Logo DBNL
Oerloy der ewigher wijsheit (1938)

Oerloy der ewigher wijsheit

(1938)–Henricus Suso–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

5Hoe dat een ghewarich discipel Christi sal synre passien 6ende sine doghene eneghen ende gheliken.

8- Die Wiisheit - Doen mi die zonen der donkerheit aen dat+ 9cruce ghenagelt hadden zoe en was hen niet ghenoech dat verveerlike 10torment dat zi mi daden, maer si stonden ende bespotten mi 11ende bescerenden daer ic hinc mit dien zwaren rouwe ende starf. 12Si blasphameerden ende spraken mi lasterlike toe ende seiden al 13scuddende hair hoede op mi: hi heeft andre behouden, mer hem 14zelven en can hi niet behouden. Van allen haren smadeliken woerden 15en wert ic niet beroert mer ic verdroecht met groter gheduldicheit 16ende bat voir hen minen Vader / ende zeide: Vader vergeeft hen+ 17want si en weten niet wat si doen. Si hingen mi die die sone Gods 18was tusschen twee moerdenare alse oft ic oec ghelike hen der doet 19verdient hadde. Die ene van hen bescerende oec mi, maer die ander 20bat dat ic siins ghenadich wair ende ghedachte alse ic quame in 21mine rike. Ende hem ontfinc ic tehans in mine gracie ende vergaf 22hem alle sine zonden ende gheloefde hem daertoe dat hemelsche 23paradiis. Ic omsach mi ende ic en sach niemende die mi te hulpene 24begeerde. Alle lietense mi ende miin bekende vloen alse vremde 25menschen van mi. Sommeghe van hen stonden van verre ende 26sagen wat men mi dede ende hoe dat mit mi vergaen zoude. Mine 27broedere lieten mi in die bitterheit miinre doot ende scieden van+ 28mi. Die hangdieve trocken mi mine cleder uut ende lieten mi al 29naect staen. Ic die die mogenheit Gods bin stont doen herde wonderlike 30alse ofte ic alle mine crachte verloren hadde gehat. Want si 31piinden ende quelden mi mit groten tormenten mer ic stont ende 32zweech alse een lam dat men ten doot uut leidt ende en dede minen 33mont niet op mi te onsculdeghene. Overal waren mi bitterheden 34ende overal was ic bedruct ende warwaert ic mi bekeerde, ic vant

tekstkritische noten

1overal tormente. Doen stont neven dat cruce des hangenden zoens 2die droeve moeder die allene mine wonden in haer herte droich 3ende wert in hare moederlike binnenste met mi gewont. Alse ic 4hare weenlike stemme hoerde ende hare grote zericheit / ende wiste+ 5dat hair rouwe so overtelleken groot was, wart ic mit compassien 6beroert ende troestese ende beval miinre liever moeder minen 7lieven discipel ende besette hair minen discipel tote enen zone 8voir mi. Hoe doe dat zweerd des rouwen doer ghinc de binnenste 9der waerdegher moeder ende hoe dat zweert der zericheit doir 10ginc alle die binnenste des ghecruusten zoens, dat en mochte 11niement volcomelike gedeincken.

12- Die discipel - O alre wreetste rouwe ende weerdich overnemender 13compassien. O sentencie ende onghemetene herdicheit der 14geenre die u dus onmenscheleke tormenten. Hoe mochti, ghi 15beesten, die wreder waert dan leeuwe en anxteliker dan wolve, 16dat onbevlecte lam dat sachtmoedich ende scone was boven allen+ 17menschen ende edel, zedech, ghenadich ende sachtmoedich, zoe 18wreedelike ende zoe onmenschelike ghetormenten. O miin heer 19ende miin God, vergave God dat u knecht bi u geweest hadde 20doen dit ghesciede, op dat die genadicheit ende compassie die hen 21gebrac ic hadde moghen voldoen. Want zeker hadt moghelike 22geweest behoudelike der verlossenisse menscheliker naturen, ic 23soude miine ziele voir u leven geset hebben oft ic soude mit minen 24gheminden ghestorven hebben. Oft en hadde ic dat niet mogen doen, 25ic soude doch van rouwen nedergevallen hebben ende zoude mitten 26armen miinre begeerten den voet des cruus omhelst hebben ende 27soude ghebleven hebben wenende tot dat die eerde beefde endie 28stene scoer/den, ochte dan lichte miine minnende herte mede hadde+ 29mogen scoren. Och hoe salichlike zoude ic dan wech gevaren hebben 30oft ic, doen miin lief sterf, mit hem ghestorven hadde. En gedenct 31u niet wat Sauls sciltknecht dede doen hi in den berch van Gelboe 32van sinen vianden omrinct was, die in siins zelfs zweert doet viel, 33ende sine sciltcnape, doen hi sinen meester dus doet sach viel hi 34oec in sine zweert ende sterf mit sinen meester. O oft die knecht

