|
| |
| |
| |
XIII. Gesang,
Op de Besnydenisse van den Saligmaker.
Den achtsten morgen-stond ter kimmen uytgeresen,
Naer 't baeren van de Maegt, vertoont een purper wezen,
Sy voorspelt eenen dag van smert en tegenspoed,
Die haeren loop niet sal volbrengen sonder bloed.
Des Hemels Opper-Heer wilt in syn teere leden,
Als een besmetten mensch, van dage zyn besneden,
En storten uyt syn lyf, dat onwaerdeerbaer nat,
Wiens weerdigheyt opweegt geheel den Hemel-schat.
Hy, die den oorsprong is van allerley verblyden,
Moet als een armen slaef gaen suchten ende lyden,
Hy, die de siekten weert, de kranke maekt gesond,
De dood haer kracht beneemt, sal heden zyn gewond.
Maer dit is 't minste leed, dat mynen Vorst komt naken,
Een ander sal syn hert met meer gevoelen raken,
Een ander sal hem soo benouwen in't gemoed,
Dat hy seer weynig acht d'uytstorting van syn Bloed.
Hy, die aen geene boet, nog straffen is verbonden,
Gaet desen dag doorstaen de boete van de sonden,
Sig onderwerpende ten vollen aen een Wet,
Gegeven als tot soen der erffelyke smet.
Hy, wien de sonde noyt kan hebben in vermogen,
Komt als een sondig mensch op d'aerde sig vertogen,
Hoe schuldeloos, hoe reyn syn ziele wesen mag,
| |
| |
Hy wilt, als plichtigen, geacht zyn desen dag.
Wat menschelyk begryp sal dit besluyt ontdecken?
De waere suyverheyt laet haeren glans bevlecken,
d'Oorspronkelyke vreugd gaet lyden met geduld,
d'Onnooselheyt neemt aen 't merk-teeken van de schuld.
Ach! myne ziel, het is om uwe smet en sonden,
Dat uwen Heyland wilt doorstaen dien smaed en wonden;
Hy komt om uwe boet en schulden te voldoen,
Dit doet hem niet ontsien, al 't gene strekt tot soen.
Op 't eerste morgen-bloos van syn onschuldig leven,
Gaet hy syn dierbaer Bloed voor u ten besten geven:
Ach! schynt die dageraet in sulk een rooden schyn,
Wat sal het, myne ziel, van synen avond zyn?
Maer stil, ik sie de Maegd haer lieven Soon ontwecken,
Om, in syn teer gestel, dit werk-stuk te voltrecken;
't Schynt dat haer vierig hert niet wesen sal te vrêen,
Voor sy dat heylig Kind siet naer de Wet besnêen.
Sy neemt hem op haer knien, s'ontdoet de lynen banden
En wollen luyerkens van voeten en van handen,
Dan schikt sy, in de kribb', het hoy aen eenen hoek,
En overdekt het wêer met een sneeuw-witten doek.
Hier boven legt sy nog twee windels om syn leden
Te sluyten tegen een, naer dat sy syn besneden;
Haer moederlyke sorg haelt alles voor den dag,
Wat syn aenstaende Wond' en smert versoeten mag.
Dit zynde soo geschikt, sy drukt hem aen haer boesem,
En plukt, met eenen kus, syn wangens roode bloesem,
Waer na sy, op het hoy, met doeken soo gedekt,
Die minnelyke Vrucht naekt voor haer oogen strekt.
Men sag geen Lammeken soo vrêdsaem onder 't slachten,
De snede van het mes, voor Godts Autaer, verwachten,
| |
| |
Gelyk dien lieven Soon, die met een bly gesicht,
Syn Moeder besig siet in desen Offer-plicht.
Hy lacht self Joseph toe, wien hy sag 't mesken slypen,
Waer mede men de huyd moet van syn Lichaem knypen;
Hy scheen tot desen dag noyt soo verheugd te zyn,
Daer hem voorhanden is soo smertelyke pyn.
Maer, myne ziele, wie word vreed genoeg gevonden,
Om een soo minsaem kind soo pynelyk te wonden?
Wie is'er soo verhard, en soo versteent van hert,
Dat hy die teere lêen sal aendoen sulk een smert?
Ik sie hier in den Stal by d'onbesmette Moeder,
Niet eenen mensch ter hand, als Joseph hunnen hoeder,
Soud desen ouden zyn van soo een hard gemoed,
Dat hy syn Voedster-soon sal storten doen syn Bloed?
Myns oordeels, Joseph is van al te sachte zeden,
Om tot soo vreed besluyt syn vingers te besteden,
Indien hy, tot een werk soo fel, de hand uytsteekt,
My dunkt, dat hem den naem van Vader tegenspreekt.
