| |
| |
| |
XXVIII. Gesang,
Jesus verwekt den dooden Lazarus in Bethanien.
Den Heyland myn'er ziel, sag nu den tyd genaken,
Wanneer syn ongeluk ons moest geluckig maken,
Dog in die nadering, vernieuwt hy synen wensch
Tot synen ondergang, tot opkomst van den mensch.
Hier op besluyt syn hert, tot korting van syn leven,
Den dooden Lazarus het syne wêer te geven,
Voorsiende, dat den glans van een soo wonder feyt,
Syn haeters stoken soud tot meerder nydigheyt.
De susters hadden hem doen seggen voor twee dagen,
Siet, Heere, wie gy mint, ligt siek te bedd' geslagen;
Maer hoe bekommert hem haer teerigheyt ontbood,
Hy toefde waer hy was, tot haeren broeders dood.
Den derden dageraet, liet door de nacht gordynen
Het eerste morgen bloos soo veerdig niet verschynen,
Of Jesus was te been, en sprak d'Apostels aen:
Komt, volgt; gy moet met my wêer na Judeyen gaen.
Sy seggen hem: O Heer! waer gaet gy u begeven;
Gy weet hoe seer de Jôon zyn t'uwer dood gedreven.
Hy toont hun in een mensch, die wandelt by het licht,
Hoe hy waernemen moet den tyd van syne plicht.
Ten lesten, naer dat hy had by een slaep geleken
De rust, waer med' de ziel was uyt syn vriend geweken,
Heeft hy aen iegelyk syn meening naekt ontbloot,
| |
| |
En segt hun, Lazarus, myn lieven vriend, is doot.
Dog, 't gene myne ziel in 't haestig overlyden
Van hem, wien ik bemin, ten hoogsten doet verblyden,
Is, dat gy, door het gen' ik nu volbrengen moet,
Met een standvast geloof sult sterken uw gemoet.
De drift, waer med' den Heer, die woorden heeft gesproken,
Komt Thomas moedig hert door nieuwen iever stoken,
Hy kiest met hem den weg recht naer Jerusalem,
Al roepen: gaen wy ook, en sterven wy met hem.
Dus komt myn Jesus by Bethanien getreden,
Als Marthas broeder was vier dagen overleden:
Dit word haer aengeseyd; dus trekt sy met'er spoet,
Haer weerden Minne-vorst, al weenen te gemoet.
Sy seyd hem: Heere, waert gy hier in tyds gekomen,
De dood en hadde my myn broeder niet ontnomen;
Dog 'k weet daer nevens ook, dat alles word vervult,
Het gen' gy t'onser troost van Godt versoeken sult.
Den Heyland seyd daer op: uw broeder sal verrysen
't Geloove, segt sy wêer, komt ons dit onderwysen:
Maer dit verholen werk, dat seker moet geschien,
Sal voor den jongsten dag geen menschen oogen sien.
Hy wederom: Ik ben Verrysenis en Leven;
Wat mensch in my gelooft, moet voor geen sterfdag beven;
En iegelyk, die leeft, en vast gelooft in my,
Blyft inder eeuwigheyt van doods perykel vry:
Gelooft gy dat? Sy wêer: ja Heer, met al haer krachten,
Heeft myne ziel gelooft, dat gy zyt den verwachten
Gezalfden, onsen Vorst, en Godes waeren Soon,
Die op de wereld zyt gekomen uyt syn Throon.
Dit seggende, gaet sy haer suster weder vinden,
Die in haer kamer sat omringt van al haer vrinden,
| |
| |
Gekomen tot haer troost op dese droeve maer';
Sy seyd haer stillekens: Staet op, den Heer is daer,
Hy roept u. Sy terstond is van haer plaets geresen,
En loopt hem te gemoet met een bekreten wezen,
Gevolgt van al de Jôon, by wie sy nedersat.
Soo ras sy by hem komt, valt sy op 't aenschyn plat
Ter aerden, roepende: Heer, waert gy hier gebleven,
Wy waeren niet in rouw, myn broeder nog in 't leven.
Op dese spraek begint een beek van zilte loog,
Te vloeyen wederzyds uyt haer ontsteken oog:
Haer weedom raekt het hert der Jôon, die haer versellen,
Men siet hun oogen ook door medelyden swellen;
Niet een, of voelt den rouw der droeve Magdaleen,
En mengelt sucht met sucht, en traenen met geween.
Myn Jesus minsaem hert, een herte vol medogen,
Kond dese droefheyt niet gevoeleloos gedogen,
Hy yselt in den geest, en stoort sig in 't gemoet,
Soo dat men 't herte-leed in 't wezen kennen moet.
Dan vraegt hy hun, waer is den dooden? Sy der tegen:
Komt Heer, en siet het graf, waer in hy is gezegen.
Hier med' begeven sy sig t'samen op den gang,
Terwyl een traene-vloed vloeyt langs myn Jesus wang:
Dies seggen sommige: siet, hoe hy hem beminde.