tekstkritische noten

1saghe sinen meester so onsalichlike sterven ende hi mede sterven 2woude ende een lief sage siin lief voir hem sterven, en zoude hi 3niet mede sterven? Hoe mocht hi levende ghebliven. En zoude hi 4niet liever verkiesen vromeliken te stervene dan onsalichliken te 5levene? / Daer om soude zeker mine ziele vercoren hebben een+ 6verhanghinge ende mine bene souden die doot gecoren hebben.

7- Die Wiisheit - Deze ure hebbe ic mi van ewicheit voir houden 8om dat icker in sterven woude, opdat ic allene dronke den kelke 9miinre passien ende storve voor alle menschen. Nu is die tiit comen 10dat zoe wie na mi comen wilt verloechene siins zelfs ende drage 11siin cruce ende volge mi na ende wete dat voir waer, dat dese devote 12navolghinghe mi alsoe ontfanclike is alse oft hi doen met mi ghestaen 13hadde ende met mi ghestorven ware. Siet dit sal u cruce siin dat 14ghi dragen selt, wildi miin nimmer siin: alse ghi alle doechden 15pynt te hebben ende den gheboden Goods ende sinen wille / onderdanich+ 16siit na u vermoghen, soe seldi van den ghenen die u haten verdragen 17bespottinge ende achtersprake ende zelt oec haren ogen zoe seer 18mishagen ende soe ontweert duncken, dat siit over doecht niet 19rekenen en zelen dat ghise verdraecht, maer zi sellent over bloetheit 20achten dat ghi u niet wreken en dort noch en cond, al woudi u 21oec wreken oft onsculdegen. Dit en zeldi niet allene gheduldelike 22ende gerne om Gode verdragen, maer ghi selt sonderlinge mit 23groter begeerten uwen hemelschen Vader voor hen bidden ende 24selve zoe gi meest cond devotelike onsculdegen voor mi ende mi 25bevelen. Soe wie in dese zware iegenheit hem selven verwint tot 26der eeren ende der glorien des gheens / die om hem ghecruust was,+ 27wete dat over waer: alsoe dicke alse hi dit doet, dat hi die doet 28Christi alsoe al versche weder levende maect ende alsoe dicke zel 29hi dat beelde des gecruuste Christi in hem dragen. Eest oec dat 30ghi doechsame werke doet ende simplec in den wech Gods gaet, 31soe sellen u goede werken van den nidigen vervolghers onder de 32voete geworpen werden ende en sellen daer niet goeds meer al quaet 33af seggen ende u vele valscheden aenleggen ende en zellen u leven 34van niemende laten prisen. Est dat ghi hier af onbeweecht bliift

tekstkritische noten

1ende u des verbliit ende in zo groter genadicheit tot hen waert 2bliift, dat ghi altoes bereet siit mit goeder herten al te vergeven dat 3zi iegen u misdaen hebben / ende zoe te male uut u doen alse of+ 4siit nie gedaen en hadden ende selt hem raet ende hulpe geven na 5u vermoghen om sinen wille, die voor sine viande dien cruusten 6sonder haren wille bat. Ende niet allene en vergaf hi hen dat zi 7in hem misdeden, maer hi begheredse oec te brengen in den wech 8der salicheit, want hi sinen vader voer hen biddende was. Soe 9wanneer ghi u zelven in desen zaken verwint om Gode, zoe stadi 10neven u ghecruuste lief ende wort mit hem ghecruust. Alse ghi 11solaes der werelt vliet ende allen troost ende gherief om minen 12wille laet, soe mogedi na u vermogen antwoerden dier gelatenheit 13daer ic mede van allen menschen ghelaten was. Alsoe dicke alse 14ghi u lieve vriende / oft uwe maghe om die minne uws verlossers+ 15laet, soe moghedi minen lieven discipel gheliken die onder minen 16cruce stont bevaen mit groten medoghene. Die berovinghe uws 17eighenen willen, dat siin cleder miinre naectheit. Alse ghi den 18ghenen die u aen vechten ende dogen ende liden doen, willichlike 19wiict ende haer scalke woirde die u aenvechten van tornicheden 20ende van ongheduldicheden mit ghesaetheden uws herten ende 21soeticheit uwer woerde ende mit bliiscepen uws aensciins ontfaet, 22alsoe dat u sachtmoedeghe geduldicheit te rechte u viande soude 23doen scamen ende hair hoverde mit uwer oetmoedicheit ghebroken 24worde, dan sal gewarichleke dat beelde miinre doet in u / lichten.+ 25Ende oec seldi na dat exempel miinre getrouwer moeder ende 26miins liefs jongers in u altoes dragen die memorie miinre passien 27in uwen ghebede, in uwen woerden ende in allen uwen werken. 28Soe wie dit doet is een ghewarich navolger ons heren Jhesu Christi 29ende zal hem overvloedechlike mit alre ghenoechten dienen. Die 30teekene uwer minnen sellen siin een bewisinge der werke. Ghisteren 31beroemedi u dat ghi voer mi lijflike sterven woud. Nu is uwe ure 32comen; loept haestelike ende neemt dese geestelike doet voir mi. 33O hoe seere zal hem die hemelsche Vader van dustanegen Sone 34glorieren, die dit cruce op sinen hals neemt. O hoe seere sal hen

