Oerloy der ewigher wijsheit
(1938)–Henricus Suso– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
25Hoe orbaerlic dat is die passie ons Heren Ihesu Christi 26dagheliics inder ghe/dachten te hebben. Capittel xiiij.Ga naar margenoot+28Van den rosen comen wi ten rosen ende laten violetten, omdat 29wi lylien plucken willen. Alse wi van den bloyenden dogene der 30heiligen tot uwer bloedender passien, veltbloeme ende rose sonder 31doren, ewege wiisheit, anderwerf mit groter begeerten tot u die 32ogen ons hertten keren om u eersame vruchtbaerlike passie, soe 33wordt ons overvlodeleec ghegeven materie geesteleecs goeds, want | |
[pagina 113]
| |
1wair is onze glorieringe, wair is hope ende bliiscepe ons herten? 2Allene in u die onze overste goed siit ende inden scat uwer precioser 3passien. Ende hier omme eest herde ghenoechleke zoe dier/barenGa naar margenoot+ 4scat dageliics in onze herte te houden ende dicke van hem spreken 5ende alle tiit mit live ende mit ziele daer mit onledich ziin. Och 6oft dese scat der passien Cristi altoes mochte in ons herte vernuwen 7ende nemmermeer verdroghen. Hier omme moge di wel salich siin, 8o gloriose licht alder kerken, salege Pawels, die vlieghen cond boven 9alle wandelbare dinghen ende gereiken cond die verborgenheit 10Gods ende aensiende mit uwen puren ogen geenicht siit den afgront 11godleker claerheit, daer ghi woerde horet die ongeoerloft siin te 12sprekene; ende nochtan van beneden quaemt. Ende om priis deser 13passien soe spraecti ende seide uut den scat uws herten: ic hebbe 14mi geacht niet / anders wetende onder u dan Ihesum ende dienGa naar margenoot+ 15ghecruust. O hoenich vloyende woert, dat zoeter is dan enich 16honich oft enighe zoeticheit den devoten gedachten ten herpeinsene. 17Want daer drupt af liquore der doecht, die den onsaligen mildelike 18scenct den dranc der salicheit. O du heilege sint Bernaert, dien dat 19ghevleeschte woert ende inden cruce verhaven zoe overzoetelike 20smaecte, dat ghi dese oft deser gelike woerde soetelike biddende 21waert: Een bundelken, segdi, van mirren is miin lief, tusschen 22mine borsten zal hi wonen; daer ghi die bitterheit der passien ons 23heren Ihesu Christi mede betekent. Ende dit seide ic, alse ghi 24doet, dat wiisheit ware om hare te peinsene. In haer hebbe ic dage/likeGa naar margenoot+ 25mine volmaectheit geset, in hare es volheit der conste ende riicheit 26der salicheit ende copie der verdienten, in hair is mi somwile een 27dranc gegeven der salichliker bitterheit ende ene zoete zalvinge 28des hemels troests. Dese verheft mi in ieghenheden ende zi bedruct 29mi in verhevenheden ende tusschen bliitheit ende droefheit des 30tideliken levens zoe leidse ons den conincliken wech ende bescermt 31ons van allen quade dat ons toecomen mochte. Ic en vraghe niet, 32alse die bruut dede, waer hi te middage rustet, dien ic omhelse 33ende wonende hebbe tusschen mine borste. Ic en vrage niet waer | |
[pagina 114]
| |
1hi te middage voedet, dien ic zie hangen ende ons verlossede an 2den cruce. Dat was ho/ghere, meer dit is ons zoeter ende ghereeder;Ga naar margenoot+ 3dat was broot, dit es melc; dit is mine hogeste philosophie: Ihesum 4weten ende hem ghecruust. Want dit hebbe ic, heilegen leraere, uut 5uwen monde horen prisen. O eeweghe wiisheit, uut desen woerden 6zo gadere ic mine regule, dat zo wie hebben wilt ewige salicheit 7ende groetheit des loens ende hoecheit alre doecht ende conste 8ende wiisheit, tusschen voerspoet ende ieghenheit even ghelike 9staen ende wandelen den zekeren wech ende die de bitterheit uwer 10passien ende den zoeten troest uwer troestinghen begaert te voirsmakene, 11die zal Ihesum, ia den ghecruusden Ihesum altoes in siin 12herte draghen. O uutvercoren scone broke boven / gout ende alleGa naar margenoot+ 13dierbaer ghesteinte, die gedragen wort tusschen der bruut borsten 14ende nimmeer uws vergeten en wort. Noit en was scoen joncfrouwe 15zoe behageleec gheciert mit eneger broken voir haer borst als hi 16die Ihesum in siin herte ghesloten heeft. Alse een gulden appele in 17zulveren bedden, alsoe is Ihesus in dat minnende herte. 