|
| |
| |
| |
XII. Gesang,
Op Jesus bloedige Geesselinge.
Pilatus siende 't volk op Jesus soo ontsteken,
Raemt eenen nieuwen vond, om hunnen haet te breken,
En gaet hem eyndelyk doen stellen g'heel in bloed,
Om tot medoogentheyt te brengen hunnen moed.
Hy hadde tot syn wacht een bende vreede knechten,
Gewoon misdaedige naer Roomsche wys te rechten,
Met staele ketenen het lyf te slaen van een;
Met gloeyend' yser 't merg te braeden in het been:
Den jongsten onder hun heeft 't uytsicht van een rover.
Aen dese geeft Pilaet myn Saligmaker over,
Met last, om met geweld van geesselen en slaen,
Van hoofde tot de voet, syn leden t'overlaen.
Dit schroomelyk bevel is schier niet uytgesproken,
Of ieders bloed begint door toornigheyt te koken,
Sy vatten mynen Heer, met yselyk geluyt,
En trecken sonder schaemt hem syne kleeren uyt.
Myn ziel,daer staet hy naekt,die 't pluymgediert met veeren,
Het vee met wol omvangt, den mensch voorsiet van kleeren,
Die 't land met bloem en kruyd, 't geboomt met blaeren dekt,
Die met het Firmament den Aerd-kloot overtrekt.
Daer staet myn Jesus naekt voor geyle boevens oogen,
Die noyt voor syn gesicht, syn naektheyt kond gedoogen,
| |
| |
Hy sluyt syn oogen toe, geperst tot in 't gemoed,
Geheel syn Lichaem word door schaemte rood als bloed.
O Engelen, die tot getuygen syn'er waerde,
Hier nêergebogen ligt met 't aenschyn tegen d'aerde,
Ryst op, voor weynig tyd, strekt uwe vleugels uyt,
En slaet die, vol eerbied, om Jesus naekten huyt.
Of dekt syn eerbaer Lyf met groene fyge-blaeren,
Gelyk ons ouders eer van Godt bewonden waeren:
Ach! wierden sy bekleed uyt schaemte van de sohd',
Hoe word dit Jesus om syn reynheyt niet gejond?
Eylaes! daer is niet een van alle d'Engel chooren,
Die door verslagentheyt kan myne klachten hooren;
Sy blyven al versteent, beschaemt met hunnen Godt,
Terwyl het heydens-rot hem lasterlyk bespot.
De Goddelyke min, tot hier nog onbewoogen,
Dekt met haer vleugelen haer noyt gedoken oogen;
Sy word inwendiglyk gepynigt en gepraemt,
Wanneer sy Jesus siet soo schandelyk beschaemt.
Stil, ô bedrukte ziel! daer worden syne handen
Gebonden op een steen, met vast geknochte banden;
Daer komen in de zael een deel soldaeten aen
Met bondelen van brom, en roeyen overlaen.
Hier med' beginnen dees onmenschelyke boeven,
Op Jesus teeren rugg' hun krachten te beproeven:
Sy slaen hem overhands, met soo verwoed gewelt,
Dat synen huyd terstond, als eene sponsy swelt.
Syn witte schouders zyn beset met roode strepen,
Door 't onverduldig slaen, tot berstens toe geknepen;
Ten lesten scheurt het vel, daer vliet het dierbaer Bloed
Lans syne lenden nêer met vollen overvloed.
Soo ras het achterlyf soodanig was geschonden,
| |
| |
Word Jesus omgekeert, en weder vastgebonden:
Dan slaen sy op de borst met nieuwe raeserny,
Tot dat die ook met Bloed g'heel overgoten zy.
Maer nergens quam dit vocht soo driftig uytgelopen,
Als uyt een aderken, dat by syn hert scheurd'open.
Het sprong, het schoot gelyk een vierig minne-strael,
Van d'een op d'ander beul, tot 't midden in de zael.
Ach! komt dat minnend'Bloed op eenig mensch gevlogen,
Die niet van stonden aen met liefde was bewogen?
O beulen! zyt gy dan van steen en stael gemaekt,
Dat een soo vierig strael uw herte niet en raekt?
Dit Bloed sal nog van daeg den afgrond open stoten,
En blyft uw felle borst, spyt syn geweld, gesloten?
Het treft den hoogsten Godt met deernis en smert,
En heeft het geene macht op eenen sondaers hert?
Och! t'wyl die beulen in hun vreedheyt blyven steken,
Ten minsten gy, myn hert, laet uw versteentheyt breken;
Eylaes! hoe zyt gy soo versteven en verstaelt,
Terwyl dien Minne-Godt u met syn Bloed bestraelt!
O herte word beweegt, stelt al uw aders open,
En doet by Jesus Bloed het uwe nederlopen,
Hy stort het syne hier voor uw onrechtigheyt,
Stort gy het uwe med' uyt medelydentheyt.
Vach! ongevoelig hert, niet weerdig meer te leven:
Wat vraeg ik u naer Bloed, gy wilt geen traenen geven:
Hoe fel de beulen hem met taeye roeden slaen,
Gy siet syn vreede smert met steenige oogen aen.
