| |
| |
| |
Derde bedrijf
1en Uytgangh
Mauritius, Constantina, voester
Verset die wreede clacht, Mevrou, het is nu tydt,
Te scheppen nieuwen moedt, te toonen wie gy syt.
Des vyants voorwacht is in 't sicht van onse wallen,
Hy can ons onvoorsiens, en schielyk overvallen,
'k Mistrouw my van de trou der Bysantyners, die
Begint te waggelen met myne heerschappie:
Gy hebt d'ontrouwigheyt des legers reeds vernomen,
't Is noodigh dat men sorghe om desen noot t' ontcomen
Terwyl er ons nogh tyt en middel wort gejont.
Het jacht is veerdigh, gaet, vertrekt op desen stont
Met onse kinderen en trouwste dienstgenoten.
Myn boesem is door u gevaer als toegesloten,
Myn ziel wort in de sorgh voor myne kroon verflaut
Terwylen u myn oogh, met my, in noot aenschouwt.
Ach! mocht ik u eens sien in sekerheyt geborgen,
'k Sou voor myn eygen self met minder onrust sorgen,
En schoon my d'uyterste vervolgingh overviel
Ik sou nogh syn getroost in myne tweede ziel;
Maer nu gy met my syt in een gevaer benepen,
Myn herte wort door twee benautheên toegeknepen,
En 't gen ik heden ly soo langh gy met my lydt
| |
| |
Is my een dobbel wee, een doodelyken stryt.
Indien gy van de helft myn smerten wilt vermindren,
Vertreckt togh, met ons kroost, waer niemant u can hindren;
Soo ras gy syt met hen dit wreet gevaer ontgaen,
Myn trouwigh herte wort met minder angst bevâen.
Wat derft gy, weerde lief, my hier voor oogen leggen?
Gelooft gy dat myn hert daer niet sal tegen seggen,
En dat uw levens noot my minder pyn aendoet,
Dan 't gen ik voor hun leet en 't myne vreesen moet?
Gelooft gy, dat, soo ras wy syn 't gevaer ontcomen,
Myn ziel ophouden sal van voor uw hooft te schroomen,
En dat myn ramp my sal verdragelyker syn,
Als ik van hier vertrecke en u verlate in pyn?
Och? weert my dat gedacht, het doet myn trouheyt hinder;
Vreest gy soo seer voor my, ik vrees voor u niet minder;
Terwyl gy voor my lydt, denkt wat ik voor u ly,
Wilt gy dat ik vertrek, vertrekt dan ook met my.
Ik was uw deelgenoot in voorspoet en verblyden,
Ik blyve uw deelgenoot in tegenspoet en lyden;
Myn hert ontsiet, met u, geen onheyl, geenen noot,
Myn hert wort noyt van u gerukt, dan door de doot.
Indien gy geerne 't licht wilt t' myn'er liefde derven,
'k Wil niet min geeren ook voor uwe liefde sterven;
Myn teerheyt wil aen d'uw niet wyken in gewicht,
't Gen u de trouw belast, belast my myne plicht.
Dunkt u, dat myn vertrek uw smerten sal versoeten,
Denkt wat om uw gevaer myn hert sal lyden moeten;
Terwyl gy soo besorgt voor myn gerustheyt syt,
Vergeet niet wat myn ziel om uw onrustheyt lydt.
| |
| |
Ach! cost ik u de rust, de vrede wedergeven
Ik gaf, meer dan myn rust, ik gaf 'er voor myn leven:
'k Sie niet wat my behoeft als gy maer rust geniet
't Gen ik in u bemin en is myn voordeel niet.
Uw deughden conden my soo nauw met u vervoegen
Dat uw geluk alleen myn herte con vernoegen,
Niet om dat uwe trou my daervan deel aenboodt,
Maer om dat mynen vorst en bruygom dat genoot.
