Werken. Deel 1
(1928)–Michiel de Swaen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 25]
| |
Uriël, Reij van Engelen
uriël
Ick twijffel schier niet of de volheijt van de jaeren
Geschickt, om 't eeuwigh heijl de menschen t' openbaeren
Is hier, nu Gabriël ten hove is ingemaent.
reij
Wat reden ondersteunt uw' hoop?
uriël
De sesde maent
Der traege swangerheijt van Zacharias gade
Loopt om; een wonderwerck, dat uijt dien ouden sade
Een mannelijcke vrucht sal werden voortsgebracht:
Een vrucht, die op sijn tijdt versterckt door 's hoogstens cracht
Veel volck door sijn vermaen sal tot de waerheijt leijden,
Om aen den opperheer de wegen te bereijden.
Bemerckt wat steunsel dit aen mijne hoope geeft:
Want, nu heer Gabriël dat werck vercondight heeft,
| |
[pagina 26]
| |
En weder is gedaegt voor Godts geheijmenissen,
Soo dunckt mij, dat m'hieruijt waerschijnelijck magh gissen
Dat Godt sijn soones comst door hem verconden sal.
reij
Wat vreught genaeckt ons rijck! Wat blijschap 't aerdsche dal!
uriël
Hemel-dauw, comt neergesegen
En met u den soeten regen,
Regen, die door overvloet
Alle lant verrijcken moet.
Milde wolcken, stort op aerden
Den verwachten, den rechtvaerden
Die door sijne comst, dit Al
Seg'nen en verheugen sal.
Send het lam, o heer der heeren,
Dat het aerd-rijck moet regeeren
Uijt de rotse der woestijn,
Tot de bergen, waer, door pijn
En verlangen afgesleten,
Sions dochter is geseten.
Och, sij claegt, sij bidt, sij weent
Wenscht en haeckt, versucht en steent;
Sonder eijnde blijft sij kermen
Heer, wilt over haer ontfermen.
reij
Send den vorst, den heijllant af!
Vreemde voeren Judas staf.
| |
[pagina 27]
| |
uriël
Goede Godt, sie naer beneden,
Sie tot wat rampsaligheden
Satans loosheijt heeft gebracht
't Meeste deel van 't aerdsgeslacht.
Alle volcken, alle landen
Doen dien hel-hont offerhanden;
Hij ontleent den naem van Godt,
Uwe Maiesteijt te spot.
Laes! hoe menigh menschen-zielen
Sien wij dagelijckx vernielen!
G'heel de stam van Adam is
In volcomen duijsternis.
Leent gij ons gebêen geen ooren,
Och! de werelt gaet verlooren!
Weijgert gij den mensch uw licht,
Wie verheldert sijn gesichtGa naar voetnoot1)?
Wie ontbindt sijn slaefsche handen,
Soo gij hem verlaet in banden?
reij
Send den vorst, den heijllant af!
Satan voert des werelts staf.
uriël
Hoor den mensche vol gebreecken,
U om hulp en bijstant smeecken!
| |
[pagina 28]
| |
Och! sijn quaelen sijn soo groot!
Vreeselijcker dan de doot
Is sijns zielens vuijle wonde
Onderhouden door de sonde.
D'aerde geenen middel weet
Voor een soo verkanckert leet,
Schoon uijt haer aen alle canten
Stoffen, dieren, steenen, planten
Wonderlijck in aert en cracht,
Stadigh worden voortsgebracht;
Schoon haer borgers veel secreeten
Tot verscheijde sieckten weten,
Soo door vonden van 't verstant,
Als bewegingen der hant.
Meer dan mensche moet hij wesen
Die dees wonde sou genesen.
reij
Och! den mensch is buijten raet,
Soo g'aen hem geen handen slaet.
engel uijt de reij
Sou van al de Cherubijnen
Niemant dese ziele-pijnen
Stillen connen? Sou niet een
Middel weten voor die ween,
Middel weten, om die herten
Te verlossen van hun smerten?
D'Eng'len sijn doorgaens geacht
Diep in wijsheijt, groot van macht:
| |
[pagina 29]
| |
Alles wat benêen of boven,
Soo op aerd' als in dees hoven
Is geschaepen en gesticht,
Kennen sij doorGa naar voetnoot1) eijgen licht:
Sij doorgronden d'eijgendommen
Van de dieren, stoffen, blommen,
Sonne, sterren, firmament,
Alles is aen hen bekent:
Boven dien geen sonden-smetten
Hen vervuijlen nogh beletten;
En sou geen van altemael
Middel weten voor die quael?
uriël
Meer dan Engel moet hij wesen
Die dees wonde sou genesen.
reij
Och! den mensch is buijten raet,
Soo g'aen hem geen handen slaet!
uriël
's Menschens sonden en ellenden
Die sijn beijde sonder enden,
D'een' in boosheijt, dees' in pijn.
Och! Wie sal den trooster sijn,
Soo gij, o oneijndigh wesen,
Uijtstelt van hen te genesen?
| |
[pagina 30]
| |
Alle schepselen der aerd'
Hebben niet in const of aert,
Of het heeft begin genomen
En sal tot sijn eijnde comen,
Uijtgenomen 's menschens ziel
Die in dese rampen viel.