Hier tegen dryven wêer veel ongelyk gesinde:
Kond desen, die 't gesicht den blind-geboren gaf,
Syn welbeminden niet behoeden voor het graf?
Noord van Bethanien, ontrent twee hondert schreden,
Is een verscholen plaets van menschen niet betreden,
Onvruchtbaer, onbezaeyt, waer geene vette wee,
Nog groene heyde strekt tot voedsel van het vee:
Een dood gewest, beplant met veel Cypresse boomen,
| |
| |
Wiens donker groen den geest verweckt tot slaep en droomen,
Waer geenen Leeuweryk, nog soeten Nachtegael
Den rooden morgen groet met syne lieve tael.
Daer siet men honderden pek-swarte en bonte Kraeyen,
En Raeven onder een, by Vleder muysen swaeyen,
Vervullende de locht, met een gemengt geraes
Van sidderend' gepiep en haetelyk gekraes.
Diep onder het geboomt in eenen hoek verscholen,
Ryst uyt een kleyne rots, soo donker, soo verholen,
Dat geenen middag die kan naken met syn licht.
Daer in was, door natuer, een kleyn gewelf gesticht,
Tot ingang van een hol met klim en mos bewassen,
Waer op men door de konst had eenen steen doen passen,
Gehouwen als een zerk, uyt ys grouw marmer-steen,
Tot 't graf van Lazarus, van Martha en Magd'leen.
Soo ras tot dese plaets den Heer is aengekomen,
Begint hy wederom inwendiglyk te schromen,
En seyd: licht uyt den steen, en stelt de grafsted' blood.
Maer Martha, suster van den overleden Jood,
Roept uyt, met groot misbaer: Heer, hy begint te stinken;
Want voor dry dagen wy hem lieten daer in sinken.
Den Heyland wederom: heb ik u niet belooft,
Gy sult Godts glorie sien, indien gy vast gelooft?
Hier onder hebben sy den steen daer uytgedreven,
T'wyl mynen Vorst daer bad met d'oogen opgeheven.
O Vader! eer en lof, en dank u toebehoort,
Om dat gy myne bed' genadig hebt verhoort.
Wat my belangt, ik was versekert van te vooren,
Dat gy voor myn versoek staeg open houd uw ooren;
Maer 'k seyde dit, op dat elk ommestaender ken,
Dat ik (myn Heer en Godt) van u gesonden ben.
| |
| |
Dan roept hy met een stem, ten boesem uytgetoogen:
Komt Lazare, treed uyt. Strakx, op een wenk der oogen,
Als een gesonden mensch uyt synen slaep gestoort,
Komt hy, die overleed uyt syne graf-sted' voort,
Verschynende aen hand en voeten vastgebonden,
En 't aengesicht geheel met eenen doek bewonden.
Dan sprak den Heyland dus d'omstaende dienaers aen:
Maekt syne banden los, en laet hem henen gaen.
Dit seldsaem wonder komt d'aenschouwers herten raken,
Soo dat sy blyven staen soo styf als houte staken:
Verslagentheyt en vreugd verset soo Magdaleen,
Dat sy voor Jesus voet blyft liggen op den steen.
Dog Martha gaet haer Broêr met volle drift omarmen,
En swymt, gelyk half dood in syn erlevend' armen,
Haer teerigheyt ontstelt een ieder die s'aensiet,
En perst ten oogen uyt een blyde traenen-vliet.
Veel van de Synagoog, die by de Susters qaemen,
Gevoelen door 't geloof hun ziel door d'oogen praemen,
En kennen opentlyk, dat een soo wonder werk
Van Jesus Godtheyt is een vast en seker merk.
O Vader van genad'! Van deernis en medoogen,
Keert naer een ander graf uw goedertieren oogen;
Siet, Jesu, eenen dôon, die hier begraven ligt
In een afgrysig graf, uyt vleys en been gesticht.
Een graf, waer in soo veel doods-banden zyn te vinden,
Als dat' er zeen'wen zyn, die t'saem de litten binden,
Een graf vol bitter gal, vol etter en venyn,
Waer in met duysenden vergifte slangen zyn.
Een graf, een stinkend' vleys, wiens ongebonden tochten
Myn ziel in doods geweld, en heerschappye brochten:
Daer ligt, daer ligt sy in gebonden en gekoord,
| |
| |
Door gulsigheyt versmacht, door dertelheyt vermoord.
Daer ligt sy onder 't pak van menig swaere sonden,
Met haeren ys'ren wil, als met een boey gebonden,
Daer ligt sy vast geknelt met eenen helschen knoop,
Onmachtig sonder hulp, verlaeten sonder hoop.
Daer siet sy boven haer uw strengen arm gespannen,
Om haer, voor eeuwigheyt, uyt uw gesicht te bannen,
Daer siet sy onder haer den afgrond open staen,
Wiens helsche vlammen sy voor eeuwig moet doorstaen,
O wee! in desen staet door schroom en angst versteven,
Bedreygt de wanhop' haer den lesten steek te geven,
Haer troosteloosheyt groeyt, haer bangigheyt vermeert,
Als gy, ô Minne Godt, van haer uw aenschyn keert.
