Werken. Deel 4
(1930)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 67]
| |
VIII. Gesang,
| |
[pagina 68]
| |
O schandelyken dag, die mynen Heer en Godt,
Sal sien mishandelen, versmaeden als een sot!
O pynelyken dag, die met vyf duysent wonden,
Myn Jesus suyver lyf sal toonen g'heel geschonden!
O eereloosen dag, die met een doorne kroon
Doorboorden sal het Hooft van 's Alderhoogstens Soon!
O onrechtveerden dag, die voor de sondaers daeden,
Met een vervloekte galg d'onnooselheyt sal laeden!
O haetelyken dag, die eenen kelk vol gal,
Myn lieven Jesus, in syn dorst, aenbieden sal!
O schroomelyken dag, die hem aen 't kruys sal hechten,
En tusschen moordenaers, als eenen moorder rechten!
O troosteloosen dag, wanneer in d'hoogste pyn,
Myn Saligmaker sal van Godt verlaeten zyn!
O hopeloosen dag, wanneer dien Heer gaet sterven,
Van wie wy al te saem het leven moeten erven!
O aldervreedsten dag, die met een dollen moed,
Uyt Jesus doode zyd', sal tappen 't leste bloed!
Myn ziele, hoe valt gy uyt? Verwisselt dese reden,
Dit is geen dag van rouw, van smert en swaerigheden;
Dit is een blyden dag van d'hoogsten Godt gestelt,
Om 't aerds geslacht t'ontslaen van 't onder-aerds gewelt.
't Is waer, die vryheyt sal myn Jesus veel doen lyden;
Maer 't lyden valt hem lief, om zielen te bevryden;
Syn schande strekt tot eer, tot blydschap synen druk,
Syn swaerigheyt tot troost, syn galge tot geluk.
Al d'oogenblicken, al de stonden van syn leven,
Was hy tot desen dag, als tot een feest gedreven;
Syn herte smilt in rouw, verlangen en geklag,
Soo lang hy dien soo verr'nog afgelegen sag.
Verlosser van myn ziel, die voor myn snoode sonden,
| |
[pagina 69]
| |
Soo vieriglyk verlangt naer schande, smaed en wonden,
Ey, laet my dog van daeg aen uwe zyde staen,
Terwyl gy soo veel smert en pynen sult ontfaên,
Ey, doet my in myn hert ontfangen al die plagen,
Die gy in uwen geest en leden sult verdragen;
Stelt my met u te recht voor 't Phariseys gespuys,
En laet my, nevens u, genagelt zyn aen 't Kruys.
Terwyl my Jesus nood en reyne liefde praemen,
Doet Caïphas in syn Hof den hoogen Raed versaemen,
En naer sig mynen Heer voor g'heel den Sinhedryn
Bekent heeft, op hun vraeg, den Sone Godts te zyn,
Word hy van ieder wêer, als lasteraer verwesen,
Om aen het schandig hout des Kruys gehecht te wesen.
Hier op leyd Caïphas, met een deel van synen Raet,
Myn Saligmaker naer de Vierschaer van Pilaet:
Sy willen hunnen voet in 't heydens huys niet setten,
Uyt vrees van tot de Feest hun selven te besmetten;
Dies komt den Rechter voor, en vraegt wat plichtig feyt,
Of schelm-stuk, desen mensch, door hun word opgeleyt.
Hier tegen roepen sy: waer dien niet boos van leven,
Wy souden hem tot straf aen u niet overgeven.
Pilatus spreekt daer op: is't soo, gelyk gy segt,
Daer, neemt, en oordeelt hem naer uwe wet en recht.
Sy wederom: 't is ons door uwe macht verbooden
Van oyt misdaedigen, naer ons gebruyk te dooden:
Dog, zyt gy met begeert in uw gemoed bevaên,
Om syne schelmerye en boosheyt te verstaen,
Wy sullen u in't kort, g'heel syn bedryf uytleggen.
Dit's eenen, die den Vorst het Cheyns-geld leert ontseggen;
Die 't volk tot muyterye, geweld en twist oproert;
En, spyt de Majesteyt, den naem van Koning voert.
| |
[pagina 70]
| |
Pilatus kennende, wat feyten sy aendragen,
Treed binnen, om daer op myn Jesus t'ondervragen;
Syn herte word beweegt door't nederig gelaet,
Waer med' dien lieven Heer voor hem ten toone staet:
Hy kan niet vatten, hoe in soo verstorven oogen,
De twist en muyterye sig soud verbergen moogen,
En schoon daer in iet meer dan menschelyk uytsteekt,
Nogtans hy vind'er niet, dat hem van staet-sucht spreekt,
Dies tracht hy Jesus tot bekentenis te nooden
Met soetigheyt, en vraegt: zyt gy den Vorst der Jooden?
