| |
| |
| |
XIV. Gesang,
Op de aenbiddinge der Koningen.
Des werelds Vrede-vorst, in 't Joodsche Land gebooren,
Toont, dat hy met den Jood den Heyden heeft verkooren,
En maekt door eene Sterr', syn wondere geboort,
Dry Koningen bekent in Sabas brandend'oort.
Dees hebben door dat licht die kennis nouw gekregen,
Of zyn, vol vierigheyt, terstond op reys gestegen,
En volgende de Sterr', gekomen in het landt,
Waer David synen Throon voor desen heeft geplant.
Soo ras aen hun gesicht dit Landschap is verschenen,
Die lichtende Planeet is seffens g'heel verdwenen,
Dies trecken sy recht op des Konings wooning aen,
Om van den nieuwen Vorst daer tyding te verstaen.
Sy zyn in Salems stad soo spoedig niet gekomen,
Of hebben naer de plaets van syn geboort vernomen,
Voorgevend', hoe in d'oost syn Sterre was gesien,
Waer over sy aen hem hun eerplicht quaemen bien.
Herod' Ascalonyt, die langs bebloede schreden
Was, als een dwingeland, op Judas Throon getreden,
Word, op die vremde maer, verslagen, en met hem
Den Phariseenschen Raed, en g'heel Jerusalem.
O koninglyke stad! wat komt uw ruste stooren?
Men vraegt waer uwen Vorst en Koning is gebooren;
Hy was in uw gebied soo langen tyd verwacht,
| |
| |
En is u syne komst vervaerlyk en verdacht.
Als David, naer den Reus, voor hem was nêergevallen,
Met 't afgeslagen hooft quam naken uwe wallen,
Men hoorde niet in u dan vroyelyk geluyt,
Gy sond, tot synen lof, al uwe Maegden uyt.
Een ander David komt nu uwen wal genaken,
Die een veel sterker Reus voor u sal nedermaken,
En zyt gy nu ontroert? En word gy nu gestoort,
Wanneer men van u vraegt de plaets van syn geboort?
Dat dien geweldenaer, op Judas Stoel geseten,
Verbaest zy, 't is de Vrucht van syn ontrust geweten:
Maer dat gy, die van hem uw ruste moet ontfaen,
Voor zyn geboorte schroomt en kan men niet verstaen.
Terwyl ik staen verstelt om die ontroerde Joden,
Herodes heeft voor hem den hoogen Raed ontboden,
En hun dan afgevraegt in vollen Sinhedryn,
Waer Christus, Davids Soon, hier moest geboren zyn.
Tot antwoord hebben sy op dese vraeg gegeven:
In Bethleem; want soo heeft Micheas penn' geschreven:
En gy, ô Bethlehem van Juda, uw gebiet
Is onder d'Opper-stêen, dier Stamme, 't minste niet,
Want uyt uw kleyne vest sal eenen Vorst opdagen,
Die over Israël, myn volk, de Kroon sal dragen.
Herodes onderricht door dese Orakel-stem,
Ontbied, in 't heymelyk, de Koningen voor hem,
En vraegt hun neerstelyk, hoe lang het mochte wesen,
Dat dese Sterre quam in Saba opgeresen;
Van wie soo syn versoek in alles was voldaen,
Hy wyst hun Bethlehem uyt d'oude schriften aen,
En veynsende te zyn, met yverig verlangen
Naer desen nieuwen Vorst, in syne ziel bevangen:
| |
| |
Gaet, seyd hy, en verneemt nauwkeurig naer het Kind,
En waerschouwt my terstond, soo ras gy 't selve vind;
Op dat ik, by u, kom hem myne plicht bewysen.
Naer dese t'samenspraek vertrecken de dry Wysen,
En komen uyt de stad, schier niet een boog-schoot verr',
Of sien wêer voor hun gaen die wonderlyke Sterr'.
De vreugd, waer med' hun hert word op dien stond beseten,
Doet al het ongemak van hunne reys vergeten;
Sy worden opgerukt door hemelsche genucht,
En slaen geduerig aen hun oogen naer de lucht.
Godtvruchte Koningen, soo quam uyt uwe steden
Uw voorzaed, de Vorstin van Saba, aengetreden,
Vervoert door eene lust, om Bersabeës soon,
Den wysen Salomon te sien in synen Throon.