tekstkritische noten

1die meester / der meester verbliden van dustanegen ghetrouwen+ 2discipel die dus siinre passien andword ende dus voer siin lief sterft. 3Dese zel in hem gevolen dat in Christo Ihesu ghevoelt. Mit 4hoe groter glorien waendi sel hi in den hemel verheven siin ende 5mit hoe groter eeren verhoecht? Want hi een geselle was groter 6tribulacien, soe sal hi een ghezelle siin onghemetenre glorien.

7- Die discipel - Ic weet wel heer, dat des menschen niet en 8is siin wech, dat hi wandele ende rechte sine weghe. Waer bi ic 9op heffe mine oghen ende mine hande tot u, ghenadeghe verlossere, 10ende bidde u dat ghi dat beelde uwer passien in mi uwen armen 11knecht printen / wilt, so dat haer seleghe cracht altoes in mi wercke+ 12ter eeren ende ten love uws ghebenediede namen. Alsoe ghi siet 13is te male mine ziele boven hair ghetogen ende staet noch om u 14aen te siene hangende aen den cruce ende begeert te horen hoe 15dese onmenschelike passie inden zal ende begeert oec mede te 16wetene oft u gecruuste lichame eeneghe vervremtheit ende gelatentheit 17gevoelde van den invliete der Godheit in sinen zwaren tormenten.

18- Die Wiisheit - Merct nauwe dat van deser vragen wel te 19rechte uwe binnenste beroeren sal te compassien. In dier uren 20doen ic dat torment der doot verdroech soe ghebruucte mijn siele 21volcomelike des ewegen words; nochtan liet die Godheit minen 22/ lichaeme dogen dat hem proper was ende want die nederste+ 23crachte op hem zelven gelaten waren, soe waest hem alte swaer te 24lidene ende worden alsoe vele meer gepiint. Merct nu die glorie der 25werelt hangende aen den cruce ende overmate mit tormenten 26omvaen. Ic hinc in die galghe des crucen ende wasser soe vast 27aen ghenagelt dat ic mi niet verroeren en conste ende van mi was 28alle troest der menschen ghenomen. Ende oec mine hemelsche 29Vader sceen mi oec in eenre manieren gelaten hebben, want hi 30hem niet en halp dien hi hadde mogen helpen mit ere vertoninghe 31hoger werke. Mine bloedeghe wonden vloiden van bloede ende 32mine ogen verdonkerden van weenen ende alle mine binnenste 33waren verbaest / van groten tormenten. Ic brieschede van versuchtene+ 34miins herten ende nyeman en was die mi gheholpen

tekstkritische noten

1hadde. Ic weende bitterleke ende niemen en was die mine trane 2af ghedwegen hadde. Die zericheit ende die quetsuren bedructen 3mi ende nieman en was die mi eneghe hulpe ghedaen hadde. Alse 4ic beede soe vermaledieden si mi ende alse ic zweech soe bespottense 5mi ende alse ic verduldelike verdroech hair tormente soe blasphameerden 6si mi. Ende alse mi aldus al omme die pine der doot 7omvinc, soe riep ic te minen Vader ende seide: miin God, miin 8God, waerom hebstu mi gelaten. Ende nochtan was die wille des 9Zoens die gecruust hinc al eenwillich mit den Vader. Ic hadde dorst 10ende nyement en was die miinre dorstegher zielen ghegeven / hadde+ 11enen kelc couds waters, maer si gaven mi te drinckene in minen 12dorste edic ghemengt mit gallen. Al waest dat mine ziele over zeere 13mit dorste ghepiint was, nochtan dorste haer vele meer na salicheit 14der menschen. Ende doen alle dinc voldaen waren die van mi 15gescreven waren, wert ic gehoersam tot der doot ende neichde miin 16hoet ende ghaf minen geest. Hem en was niet ghenoech dat si 17mi in minen levene pynden, mer si piinden hem oec mi na mire 18doet te quellene, want si dorstaken mine zide mit eenre glavien, 19waeruut water liep ende bloet daer mine dode lichame mede 20ghesprait was. Aldus was dat leven der werelt om die werelt / ghepynt+ 21ende met sinen preciosen bloede wart menschelike nature verlost 22ende vaechde mit sinen preciosen bloede die vlecken van den ouden 23zonden af.