Wat sien ik, myne ziel? Wat sal ons overkomen?
Och! och! de Moeder self heeft 't mesken opgenomen,
Den Voedster-heer houd 't Kind by syne voeten vast,
Terwylen sy syn huyd met 't steenig vliem aentast.
Och Moeder! Och! waer hêen gaen uwe sinnen woelen?
Gy wond uw eygen vleys, en schynt het niet te voelen;
Vergeet gy wie hy is? Vergeet gy wie gy zyt?
Gy dunkt my steeniger, dan 't mes waer med' gy snyt.
O Moeder! sal men u dien soeten naem nog geven,
Naer gy op uwen Soon die vreedheyt hebt bedreven?
Wie hadde't oyt gelooft, dat gy soo teer van aert,
Dat gy, een Maegd, bequaem tot sulke werken waert?
Het is geen uer gelêen, dat gy hem hoorde kryten,
| |
| |
Uw minnend' herte scheen, door mede wee, te splyten,
Gy smolt door droefheyt weg, als gy hem sag in pyn,
Syn traentjens scheenen dan uw eygen bloed te zyn.
Eylaes! gy doet nu self syn bloed ter aerden leken,
Terwyl men niet een traen siet uyt uw oogen breken:
Wat opsicht styft uw hert tot soo een bloedig werk?
Hoe waert gy dan soo flouw? Hoe zyt gy nu soo sterk?
O myne ziele! 't is om goddelyke reden,
Dat gy haer tot dit feyt de handen siet besteden;
Des Vaders hoogsten wil, de glorie van den Soon,
Voorschryven haer daer toe twee dringende gebôon.
Den Vader laet haer sien hoe sterk sy is verbonden,
Om synen wil te doen, in haeren Soon te wonden;
Hy toont in syn gemoed, hoe seer het hem behaegt,
Dat die beminde Vrucht van haer dien wee verdraegt.
Dit doet haer het besluyt der menschen overstappen,
Dit doet die Moeders hert natuere self vertrappen;
Dit maekt haer teer gemoed soo kloek en onberoert,
Als sy dat bitter werk op haeren Soon uytvoert.
Terwyl sy 't steenig vliem doet snyden in syn leden,
Sy siet, in dese snê, het heyl der onbesneden:
Sy siet in dese snê den zegen, prys en lof,
Die hy daer over sal ontfaên in 't hemels Hof.
O Moeder! 'k sien nu klaer myn misverstand voor oogen;
Gy kont noyt meerder jonst aen uwen Soon betoogen,
't Werk, dat gy hier bedryft, heeft geene vreedheyt in,
Het is een enkel werk van toegenegen min.
De wonde, die gy hebt in syn gestel gedreven,
Is 't kostelijkste pand, dat gy hem konde geven;
Al 't silver ende goud, dat aerd' en zee omvat,
Wykt voor de weerdigheyt van dien verborgen schat.
| |
| |
Al had gy synen hals met peerelen omvangen,
En menig diamant voor syne borst gehangen,
En aen syn arm gepast een dierbaer braselet,
Hy waere noyt soo ryk, nog cierlyk opgeset.
De droppels van syn Bloed zyn als soo veel robynen,
Die vol klaerblinkentheyt rondom syn leden schynen;
Den Vader kan syn oog op synen Soon niet slaen,
Of vind sig door dien glans en schoonheyt heel voldaen.
O Moeder-Bruyd! nu segt gy van uw Lief met reden:
Myn Vriend is wit en rood van boven tot beneden;
Syn schoonheyt maekt beschaemt de lely en de roos,
Die door syn wittigheyt, en dese door syn bloos.
Maer, Moeder, 'k weet waerom hy meer is te beminnen,
Al syne schoonheyt is in syne ziel van binnen,
Daer bloeyt een suyver wit waer door de sneeuw versterft,
Daer gloeyt een minne-bloos, dat herten purper verft.
De liefde, die hem ded', in u, uyt Vader daelen,
Schiet silvere te saem, en vlammig-roode straelen:
't Is dese, die hem heeft geteelt uyt Maegde-bloed,
't Is dese, die hem nu in't syne verwen doet.
Stil, myne ziel, gy moet al hooger van hem roemen,
Ik hoor de Moeder-Maegd haer Sone JESUS noemen:
Buygt neder Hemel, Aerd'en afgrond al te saem,
Buygt neder alle knien voor dien verheven Naem.
Des Hemels Koningin heeft nouw den mond ontloken,
En desen weerden Naem eerbiedig uytgesproken,
Of alle d'Engelen verkennen hunnen Heer,
En vallen voor syn Throon plat op hun aensicht neer.