18- Die Wiisheit - Die dageliicsche herdenkenisse der passien 19maect vanden ongheleerden enen wel gheleerden ende den onwisen 20doet si voirtnemen ende meister worden, niet meester van der 21sciencien die opblaest maer van der caritaten die oetmoedich maect. 22Si is oec alse ene boeke des levens, daer alle dinc in ghescreven is 23dat noeddorft onser salicheit is. / Dit boec is sonderlinge bovenGa naar margenoot+ 24allen boeken der philosophen leerende van allen dingen ende is oec 25smakende alse honichleke zoeticheit. En ghevoeldi niet stapphans 26mit uwen monde ende mit uwen lippen der herten deze zoeticheit? 27En dunct u niet dat also is? Ende en es elcke littere na duncken, alse 28mense te rechte aensiet, alse ene celle van welrukenden crude? 29Salich is hi die hier in aernstelike studeert, want hi zal voirtnemen 30in versmaden der werelt ende in der minnen Gods ende alre doechde 31ende voetsel der gracien ontfaen. 32- Die discipel - Overwinlike wiisheit, in alle aertrike en is, 33alse gi zelve wel wit, niet zoe/ter minen monde dan dat ic mitGa naar margenoot+ | |
[pagina 115]
| |
1enen devoten herte dageliics bewenen mochte u passie. Meer leider 2ic bin zoe gebonden mit droecheden ende mit hertheden, dat ic 3in die herdenkenisse van hare niet beweecht en worde alse ic te 4rechte zoude. Ende hier omme, o genadeghe wiisheit des Vaders, 5leert mi wat ic doen moet in dese preciose materie. 6- Die Wiisheit - Die herdenkenisse miinre passien en sal 7niet siin mit haesten overlopende alse men behoirliken tiit heeft, 8meer mit eenre bi blivender ende devoten herdenkenissen ende mit 9enen weenliken mededoeghene. Eest dat dit zoete hout metten tanden 10der begeerliker besceedenheit niet geknaut en wort ende mit aernste 11niet / ontwee ghebeten is, het en smaect niet, al eest dat sine smakeGa naar margenoot+ 12overgrote ende zonder mate is. Eest oec dat ghi mit den wenenden 13niet gewenen en cont, noch zerich ghesiin mit den zereghen, zoe 14seldi u doch verbliden van zoe groten gaven, die hi u zonder uw 15verdiente te vergeefs ghegeven heeft ende des hem mit devoter 16herten dancken. Est dat ghi noch mit begeerten des mededogens 17noch der danclicheit niet beroert en wort, mer u gevoelt bedruct 18in die herdenkenisse miinre passien mit eenre onbeweechleker 19hertheit, soe laet u totten love Gods in deser herdicheit ende overpeinst 20soe ghi best cont dese salege passie. Ende dat ghi van u 21zelven niet ghehebben en / condt, dat beveelt in die hande siinreGa naar margenoot+ 22ghenadicheit, maer bliift vast biddende, cloppende ende zoekende 23totdat ghiit ontfaet. Slaet twewaerf den steen mit inwendeger 24herdenkenissen ende mit liefliken arbeide u zelven oefenende ende 25opheffende uwe hande tot siinre genadicheit ende u ogen tot hem 26hangende aen den cruce ende devotelic biddende ende voer u herte 27cloppende ende deser ghelike werke der genadicheit doende, totdat 28die watere der tranen overvloedechleec uut comen, op dat redene 29drincke water der devocien ende dat die beestelike lichame worde 30in haer iegenwoerdicheit ontsteken ende hebleker gemaect gracie 31te ontfaene. Est dat ghi zegt dat ghi dese ghenoechlike begheerte 32die boven / alle zoeticheit gaet, zelden gevoelt, want ghi mitGa naar margenoot+ 33coringhen gheoeffent siit, zo zeldi noch manliker worden, eest dat 34ghi die doecht vercricht, niet om de ghenoechte van hare maer | |
