|
| |
| |
| |
XII. Gesang,
Op de komste van de Herders in het Stalleken van Bethlehem.
Dat Romen en Bysant Paleysen doen verheffen,
Die schynen met hun dak den Hemel self te treffen,
En dat Jerusalem roemt op het prachtig werk
Van haeren Konings Hof, en Godes gulde Kerk.
O Bethlehem, ik walg van alle die gebouwen,
Om nevens uwen meur een beeste-stal t'aenschouwen,
En in dien beeste-stal een nieuw-geboren Vrucht,
Die op een handvol stroy in eene kribbe sucht.
De smerten, die dat Kind doen in syn traentjes baden,
Doen my der Koningen wellustigheyt versmaden,
De ned'righeyt, waer med' hy tusschen beesten leyt,
Maekt dat myn herte schroomt van hun hooveerdigheyt.
Al wilde Cresus my al syne schatten geven,
Om in't genot van die naer mynen wensch te leven,
'k Verfoeyde s'altemael voor dit verworpen kot,
Voor d'armoed' en 't gebrek van desen naekten Godt.
Daer komt de Herder wacht met yver aengestegen,
Geen sorg, geen achterdocht vertraegt hun op de wegen,
Hoe duyster 't weder is, hoe seer sy zyn gelaên,
Sy komen even kloek en even spoedig aen.
Den jongen Wereld vorst, om hun geloof te wecken,
Doet met een helder licht syn kleyn gelaet omtrecken,
En ligt in 't donker kot ten toone van dat volk,
| |
| |
Gelyk een avond sterr' omvangen door een wolk.
De straelen die rondom syn Aengesicht uytschynen,
Doen, spyt den middernacht, de duysternis verdwynen;
De Herders konnen niet verstaen wat 't mag bedien,
Dat sy, soo buyten tyd, die soete klaerheyt sien.
Sy vinden t'eener zyd' Maria haere Moeder,
En Joseph nevens haer, den trouwen Heylands hoeder,
En tusschen beyde sien het Kind op stroy gestrekt,
Geleyt in eene kribb' met luyerkens gedekt.
Den Ezel en den Oss', die onsen Koning broeden,
En konnen in die schaer geen twyffelinge voeden,
Sy sien de teeckenen van Gabriël voorseyt,
En vallen voor hem nêer, vol van eerbiedigheyt:
Naer elk van syn geloof dit proef-stuk hadd' gegeven,
Den ouden Amos heeft dus syne stem verheven.
Weest willekom, ô Soon van Grootvaêr Abraham,
Weest willekom, ô spruyt van Koning Davids Stam!
Weest willekom, ô Vorst, tot 's werelds kroon verkoren,
Schoon gy in eenen Stal by beesten zyt geboren!
Weest willekom, ô heyl, ô vreugd van ons geslacht,
Soo langen tyd belooft, soo langen tyd verwacht!
Siet ons ter aerde nêergestrekt voor uwe voeten,
Om u, ô wonder Kind, voor onsen Godt te groeten!
Dit kinderlyk gelaet, het gene u overtrekt,
Belet niet, dat men daer uw grootheyt in ontdekt.
Myn Heyland, 'k voele 't merg in myn gebeent verheugen,
Terwyl myn oogen u aldus aenschouwen meugen,
Myn herte springt door vreugd, te midden in myn borst,
Terwyl het u aenbid, myn Godt! myn Vrede-Vorst!
Verworpt de giftjes niet, die wy u komen bieden,
Al zyn zy arm en slecht, 't zyn giftjes naer de lieden:
| |
| |
En op dat elk van die u t'aengenaemer zy,
Siet daer, wy offeren ons herten noch daer by.
Soo ras den Ouderling syn stem heeft afgebroken,
De Moeder Maget heeft aldus hem aengesproken:
Ik dank u voor myn Soon, ô Herders, om de groet
En minne-giftjes, die ons uwe nietheyt doet:
Ik wensche naer den tyd, om u t'erkennen mogen
Van dees goedhertigheyt, die gy ons komt betoogen;
Dog, nu dit mynen staet en macht te boven gaet,
Weet dat myn Sone die noyt onvergolden laet:
O Herders, hy is soo tot dankbaerheyt gedreven,
Dat hy u hondert werf voor een sal wedergeven.
