Logo DBNL
Oerloy der ewigher wijsheit (1938)

Oerloy der ewigher wijsheit

(1938)–Henricus Suso–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

21Hoe orbaerlic dat is den knecht Gods dat hi in dese werelt 22vele lidenis hebbe. Dat xiij capittel.

24Die moet die geestelike ziec is ende wereliker idelheit meer dan 25behoerlic es is onderworpen, alse hi weder heeft den nacht der 26ieghenheit na den dach der voerspoedicheit ende vergheten had/de+ 27des voerseids troests, soe begonde hi weder te bedroevene ende 28mit eenre zeriger hertten siin ziele voir Gode uut te stortene ende 29dat doghen dat hi leden hadde begonste hi weder te herdenckene 30mit enen dogeliken begerene ende mit enen viereghen herte ende 31zere te bewenene. Ende want die discipel Christi voir die hant 32niet en hadde, dair hi mede troesten mochte den gheest die arbeidende 33is in ieghenheden, alse hi in deser begeerten ende met

tekstkritische noten

1groten suchten omvaen was, zo openbaerde hem in sinen visioene 2een scone iongelinc, die hem in siin hant gaf een instrument dair 3men mede te spelene plach, / dat ghenoemt is psalterium, dat+ 4mit enen cruce ghetekent is ende brachte siin gedachte weder in 5enen geesteliken slape ende beval hem, dat hi blideleec ende wiisleec 6daer op spelen soude ende die bedroefde herten verbliden in sinen 7here God. Ende vele menschen die mit menigherande manieren 8ghepiint waren ende mit menigertieren ziecheit bedruct waren, 9stonden alle neven hem ende begeerden in solase van haren arbeide 10dat van hem te horene. Doen hi uut sinen handen ghenomen hadde 11dat instrument, quam hi tot hem zelven ende verstoet siin propoeste 12ende siin voirnemen ende nam een liedeken uut den prophete ende 13begonste voer / sine zieke te spelene ende seide: Ghetroest u,+ 14ghetroest u miin volc, dat seit u heer. Alse hi dese woerde ende deser 15ghelike ghesongen hadde die troestelic luden, om zericheit siins 16moets te sachtene, en woude hi niet ghetroest siin, meer hi begonste 17meer ende meer te bedroevene, want enen droeven mensche maken 18zomwile troestende woerde noch droevere. Alsoe men zeecht dat 19onderwilen soete melodie doet den droeven droever weerden ende den 20bliden noch meer verbliden, alsoe doet oec die devote moet die 21met godliker minnen bernet. Soe hi meer die godlike iegenwoerdicheit 22na sine ghelatenheit in hem gevoelt, / soe hi meer weent+ 23van onversienegher bliiscepe, die hem zonder siin weten overgaet. 24In deser manieren eest ghevallen in desen opsatte, dat der quellender 25zielen die materie der bliiscepe verwandelde in ocsune der droefheit, 26want die bat hadde mogen lachen begonste boven maten te wenen. 27Doen men hem vragede waer omme hi weende oft wat hem ware, 28antwoerde hi ende seide: laet mi bewenen minen rouwe, want 29mine ziele is in groter bitterheit. Doen zeide hi weder: welc is 30dine dogen, zegt mi. Hi antwoerde: ic onsaleghe, doen ic in minen 31iongen iaren was, ghinc ic ende socht mi een vriendinne te nemene, 32op/dat ic ghebruken mocht haerre blider gheselscepe ende een+ 33salich leven leyden. Ende als icker vele sach ende wenschen mocht 34van hen welke ic woude, ene die alreschoenste was na minen dunken,

tekstkritische noten

1behagede minen ogen ende mit haren smeekenden woerden ende 2mit groten sconen ghelosten boet si haer mi. Ende ic liet alle die 3andere ende gaf miin consente te hare ende namse mi tot eenre 4bruut. Doen ic onlange mit hair gewoent hadde ende ic van hare 5gheselscepe grote salichede weende hebben vercreghen, ach leider 6zoe wert mine vriendinne miin viant ende miin iegenhersse. Dat 7lam wert in eenen leeuwe verwandelt ende alle miin leven / wert+ 8overmids hare in bitterheden ende in groter onsalicheit verkeert. 9Want doen ic vrilike in miin huus sitten weende ende alse ene 10boem die wel gheblaet is ende noch niet ripe en is maer sine risere 11uut rect aen die rivieren ende te bloeyene beghint ende ic vrucht 12brengen weende, soe reicte dese, die ic miin vriendinne waende, 13hair hant ieghen mi ende dede mit winterliker couden mine bloemen 14verdroghen ende toech oec die bladere af ende blecte mede mine 15vigebome ende nochtan dat ic noch wies soe hiewe zi mi af. Wreede 16viande verwecdese iegen mi, die mi nacht ende dach piinden ende 17miins niet en ontfermden. Ende alse ic se wederstaen weende ende 18/ mi weren, begonste ic van groter pinen die si mi aen deden in+ 19minen lichame te quellene. Hier na gaf zi mi den enen rouwe op 20den anderen ende die ene wonde ter andere ende nam mi minen 21lieven vrient, die enich een tiitleke solaes was miins herten, dien 22ic alse miins zelfs ziele minde ende liet mi zonder enigen troest. 23O ochte ghi ghesien hadt in dien tiit, hoe ic weende ende mi 24gheliet ende hoe ic mit wenenden ogen in den hemel sach ende 25bat den ontfermhertigen God, dat hi sine toernicheit woude in 26sachtmoedicheden verwandelen ende hi siin zware hant, dair hi 27mi onsalege zoe zeer mede quellet, alluttel woude lichten ende mit 28ghenadicheden / tempereren. Alle uwe binnenste souden beroeret+ 29gheweest hebben mit mit te doghene. Ende oec, dat ic sonder trane 30niet ghezeggen en can: dese voerseide wreede bruut plach hare 31verwoede wreetheit in deser manieren ieghen mi, want mi en waren 32als mer twe scaepkene bleven, die uut miinre scotele te etene plagen 33ende plach mit hen minen orbaer te doene. Ende alse ics minste