Begeert gy dan myn hert aen dese ween t'ontrucken
En sorgt voor myne niet maer voor uw' ongelucken,
En wilt gy dat ik my bevry van dit gevaer
Ik stem aen alles toe, ga voor, ik volgh u naer.
Mevrou, om dat ik my sou aen dien noot ontrecken,
't Is noodigh dat men eerst u sie voor my vertrecken;
Uw liefde wil dat ik voor my sorgvuldigh sy,
Na dien gheel uwe rust gelegen is in my:
Gedenkt dan, eer gy my nogh meer sult spreken tegen,
Dat alle myn geluk gheel is in u gelegen,
En dat, om my te sien bevryt van angst en pyn,
Gy, tegen desen noot, eerst moet versekert syn.
In uw vertrek bestaet de ruste van myn leven;
Het gene gy my wenscht moet gy my selve geven,
Vertrekt dan, op dat ik gheel uwen wensch geniet,
't Wyl gy in myne rust uw eygen vrede siet.
Nadien gy mynen troost behertight boven allen,
Stemt myne bede toe, soo sal my troost bevallen,
En gy van uwen kant tevreen syn en voldaen,
Als gy uyt mynen troost den uwen sult ontfaen.
Dogh 't gen my heden doet myn ongeluk beclagen,
| |
| |
Is, dat g'om mynent wil moet dese rampen dragen,
En dat den wreeden slagh die my van roem berooft,
Van myne schouderen gaet vallen op uw hooft.
De teerheyt, die uw hert comt t' myner liefde drucken
Vermeerdert myne ween, beswaert myn ongelucken;
En hoe gy meer gevoelt het gene my benaut,
Hoe meer my uwe smert en medelyden rouwt.
Maer, spyt de swarighêen, die my en u soo pramen,
Ik wil met cracht van deught de bleeke nyt beschamen,
En toonen dat het hert van een rechtschapen helt
Can onberoert doorstaen vervolgingh en gewelt.
Al valt my 't leger af, myn roem sal staende blyven:
Myn herte, verre van een lafheyt te bedryven,
Verheft sigh tegen noot, verraet, en ongeval:
Sy stormen te vergeefs, myn moedt verduert het al.
O edelmoeden helt! meer uwe deugdhen blyken
Meer uwe rampen my doen treuren en beswyken:
'k Gevoel met meerder smert d'onteeringh die gy lydt,
Wanneer myn ziel bemerkt het gen gy weerdigh syt.
Ach! moest men sulk een helt tot sulk een kroon verkiesen,
Om dat hy die daer na soo schandigh sou verliesen?
En moest my sulk een vorst tot lief gegeven syn
Om hem met my te sien in soo veel smaet en pyn?
O nootlot! noyt genoegh met suchten te betreuren!
O jammerlyken val! hoe can 't myn hert verdueren?
Vorstin, bedwingt dien rouw en innerlyken stryt;
| |
| |
Denkt dat gy moeder, kint en vrou van vorsten syt.
Dat welgebooren hert magh door geen ongevallen,
Hoe swaer die mogen syn, sigh laten overvallen;
Trou, moederschap, geboort, geslachte, staet en bloet
Versoeken van uw hert een onbesweken moedt.
Trou, moederschap, geboort, geslachte, bloet en staten
Versochten dat my 't luk sou nimmermeer verlaten,
En eyschen sy van my een edelmoedigh hert
Ik had van hen verwacht meer toevingh, minder smert.
Eylaes! hoe qualyk syn myn hopen uytgevallen!
't Gen my verlichten moest wort 't swaerste leet van allen
Mevrouwe, matigh togh 't gewelt van uwe druk.
Wat spreekt gy my van maet in sulk een ongeluk
Wiens grootheyt alle maet en palen gaet te boven.
Had my een sachter lot myn kind'ren comen roven
Den vader had my nogh in sulk een leet getroost!
