| |
| |
| |
Het leven en de dood van Jesus Christus
Eerste deel
I. Gesang,
Tot inleydinge.
Ick die voor desen placht myn penne te doen quelen,
Met droef of bly geklang in Treur of Herder-spelen,
Die naer de dwaese lust van myne dichtens sucht,
Myn weerden tyd versleet in boerterye en klucht.
Ik, die vol wind en roock myn ader op ded' swellen,
Om op een trotsen voet myn moeders-tael te stellen,
Speel nu op myne Lier, met eenen stillen thoon,
Het leven en de dood van 's Alderhoogstens Soon.
Ick singe nu den Held, die sonder oorlogs-knechten,
Alleen en wapenloos quam heel dit Al bevechten;
Alleen en wapenloos den duyvel dwingen kon;
De dood in boeyen wierp, de wereld overwon.
O Geest, die syne ziel en hert inwendig roerde,
Wanneer hy soo vol moed dien vreeden oorlog voerde,
| |
| |
Daelt neder, en ontsteeckt myn doof en traeg verstand,
In een soo schoon besluyt door uwen minne-brand.
Verwackert myn begryp, verbeelding en gedachten,
Door uw verheventheyt en goddelycke krachten,
Op dat ik het geheym van syne konste leer,
Verstooting, schande, stryd en lyden doorgrondeer:
Bestiert my, grooten Geest, op al de swaere wegen,
Die hy soo vroyelyck en kloeck is doorgestegen,
Doen hy, spyt al 't geweld van duyvel ende dood,
Den hemel openbrack, den helschen kercker sloot.
Den tyd, door Godes Woord beschreven voor de ty'en,
Om allen mensch t'ontslaen van d'helsche slavernyen
Was hier, de sonne wees den oogwenck van naby,
Op wie Adonaï uyt 's hemels heerschappy,
En synen Vaders schoot moest daelen na beneden,
Aennemen ons gedaente en stervelycke leden,
Om door volkomen soen te suyveren de smet,
Ons door den Appelbeet in AEden bygeset.
Genade hadde nu met haere minne-tochten,
Ontrent vier duysent jaer rechtveerdigheyt bevochten:
Den Opper-Heer vertoont het jammerlyk verderf,
Door Lucifer gepleegt op Adam en syn Erf.
Rechtveerdigheyt hiel staen, dat Godts gesag geschonden,
Door ongehoorsaemheyt, en menig and're sonden,
Begeerde t'synder soen een eyndeloose boet;
En seyd: geen deerenis 't en zy men dit voldoet.
Dat strenge vonnis sloeg genade door het herte:
Och! riep sy: is'er dan geen troost voor myne smerte,
En moet den armen mensch staeg blyven in den ban,
Om dat de hand ontbreeckt, die desen weeren kan?
Ontferm, ô goeden Heer, u over syn ellenden!
| |
| |
'k Beken, syn schuld verdient een straffe sonder enden:
Maer u betaemt daer by ontferming sonder maet,
Stelt dees in tegenwicht by dit oneyndig quaet.
Gy kont geen schoonder blyck van uwe goedheyt geven,
Dan in oneyndige boosheden te vergeven.
Hier door word uw gesag de menschen meer bekent,
Als door de swaere straf, die gy hun oversend.
Het geen sy nimmermeer van u verdienen konnen,
Kont gy uyt loutere bermhertigheyt hun jonnen;
Laet blyken dan hoe groot uw miltheyt wesen moet,
Als gy onweerdige soo groote jonsten doet.
't Gevogelt, visch en vee, de kruyden selfs der aerde,
Betuygen uwe macht, verheffen uwe waerde,
Verschynen aengenaem, en schoon in uw gelaet,
Terwylen gy den mensch en syne wercken smaet.
Dien Heer der dieren, naer uw even beeld geschapen,
Om eeuwelyk in u syn hertens-vreugd te rapen,
Is soo van u vervremd, vervallen en mismaekt,
Dat gy hem als onreyn en haetelyk versaekt.
O hoogste Wysheyt! gy placht eertyds soo te wenschen,
Om nevens u te sien de kinderen der menschen,
Uw vreugd was op het hoogst, wanneer gy in 't gemeen,
Hun mededeelen ging al uwe wonderhêen.
Al wat gy hier benêen voortkomen ded'en leven,
Dat was om aen den mensch gemak en vreugd te geven,
En siende dat hy daer niet mede was voldaen,
Gy bood, uyt puere min, hem uw besitting aen.
Ah! 't is den selven nog, die u dan kon bekooren,
Ja, geeft hem wederom, het geen hy heeft verlooren,
Soo ras hy door uw gunst ontslagen word van schuld,
'k Weet seker, dat g'in hem behagen vinden zult.
| |
| |
O Vader! hebt gy niet besloten voor de tyden
De wereld van het jok des duyvels te bevryden?
Hebt gy aen Abraham, den Heyland, niet belooft,
Wanneer hy 't sweerd uyttrok op synen Isacs hooft?
Hebt gy voor desen niet door uw Prohetens monden,
Die heylige Beloft aen Israel doen verkonden?
Voldoet nu aen uw woord, ô goedertieren Heer,
Ontferm u dog, en send den Saligmaker nêer.
Dit seggende, bleef sy voor Godes Throon gebogen;
De liefde sag dit aen, en komt vol drift gevlogen
Aen 's Vaders rechte hand na 't ongeschapen Woord,
Wie sy met eenen schicht van vier en vlam doorboord.