24- Die discipel - O waerlike minne groter caritaten. O grote 25overtelleghe pine uwer passien daer ghi makere der werelt ons 26onsalegen mede verlost hebd. Vergave God dat ic u waerdegen 27lof hier af geven mochte. Vergave God dat ic machtich ware alre 28menschen die geweest hebben, die nu siin ende siin zullen, op dat 29icse allen bringhen mochte tot uwen love ende in uwen dienst. Och 30wie sal mi gheven Salomoens wiisheit, Samsoens starcheit, Absaloens 31scoenheit ende alle riicheit, glorie ende macht der princen 32deser we/relt, op dat ic met alle desen ende mit vele meer vrilike+ 33dienen moghe minen verlosser in enen roke der zoeticheit. Maer 34leider wat mach een doot hont doen ofte wat mach gedanken een 35blinde ende een dove.

tekstkritische noten

1- Die Wiisheit - Al mochti mit alre menschen ende mit alre 2engele tongen spreken ende al haddi alre menschen doechde ende 3alre meechde reinicheit ende al waerdi precioser dan alle confessoren 4ende lereren ende al waerdi een vaendragere alre mertelaren ende 5al haddi alre creaturen macht, soe en consti nochtan niet genoech 6geandworden dusdanegen verlossere, noch van der minster druppen 7siins precioes bloeds hem na siin verdiente ghenoech gedoen, die 8hi van minnen / uutghestort heeft.+

9- Die discipel - Wat sel ic dan Gode mogen wedergeven voir 10al dat hi mi verlient heeft. O miin God, ic bid u, leert uwen knecht 11hoe hi u overmids gracie behagen mach, die van crancheden ende 12van quaetheden siinre sonden alte zeer gedoelt hevet.

13- Die Wiisheit - Die memorie miinre passien seldi altoes in 14u herte hebben ende daer in dragen alle iegenhede die u toecoemen 15ende zelt hoer geliicheit aendoen na u vermogen. Ende alse ic u 16ontrecke minen troest dies ghi van binnen ghevoelt ende u allendich 17late, dan en seldi ghenen vreemden troest zoeken, gheliker wiis 18dat ic genen en sochte in miinre gelatentheit, meer verbeidt / gheduldichleke+ 19ende hebt u toeverlate in uwen Vader die in den hemel 20is, u zelven latende ende al u ghepeinse in hem werpende. Ende 21dan, zoe die uutwendeghe mensche meer bedruct wert ende die 22inwendege mensche meer gelaten is mit onderworpenheden des 23willen Gods, soe ghi gheliker siin selt uwen gecruusten Christo 24ende ontfancleker uwen geminden vader. Want dit is dat poent 25der iegenheden, daer die vrome ridderen die in die schare Christi 26gheset siin, mede gheproeft siin. Na u ghelost en zeldi niet wandelen 27maer ghi selse manlike wederstaen ende breken ende dan zeldi 28mit uwen lieve mit gallen der bitterheit ghedrinct werden. Alre 29menschen salicheit seldi begheren ende uwen prelaten devotelike+ 30onderhorich siin. Alle uwe werken piint u te brengene toter volcomenheit 31alre doecht. Alle ongelike ende al dat u bedroeven mach, 32dat zeldi der goedertierenheit Gods bevelen ende aldus vri u houden 33in alle uwen werken alse een mensche die stapphans van der werelt 34sceden moet. U dageliicsche onthout zeldi in mine wonden zoeken

tekstkritische noten

1alse ene duve in die ghate der steenroetsen, want daer zeldi altoes 2overvloedichlike viinden verlatenisse der sonden ende volheit der 3gracien ende een zeker onthout voir alle quaet.

4- Die discipel - Noch ene cleine vrage wil ic vragen van der 5pinen uwer zoeter passien, daer af dat ghi mit so luttel woirden 6overleed. Hoe / te moede was uwer eerbaerliker moeder doen si+ 7onder u cruce stont ende si haer waerde kiint soe hangen sach?

8- Die Wiisheit - Des gheve ic u oerlof dat ghi haer zelven 9vraecht ende dat giit van hair verstaet ende uut haeren monde hoert.


Vorige Volgende