| |
| |
| |
IX. Gesang,
Op Judas wanhope.
Den Arts-verrader vroeg naer Caïphas Hof gekomen,
Daer hebbende 't besluyt van g'heel den Raed vernomen,
En siende synen Heer in doods-gevaer gestelt,
Word door een vreed geknaag tot in de ziel ontstelt.
Hy denkt en overdenkt hoe best dat vonnis breken,
Nu wilt hy Caïphas gaen en dan Pilatus spreken;
Nu loopt hy wat hy mag, nu staet hy weder stil,
Hy siet niet waer hy gaet, hy weet niet wat hy wil.
Een wroegende berouw heeft syn gemoed bevangen,
Hy draegt den sucht in 't hert de traenen op de wangen,
Hy klopt op syne borst, hy lastert syn bedryf,
Hy wenscht de vreedste pest in syn onsalig lyf.
Dus komt hy loopen met de dertig silverlingen
By eenen grooten hoop der nydige Ouderlingen,
En roept: ô Priesters! 'k heb gesondigt te verwoet,
In d'overlevering van dit rechtveerdig Bloet.
Hier tegen seggen sy: wat raekt dat ons belangen?
Gy moogt'er in voorsien, wy houden den gevangen.
Hy door dees antwoord tot onduldigheyt verwekt,
Werpt't schendig bloed-geld in den Tempel, en vertrekt:
Sy doen't van d'aerde wêer opnemen en beraemen,
Dat met het offer geld dit niemant soud' versaemen,
| |
| |
Als zynde prys van bloed, gelevert door verraed:
Waer med' de Priesteren, hier naer in vollen Raed
Vergaderen, koopen doen een afgelegen Acker,
Voor menig jaer gebruykt door eenen Potte backer,
Nu tot begravenis der vremden afgepaelt:
En daerom noemt men 't land met desen prys betaelt,
Bloed Acker, in't Hebreeuws, Haceldama, tot heden.
Maer Judas onder dies te poorten uyt getreden,
Woed als een vreeden wolf, die in syn lenden draegt
Den moord-schicht, in de jagt hem door het lyf gejaegt.
Syn roste hairen staen als borstels opgetogen;
De swarte wanhôp smookt in syn moordadige oogen;
Syn straffen ader swelt, syn snoode boesem sluyt,
't Schuym loopt hem wederzyds ter valsche lippen uyt.
Tot drywerf opent hy syn bakhuys om te spreken,
Tot drywerf blyft de stem in synen gorgel steken;
Syn stuypig herte klopt, syn adem schynt verstikt,
Ten lesten roept hy, in syn woorden half verstikt
Onsaligen verraer, waer toe zyt gy geboren!
Wat hope hebt gy nu? Den Meester is verloren,
En uwe ziel met hem: uw opset is volbrocht,
Gy hebt hem wel soo kloek gelevert als verkocht.
Gaet, trekt naer Rabbi toe, eer dat hy word gehangen,
Belyd uw schuld, hy sal u in genad' ontfangen;
Gaet, doet als Magdaleen, die afgesleten hoer,
Huylt, jammert, quylt en schreyt, en strekt u op den vloer,
Wascht synen voet met traên, en roept dan uyt al kermen,
O Heer! ô Meester! wilt dog over my ontfermen!...
Ik, huylen, jammeren en schreyen?... Ik met traên
Syn voeten wasschen?... Ik om deernis smeeken gaen?
Ik kennen myne schuld?... Ik myn bedryf vervloeken?...
| |
| |
Ik, Judas?... Ik van hem vergiffenis versoeken?...
Ik? Ik, Iscarioot, uytroepen: 't is my leet?
Dat eer de donder my ten afgrond, met een smeet,
Versinken doet! dat eer my d'openstaende blicken
Der onversade Hel met ziel en lyf inslicken!...
Maer Judas, 't is geen schand te kennen syn misdaên,
Dat hebben moediger als gy nog meer gedaen.
Gaet, bid hem om genad', hy heeft een minsaem herte,
Dat medelydig word met d'alderminste smerte:
Gy sult soo spoedig niet uw lippen open doen,
Of hy word daedelyk bewogen t'uwer soen.
Hy trof met eenen lonk van syn erbarmend'oogen,
Her hert van Simon nog naer syn dryvoude loogen:
Ach! word gy maer een reys bestraelt van dat gesicht,
Uw hope word erstelt en uwe ziel verlicht.
Hy my aenschouwen? Hy my jonnen syn genaden?
De sonden zyn te groot, waer med' ik ben beladen:
Syn deernis is verkort door Judas moedig feyt,
'k Versloeg met eenen kus al syn bermhertigheyt.
Neen, neen, daer is voor my op Rabbi niet te hopen,
En schoon 'er t'hopen waer, ik wil naer hem niet lopen;
'k Wierd noyt om geen bedryf met laffigheyt bevaên,
En 'k wil nog tot'er dood kloekmoedig blyven staen.
Wat mag ik van berouw naer die verkooping dromen?