Hier op spreekt mynen Godt: segt gy dit self van my,
Of hebben andere u geseyd, dat ik het zy.
Den Roomschen Rechter komt dus wêer daer tegen dringen,
Ben ik van Jods geslacht? Uw volk en Ouderlingen
Doen u, op dese plaets, voor my ten rechte staen,
Wat hebt gy tegen hun, of 't Roomsche Ryk misdaen?
Myn Jesus antwoord met het aensicht nêergebogen,
En een ootmoede stem: myn Ryk en Hoog-vermogen
Raekt dese wereld niet: waer't soo, een groote schaer
Van trouwe dienaers soud my bystaen in't gevaer,
En vol van moedigheyt voor myne sake stryden,
Om my uyt 't Jods geweld en lagen te bevryden:
Maer nu en is myn Ryk van dese wereld niet.
Pilatus vraegt verbaest, van't gene hy hoort en siet:
Zyt gy dan Koning, en ter Heerschappye gekoren?
Gy segt, ik Koning ben, ik ben daer toe geboren,
Seyd Jesus, en daer toe quam ik ter wereld aen,
Om door betuygenis de waerheyd t'houden staen:
Wie waerheyt mint, sal d'oor voor myne stem ontsluyten.
Wat is de waerheyt? Vraegt Pilaet, en trekt naer buyten.
Waer henen, Rechter: staet een weynig stil, en hoort
| |
[pagina 71]
| |
De waerheyt uytgebeeld van 't ongeschapen Woort.
De waerheyt is een licht, dat tot der goeden voordeel,
En tot der quaeden straf, verlicht verstand en oordeel:
De waerheyt is den grond, waer op den Rechter bouwt,
Die tegen eygen baet de Wetten onderhouwt:
De waerheyt is de maet, met welke moeten meten,
Die in de Vierschaer zyn, of op den Throon geseten:
De waerheyt is de hop' van een vervolgde ziel,
Die, spyt d'onnooselheyt, in haeters klouwen viel,
De waerheyt is een vlam, die altyd ryst naer boven,
En noyt door schyn van recht haer luyster laet verdoven:
De waerheyt is de ziel, het leven van de Wet,
Door wiens gebrek den Staet verscheurt word en verplet:
De waerheyt dient den Vorst tot eenen vasten regel,
Als wesende van 't recht den onvervalschten zegel:
De waerheyt, met een woord, rampsaligen Pilaet,
Is desen Mensche self, die hier beschuldigt staet.
Myn ziel, wat moogt gy hem dus van de waerheyt spreken?
De min tot waerheyt is uyt syn gemoed geweken,
Syn eygen baet-sucht, en de jonste van den Vorst,
Is't eenige, waer naer dien Polityken dorst.
Soo lange hy dese twee kan by de waerheyt knopen,
Daer is nog eenig recht voor uwen Heer te hopen:
Maer soo de waerheyt 't een of 't ander tegenstaet,
Gy siet d'onnooselheyt gelevert aen den haet.
Wat hoor ik? 't Schynt hy wilt voor mynen Jesus werken,
En seyd in desen mensch geen schuld te konnen merken;
Die reden wekt op nieuw der Joden raesernye,
Sy leggen hem te last, twist, heylig-schenderye,
Verraed, oproerigheyt, en ander schellem-stucken,
Dog, hoe geweldig sy met valscheyt hem verdrucken,
| |
[pagina 72]
| |
Hy antwoord niet een woord, en staet vol lydsaemheyt,
Gelyk een Lam, dat naer den slag-bank word geleyt:
Dies roept Pilatus: hoort gy niet, met wat misdaeden
De Priesters en het volk u komen overlaeden?
Maer mynen Jesus swygt, hoe seer een ieder raest,
Soo dat den Rechter self verstelt staet en verbaest.
O myne flouwe ziel, die niet en kan verdragen,
Of valt van stonden uyt in kermen ende klagen;
O onverduldig hert, dat om het minste leed,
Terstond tot toornigheyt en vraeksucht is gereed.
Komt, siet de lydsaemheyt van 's Alderhoogsten? Sone,
Geen schoonder voorbeeld sal u immer staen ten toone.