[pagina 116]
| |
1allene omden wille ende die ere Gods. Die ghedeinckenisse miinre 2passien is zonderlinge orbaerleec om te verdrivene ongheordineerde 3vreese ende te minderen die pine van den vageviere. Hoe mine 4rouwe den rouwe der ziele verdriift, dat wil ic u mit enen exemple 5bat dan mit woerden bewisen. Het was een discipule der wiisheit, 6wies name siin moet in den boeke des levens, die welke in den beghinne 7siinre conversacien zoe zeer bedruct was van dustaneger ongeordineerder 8/ droefheit, dat hi op dien tiit dat hise ghevoelde nochGa naar margenoot+ 9ghelesen en conste noch gebeden noch geen goed werc gedoen. 10Op enen tiit doen hi in sine celle sat ende hi hier mede seer bedruct 11was ende mit ongheloefleken rouwe ghepiint was, so wart hem van 12boven alse mit eenre verstandeger stemmen toe gesproken die seide: 13Wat sitti dus ledich ende verbaest in u zelven. Staet op ende herdenct 14devotelike mine passie, zoe moghedi met minen rouwe den uwen 15verwinnen. Alse dit die broeder hoerde stont hi op ende gaf hem 16te overdenckene die passie ende wart mit deser saleger medicinen 17gheganst. Ende omdat hise dageliics te overdenckene plach, en 18wart hi mit deser / coringhe niet meer aenghevochten. Hoe oecGa naar margenoot+ 19dese oerbaerlike meditacie die pine van den vagheviere minderende 20is, wil ic u seggen. Die makere der naturen en heeft niet onvolcomen 21in siinre naturen gelaten, noch godlike gherechticheit en laet gheen 22quaet onghewroken, dat si niet of hier oft in der toecomender 23correctien en wreect. Wanneer waendi dan dat ynde nemen zel 24die pine enichs sonderen, die voer elke dootsonde dat dusentichste 25deel niet ghenoech gedaen en heeft dat hi al gelden moet, est dat 26hi ter hellen niet veroerdelt en is, in den vagheviere toten achtersten 27vierlinghe. Och alte lange es dit verbeiden eenre onsaleger zielen. 28Och alte lange ende wree/de tormente. Dese onghemeten langeGa naar margenoot+ 29rouwe ende penitencie gaet boven alle tormente der werelt. Meer 30dese zware pine mach hi herde zaen ende mit lichter pinen voldoen, 31diese nemen conste uten scatte der passien ons heren Ihesu Cristi, 32want dese preciose scat om groetheit der caritaten ende waerdicheit 33des persoens ende overnementheit des torments mach ghenoech | |
[pagina 117]
| |
1ende over doen voir alle sonden. Die mensche mochte hem 2hiertoe zoe gheven ende hare verdiente zoe devotelike aen hem 3trecken, dat hi in corten tide verlost zoude worden, al waert dat 4hi dusentich iaer na groetheit siinre zouden in dese zware 5penitencie siin soude. 6- Die discipel - / Ic bidde u, mine lieve here, dat gi mi onsalegeGa naar margenoot+ 7zondaer, dies boven al te doene hebbe, leren wilt om uwer goedheit 8wille dese orbaerlike conste. Want leider mine werke en connen 9niet ghenoech gedoen ende is mi herde noet dat ict mit vreemden 10betale dat ic sculdich bin. 11- Die Wiisheit - Wildi die pine vanden vageviere, die lanc 12ende alte bitter is, verwandelen in ene tidelike pine, die cort ende 13licht is, soe piint u dit te doene. Inden eersten zeldi mit zericheden 14uwer herten ende mit bitteren leetsine uwer zielen die menichvoldicheit 15uwer zonden sonderlinge zwaer weghen ende selt iegen u 16belien uwe ongerech/ticheden Gode ende selt mit groter bitterheitGa naar margenoot+ 