Dien Godt sig voelende dus door de min bestreden,
Is van syn Vaders Throon een weynig nêergetreden,
En segt genade ryst, rechtveerdigheyt staet stil,
Gy zult eer lange sien geëffent uw verschil,
Gy vraegt voldoeninge voor soo veel duysent sonden,
Gy wenscht den mensch te sien van syne schuld ontbonden.
Wel aen dan, siet in my, die beyde sal voldoen,
En voor der sonden boet, en voor myn Vaders soen
Myn ingewant gereed tot deernis en médogen,
Was tot der menschen troost voor menig eeuw bewogen,
Maer eerst moest eene Maegd uyt Davids huys opstaen,
In wie ik 's menschens form en vleys sou nemen aen.
Dees is het, die van my tot Moeder was gekoren,
Hier toe veel gratien ontfangen, en geboren
Soo suyver, soo volmaekt van haeren oorsprong af,
Dat, van den eersten stond, ik haer myn liefde gaf.
Haer bidden heeft van my veel meer gehoor genoten,
Dan al de Heyligen, uyt wie sy is gesproten;
Haer deugden trecken my door een soo soete kracht,
| |
| |
Dat ik in haeren schoot wil daelen desen nacht.
Gaet, Gabriel, bereyd u om die lieve maeren
Aen haer, uyt Vaders naem, te midnacht t'openbaeren,
Terwylen het gesang der Seraphine-choor
Hosanna wedergalmt geheel den Hemel door.
Dien Minne-Godt was schier nog besig met te spreken,
Wanneer den Hemel scheen in blydschap uyt te breken,
Wanneer een nieuwen sang van zegen, glori', lof,
Danksegging, prys en eer oprees in't salig Hof.
Men sag op selven tyd de negen Engel-bogen,
Voor Godes Majesteyt, tot drymael nêergebogen,
Tot drymael weggerukt door hemels-soetigheyt,
In d'overdenking van syn goedertierentheyt.
Aenbiddelyken Heer! tot goedheyt soo gedreven,
Riep Michaël, als door Almogentheyt verheven,
Wy worden al bevâen met liefd' en met eerbied,
Terwyl men u soo groot en soo genadig siet.
De wond'ren, die in u soo boven aert uytschynen,
Verbaesen het begryp der wyste Cherubinen,
En onse stemme blyft in haere plicht te kort,
Als sy tot uwen lof-en eer-sang word geport.
Uw Wezens minste glans kan onse straelen stutten,
Uw wysheyds minste werk g'heel ons vernuft uytputten,
En 't geen ons meer betuygt, uw onbegrypelykheyt
Is seffens u te sien vol liefd' en Majesteyt.
Die uwe grootheyd siet moet schudden ende beven,
Die uwe liefd'aenmerkt moet u syn liefde geven;
Soo is'er niemant in dit salig Hof-gesin
Of mint u vol eerbied, en eert u vol van min.
Uw godd'lyk Wezen is een diepte sonder gronden,
In dese blyven wy vernietigt en verslonden,
| |
| |
In dese vinden wy ons wenschen en begeert,
Verzaeden vol van lust en vol genucht verteert.
Sy eeuwiglyk gelooft, verheerlykt en aenbeden,
In uw grootdaedigheden en Alvermogentheden!
Sy eeuwiglyk gelieft, beleden en bemint
In 't minsaem wonder werk, dat gy van daeg begint.
O Chooren, klaegt niet meer, dat in uw gulde-straeten
Veel Throonen openstaen, veel stoelen syn verlaeten,
Het ongeschapen Woord daelt heden naer benêen,
Om goed te doen 't verlies door hooveerdye gelêen;
Hy sal door synen arm erstellen Sions wallen,
Door Lucifers bedryf soo jammerlyk vervallen;
En 't Hof, waer 't derde deel der Engelen uytviel,
In 't kort bevolkeren met menig menschen ziel.
Myn Sangeres, terwyl de Hemel-liên daer boven
Hun minnelyken Vorst belyden, eeren, loven,
Wel aen, voegt uwe stem naer hun verheven thoon,
En singt eens uyt de borst tot lof van Godes Soon:
| |
Toesang.
Godt van liefd' en reyne minnen,
Van wat kant sal ik beginnen
Meer ik uwen roem belyde,
Min ontbreekt het my aen stof.
| |
| |
Om naer uwen wil te leven,
Strekt my tot een nieuwe plicht.
Door wie ik my sie verbonden,
Om de grootheyt te verkonden
Van den Heer, die m'heeft gesticht.
Die myn ziele komen laven,
Daerom kan ik nimmer gissen,
Hoe ik myn verbintenissen
t'Uwaerts oyt volbrengen sal
Om van d'ander niet te melden,
Hoe sal myne ziel vergelden
Uwe liefdens grootste blyk,
Die u uyt des hemels Zaelen
Ded' ter aerden nederdaelen,
Schoon ik hadde g'heel de waerde
Van de Hemelen, en d'Aerde,
Van al wat daer binnen is;
'k Soud u nimmermeer vermogen,
't Minste deeltje te betogen
Van een weerd'erkentenis.
Ach! terwyl gy na beneden
Tot my komt vol minsaemheden,
Wil ik met de Hemel-liên,
My eerbiedig voor u buygen,
Dat ik 't minste niet verdien.
|
|