't Is eenen Koning, die van synen onderdaen,
Syn Naem stilswygend' hoort vervloeken en versmaên:
't Is eenen Rechter, die van menig boose wichten
Sig selven met verraed en laster laet betichten:
't Is eenen Vader, die niet 't minste woord en spreekt,
Terwylen syn geslacht hem naer het herte steekt:
't Is eenen grooten Godt, wiens handen staen verklommen,
Terwyl de sondaers hem tot hunne straf verdommen.
O ziel! en gy stort uyt in overlopentheyd,
Wanneer den even-mensch u uwe waerheyt seyd.
O hert! en gy hoort noyt iet tot uw nadeel spreken,
Of zyt op selven tyd vervoert om u te vreken;
Niet een afkeerig oog, niet een oneven woord,
Niet een versmaeden lach, verdraegt gy ongestoord.
Terwylen Jesus swygt voor muyter uytgekreten,
Gy tiert om een half woord, gy schuymbekt als beseten;
Hy siet met minsaemheyt syn dood-versoekers aen,
En gy wilt niet een oog op uwen broeder slaen.
Is't soo, verbolgen hert, dat gy de lieve schreden
| |
[pagina 73]
| |
Van syne lydsaemheyt verduldig naer gaet treden?
Is 't soo, ontstelde ziel, dat gy de minne-leer,
Dat gy 't exempel volgt van dien sachtmoeden Heer?
O Jesu, 'k heb gedwaelt! ô Jesu, 'k ben de wegen
Van uw verduldigheyt te blind voorby gestegen!
Ik laet het haetig pad van myne gramschap staen,
Om 't spoor van uwe min en goedheyt in te gaen.
Dat haeters tegen my naer hunnen herts-tocht spreken,
'k Sal noyt uyt wedervraek naer hunnen eernaem steken;
Dat ik van vrienden self met schande zy vervult,
Uw voorbeeld sal 't my al doen lyden met gedult.
Terwyl dien lieven Godt myn ziele komt bestieren,
De Jôon gaen altyd voort in tegen hem te tieren.
Sy roepen even seer van syne muytery',
Van syn hooveerde drift naer staet en heerschappy';
Wy hebben, schreeuwen sy, dien onverlaet, de scharen
Door g'heel het Jodsche Land arglistig sien vergaren,
In Galileyen heeft syn leering eerst gevat,
En eyndelyk geraekt tot binnen dese Stadt.
Doen Galileyens naem den Rechter komt ter ooren,
Hy vraegt of van dat Land dien mensche was geboren;
Dit synde soo geseyd, send hem naerGa naar voetnoot(*) Antipas,
Die in Jerusalem ter feest gekomen was,
En wien het toestond op syn eygen volk te letten:
Soo tracht Pilaet den last van synen hals te setten.
Daer trekt den Jodschen Raed verstoort met Jesus hêen:
Komt, myne ziele, gaen wy aen syn zyde trêen.
| |
[pagina 74]
| |
Toesang.Menschen, die geheel uw leven
Naer de glori' zyt gedreven,
Die om een handvol vreugd
Quist den tyd van uwe jeugd;
Die geen suchten nochte klachten,
Geenen arbeyd swaer bevint,
Om het herte te versachten
Van een schepsel dat gy mint:
'k Laet u loopen sonder rusten
Naer de glori', naer wellusten,
'k Laet u trachten naer een goet,
Dat de ziele noyt voldoet.
Eer nog lust sal my bewegen,
'k Volge mynen Jesus naer,
Schoon hy treden wilt door wegen
Vol van rampen en gevaer.
T'myner liefde gaet hy stryden,
T'myner liefde gaet hy lyden,
T'myner liefde vreest syn hert
Geene schande, geene smert.
Ach! ik moest ondankbaer wesen,
Soo ik, t'wyl soo lieven Godt
Voor my word tot straf verwesen,
Trachten ging naer aerds genot:
| |
[pagina 75]
| |
Soud ik mallen ende spelen,
T'wyl ik Jesus hoore quelen?
Soud ik sien naer hoogen staet,
T'wyl hy sucht vol schand' en smaet?
Neen, 'k wil t' syn'er liefde lyden,
Nu hy t' myner liefde lyd,
Eer en weelde trekt ter zyden,
Maekt van u myn oogen quyt;
Soekt naer andere gesellen,
'k Gaen my nevens Jesus stellen.
|
|