Marias soete spraek, en minsaemheyt beving
De bende met genucht, en met verwondering:
Sy konnen de begeert van hun gemoed niet stillen,
Hoe meer sy blyven staen, hoe min sy scheyden willen;
Des Moeders soetigheyt, de schoonheyt van het Kind,
Zyn als een minne-snoer, dat hunne herten bind.
Een straeltje, dat den Soon laet uyt syn oogskens vonken,
Maekt ieder van den hoop geheel door liefde dronken;
En soo de Maget hun maer aenspreekt met een woord,
Sy worden dadelyk tot in de ziel bekoord.
De liefde hoeft voortaen geen staelen meer te scherpen,
De Moeder en den Soon doen niet dan pylen werpen;
Sy treffen ieders hert met menig minne-schicht,
De Moeder door de spraek, den Sone door 't gesicht.
O mond vol honigraet, laet over uwe lippen
Uw minnelyke tael in myne ziele slippen!
O oogsjes vol van vier, straelt mynen boesem in
De lieffelyke vlam der goddelyke min!
Ach! ach! ik voele my door liefde g'heel besweken,
| |
| |
Het vier komt wederzyds myn killig hert ontsteken,
De straelen, die dien Stal in 't duyster vonken doet,
Verteeren door hun brand myn lichaem en gemoet.
O Vorst der Engelen! ô Maegden-Koninginne!
Wie slaet syn oog op u, die niet en brand door minne?
Ach! kan een herte dit gevoeleloos doorstaen,
Het moet in hardigheyt, die rots te boven gaen.
Terwyl die reyne min myn boesem haelt aen stucken,
Ik voele myn gehoor door sang en spel wegrucken;
De Herders hebben die tot Godes lof gepaert,
Soo hun verwondering een weynig was bedaert.
Het lieffelyk gesang der Herderinne kelen
Trotseert het soet geluyt van fluyten ende velen;
Het Bethlehems gebergt, en t'omgelegen dal
Weergalmen tegen een dat vroyelyk geschal;
De Hemel-Geesten, die de blyde bodschap songen,
Gevoelen sig daer door tot singen meer gedwongen;
Den mensch en d'Engelen verheffen even seer
Den ongeschapen Godt, den nieuw geboren Heer.
Maria onder dies gaet vol genucht bemerken
Het wonderlyk besluyt van Godts verholen werken;
Sy slaet op alles acht, en zegelt in haer hert
Tot 't alderminste woord, dat daer gesproken wert.
Het goddelyk gelaet van haeren Eerst geboren
Komt met een Hemel-vreugd haer teere ziel bekoren;
Sy is als weggerukt, wanneer de Herder-schaer
Haer Sonens wesentheyt verkent in 't openbaer.
De Herders voor het lest, op hunne knien gebogen,
Aenbidden, in het Kind, t'oneyndelyk vermogen,
Beloven en den Soon, en Moeder te voorsien
Voor haer noodwendigheyt, en Josephs bovendien.
| |
| |
Dus keeren sy naer huys, en loven onderwegen
Den minnelyken Heer, ten Hemel afgesegen,
Wat mensch hun tegen komt, word aenstonds onderricht
Van 't geen hun wierd ontdekt door d'ooren en 't gesicht.
Maer ziele, sullen wy met d'Herders ons versteken,
En niet meer aen de Maegd, noch haeren Sone spreken?
Verlaeten wy aldus dien nieuw-geboren Godt,
Met synen Voester-Heer, en Moeder in dit kot?
Vind gy in dese dry niet voorder aen te merken,
't Geen uwe liefde kan en uw geloof versterken?
Ach! soo g'aendachtig komt op hem uw oog te slaen,
Gy sult op aerde noyt uyt hun geselschap gaen.
Der Seraphynen vreugd word boven onderhouwen,
Met eenen Godt, in Dry en Dry in Een t'aenschouwen;
En wilt gy, myne ziel, verheugt zyn hier benêen,
Aenschouwt die weerde Dry versaemelt ondereen.