Of waer ik weduwe gebleven met myn kroost
Myn weedom wiert versoet in een soo druckigh quelen
Als ik des vaders geest en wesen had sien spelen
In syn doorluchtigh zaet, en synen edlen aert
Uytschynen, in syn soons, een beter nootlot waert.
Maer, 't gen myn ziele doet door eenen dootstryt pramen,
Den noot dreygt mynen vorst en kinderen te samen,
En, tot vervullinge van myn beklaeglyk lot,
| |
| |
Verjaegt my uyt den troon, vol laster, smaet, en spot.
'k Moest my een hert van stael en yser laten smeden
Om sonder smert t' aensien al die rampsaligheden.
Mevrou, die vreese jaegt u verder dan 't betaemt,
En uwe teerigheyt wort voor den tyt gepraemt:
Gy stapelt ramp op ramp, ellenden op ellenden.
'k Hoop dat den hemel die ten deele sal afwenden
Van myn vervolgde stam, en van uw edel hert
Afweiren het gewelt van een soo wreede smert.
Maer 't is te langh gedraelt, den tyt dient waergenomen.
Ga, trouwe voester, doet myn kinderen hier comen;
'k Wil dat gy u terstont met hen te scheep begeeft.
| |
2en Uytgangh
Mauritius, Constantina
Wat keyserin heeft oyt soo wreeden tyt beleeft!
Mauritius! myn vorst! wat lot is ons beschoren?
Waer hene stiert gy my? eylaes! wy syn verloren!
| |
3en Uytgangh
Mauritius, Constantina, Tiberius, Probus, Verus, Justinus, Eustolia, voester
Comt hier myn kynderen, myn kroost, myn eygen bloet,
Omhelst uw vader eerst nu gy vertrekken moet.
| |
| |
Tibeer,! Eustolia! myn kindren al te gader,
Omvangt my, drukt myn borst.
Myn heer! myn liefsten vader!
Och! och! myn herte breekt!...
Myn Probus! myn Tibeer! myn soons, beroert u niet!
Myn dochter laet uw hert soo hevigh niet ontstellen.
Ik volgh u, gaet maer voor; ik com u vergesellen:
Eustolia! myn troost! myn dochter! schep togh moedt.
Och Vader! och myn vorst!
Vertreckt togh met' er spoet.
Myn kinderen! hoe is uw Moeders hert bedroogen!
Ik had u tot den troon en grootheyt opgetoogen,
Tot voorspoet, eer, en roem, gesach en Majesteyt
Sorgvuldigh opgevoedt. Ik hadde my gevleyt,
Dat gy in uwen schoot het erfdeel soudt vergadren
Uw nagelaten van soo edele voorvadren...
| |
| |
Mar ach! hoe qualyk valt al myn verwachtingh uyt!
Uw grootheyt is voorby: uw schatten syn tot buyt
Gegeven aen het hooft der wreetste dwingelanden.
De steden van uw ryk en onderworpen landen
Verwachten, vol van schroom, verwoestingh, brant en moort;
Den vreemdelingh sleypt wegh het gen u toebehoort,
En stoot u uyt den troon, gelyk verworpelingen.
Myn liefste voesterlingen
Comt, volgt my, het is tyt...
Och! Voester! och! waerheen?
Vorstinne, houd togh in die buytenspoorigheen,
Wy moeten voor 't gewelt en 's hemels schickingh wycken.
Myn vorst! myn kinderen! gy doet myn hert beswyken.
Vrou Moeder, laet ons gaen waer ons den Keyser sendt.
Och! spoeyt u, Keyserin...
| |
| |
Myn weerste lief!.. eylaes! hoe sal ik u verlaten!
| |
4en Uytgangh
Mauritius, Constantina, Tiberius, Verus, Probus, Justinus, Eustolia, voester, Rufus
Myn heer, het krygs gebaer ryst door de naeste straten:
Den veltheer Narses wort door Phocas aengetast.