O oogen! soo gy wacht van traenen uyt te spuyten,
'k Sal u voor dit vertoog, soo lang ik leve, sluyten:
Wiens ooge niet en weent uyt een bedrukt gemoed,
Verdient hem niet te sien, die voor syn sonden bloed.
| |
| |
Maer sacht, terwyl ik spreek, een bende versche knechten,
Komt myn bebloeden Godt met nieuw geweer bevechten;
Sy vallen hem op 't lyf, soo toornig ende gram,
Gelyk een wolve-trop op een onnoosel lam.
Dees hebben tot het werk stiers pesen vastgegrepen;
Die slaen hem op den rugg' met swaere loode repen,
Waer med' 't bebloede Vleys soo dapper word ontset,
Dat alles, tot 't gebeent, gekneust word en verplet.
De swepen vallen nêer, als dichte hagel-vlagen;
Den huyd word peers en blaeuw, en purper door de slagen,
Myn Saligmaker is geen mensche meer gelyk;
Maer eer aen een verworgt, verrot en stinkend' lyk.
Dog, hoe erbarmeloos de beulen 't Vleys verpletten,
De ziel laet daerom niet haer moedigheyt t'ontsetten,
Sy houd het lichaem op; myn Jesus staet soo vast,
Als of hy met geen pyn, nog smert waer overlast.
Dit doet de herten van syn bloedvergieters koken;
Een nieuwe toornigheyt komt hunnen haet opstoken,
Sy knerseltanden, uyt verwoedheyt ende spyt,
En sweeren hem eerlang dien trots te maken quyt.
Wat yselyk geluyd onstelt myn droeve sinnen?
Myn ziele, wat gedrocht komt wederom hier binnen?
Heeft 't onderaerdsche slot syn grendelen ontdaen,
Om, met geheel syn macht, myn Godt te vallen aen?
Wie komt voor aen den trop, soo toornig ingetreden?
Is't Asmodeus geest, vervormt in mensche-leden?
Of ryst den helschen vorst self uyt den swavel-damp,
Om myn verswakten Heer te vellen in den kampt?
Neen, geene duyvelen en komen hem bestryen,
't Zyn menschen opgestookt door helsche rasernyen:
't Zyn menschen g'heel verwoed, door roekeloosen haet,
| |
| |
Om welkers nydigheyt de hell' verwondert staet.
Indien gy hunnen aert te recht wilt onderkennen,
Bemerkt, met wat geweer, sy Jesus komen schennen:
Sy brengen ketens med' van hard getempert stael,
En slepen-se met groot gerommel door de zael.
Ses, seven uyt den hoop, beginnen kromme haeken,
En scherpe spooren aen de selve vast te maken,
Al tieren: toveraer, sa, keert nu eens uw bult,
En sien wy, of gy ook hier mede spotten sult.
Dus staen sy (grimmende gelyk verwoede leeuwen)
Rondom dien lieven Godt, al bulderen en schreeuwen;
Dus slaen sy elk syn haek in syn geblutsten huyt,
Dus trecken sy'er vet, en vlies en aders uyt.
Men siet, met selve nyd, de spieren openrucken,
Soo dat syn heylig Vleys ter aerden valt met stucken;
't Gebeente word ontkleed, het ingewand schier blood,
En mynen Heer gebracht tot in den hoogsten nood.
De zenuwen, half door gekorven en gesneden,
Bewegen naer het hooft de bevend' onderleden;
De tanden sluyten toe, beyd' d'oogen keeren om,
De kinne ryst omhoog, den hals trekt t'aensicht krom:
De meerder aders, door die scheuringe g'heel open,
Doen 't Bloed rondom de zael, als uyt fonteynen lopen;
Myn Minne Godt beswykt, myn hert vermag niet meer,
De banden schieten los, hy valt ter aerde neer.
O Bloed bad! uytgestort uyt mynen Heylands Wonden,
Om uyt te suyveren de vlecken myn'er sonden!
O dierbaer Vocht, dat voor myn schulden komt voldoen!
Der zielen weerde prys, des Alderhoogstens Soen!
Gy zyt het roode meir, waer door sy moeten trecken,
Die naer't beloofde Land al hun begeerten wecken:
| |
| |
Gy zyt het waere bad van Siloë, door wie
Gants afgewasschen word der zielen lazernie:
Gy zyt dien goeden Wyn, die Maegden kan behoeden
Van alle vuyligheyt, en in de reynheyt voeden.
Gy zyt den Balsem, voor den diepsten herte stoot,
Wien dien Samaritaen in soo veel wonden goot.
Ach! hoe gevaerelyk de Wonden mogen wesen,
Dien Balsem heeft de kracht om s'alle te genesen;
De schichten van de dood, en 't onder-aerds venyn,
Beswyken voor den geur van dese Medecyn.
Eylaes! terwyl ik spreek, myn Jesus kruypt door d'hoeken
Der rood geverfde zael om synen rok te soeken,
Waer med', soo spoedig als syn Lichaem is bedekt,
Beswymt hy machteloos ter aerde uytgestrekt.
