uwe smert.
| |
| |
Maer stil! wat vrouw, of hier van d'aerd geheven wert,
G'heel van haer selven, met de dood-verf op haer lippen,
Eylaes! 't schynt of den geest haer seffens gaet ontslippen,
't Hooft slingert op de borst, sy adem-tocht niet meer;
Daer sinkt-se in eenen hoop wêer plat ter aerde nêer.
Sacht, 't is Maria: 'k sie vyf of ses van haere Nichten
En bloed-verwanten, haer van d'aerde wêer oplichten:
Daer keert haer eerste verf, daer breekt met eenen sucht,
Haer uytgedrongen stem, al snicken door de lucht.
Myn Jesu! mynen Soon! ô smaed! ô rouwe! ô smerte!
Meer wilde haeren mond, meer weygerde haer herte.
Sy staet al steunen op den arm van Magdaleen,
Soo roerloos, als een beeld gesnêen uyt marmer-steen.
Bedroefde Moeder, is dit uwen Welbeminden,
In wie gy uwen troost en vreugde placht te vinden?
Is dit dien lieven Soon, die aen het aerds-geslacht,
Op syn Geboorte-dag, den peys en vrede bracht?
Och! g'heel het aerds-geslacht loopt tegen hem ter wapen,
Sy schynen hunne vreugd in syn verderf te rapen;
Daer is niet een, die hem den oorlog niet aendoet,
Terwyl hy iegelyk met vrede-wenschen groet.
O Moeder! blyft niet staen, trekt moedig door de schaeren,
Gaet aen den President syn onschuld openbaeren,
Doet dien maer eene blyk van syne macht verstaen,
Hy sal hem daedelyk van 't Jods gerecht ontslaen.
Swygt, myne ziele, indien de Moeder wilde spreken,
Den Rechter wierd terstond, door u, door vraek ontsteken;
De pyn, die Jesys lyd, is uwer sonden loon,
Om dese staet hy hier soo deerelyk ten toon.
Aensiet den Mensch, myn ziel, soo veel bebloede Wonden,
Als gy in hem ontdekt, zyn soo veel open monden,
| |
| |
Die spreken van de min, waer med' hy u bestraelt,
Die spreken van den haet, waer med' gy hem onthaelt.
't En waer syn liefde hem dusdanig quam doorboren,
Gy waert voor eeuwigheyt in uwe sond verloren;
Dog, 't wyl die liefde hem voor u soo fel doorwond,
Vernieuwt gy syne smert, door nieuwe en meerder sond.
Gy haelt 't geronnen Bloed vol nyd uyt syn quetsueren,
Hoe seer hy is verscheurt, gy doet hem meer verschueren;
Gy roept uytsinniger, dan desen Joden trop:
Weg, weg, van hier met hem, doorboord hem, hangt hem op!
Ach! t'wyl gy hem bereyd moord-priemen, sweerden, stroppen,
Hy komt vol teerigheyt nog aen uw herte kloppen;
Hy roept, hy spreekt u aen, verslonden in de min;
Doet open, laet my in, myn Suster, myn Vriendin!
Doet open, laet my in, siet langs myn haire krollen
De droppelen van douw gestadig nederrollen!
Den midnacht heeft myn hooft met nevel-vocht bespat,
Siet, myn g'heel lichaem is tot aen de teenen nat.
Doet open, haest u dog; komt blusschen myn verlangen;
De liefde heeft my met myn Bruylofts-kleed omvangen:
Siet myne teere kruyn met eene krans gekroont,
Die u de vierigheyt van myne ziele toont.
Soo roept hy, vreede ziel, al suchten en al smeeken,
T'wyl gy in traegheyt, haet en dertelheyt blyft steken;
Hy noemt u syn vriendin, syn suster, syne bruyt,
Self als gy syne dood en ondergang besluyt.
Pilate, siet niet meer op uwe lyf-trouwanten,
Die soo erbarmeloos hem schonden t'alle kanten:
Staet over my verbaest, die, verr' van druk en rouw,
Vol ongevoeligheyt dien lieven Mensch aenschouw:
| |
| |
Die knechten geesselden, hem, wien sy niet en kenden;
Maer ik durf mynen Heer met volle kennis schenden:
Terwyl 't Geloove roept: aensiet dien mensche Godt,
Ik kome met het sweert geloopen naer syn strot.
Indien hun blinde daed ded' uwen mond verstommen,
Hoe word uw tonge niet door myn bedryf verklommen,
Wanneer gy, wetende dat ik hem Schepper heet,
Myn handen tot syn ramp en dood-steek siet gereet?
Uw herte sal met recht dan door verbaestheyt ysen:
Uw bloed naer 't aengesicht, uw hair te berge rysen:
Want myn ondankbaerheyt en snoodheyt is soo fel,
Dat sy de geesten selfs verbaest maekt in de hel.
| |
Toesang
Jesu, die voor myn gesicht
Met die felle doorne kroone,
Soo Vol wonden staet ten toone,
Laet een straeltje van uw licht,
Uyt uw weenend'oogen daelen,
Om, als een geswinden schicht,
Mynen boesem te doorstraelen.
Och! ik zal soo spoedig niet
Met die minnelyke schooten
Door myn herte zyn gestooten,
Of een ruyme traenen vliet
Sal nêervloeyen uyt myn oogen,
Om u 't innerlyk verdriet,
| |
| |
Van myn ziele te betoogen.
Lieven Jesu! voor myn sond',
Soo geschonden, soo doorsteken,
'k Voel myn steenig herte breken
'k Voele diep in synen grond,
Rouwen, die geduerig knagen,
Smerten, die my t'allen stond,
Myne boosheyt doen mishagen.
Och! hoe was ik soo verblind?
Och! waer heb ik my versmeten,
Dat ik Jesus kond vergeten,
Om een wellust als een wind?
T'wyl hy in syn open armen,
Als een alderliefste kind,
My, vol teerheyt, wild' omarmen?
En myn boosheyt wederzyden
Scheenen elk om prys te stryden:
Dog, spyt myn hertneckigheyt,
Hooveerdye en dertel leven,
'k Vond hem t' allen tyd bereyd,
Goeden Jesu! 't is te lang
Tegen uw genaed gestreden,
'k Geve my met ziel en leden
In uw liefdens soet bedwang;
Dat de weelde my komt stooren,
Met haer list en tover-sang,
'k Leene die voortaen geen ooren:
Den doorwonden Godt en Mensch,
Is alleen myn wit en wensch.
|
|
Auteursrecht onbekend