Al des hemels hierarchijen
Sijn geschaepen in de tijen;
Hun begin is u bekent;
Gij alleen sijt sonder end,
Gij alleen den ArtsGa naar voetnoot1) cont wesen
Om dees' wonde te genesen.
reij
Och! den mensch is buijten raet,
Soo g'aen hem geen handen slaet!
uriël
Sie dan, heer van groot vermoogen,
Naer beneden met meedoogen,
Sie dien grooten crancken daer
Liggen op de doode-baer:
Hoor hem kermen, hoor hem smeecken;
Sie hem d'handen tot u steecken;
Sie hem, heer! hij is schier doodt!
Help hem! help hem uijt den noot!
Los hem uijt der sonden stricken,
Los hem uijt de helsche blicken
| |
[pagina 31]
| |
Van dien boosen Belial,
Die verheught in 's menschens val,
U verwijt, dat soo veel zielen
Hem aenbidden, voor hem knielen;
U verwijt, dat g'hen verlaet
In dien hulpe-loosen staet!
Heer, wilt uwen arm uijtsteecken
Om die tijrannij te wreecken.
reij
Och! den mensch is buijten raet,
Soo g'aen hem geen handen slaet!
uriël
Slae daernevens oock uw oogen
Op de negen hemel-boogen,
Sie, wat glans-gebreck daer sij
Van dien tijdt dat hooveerdij
Uijt dees hoogh-verheven saelen
Soo veel sonnen deede daelen.
Och! wat ongeluck was dat,
Voor die schoone Engel-stadt,
Als de waeckers van haer vesten
Vielen in des afgrondts nesten!
Goeden heer, erstel die schae
Door uw eeuwige genae,
Opdat die soo lang vervallen
En verdelghde Sions wallen
Weder werden opgericht
En verciert met meerder licht,
En vervult met nieuwe benden
Die u loven sonder enden.
| |
[pagina 32]
| |
reij
Send den vorst, den heijllant neer,
Soo erstelt gij Sion weer.
uriël
Sacht bedroefde Engel-schaeren,
Laet geclagh en kermen vaeren,
Godt heeft ons gebêen verhoort,
Hier ontsluijt de hemel-poort.
| |
Michaël, Gabriël
michaël
Stil, luijstert, hierarchij, naer's opperstens gebooden.
gabriël
Hoort toe, gij Engelen, gij trouwe hemel-boden;
Uw bee vercrijgt gehoor, genade houdt het velt,
Gerechtigheijt stemt toe, de Godtheijt lijdt gewelt,
En sal sigh heden met de menschheijt laeten paeren.
Het ongrondeerbaer werck, waermee ontelb're jaeren
Godt besigh was, becomt ten lesten sijn besluijt.
Een onbevleckte maegt, gaet dochter, moeder, bruijt
Van haeren stichter sijn, en aen de werelt geven
Een mensche-Godt, voor wie de hem'len sullen beven,
Aen wie den seraphijn, troon, prinsdom, cherubijn,
Geheel het Engelsheir sal onderdanigh sijn.
Sij sal voortaen, als 's vaders dochter en vriendinne,
's Soons moeder, bruijt des Geests, der Eng'len coninginne
| |
[pagina 33]
| |
Geseten in dit rijck, benevens haeren soon,
De hemel-schaeren sien geboogen voor haer troon.
Den hoogsten heer heeft haer ver boven alle chooren
Met sijn genae voorsien, voor alle vrouwGa naar voetnoot1) vercooren,
Om moeder van het woort, sijn eijgen soon, te sijn.
Sij sal hem baeren sonder weedom, sonder pijn,
Geheel en onbevleckt, en altijdt maget blijven.
Den geest des opperstens sal in haer lichaem drijven
Sijn onbepaelde cracht en goddelijcken gloet,
En voegen 't Eeuwigh woort met 't suijver maeghde-bloet.
Daer weet gij mijnen last; verheugt u Engel-reijen,
Terwijl ick alles gae tot mijn vertreck bereijen,
Om met den middernacht de maget, sonder smet,
Te draegen dese maer in 't saligh Nazareth.
(Gabriël binnen.)
michaël
Roept Hosanna! doet met psalmen,
Blijde schaeren, 't hof weergalmen.
reij
Godt sij lof, prijs, heerlijckheijt,
Nu en in al eeuwigheijt!
(Dese erhaelingh van de Reij moet in musijck geschieden.)
michaël
Laet uw stemmen, Engel-chooren,
Laet uw luijth- en snaer-spel hooren,
| |
[pagina 34]
| |
Denckt op uw verlies niet meer;
's Hoogstens soon daelt selver neer,
Om, waer d'Engelen uijtvielen,
In te stellen menschen-zielen;
Om door 't werck van sijn genae
Te vergoeden onse schae
En t' erbouwen Sions wallen
Door de hooveerdij vervallen.
erhaelingh
Godt sij lof, prijs, heerlijckheijt,
Nu en in al eeuwigheijt!
michaël
Aerde, wilt u nu verblijden!
