|
| |
| |
| |
IV. Gesang,
Op Judas Verraed, en Jesus Gevangennisse.
Terwylen Jesus, door 't voorsien van al die smerten,
Ter aerde ligt gestrekt, met sulk een stryd des herten,
Is Judas besig met d'uytvoering van een daet,
Waer over locht en aerde als in verbaestheyt staet.
De sterren, die te voor nog in de wolken blonken,
Verbergen voor 't gesicht al seffens hunne vonken;
Een nevelige mist valt uyt den hemel-boog,
Soo dat men geenen schyn van klaerheyt siet voor d'oog.
Dit doet den arts-verraer, by 't branden van flambeeuwen
En swarte fackelen, vergaederen syn leeuwen:
Soo noem ik eenen hoop van haetelyk gebroed,
Wiens vreeden dorst begeert 't onnoosel Lammer-bloed.
Een deel van dese zyn met 't harnas overtrocken;
Een ander deel voorsien met dicht geknoopte stocken:
Dees nemen lancen med', dien voert den hallebaerd,
Die dragen aen den riem de spitse pook of 't swaerd,
Soo gaen naer d'oostsche poort die woedende soldaeten,
Al slepend' ketenen en boeyen langs de straeten,
Al tierend' onder een: wel aen, nu zyn wy klaer,
Nu krygen wy in't net dien snooden toveraer.
Dit yselyk geschreeuw, trekt vele deuren open,
En doet het boeven-schuym naer buyten achterlopen,
| |
| |
d'Een uyt nieuwsgierigheyt, en dien uyt vrangen nyd:
Elk toont sig door de hop' van sulk een vangst verblyd.
Met dit vervloekte rot gaet Judas Jesum vinden,
En seyd hem: mannen, past om hem wel vast te binden,
Knelt d'armen met een touw, met boeyen ieder voet,
De gen' ik kussen sal, is wien gy hebben moet.
Ha Juda! ha verraer! wat boosheyt komt u over?
Zyt gy van Prediker geworden eenen Rover?
Van Jesus lieven vriend een dienaer van den haet,
Van synen leereling een meester van verraet?
Hebt gy in Jesus school de queekerye van minnen,
Geleert den oorelog en moorderye beginnen?
Hebt gy uyt synen mond een beek van soeten wyn,
Gesogen bitt're gal en doodelyk venyn?
Hy brak uw ketenen, en sult gy hem gaen vangen?
Uw leven komt van hem, en sult gy hem doen hangen?
Sult gy verscheuren 't Vleys, vergieten doen het Bloed,
Waer med' gy heden nog gelaeft wierd en gevoed?
Staet, staet Iscarioot! staet Juda! staet verraeder!
Dit feyt word snooder dan de moord van uwen Vader,
't Mishaegt den Hemel meer dan eygen moeder kracht,
Keert weder, 't is te veel, dat gy het hebt gedacht.
Myn ziele, 't is vergeefs dien booswicht nageroepen:
Daer klimt hy op den berg met syn verwoede troepen;
Myn Saligmaker word, door schreeuwen en gebaer,
Dien trouweloosens komst in syn gebed gewaer.
Hy gaet by syne wêer, en vind se nog al dromen;
Dies roept hy: slaept en rust; siet daer, d'uer is gekomen;
Den Soon des menschen sal eer lange zyn gestelt
In sondaers handen en tyrannelyk gewelt.
Staet op, en laet ons gaen: daer komt hy aengedreven,
| |
| |
Die my de vyanden terstond sal overgeven.
Myn Jesus hadde schier die reden niet volbracht,
Of Judas komt by hem met syne snoode wacht,
En, vol van vlytigheyt om synen Heer te vangen,
Seyd: Rabbi, weest gegroet, en kust hem aen syn wangen,
Den Heyland buygt syn Hooft na dien verraedschen kus,
En segt aen Judas: vriend, hoe komt gy hier aldus?