Soo ras dien grooten Naem aen d'helsche deur komt klinken
Den swarten afgrond schynt nog dieper te versinken:
De wanhop' treft op nienw het hert van Lucifer,
| |
| |
Hy duykelt in den poel voor dese Morgen-sterr'.
O Jesu! nu voor u moet hell' en Hemel buygen,
Wat eere moeten u de menschen niet betuygen!
De menschen, om wiens heyl dat gy dien naeme draegt,
En van nu af bewyst wat desen van u vraegt.
Maer ach! terwyl voor dien de beesten zyn geboogen,
Komt schier niet eenen mensch u syne plicht betoogen;
De Moeder valt alleen met Joseph u te voet,
En toont, hoe ieder u verwillekomen moet.
Eylaes! myn herte weet geen woorden op te haelen,
Om u, myn Minne-vorst, na uw verdienst t'onthaelen,
Ik heet u willekom, 'k onthael u met de groet,
Die u, op desen stond, uw lieve Moeder doet.
'k Vernietige de drift van al myn ziele-krachten,
In haere reyne min en vierige gedachten,
En wensche, dat gy 't hert van uwen dienaer siet
In 't herte, dat die Maegd en Moeder u aenbiet.
O Jesu! s'heeft met recht u desen Naem gegeven,
Gy sag, in Godts geheym, van eeuwig die geschreven,
Gy wierd aldus genoemt voor dat gy wierd ontfaên,
En sult dien met'er daed door werken houden staen.
Wat Naeme soud men u bequaemer konnen kiesen,
Die van nu af uw Bloed wilt voor den mensch verliesen:
Nu gy, ter saligheyt, den ingang maekt gereet,
't Is billyk, dat men u den Saligmaker heet.
Och! als de bleeke dood, met openstaende blicken,
Myn korten levens-tyd sal dreygen in te slicken,
En ik, voor myne sond', bereyd sien d'helsche pyn,
Wilt my, ô Jesu soet! dan eenen Jesus zyn.
| |
| |
| |
Toesang.
Om te melden al het soet,
Dat gy d'uwe smaken doet.
'k Soud daer toe by dag en nacht
Gaen besteden al myn kracht,
Die soo vele soetheyt send.
Ach! die van uw soetheyt hoort,
Word terstond daer door bekoort,
Langs de weyden of in 't veld,
Dat'er iemant van u spreekt,
Waer een koel riviertje leekt,
Waer den wilden wyngaerd groeyt,
Waer de doorenhage bloeyt,
Waer men d'ackers siet gelaen,
Waer met duysend bloemen staen,
Daer begint op selven stond,
G'heel natuer met open mond
Tot in 't eeuwig salig Hof:
Looft u daer door syn getier.
Dat in 't noorden zy gesneen
| |
| |
Uwen Naem in rotsig steen,
Het gebergt door sneeuw en ys
Sal strakx voelen d'heete vlam,
Die uyt uwen boesem quam.
Dat men eens in't brandend' zuyd
Jesus weerden Naem spreekt uyt,
't Woeste volk, dat in dien oord,
Synen Broêr, met vreugd, vermoord,
En wiens overwilden aert,
Self geen vleys van menschen spaert,
Eer dien soeten toon vergaet.
Dat men u in't oosten noemt,
Of van u in't westen roemt,
West en oost op selven tydt,
Door uw liefdens sonne-schyn.
Jesu, ach! gy zyt soo soet,
Soeter zyt gy, soetsten Heer,
Als al 's werelds vreugd en eer.
Soeter als den Honig-raet,
Soeter als de middag son,
Soeter als een koele bron,
Soeter als de avond-locht,
Soeter als het druyven-vocht,
Soeter als den verschen room,
Soeter als den dadel-boom,
| |
| |
Soeter als moeriere-fruyt,
Soeter als het balsem-kruyt,
Soeter als de roode roos,
Soeter als het maegde-bloos,
Soeter als de vinke-tael,
Soeter als den nachtegael,
Soeter als een herder liedt,
Soeter als een suyker-riet,
Soeter als den amber-geur,
Soeter als het blaeuw laseur,
Soeter als het Ceder-hout,
Soeter als klaerblinkend' gout,
Soeter als een borst-juweel,
Soeter als een groen prieel,
Soeter als de klaver wey,
Soeter als den koelen mey,
Soeter als het elpe-been,
Soeter als wit marmor-steen,
Soeter als al aerdsche goet,
Soeter als des Engels groet,
Soeter als het schoon gewelf
Van den soeten Hemel self.
Ach! geen ander soetheyt raekt
Hem, die eens uw soetheyt smaekt;
Geen verlangen, geen verdriet
Quelt een hert, dat u geniet.
Hoe geluckig is den mensch,
Die u smaekt naer synen wensch.
|
|
Auteursrecht onbekend