Gy zyt, gelyk sy was, door eene lust gedreven,
Dog niet om eenen Prins te sien in 't goud verheven:
Maer om uw goed en bloed en leven selfs t'aenbien,
Aen eenen jongen Vorst, wiens Sterr' gy hebt gesien.
Was Salomon op d'aerd'den wysten van de menschen,
Hy is de Wysheyt Godts naer wien uw herten wenschen;
Was dien, om syne macht, de wereld door vermaerd,
Dit kind heeft 't hoog gebied van Hemel en van Aerd.
'k Beken, uytwendig schynt het anders voor ons oogen,
En 't gen' de waerheyt is gelykt ons eene loogen;
Dien Koning was geëert, en desen word bespot;
Dien in een pragtig Hof, en desen in een kot.
Dien sag duyst Hoveliên gebogen voor syn voeten,
En desen siet by hem twee domme beesten vroeten;
De Moeder van dien Vorst was eene Koningin;
De Moeder van dit Kind gelykt hier een slavin.
O Wysen! sal dien schyn uw liefde niet verdooven,
| |
| |
En als gy dit ontdekt, sult gy in hem gelooven?
Sult gy een weenend' Kind in eenen beesten-stal,
Verkennen voor den Heer, den Schepper van den Al?
Swygt, myne ziel, sy gaen u dit terstond betoogen:
Daer staet op 't stalleken de Sterre voor hun oogen,
Daer binnen vinden sy de Maegd met haeren Soon,
En leggen voor hem nêer hun vorstelyke Kroon.
Hoort toe: sy openen hun herten met hun monden,
s'Aenbidden hunnen Godt in luyerkens gewonden,
En, om in all's te doen de plicht van onderdaen,
Sy bieden, vol ootmoed, hem hunne Giften aen.
Dien offert lauter Goud, dien Wierook om te branden,
En desen bitt're Myrr', dry wondere offeranden;
Dry Giften, en te saem dry Teekens, welkers aert
Messias Wezentheyt en grootheyt openbaert.
Hy is den Sone Godts, den Opper-Heer der Heeren,
En daerom komen sy met Wierook hem vereeren:
Dog nu hy 's menschens vorm heeft t'onser boet ontfaen,
Sy bieden hem als Mensch de Myrrhe-traenen aen.
Het blinkend'Goud word hem als Koning aengeboden,
Mits hy den Koning is van levenden en dooden:
Soo kennen sy met gout, met myrrhe en wierook-geur,
Syn Menscheyt, Koningdom, en god'lyke nateur.
Maer t'wyl die Koningen, uyt afgelegen hoeken,
Dien nieuw-geboren Vorst, te Bethlehem, besoeken,
T'wyl sy voor hunnen Godt hem kennen in dien stal,
Sluymt gy, ä traege ziel, en doet gy niet met-al?
Sy komen hem, vol drift, hun offerand' opdraegen,
En tracht gy niet, om aen dien Koning te behaegen?
Hy vraegt van u geen gout, nog ander dierbaer pand;
Ha neen, hy word vernoegt met 't geen u is ter hand.
| |
| |
Indien gy neerstiglyk uw sinnen wilt uytsiften,
Gy vind in uw gemoed nog aengenaemer giften;
Gy vind in uw gemoed, al zyt gy zoo verflouwt,
Het geen hy weerder acht, als wierook, myrrhe en gout.
Soekt wel, gy sult daer in een strael van Godts-dienst vinden,
Dat boven wierook geur behaegt aen uw beminden:
Wel-aen vernieuwt dat strael door vierige gebêen,
En offert hem die op, hy word'er med' te vrêen.
Soekt wel, gy sult daer in een myrrhe-boom ontdecken,
Wiens vruchten, door hun smaek, syn herte konnen trecken;
Versterving van den sin, vernieting en ootmoet,
Al wat u bitter is, vind syne tonge soet.
Soekt wel, hy broed daer in een vonk van syne minnen,
Waer mede gy syn jonst en vriendschap licht kont winnen:
Ach! hooger als het gout waerdeert hy dit juweel,
Gaet, geeft hem uwe min, gy krygt syn hert geheel.
Terwyl die Wysen my tot hunnen iever locken,
Sy schynen in den geest te samen opgetrocken,
Dien nieuw-geboren Vorst dringt met syn minne gloet
In 't binnenst' van hun hert, en blakende gemoet.