Myn ziele, wat ontstelt hier heviger uw reden,
Of Judas boos verraed, of Jesus minsaemheden?
Op wie ik d'oogen sla, ik sie uytnementheyt
Hier van genaed' en min, daer van hertneckigheyt.
O minnelyken vriend!... ô haetigen verraeder!...
Omhelsen eenen schelm... verkoopen eenen Vader!...
O Jesu! gaet gy soo een vyand te gemoet?
O Juda! Komt gy Godt verraeden met een groet?
O Jesu! uwe min treft myne ziel en sinnen,
Meer ik uw goedheyt sie, meer moet ik u beminnen:
O Juda! myn gemoed schroomt voor uw boos verraet,
Meer ik uw feyt bedenk, meer ik uw snoodheyt haet.
Ach! dat dien Jesus zy in ieders hert geschreven,
Vach! dat dien Judas zy vervloekt van al die leven;
Die liefde is weerd te zyn met Godes throon vereert,
En die verraederye tot in de hell' vernêert.
O Joden! siet wien gy tot leydsman hebt verkoren,
Een, die de waerheyt, recht en trouw heeft afgesworen;
Een, die in't wichtig ampt, waer toe gy hem verkiest,
Het leven self verkoopt, den rechten weg verliest.
In plaets van Jesus hals met ketenen te laeden,
Bind Judas, die syn Godt en Meester komt verraeden,
Of soo gy anders doet, bekent dan snoode Jôon,
Dat gy 't verraed bemint, d'onnooselheyt wilt dôon.
| |
| |
Wat's dit? Verhoort men my? De Joden staen verlegen...
Den Saligmaker gaet hun selve moedig tegen,
En seyd: Wien soekt gy hier? Terstond roept g'heel den trop:
Jesus van Nazareth. Myn Heyland segt daer op:
Ik ben't. Nouw was dit woord ten vollen uytgesproken,
Of al die wichten met hun stocken, sweerden, poken,
Lanteerens, fackelen en ketens, gaen door schrick
Al t'saemen achterwaert op 't selven oogenblik,
En worden plotseling ter aerde nêergeslagen.
Gelyk men dikwils siet door storm in winter-dagen,
Geboomten, huysingen en stallen in het velt,
Met alles, wat ontrent of binnen was gevelt,
Soo dat'er styl nog staek, nog meuren staende blyven;
Soo voelt sig op een stond dien hoop omverre dryven,
En onbewegelyk plat tegen d'aerd gestrekt,
Totdat hun Jesus wêer met selve vraeg ontwekt:
Wien soekt gy, mannen, spreekt. Hier op ryst g'heel de bende,
Vol van grammoedigheyt en vraeksucht overende,
Al tierend' overluyd: Jesus van Nazareth.
Den Heer segt wederom, in 't minste niet ontset,
'k Heb u geseyd: ik ben't: laet die dan henen treden,
Indien gy naer my soekt. Met dese lieve reden
Bejegent mynen Heer de vreede jodsche wacht,
Op dat het gen' door hem voorseyd was, zy volbracht;
O Vader! mynen Godt, ik heb niet een verloren
Van alle, die gy voor de myne hebt verkoren.
Maer Simon Petrus, door't gerucht ontwaken, word
Half raesend', en het sweerd, waer med'hy was omgord,
Uyttreckende, vliegt toe om voor syn Heer te vechten,
En met den eersten slag, houwt een der Priesters knechten,
Met naeme Malchus, dicht van 't hooft syn rechter oor,
| |
| |
Waer na, door toornigheyt verhit en buyten spoor,
Heft synen arm op om den kop van 't lyf te kappen.
Maer Jesus tusschen-spraek doet syne vraek verslappen;
Hoe, segt hy: Simoen, sal ik dan den beker niet
Uytdrinken, my bereyd door 't vaderlyk gebiet?