Hy heeft de binnenwacht der zuyerpoort verrast
Mits hem in d'halve maen geen weerstant wiert geboden.
Hy trekt de stat in met verlies van weynigh dooden;
Dit doet den veltheer u boodschappen door myn mont.
Mevrou, vertreckt terstont
Met onse kinderen; ik volgh u strax te paerde.
Och! vlucht met ons te saem, myn liefste vorst!...
| |
| |
Vorstin, en wederstreef togh myn versoek niet meer.
O pynelyken dwangh! o onverdraeglyk lyden?
| |
5en Uytgangh
Mauritius, Photinus
Hier comt Photinus van ter syden
Gewondt in 't aengesicht.
Heer keyser, 't is gedaen
Den booswicht Conon heeft uw Majesteyt verraen,
Hy is met gheel de stat voor Phocas aengespannen.
Dien woesten dwingelant en vindt niet t' overmannen
In d'ongetrouwe vest; een yder valt u af
En wenscht hem zegen met uw keyserlyke staf.
| |
| |
Getrouwe vrient! den wil des Heeren moet geschieden!
Ontrent tweehondert van uw trouwigste edellieden
Weerstaen met Narses en Philippicus 't gewelt
Des vyants, die al wat hem voorcomt nedervelt,
En, met den bystant der ontrouwige ingeseten,
Vol spyt en tooren breekt, door d'uytgespanne keten,
En sigh een wegh baent langs de hoogstraet naer het hof.
Den braven Narses gheel bemorst met bloet en stof,
Stut hunnen aenval met cleynachtingh van syn leven,
Om uwe Majesteyt meer vluchtens tyt te geven:
Hy harselt naer de plaets van sint Sophiens kerk
Die hy afschutten dee met een vast bollewerk,
Om daer te veyliger sigh aen 't gevaer t' ontrecken.
Hy bidt den vorst terstont naer d' haven te vertrecken.
Mits daer geen hoop meer is van langer uyt te staen.
O trouwe dienaers! 'k wensch uw edelmoede daen
't Erkennen naer waerdy...
| |
6en Uytgangh
Mauritius, Narses, Philippicus, Photinus
O Vorst, wat wil dit seggen?
| |
| |
Vlucht, en wil niet wederleggen.
Wy bidden u, Mynheer, neemt uwen tyt togh waer.
Photinus, met de wacht, die wy daer buyten lieten.
| |
7en Uytgangh
Narses, Philippicus
De stonden, weerde vrient, die ons nogh overschieten
Syn cort: Waer heen gevlucht? ontdekt my uw besluyt.
Mauritius gesach, en heerschappy is uyt
Myn heer, ik wil voortaen geen wapens meer aentrecken,
Maer heymelyk my in een eensaem slot vertrecken,
Om daer myn eygen selfs den oorloogh aen te doen,
| |
| |
Tot myn'er schulden boet en 's Alderhoogstens soen
Dat opset heb ik langh in myn gemoet gedragen,
Dogh, voelde noyt daer toe van al myn levens dagen
Soo vurige begeert, dan als ik heb gesien,
Hoe eenen grooten vorst, van soo veel oorloogslien,
Die onder syn soldy en hoogh vermogen stonden,
Soo weynigh heeft getrouw aen synen dienst gevonden.
O valsche werelt! o bedriegelyken schyn!
Uw yd'le grootheyt sal niet meer myn oogwit syn,
Myn ziele wil voortaen een meerder goet betrachten.
Ik volgh om daer by u myn nootlot af te wachten.
(Groot crygs-gerucht.)
| |
8en Uytgangh
Leo, Conon, wachten
O spyt! Mauritius is desen noot ontgaen.
Heer Leo, trecken wy recht op de haven aen,
Ik heb een roey-schip klaer! wy sullen hem vervolgen
Al waer hy door den kolk der stroomen ingeswolgen.
(Crygs gerucht)
|
|