| |
| |
| |
XI. Gesang,
Op de Boodschap der Engelen, en het vertrek van de Herders naer Bethlehem.
O nacht van eeuwigheyt uyt allen tyd verkoren,
Wanneer Godts Sone moest zyn uyt de Maegd geboren!
O minnelyken nacht, die heden wordt bestraelt
Door Godes liefde self ten Hemel afgedaelt!
O hoog gewenschten nacht, op wie den Heer der Heeren,
Den oppersten Monark komt met den mensch verkeeren!
O troostelyken nacht, die op het aerdsche dal
Den Saligmaker groet, geboren in een stal!
O vroyelyken nacht, die d'engelsche Geleden,
Tot Godes Lofgesang siet komen na beneden.
O wonderlyken nacht, die toont in 't beeste-kot
Een Godt-geworden Mensch, een Mensch-geworden Godt!
Wel aen, siet hier den tydt, ô slaef-gemaekte menschen,
Die u voor oogen stelt het voorwerp uwer wenschen:
Siet hier Emmanuël, die u komt maken vry
Van satans overhand, geweld en slaverny.
Ontwaekt, 't is nu geen tyd van sluymeren nog slapen,
Trekt op naer Bethlehem; waer blyft gy u vergapen?
Komt aen van oost en west, van zuyden ende noord,
Aenbidden, in den Stal, het vleys geworden Woord.
Myn ziel, dien yver heeft u vruchteloos gedreven,
Sy slapen heden al, die op de wereld leven,
| |
| |
Of soo daer eenige nog waken desen nacht,
Die hebben van de komst des Heylands geen gedacht.
Ik sie, door 't gansche land, by Bethlehem gelegen,
Schier niet een huys met licht, niet eenen mensch bewegen,
Alleen ontdekt men daer, by 't sterre-licht, in 't veldt
Een Herder dry of vier, voor 't vee op wacht gestelt.
Maer stil, wat helder licht komt dit gewest bestraelen?
Des Godtheyts klaerheyt schynt ter aerde nêer te daelen,
Den Hemel staet in vier, en schiet een meerder vonk,
Als of de somer-son, op haeren middag, blonk.
Och! siet, den Engel Godts komt seffens naer beneden,
Een koude grilling slaet de Herders door hun leden,
Sy zyn op dit vertoog met grooten angst bevaên,
En blyven wederzyds als steene beelden staen.
Dies seyd de Hemel-bod': laet dese vreese vaeren;
Want siet, een blyde maer' kom ik u openbaeren,
Een ongemeene vreugd, die g'heel het aerdsche dal,
Die alle Land en Ryk, en volk verheugen sal:
Want heden is den Vorst, soo lang verwacht te vooren,
Den Saligmaker u in Davids Stadt gebooren.
Dit teeken geef ik u: gaet hêen, gy sult een Kind,
In eene beeste-kribb', gedoken voor den wind
Sien liggen op wat stroy, in luyerkens gewonden.
Den Engel hadde nauw die blyde maer' ontbonden,
Of dadelyk verschynt een deel van 't Hemels-hof,
Verheffende met hem des Alderhoogstens lof:
't Gelykt dat d'heuvelen en daelen t'saem opspringen,
Terwyl men d'Engelen dus onder een hoort singen:
In den hoogsten Godt den Heer!
Vred' op aerden aen de menschen,
| |
| |
Die naer syn behagen wenschen.
Soo eeren d'Hemel-liên het ongeschapen Woort
In syn verworpentheyt en ned'rige geboort:
Soo doen sy het geluyd van hunne vreugde-thoonen
Opklimmen van benêen tot in de hoogste Throonen:
De locht en aerde word bevangen met genucht,
Op een soo vroyelyk en wonderlyk gerucht.
De Herders, die te voor als houte staken stonden,
Ontsluyten nu vol vreugd, tot Godes lof, hun monden;
Sy roepen ondereen, met eene blyde stem:
Gesellen trecken wy te saem naer Bethlehem,
En laet ons gaen dat Woord aenschouwen met ons oogen,
Dat ons den Heere ded' door synen Engel toogen:
Ach! noyt kan onse ziel bevangen zyn met rust,
Voor ons verlangen zy door syn aensien gebluscht.
Hier mede loopen sy naer d'omgelegen scheuren,
En wecken t'alle kant hun vrienden en gebeuren;
Die springen uyt den slaep, en laeten alles staen,
Om, op soo blyde maer, naer Bethlehem te gaen.
Dog, hoe geweldig hun dien iever heeft beseten,
Sy hebben in den spoet hun giftjes niet vergeten;
Die zyn met eyeren, en dees met brood voorsien;
Die brengen g'heel 't gewin van duysend honig-biên,
Men siet'er dry of vier, die in hun korfjes dragen,
Den nieuw-gepersten kaes, en boter vers geslagen:
Daer komt een Herderin, die op haer kruyne waegt
Een kruyk vol soete melk, tot gifte van de Maegt:
Daer zyn'er, die voor 't Kind in sulk een koude sorgen,
En brengen luyers med', in eenen sak geborgen.