'k Verkocht hem wederom, indien hy 't waer ontkomen;
Geen minder werk, als dit aen Judas hand behoort,
Beroemt door moeder kracht, versterkt door vader moort.
Ik moet van hier! de locht en d'aerde steekt my tegen,
Die weygert my haer goud, en dese haeren zegen.
Ik moet van hier, al moest ik voor den duyvel gaen,
Dien sal my sekerlyk, als synen vriend ontfaên.
| |
| |
Hier mede slingert hy syn selven als een dollen;
Syn oogen keeren om in hunne diepe hollen;
De kaken trecken scheuns, den hals word omgedraeyt;
't Schynt, dat de helsche vlam in synen boesem laeyt:
Syn bakhuys word beset met peersse en groene plecken;
De kramp doet syn gedarmt g'heel in de leden trecken;
Hy schreyd, hy knerseltand, hy kermt al onder een;
Nu siet hy naer omhoog, dan weder naer benêen:
Hy jaegt uyt syne keel een yselyk gerommel,
Als een beseten mensch, of vleys geworden drommel:
Dus springt hy op een boom, al vloeken tegen Godt,
En draeyt de beurse-snoer rondom syn valsche strot.
Dan woelt hy dien aen 't hout met kromgetrocken vingeren,
Waer op syn snooden romp, al swaeyen nêer komt slingeren,
En stort, met grooten stank, 't onsalig ingewand,
Uyt syn geborsten buyk, al seffens op het land.
Vermaledyden field, afvalligen verraeder,
Wanhopig leer-kind van soo goedertieren Vader!
Sinkt neder, sinkt soo diep, ten afgrond van dien bast,
Als't Godts rechtveerdigheyt, en uwe wanhop' past.
Rampsaligen! gy waert omringelt van genaeden,
Gy sag op eenen Godt al 's werelds sonden laeden,
Gy sag s'hem al te saem opnemen vol ootmoed,
Gy wist, dat hy daer voor ging storten al syn Bloed.
Hoe dikwils riep hy niet, door minsaemheyt gedreven,
Dat hy geen sondaers dood versochte, maer hun leven;
Dat hy tot plichtige, niet tot rechtveerde quam;
Dat hy gesondens niet, maer siekens sorg aennam.
Als eenen Herder quam hy in dit dal gezegen,
En voor 't verloren Schaep verliet hy d'elfmael negen;
Hy liep door son en wind, hy socht berg op berg nêer,
| |
| |
En bracht het eyndelyk op syne schouders wêer.
O Juda! had gy niet vervallen in wanhopen,
Hy waer met selve drift u mede naergelopen:
Wat seg ik? Och hy liep u even vierig naer,
Hy wilt met al syn macht u trecken uyt 't gevaer.
Hoe minsaem quam syn oog u gisteren aentasten,
Terwyl syn handen uw verraedsche voeten waschten;
Hy douw, hy kuste-se, besproeyt met syn getraen,
Hy konde sig met die t'omhelsen niet versaên.
Was uwe borst uyt stael en yser niet geklonken,
Hoe wierd gy door syn min en liefde niet ontvonken,
Wanneer hy uwe ziel heeft met syn vleys gevoed,
Wanneer hy tot een drank u schonk syn dierbaer Bloed?
Eylaes! gy hebt dat Bloed tot uw verderf gedronken,
De dood is met dat Vleys in uwe maeg gesonken,
En daerom heeft uw ziel voor eeuwig gewanhopt,
En daerom hebt gy u aen desen boom geknopt.
Myn ziele, laeten wy dien arts-verraeder hangen,
Syn hopeloose dood doet my met schroom bevangen.
O goedertieren Heer! wat ongeluk benouwt
Den mensch, die van uw min en deerenis mistrouwt.
| |
| |
| |
Toesang.
In vervolging, tegenspoed,
Rouw, bekoring, laster, smerte,
d'Hoogste troost van myn gemoed,
Is myn Jesus minsaem herte:
Dat de hell' my angstig maek,
Dat myn sonden my vervaeren,
'k Voele myne vrees bedaeren,
Als ik eens daer binnen raek:
Geen misnoegen, geene rouwen
Konnen my daer in benouwen.
Hoe versteent en boos van aerd
Van myn ongestumig leven,
Hoe hertneckig ik verstak
Als hy soo vol minsaemheden
Aen myn sondig herte sprak,
Nu ik ben in't syn ontfangen,
Geen mistrouwen sal my prangen.
Was myn afkeer vreed en snoot,
Syne liefde is vol soetheyt;
Waeren myn misdaeden groot,
Nog veel meerder is syn goedheyt:
| |
| |
Tegen myn veroude schuld,
Komt hy syne mildheyt stellen,
Om my alles quyt te schellen,
Wat ik immer heb bedreven,
Alles word my daer vergeven,
Heer van goedheyt en erbarmen,
Die de sondaers even teer
Komt omhelsen in uw armen;
O Genade-Godt, wiens hert
Word getroffen door medoogen,
Als gy in misdaedige oogen
Traenen siet van rouw en smert:
Ach! wat sondaer kan wanhopen,
Als hy sulk een hert vind open.
|
|