Uyt dit verworpen Kind komt selve blydschap vlieten,
Die in des Hoogstens sicht d'Arts-Engelen genieten,
En desen vuylen Stal en wykt in schoonheyt niet
Aen t'ongemeten licht, dat m'in den Hemel siet.
't En is nog 't Firmament, nog zyn lazuere boogen,
Die 't uytverkoren Heir hun saligheyt betoogen,
De tegenwoordigheyt, 't aenschouwen van een Godt
Is inder eeuwigheyt der Saligen genot.
Nu wy in desen Stal dien Godt aenschouwen meugen,
Den Stal en kan ons niet beletten te verheugen,
Schoon hier by onsen Vorst den os en ezel zyn,
Die boven word gedient van menig Cherubyn.
Neen, myne ziele, neen, dien nieuw-geboren Koning
Is hier soo heerelyk als in die Engel-wooning;
En syne Moeder Maegd heeft iet dat is gelyk
| |
| |
Aen synen Vader self, den Heer van 't Hemelryk.
Gelyk het eeuwig Woord alleen uyt Vaders wezen,
Voor aller eeuwen eeuw, geteelt is en geresen,
Soo nam dien Mensche-Godt ons nietig wezen an,
In d'onbesmette Maegd, gekent van geenen man:
Uyt hem alleen heeft hy syn Goddelykheyt bekomen,
Uyt haer alleen heeft hy syn mensch'lykheyt genomen;
T'wyl hy, als Godt, den Naem van Soon des Vaders draegt,
Hy word als mensch, genoemt den Sone van de Maegt.
Maer sal ik, Voester-Heer, niet t'uwer glori' schryven,
En soud'aen dese plicht myn penne schuldig blyven?
Gelykt gy nergens in den ongeschapen Geest,
Die met den Vaêr en Soon is eeuwig een geweest?
Gy zyt met desen Geest de bron van waere minne,
Te saemen Bruydegom van 's Hemels Koninginne;
En dese Maget, die Godt heeft voor haeren Soon,
Is uwe weerde Bruyd, gelyk van dien Persoon.
O heylig Dry-getal, soo lang ik leef op aerde
'k Zal vol eerbiedigheyt erkennen uwe waerde;
O Soon! ô Moeder-Maegd! ô Voester-Heer van Godt!
Ik buyge voor u nêer in dit verworpen kot.
| |
Toesang.
Menschen uwen Heer en Hoeder
| |
| |
't Uwer liefd' heeft hy verlaeten
Syne glori' syne staeten,
G'heel den glans van 't Hemelryk.
't Scheen dat in d'Arts-Engels hoven
Iet ontbrak aen syn geluk;
Als hy sag den mensch verschoven
Konde syn gemoed niet rusten,
T'wyl hy Adams heyl-loos zaet
Sag in soo bedroefden staet.
Vader, riep hy, wilt uw tooren
Naer geen mensche-beden hooren
Tot genesing hunner wond',
Hoort naer uwen Sonens klachten,
Die u offert al syn krachten,
Tot versoening hunner sond';
Moet ik gaen op d'aerde swerven,
En ontfaen een slaefsche vorm,
Moet ik mensch zyn, moet ik sterven
Als den minsten aerde-worm;
Om hun zielen te doen leven,
'k Wil het al ten besten geven,
Mag ik slechts voor desen soen,
Uw Rechtveerdigheyt voldoen.
Qualyk hiel hy op van spreken,
Of den Vader wierd ontsteken,
Door medoogen tot den mensch;
Sone, seyd hy, uw gebeden
Stillen myn Rechtveerdigheden,
Gaet voldoet uw hertens wensch.
| |
| |
Mensch verheugt u, riep den Sone,
Nu myn Vader is te vrêen,
'k Wil als Mensche by u woonen,
Leven, sterven daer benêen.
Geene smerten, geene rouwen
Sullen myn gemoed verflouwen,
Nu gy moogt door myne pyn,
Erfgenaem des Hemels zyn.
Oorsproong van myn eeuwig leven,
|
|
Auteursrecht onbekend