Steekt uwen degen op; hy sal't met 't sweerd bekoopen,
Die mensche-bloed, met 't sweerd sal doen ter aerde loopen.
En weet gy niet, indien ik Vader eens aenroep,
Dat hy my daedelyk sal senden in een troep,
Uyt 's Hemels Hirarchye, twaelf uytgelesen benden?
Hoe sal men dan door my de Schriften sien volenden,
Nadien dit alles soo met my geschieden moet?
Hier mede raekt hy d'oor, en heelt se op staende voet.
Sal dese deerenis der Joden haet niet koelen?
O neen! bloeddorstigheyt berooft hun van gevoelen,
Het minsaem wonder werk van mynen lieven Heer,
Wekt hun vraekgierigheyt en raesernye nog meer.
Soo doet het soet vertoog van weereloose Lammen
De wolven heviger ontsteken en vergrammen:
Soo siet men Arenden hun klouwen spannen op,
Als sy een teere Duyf gaen grypen by den kop.
Geen Wolven waeren oyt op Lammers soo verbeten,
Geen Arenden soo graeg om vleys van Duyven t'eten,
Gelyk dat snood gebroed door vraeksucht is bevaên,
Om elk op 't vinnigste myn Godt te randen aen.
Daer vallen sy, myn ziel, met stocken, lancen, sweerden
Op uwen lieven Heer: daer werpen s'hem ter eerden,
Daer trappen s'hem op 't hert, daer slepen s'hem door 't slyk;
Daer maken s'hem een dief, een moordenaer gelyk.
Die sleuren hem by 't hair, die smyten strenge banden
Rondom syn armen hêen; dees knellen soo syn handen,
| |
| |
Dat hem 't besloten bloed te nagelen uytspat.
Een ander guyt heeft hem soo by de keel gevat,
Dat 't aensicht peers word en beset met blaeuwe strepen;
Dien houd met ketenen syn boesem toegeknepen;
Dees maekt een langen touw rondom syn lenden vast
Al tieren: Ha schavuyt! ha lichte schuytens gast,
Gewent met Tollenaers en boeven te verkeeren,
Nu sal men u voor goed die boosheyt gaen verleeren.
Hier mede trecken sy met kracht hem overend,
Terwyl, naer menig sucht, hy dese klacht uytsend:
O mannen! wat is dit? Wat drift vervoert u heden?
Gy komt naer dese plaets, als tot een dief getreden
Met stocken, wapenen en ketenen gelaên,
Om midden in den nacht my met geweld te vaên.
Ik plachte dagelykx in 's Heerens Huys te preken,
En niemant heeft tot my de handen uytgesteken;
Dog, aldus moet al, dat voorseyd is zyn volbracht:
Dit is uw uer, dit is der duysternissen macht.
Sy spotten overluyd met dese stille reden,
En drucken mynen Heer al vloecken naer beneden:
Maer ach! de ketenen waer mede hy is gelaên,
Beletten hem den berg soo spoedig nêer te gaen;
Hy struykelt middelweegs gansch krachteloos ter aerden:
Sy loopen altyd voort, als toomeloose paerden;
Sy slepen hem door braem en doorens g'heel bebloed
In't minnend' aengesicht, tot aen de Cedrons vloed,
En met den selven vlucht nu op de brug gekomen,
Sy sleuren mynen Vorst dweers door de koude stromen,
Met sulk een snellen vaert, dat hy door 't vocht versnickt,
Te midden in de beek schier ademloos verstikt.
O sterren! die voor 't sicht van desen boosen evel,
| |
| |
Uw silver straelen hebt gedoken in den nevel
Van desen droeven nacht, breekt door dit mistig wêer,
En siet eens van omhoog naer uwen Schepper nêer.
Siet of gy hem hier kent, door wiens voorsienigheden,
Gy soo veel eeuwen hebt den hemel rond getreden:
Daer word hy met een koord dweers door den vloed gehaelt,
Door wiens bestieringe gy nimmer hebt gedwaelt.