Sie, den stont der lieve tijden
Waer nae gij dus hebt gehaeckt,
Dees aenstaende nacht genaeckt.
Godt, door deerenis bewoogen,
Buijgt tot u vol mededoogen;
Uw oneijndelijcke smert
Quetste sijn onquetsbaer hert.
Sie den vorst van peijs en vrede
Comt tot uwen troost benede',
Comt om u te maecken vrij
Van de helsche slavernij.
Uwe vrijheijt is voor handen,
Sucht niet meer om uwe banden.
| |
[pagina 35]
| |
erhaelingh
Godt sij lof, prijs, heerlijckheijt,
Nu en in al eeuwigheijt!
michaël
Springt op, afgestorve vad'ren!
Uwen Godt comt tot u nad'ren!
Springt op Abram, Israël,
Juda, Jesse, Samuël;
Desen nacht wort hij ontfangen
Die sal blusschen uw verlangen,
En u leijden, bij der hant,
Nae 't beloofde vaderlant.
David, slae uw harpe-snaeren,
Wil niet meer van rouw gebaeren;
Sie, hij comt die uijt dat dal
U al t' saem verlossen sal.
Dat de hel om u gesangen
Met verbaestheijt sij bevangen,
Wijl het aerdrijck vol van vreugt
Met den hemel sigh verheugt.
Hemel, voorgeborgt en aerde,
Denckt niet op wat u beswaerde.
erhaelingh
Godt sij lof, prijs, heerlijckheijt,
Nu en in al eeuwigheijt!
michaël
Soo moet men eeuwighlijck, o Engelen, hier boven
En op en onder d'aerd sijn jonst en goedtheijt loven,
| |
[pagina 36]
| |
En met oodmoedigheijt volbrengen sijn gebôon.
Soo wil den heer dat wij sijn ongeschaepen soon,
Terwijl hij sigh soo laegh voor schepsels gaet verneeren,
Als onsen waeren Godt aenbidden, vieren, eeren.
D'aennemingh van den aert der broose menschlijckheijt,
Sal geenen hinder doen aen sijne majesteijt,
En ons verbintenis, tot hemwaerts, geensints krencken.
Wat wesen hij aenveerd', het past ons te gedencken
Dat wij sijn schepselen en onderdaenen sijn;
Hier onder buijge sigh den hoogsten seraphijn
Met soo veel ned'righeijt als een der laegste chooren.
Het comt de dienaers toe hun meester nae te spooren:
Nu Godt den wegh intreedt van slavernijGa naar voetnoot1) en smart,
Wie denckt 'er nogh dat hem verheventheijt wel staet?
Neen, hierarchijen, neen, leert u met hem vernêeren,
Temt uwen moedt, houdt in de vlucht der snelle veeren,
Indachtigh van den val des trotsen Lucifers.
Waer bracht de hooveerdij dien schoonen geest! hoe dwers
Beviel dien steijlen vaert aen sijn verwaende wiecken!
Hij, welckers aenschijn bloosde en blonck, gelijck het kriecken
Der somers morgen-stont; door d'hoogste Godt gesticht,
Om door het firmament te voeren 's hemels licht;
Die claere floncker-star, wiens Diamante glanssen
Soo schoon ophelderden de negen Engel-cranssen;
Voor wiens verheven troon geheel de hemel-reij
Eerbiedigh nederboogh; die 's hemels heerschappij
En onbepaelde rijck, als Godes stede-houder,
Bestierde in sijne plaets en stutte met sijn schouder;
| |
[pagina 37]
| |
Dien grooten Engel soo verheerlijckt, soo volmaeckt,
Is door hoogmoedigheijt tot sijnen val geraeckt.
Gepraemt den mensche-Godt voor sijnen heer te kennen,
Ontseij gehoorsaemheijt, stack op sijn trotse pennen
En wou sigh, nevens Godt, verheffen in dit hof:
Dat hooge rijsen dee hem vallen in het stof,
De cracht des blixemviers versenghde sijnen veder,
En smeet hem uijt dit rijck in 't slot der hellen neder:
Daer siet ge waer dien trots den prins der chooren bracht;
Gij, spiegelt u aen hem, getrouwe hemel-wacht,
En schick vol nedrigheijt u naer den wil des Heeren,
Wiens Godtheijt sigh soo laegh gewilligh gaet verneeren.
reij
Wat wesen hij aenneem, wij kennen hem voor Godt,
En onderwerpen ons geheel aen zijn gebodt.
michaël
Uriël, gae aenstonts naer 't helsche voorborgt vaeren,
Om 't naeckend wonderwerck de vaders t' openbaeren,
En boodschap mij hoe hen beviel die blijde maer.
(Uriël eerbiedingh bewesen hebbende, vertreckt.)
Volherdt gij in Godts lof te melden, Engelschaer.
reij
Hosanna! Sabaoth, hosanna! Heer der heeren.
Dat alle schepsels u aenbidden, vieren, eeren!
Uw glorij! uwen naem! uw roem en heerlijckheijt,
Sij door geheel dit al, eeuw uijt eeuw in, verbreijdt.
|
|