Daer worden s'alle dry door liefde soo ontsteken,
Dat geen geval hier na sal hunne trouwheyt breken;
Wat wonder is't, nadien de minne hun doorwond,
Die noyt in eenig hert vergeefs haer pylen sond.
Den nacht komt onder dies met haere swarte vlerken
Beschaduwen op d'aerd', Godts wonderlyke werken,
Den slaep heeft g'heel dit Al met synen rok omvaên,
Men siet nog mensch nog dier meer langs de wegen gaen.
Het heyligs Dry-getal word door den last des Heeren
Gewaerschouwt, naer Herod' niet meer te rug te keeren:
Dies trecken sy te saem met d'eersten dageraet,
| |
| |
Door eenen and'ren weg, een ieder naer syn staet.
Verbergt u selven nu, ô menschelyke reden,
In d'overdenkinge van Godts verborgentheden!
Gy, polityk vernuft, staet door verbaestheyt stom,
Der Joden blindheyt blykt in 't licht van 't Heydendom.
Dry vremden komen hier den Saligmaker soeken,
En noemen hunnen Godt, een kind geleyt in doeken,
Terwyl de Joden self syn volk en eygen zaed,
Van synen oorsprong af, hem handelen met smaed.
Die sagen slechts een sterr' verschynen in den oosten,
En vinden hier den Vorst, die komt de wereld troosten,
T'wyl Abrahams geslacht, met al syn Prophetien,
Hem kennende, niet kent, en siende, niet wilt sien.
Verschynt Emmanuel, dan, onder syn geslachten,
Om niet ontdekt te zyn van die syn komst verwachten?
Is hy die klaere son, die ons den dag aenwyst,
Hoe word-se niet gesien, ter plaetse daer-se ryst?
O myne ziel! dat hier de blinde Joden dwalen,
Is by gebrek van d'oog, niet by gebrek van straelen;
Dien Wereld-lichter blinkt soo klaer in 't beeste kot,
Dat wie hem wel besiet, hem kennen moet voor Godt.
Maer, om hem, soo 't betaemt, hier binnen te beoogen,
't Is noodig, dat men 't hert ontluyke nevens d'oogen;
Want wie syn ooge ontsluyt, en 't herte niet ontbind,
Kan hier niet anders sien, als een ellendig kind.
Hoe sal een suchtig hert, vol trotsheyt ende winden,
In eene beesten-kribb', syn Heer en Schepper vinden?
Hoe sal hy, die ootmoet en ned'righeyt versmaet,
Hier kennen synen Godt, in soo verworpen staet?
Ach! die Messias wilt in dese plaets ontdecken,
Moet met ootmoedigheyt sig voor syn voeten strecken,
| |
| |
Moet sig vernederen in desen beeste-stal,
Soo kent hy synen Niet, soo kent hy synen Al.
| |
Toesang.
Dese sterr' heeft eens geschenen,
Maer is nu voor al verdwenen;
Dog, in plaetse van dat licht,
Het Geloove straelt van binnen,
Met een klaerheyt, die verlicht
Alle die de waerheyt minnen.
Waerheyt minnen, is syn hert,
En syn eygen ziel versaken,
Om tot Godt alleen te snaken,
In wie 't al gevonden wert:
Waerheyt minnen, is Godt soeken,
En syn eygen baet vervloeken.
Ach! die soo de waerheyt mint
Kan noyt van den weg afdwaelen,
Schoon hy waere steke-blint,
Het Geloof sal hem bestraelen,
Klaerder als de sterre ded',
Die in Saba, aen dry Wysen
Kwam het rechte voet-pad wysen,
Om te gaen naer Davids sted'.
O Geloof, der zielen sterre!
T'wyl ik door u sien van verre,
| |
| |
Uyt myn ballingschap, het Hof,
Waer des Hemels Hierarchyen
Singen, overhands, den lof
Van den Heer der Heerschappyen,
Doet my d'oogen nacht en dag
Hier geduerig op u vesten,
Tot ik eens, in Sions Vesten,
Mynen Vorst aenschouwen mag.
Alsdan sal ik in het midden
Van d'Arts-Engelen aenbidden
Selven Heere, selven Godt,
Die in kinds gedaent', beneden,
In dit vuyl en donker kot,
Tusschen beesten word aenbeden:
Sonder eynd', in eeuwigheyt.
|
|