Wat sie ik? Jesu soet, wat komt u dan te vooren?
Soud die rampsalige u nog tot genad' bekooren?
Och! och! myn hope groeyt, terwylen ik bemerk,
Dat gy nog heden hebt geweent op Lazers zerk,
De liefd' is niet te vrêen uw traenen te sien leken,
Sy doet, tot mynen troost, uw bloed uyt d'aders breken,
Sy dwingt, sy praemt u soo, dat gy het al uytstort,
Op dat myn doode ziel daer door wêer levend' wort.
O Jesu! 'k voel uw Bloed in mynen boesem sieden,
Myn herte raekt aen 't slaen, de dood begeert te vlieden,
Ik ryse fris en kloek uyt myn moorddaedig graf,
En legge door uw hulp die doodsche banden af.
Siet daer, den eersten is begeerlykheyt der oogen,
Die over myne ziel veel stricken heeft getoogen:
Den tweeden heet met recht begeerlykheyt des vleys,
Die my gedurig trok, en nimmer liet in peys:
Den derden, die myn hert van kinds gebeent toesnoerde
Is levens hooveerdye, die my staeg hooger voerde:
| |
| |
Och! in wat slavernye heeft myne ziel geleeft,
Als s'al die boeyen self soo lang gedragen heeft!
Wat segg' ik, s'heeft geleeft? Ha neen! ik mis van spreken,
Sy lag ellendiger als Lazarus besweken.
Vier dagen was hy maer, sy twintig jaeren dood,
Hy voor een korten tyd, sy eeuwig in dien nood.
Ja, ja, myn ziele waer daer eeuwig in gebleven,
Had gy uw dierbaer Bloed voor haer niet willen geven,
Daer door hebt gy betoont, daer door heb ik gekent
De grootheyt uwer min, den last van myn ellent.
Maer nu uw liefde my het leven wêer doet erven,
Geen aerdsche liefde sal myn ziele meer doen sterven,
Het is op dit besprek, dat gy myn vyand velt,
Dat gy myn ziele wêer op vrye voeten stelt.
Al hebt gy Lazarus van dage doen erleven,
Nogtans sal hem de dood na desen wêer doen sneven,
Maer als gy heden 't graf van myne ziele ontsloot,
Gy hebt haer voor altyd ontslagen van de doot.
Hy doet al wat hy wilt, syn herte moet eens breken;
Maer als myn ziele wilt, geen dood kan haer doorsteken,
In uwen wille staet syn leven ieder uer;
Maer 't leven van myn ziel is in haer eygen keur.
Ach soud myn ziele nog de reden soo verliesen,
Dat sy met vryen wil soud gaen de dood verkiesen?
Dat sy tot haer verderf, en tegen uwen dank,
Sig selven werpen soud in 't onderaerds bedwank.
Neen, soeten Jesu, neen, geen slavernye sal drucken,
Een hert, wiens banden gy gebroken hebt aen stucken,
Dat Lazarus u mint soo lange hy hier leeft,
'k Wil dat in eeuwigheyt myn liefde noyt begeeft.
Hy mag u tydelyk voor tydelyk wêergeven,
| |
| |
'k Geef u oneyndig wêer voor een oneyndig leven,
En is myn liefde niet gelyk in weerdigheyt,
Ten minsten blyve zy gelyk in duersaemheyt.
Myn ziele, die gy ded' uyt 't sondig graf verrysen,
Sal eeuwiglyk daer voor u dankbaerheyt bewysen,
En wilt gy dat de dood haer leven nimmer schend,
Sy wilt u, mynen Godt, beminnen sonder end.
| |
Toesang.
Laet den Philosooph gelooven,
Verr' in vreedheyt gaet te boven
Laet hem beven, laet hem schroomen,
Als hy dese siet aenkomen.
Ach! daer is een meerder quaet,
Dat myn herte doet versuchten,
Daer myn ziele voor gaet vluchten,
Met een grouwelyken haet,
Schynt my vreugd en soetigheyt,
Die de ziel van Jesus scheyt:
Dese doet myn hert wêer beven,
Als den afscheyd van het leven!
Doet de sond' aen d'eene zy,
| |
| |
En aen die de dood verschynen,
Om te zyn van sonden vry.
Soete dood, geluckig sterven,
Dat der sonden wortel snoeyt,
Dat ons doet een woonplaets erven,
Waer de ziel in liefde groeyt;
Dat te niet doet al de lusten,
Wiens beroert ons noyt laet rusten,
Dat het onverstorven vleys
Geeft tot voedsel aen de wormen,
Dat ons komt geheel ervormen,
En vervult met rust en peys.
Ach! gy word met recht beschreven:
Ingang tot het eeuwig Leven.
|
|