Komt Sions Maegden-rey, waer blyft gy nog versteken?
Siet uwen Bruydegom door liefde g'heel besweken;
Ey haest u, lieve schaer: ey haest u, het doet nood!
Indien gy lange draelt, gy vind uw Liefsten dood.
Verschrikt niet op 't vertoog van syn rood-verwe leden,
Hy heeft met synen voet de pers alleen vertreden:
Hoe angstig, hoe benouwt hy wierd in dit besluyt,
Hy drukte 't dierbaer sap met al syn krachten uyt.
Ey, komt! indien den brand der liefde u praemt te drinken,
Hy sal tot uwen dorst een vollen beker schinken,
Ey, komt, vriendinnen, drinkt, 't is 't alderbeste vocht,
Dat u, tot laeffenis, de min oyt bieden mocht.
Het is geen druyven sap t'Engaddi uytgelesen,
Waer naer uw minnend' hert soo dorstig placht te wesen,
Ter tyd, als gy vol vreugd en minnekosery,
Dien groenen berg opklom aen syne lieve zy.
Ach! 't is een weerder vocht, het gen' hy u wilt geven,
| |
| |
Hy heeft het uyt syn hert soo daedelyk gedreven;
Het doomt nog, 't is nog warm; komt, Sions Dochters, spoeyt,
Aenveerd den minne drank van hem, die naer u gloeyt.
Myn tonge roept niet meer naer dese slappe herten;
Siet Jesus, spyt 't geweld van syne flouwte en smerten,
Bekomen tot sig self: hy heft uyt 't roode sop
Syn nederhangende hooft en swacke boesem op;
Daer naer met eenen sucht, uyt synen longen-ader,
Keert hy 't verduystert oog naer synen Godt en Vader,
Waer op, met een bedroeft, dog minnelyk geluyt,
Syn flouwe stemme breekt in dese worden uyt:
O Vader! siet my hier doorhackelt en doorsneden,
Versoeken voor den mensch uw goedertierentheden.
O Vader! slaet uw oog op dit gestorte bloed,
Uw strengigheyt tot soen, syn plichtigheyt tot boet.
Nu dese stortinge hem die vruchten doet genieten,
'k Wil 't leste van dit vocht vrywilliglyk vergieten:
Komt, Joden, rukt my weg, doorboord my, nagelt my,
Recht my op Golgotha, en steekt dan door myn zy.
Terwyl, door uw bedryf myn herte-bloed sal leken,
Sal ik voor uwen soen met mynen Vader spreken;
En 't leste droppelken, dat gy daer storten sult,
Sal u, op selven tyd, ontslaen van alle schult.
Komt, spoeyt, uw hertens wond word nimmermeer genesen,
Voor dat dit heylsaem Vocht al sal vergoten wesen:
Komt Joden, vrienden komt, komt liefste van myn hert,
Dat door myn Bloed, uw ziel geheel gesuyvert wert.
Dees, of dusdanige beminnelyke reden,
Sterkt hem inwendiglyk, spyt syne swackigheden.
Geen pyne schynt hem vreed, geen Bloed-verlies te groot,
Om syne beulen self te laeven in den noot.
| |
| |
| |
Toesang.
Jesu, als ik voor myn oogen,
U sie staen geverft in Bloet
Van den hoofde tot de voet;
Hoe en word ik door medogen
In de ziele niet bewogen,
Hoe en smilt myn herte niet,
Als 't u soo vol wonden siet?
Waer ik door de min ontsteken,
Tot u, myn getrouwsten vrient,
Soo (gelyk gy 't hebt verdient,
En ik eertyds placht te spreken)
Myne borst soud openbreken;
'k Soud door hert-zeer, smert en rouw
Sterven, t'wyl ik u aenschouw.
Ach! terwyl gy soo vol slagen,
Voor myn steenig wezen staet,
Myne sinnen durven jagen,
Naer het gene kan behagen,
Myne wellust soekt vermaek,
T'wyl gy lyd voor myne saek.
Snoode wellust, dwaese sinnen,
Maekt myn ziele van u quyd;
T'wyl myn Saligmaker lyd,
| |
| |
Wil ik anders niet beginnen,
Dan met hem het lyden minnen,
Dan met syn gestorte Bloed
Mengelen myn traenen vloed.
Vreede slagen, felle wonden,
Die hem baerde soo veel smert,
Spaert dog syn onnoosel hert,
't Myne moet nu syn geschonden,
Voor soo veel bedreven sonden,
Laet myn lieven Jesus vry,
Drukt u al-te-mael in my.
O myn Jesu! sal't noyt wesen,
Met een deel van dese pyn,
Tot wie g'eertyds wierd verwesen,
Om myn wonden te genesen?
Sal ik noyt iet onderstaen,
Voor myn sondige misdaen?
Ach! terwyl ik sal verwachten,
Dat gy mynen wensch voldoet,
En uw smert gevoelen doet,
Wensch ik die in myn gedachten
t'Onderhouden gantsche nachten,
Wensch ik, dat gy g'heel bebloed,
Zy gedrukt in myn gemoed.
|
|
Auteursrecht onbekend