Werken. Deel 2

3^e Hooftstuk

Van de verheuging, en begeerten

Verheuging is een welbehagen in eenig goet, t'gene ons tegenwoordigh is, en wij denken in bezitting te hebben.

d'Uijtwerking van de verheuging syn: blyheijd des geests; vrede des gemoedts; streeling des herten: lieftalligheijd in spraek, en wesen; uijt en innerlijk vernoegen &a.

Is de verheuging vrédsaem, en gestadig, sij word genoemd genoegelykhey: is sy uytgestort, blydschap; noch hooger klimmende, opspringing; uijtwendig uijtberstende, beroeming, eyndelijk de maet overtredende, dertelheyd.

Een voorbeeld- van uijtgestorte verheuging sien wij in Rodrigue, doen hij don Sanche gaet bestrijden met versekering van Chiménes genegentheyd.

Begeerte, is eene genegentheyd tot eenig afwésig goet, waer door wij wenschen t'selve tegenwoordig te hebben.

Sy is tweederley

1.	begeerte tot waerachtig goet.
2.	begeerte tot ydel goet.

[p. 293]

d'Eerste heeft tot voorworp de deugt, ende het eeuwig geluk, als afwesig.

De tweede het tijdelijk en vergankelyk goet; dese word genoemt quade begeerelykheyd, en is drijderley

1.	begeerelykheyd des vleijs
2.	begeerelykheyd van rykdom
3.	begeerelykheyd van eeren.

Waer uijt spruijten alle soorten van boosheden, rampen, swaerigheden, en ellenden, als uijt den wortel van alle quaet, Radix omnium malorum cupiditas want sy is den oorsprong van d'ongeregelde liefde.

Een voorbeeld van begeerelijkheyd des vleijs sien wij inde Phedra van Hypolitus; van rijkdom in L'avare van Moliere; van eeren in den Lucifer, van Van Vondels.