17herpeinsen wat ghi gedaen hebt, wien ghi verbolgen hebt ende 18wat ghi verdient hebt ende zelt zeggen: heer, ic hebbe gezondicht 19ende mine zonden ziin zonder getal. Daer na zeldi u zelven versmaden 20voire die ogen des oversten rechters ende onwaert achten, 21alsoe dat ghi mit den publicane uwe onsuvere ogen niet en dort 22op heffen, noch mit uwen bevlecten lippen sinen gloriosen name 23noemen, noch u zelven oec een mensche maer een onwaerdich 24worm achten ende uwe goede werke en zelen u dunken geens loens 25waert. Ende aldus suldi verbeiden des rechters gracie ende zelt 26mit enen herteliken versuchtene seggen: vader, ic hebbe / ghesondichtGa naar margenoot+ 27in den hemel ende voir u; ic en bin niet weert te heetene u zone, 28meer doet mi alse eenen van uwen huirlingen. Dair na zeldi die 29verdiente miinre passien mit alle uwer begeerten ende verheffen 30ende grote maken in uwen ghepeinse, want in mi is overvloedege 31verlossenisse ende dat die cleinste druppe miins bloeds, dat lopende 32was uut alle minen wonden, ghenoich ware vore alle die sonden 33der werelt, meer ic woud overvloedichleke uut storten in een solaes 34alre sonderen. Ten lesten zeldi mit eenre bernender oetmoedeger | |
[pagina 118]
| |
1herten ende begeerten uws hulperen genade zoeken ende die 2ongeeynde ghe/nadicheit uws verlosseren zonder enich twivel u tot 3eenre hulpen eyscen, want die here der genadicheit is beredere 4uwes te ontfaene ende te ontfermen dan ghi siit te biddenne. 5- Die discipel - Graciose woerd dat mi ende miins gelike 6zonderen ontfanclike is mit groter begeerten, om dat wi zoe bereet 7in u passie viinden, daer wi mede mogen onze zonden af wasschen 8ende die pine van hem af doen ende gracie vercrigen ende glorie 9verdienen die zonder ynde is. O wie mach mi geven ene cleine 10druppe van desen preciosen bloede des onbevlecden lams mede te 11wasschene mine wonden. Piint u nu, alle mine crachte, yet te 12hebbene van deser medicinen, opdat ic geganst worde van minen 13/ sonden. O waerde druppe die neder liept van mijns liefs heren cleynste 14tee, o roeseghe gote uter conencleker salen der siden ons heren IhesuGa naar margenoot+ 15Christi of doch vanden bloede dat uter cleynster wonden quam des 16teederen lichamen, wilt gansen ende hermaken mine wonden van minen 17sonden. O cruce siit ghegroet die mine eeneghe hope siit, die siit 18mitten tederen bloede overghoten. Geeft den goeden u gerechticheit 19ende den sculdeghen uwe genadicheit. O eewege wiisheit, uut 20desen troesteliken woerden die uut uwen zoeten monde comen, 21soe is mi vore comen mit ene cleine vraghe, die welke ghi mi 22geweerdicht te ontbindene. Des bidde ic u mit alle miinre begeerten. 23Ghi seit dat mit uwer passien ghenoech gedaen ware allen menschen 24voir haer sonden. Opdat dit also is, waerom sett men dan penitencie 25om genoech doen ende enen ygeliken na groetheit siinre sonden? 26- Die Wiisheit - Sal die mensche die vrucht vercrighen deser 27passien, soe moet hi hoer gheconfigureert / ende gheenicht siin. 28Hi wort hare gheenicht in den doepsel, want die dan sterven wordenGa naar margenoot+ 29zonder pine in glorien opghenomen, maer dieghene die na dat 30doepsele sondeghen die moeten Christo die gepassiet was gheliken 31overmids eenege passie oft pine die si in hem zelven verdragen, 32die nochtan ghenoech doet voir die sonden overmids die hulpe 33van den voirseiden ghenoechdoene. | |
[pagina 119]
| |
1- Die discipel - Laet ons wederkeren tot deser orbaerliker 2materien, daer wi so verre van ghegaen siin, overmids zoe grote 3verborgenheit die ute haerre vruchtbaerheit comende is. |