Dien neemt in synen arm een fles vol nieuwen wyn,
En seyd, die sal in 't kraem de Moeder dienstig zyn.
| |
| |
Elk haest sig wat hy kan, om spoedig voor te trecken,
En d'eerste van den hoop den nieuwen Vorst t'ontdecken,
Mans, vrouwen, oud en jong, knecht, meester, groot en kleen
Zyn even yverig, en wacker op de been.
Sacht Herders, neemt my dog in uw geselschap mede,
Die tyding lokt my ook naer Koning Davids Stede:
Siet daer, ik ben gereed, en trecke met u voort,
Om, in de beeste-kribb', t'aenschouwen 't eeuwig Woort.
Dat and're desen nacht doorbrengen met te slapen,
Dat and're hunne vreugd in 's werelds lusten rapen,
Myn ziele volgt, met vlyt, uw loffelyk besluyt,
Sy jaegt my, vol van drift, met u te bedden uyt.
Soo ras die Engel-stem liet klinken aen myn ooren,
Dat in dit lief gewest den Heyland is gebooren,
Myn minnend'herte sprong vol blydschap in myn borst
Ontsteken, door de komst van mynen Vrede-vorst.
O Herders 't is naer hem, dat al myn wenschen gloeyen!
Komt, laet ons naer den Stal met allen yver spoeyen:
Maer segt, terwylen wy daer henen t'samen gaen,
Wat teekens van syn komst wees u den Engel aen?
Hoord'ik hem in de locht niet daedelyk verkonden,
Dat daer een Kindtjen ligt met luyerkens bewonden?
Een Kindtjen in een kribb', arm, weenend' en vol pyn?
O Herders, soude dit den Saligmaker zyn?
Hoe, komt hy om geheel de wereld te verblyden,
En sullen wy hem sien in traenen en in lyden?
Sal hy den Heyland zyn van g'heel het aerds-geslacht,
En is hy in een Stal geboren desen nacht?
Die teekens passen niet, om dit te doen gelooven;
Maer schynen het geloof veel eerder te verdooven:
Nogtans gy hebt die stem beduydelyk gehoort;
| |
| |
Wel aen dan, trecken wy met vast betrouwen voort.
Wy sullen, soo ik gis, aldaer met 't eerst aenschouwen,
In syn verworpentheyt ons heerlykheyt ontvouwen,
In syn behoeftigheyt ontdecken ons geluk,
En 's werelds hoogste vreugd, in syne smert en druk.
Hy komt in 't aerdsche-dal soo menig rampen lyden,
Om g'heel het aerds-geslacht van dese te bevryden;
't Is daerom, dat men hem den Saligmaker noemt,
't Is daerom, dat op hem geheel den Hemel roemt.
Geluckige gebeurt, die dese lieve maeren
Mocht hooren door den mond des Engels openbaeren,
Die uyt eenvoudigheyt standvastig hebt gelooft,
Aen 't gen' de schranderheyt der reden self verdooft.
Dien nieuw-geboren Godt komt uyt de Hemel-boogen,
Niet om sig aen't gesicht der Wysen te vertoogen,
Hy ligt in Kinds gedaent in eene kribb' gestrekt,
Om door een kinder oog alleen te zyn ontdekt.
Hy houd in die gedaent syn grootheyt g'heel verscholen,
Om al d'hooveerdige verstanden te doen dolen;
Vernuftheyd word verdwaest door desen Kinder-schyn,
Ach! om hem hier te sien men moet eenvoudig zyn.
| |
Toesang.
Ziele, wilt g'in mensche leden
Sien Messias hier beneden
Vol van traenen, smert en rouw
| |
| |
Gaet u daer aen hem vertoogen
Met twee nêergeslagen oogen
Bant d'hooveerdige gedachten
Uyt uw sinnen ende krachten,
Eer gy hem daer valt te voet;
Als een Kindtje nog in doecken,
Sonder arglist, sonder gal,
Moet gy, ziele, hem besoeken
In dien armen beeste-stal.
Ach! die hem daer meent te spreken
Met een hert door pracht ontsteken,
Is van't voetpad afgeleyt.
Eenen geest vol locht en winden,
Sal hem daer niet konnen vinden
In dien onderworpen staet.
Nimmer sal dien Nieuw-gebooren
Naer een herte willen hooren,
Dat hem soo aenbidden gaet.
Daerom, wilt gy hem bewegen,
Wilt gy van hem zyn bemint,
Ziele, gaet dat Kindtje tegen
In gedaente van een Kindt:
Sonder dit onnoosel wezen,
Kont gy hem niet minsaem wesen.
|
|