Hy, die in't Firmament geduerig sonder deysen,
De Sonne doet by daeg, de maen by nachte reysen,
Die licht en duysternis doet opgaen beurt by beurt,
Word van het Jods gebroed geslingert en gesleurt.
Syn handen, die wel eer 't gewelf des hemels spanden,
Zyn hier, als machteloos geknevelt in de banden;
Hier sucht d'oneynd'lykheyt aen eene keten vast;
Hier ligt d'Almogentheyt gebogen door den last.
Was't dit, ô grooten Godt? Waer is uw kracht geweken?
Was't niet door uwen geest, dat Samson wierd ontsteken?
Doen hy als eenen draed de seven banden brak,
Terwyl hem Dalila van synen vyand sprak.
Wat vraegt gy, myne ziel? 't En zyn geen staele boeyen,
Geen banden, die de macht van uwen Godt besnoeyen,
't Is liefde, die hem heeft gebracht in desen staet,
't Is liefde, die hem bind met minder dan een draet.
Om dat gy vry soud zyn, laet hy syn boesem prangen,
Om dat gy 't soud ontgaen, geeft hy sig hier gevangen;
Uw banden nemen hem syn macht en vryheyt af,
Uw ketens slepen hem naer uwer sonden straf.
O Jesu! nimmermeer laet ik myn ziele binden,
Op dat myn slavernye u nimmer soud bewinden:
Siet daer, ik smyt de boey van myne sonden nêer,
Weg lusten, wereld weg, gy vangt my nimmermeer.
| |
| |
Maer siet, terwyl ik spreek, de woedende soldaeten
Vertrecken met myn Vorst, van al syn volk verlaeten;
De wakers van het dorp, zyn op het eerst gerucht
Van syn gevangenis, getrocken op de vlucht.
Benouwtheyt treft het hert van Zebedaeus soonen:
Joannes niet-te-min gaet sig in staet vertoonen,
En Petrus, die soo kloek beroemde voor't gevaer,
Volgt nu, al twyffelen, syn Heer van verre naer.
Het sweerd, waer mede hy den dienaers oor afkapte,
Verbergt hy vol van vrees, of iemant hem betrapte;
Hy toont nu tot den stryd nog vierigheyt nog lust,
't Schynt al syn moedigheyt is met dien kap gebluscht.
Myn ziele, wilt gy ook door laffigheyt begeven,
Terwylen Godt voor u te pande stelt syn leven?
Neen; volgen wy hem naer getrouwig tot'er dood:
Men kent den waeren vriend noyt beter dan in nood.
| |
Toesang.
Lieven Godt, voor myne sonden,
Als een snooden guyt gebonden,
Als een moordenaer gevaên,
Passen qualyk uwe handen,
Laet my sondaer daer med'laên.
Om haer eygen strik te weven,
| |
| |
Om haer ketenen te smêen;
Doet haer onder de gewichten,
Van haer eygen banden swichten,
Met dien swaeren last gelaeden,
Tot het lyden, tot de dood:
Geene pynen, smerten, suchten
Sullen my van u doen vluchten,
Is 't uwen wille, lieven Heere,
Neemt my weg gesondheyt, eere,
Ruste, vrienden, goed en bloed,
Weert my 't innerlyk vermaken
Van een vry en recht gemoed.
Doet my voor myn haeters buygen
Doet my t'onrecht overtuygen,
Doet my sleuren voor 't gerecht,
Doet my 't lieve leven derven,
't Sal m'een blydschap syn te sterven,
Soo't betaemt aen uwen knecht.
Geene schanden, wonden, slagen,
Rampen, smerten, rouwen, plagen,
Roeden, sweepen, doods schavot,
Geen vervolgingen, geen leyden,
Sullen immer my doen scheyden
Van myn Jesu, mynen Godt.
|
|
Auteursrecht onbekend