tekstkritische noten

1waende quamen wolve ende namen mi mine scapeken ende verbetense 2ende queldense boven enege liifleke doet. Ende doen 3ic na hen al wenende ende al roepende liep, zoe conste ic cumeleec 4mit groten arbeide ten lesten yet van haren doeden lichame ghecrighen 5/ alse oft een herde twee beene van sinen scape den leuwe+ 6uut den monde name. Alse dit sach mine ieghenersse, zoe nettetse 7hair hant in dat bloet van minen lieven scaepkenen ende bespraeyde 8mi in mine aenschiin mit den bloede ende maecte mi eenen lachter 9der sotte ende gaf mi tribulacien die zware waren dan die doot. 10Si bluuschede dat licht miinre lanternen, si nam mi die stemme der 11bliiscepe ende alle dat mi verbliden mochte ofte daer ic liefte toe 12hebben mochte, dat ontoech zi mi altemale ende mit ongeloefliken 13zericheden vervulledse miin herte van boven tote beneden. Vele 14ghenadeghe hertten, die dit sagen, doechden doen mit mi ende 15ween/den ende zulke sloeghen voir hair herte ende suchten zwaerleke+ 16in mede dogene van miinre pinen. Sommeghe die dair bi stoeden 17bescerenden mi ende scudden hair hoefde op mi onsalegen ende 18verwetent mi dat ic leet. Waer na mach ic merren? Dese tribulacie 19wies alsoe seer dat si mi alse die bittere doot was. Ende noch en 20liet dese niet af die ic boven al minde, meer zi begonste mi mit 21nuwen tribulacien te quellene. Ic hadde een bossch geplant van 22miinre kinscheit ende hadde dair in den zetel der eeren gheset, 23dair ic of hoepte glorie ende ere te ontfaene. Doen die tiit quam 24dat ic mijns arbeits ghebruken zoude, zoe wert die zetel omme 25ghekeert ende miin bossch / wert enen anderen ghegeven ende mine+ 26arbeit wert te male verloren. Aldus hief zi mi hoghe ende liet mi 27zwaerlike weder neder vallen. Doen noch alle dese quade verssch 28waren, zoe bracht se noch ieghen mi ene grote menechte alse 29serpente ende anxtelike diere, die mit groter druust op mi quamen 30ende quelden ende piinden mi, alse nu alte gader ende alse nu 31elke besonder. Doen was ic een gezelle der strusione ende een 32broeder der leeuwe. Gripende honde biessen op mi ende al heimelike 33wonden mi die scorpioene. Die serpenten bliesen op mi stinckenden 34wiint ende en scameden hen niet in miin aenschiin te spuwene.

tekstkritische noten

1Aldus queldense mi mit allen ma/nieren van tormente ende bespotten,+ 2leidende miin leven in groter bitterheit. Wat mach ic meer 3seggen. Die tiit en wair mi niet langhe ghenoech, woude ic vertellen 4alle die geesselen dair mi mede mine ieghenersse ghecastiit heeft. 5Mer ic mach wel zeggen mit den prophete: mine verborgenheit 6si mine, mine verborgenheit zi mine. Dit hebbe ic u gheseit uut 7volheit miins herten omme die stemme uwer bliiscepe mit overvloedicheit 8miinre trane.

9- Die discipel - Doen dit die discipel hoerde, verstont hi dat 10was een verborghenheit der brulocht der ewigher wiisheit, die / hare+ 11minnaren te proevene pleecht mit tideliken tribulacien ende alse 12sise gheproeft hevet zoe pleecht sise in hair vrientscepe te nemene. 13Ende keerde hem tot hare wairt ende seide: o onondervindelike 14afgront der ewiger wiisheit, o ongheeynde afgront abys alre ghenadicheit, 15wair om piindi dus u minneren ende die ghene die uws 16luttel zoeken laetti mit opgherechten halsen voirt gaen. En witti 17niet, ghi die een makere siit alre creaturen, dat dat fundamente 18menscheliker crancheit alte onvaste is? Ende dat die sterflike lichame 19zoe zeer bezwaert die onstervelike ziele, dat zi altoes niet voersien 20en can / dinghen die te ghesciene siin, meer si word meer bedwongen+ 21gheneichlicheit te hebbene in die dingen die nu ziin. O ghenadege 22God, merct mit genadicheiden onze tribulacie ende ghevet ons 23cracht, dat wi se geliden mogen ende troest mit uwer gracien die 24crancke herten.

25- Die wiisheit - Alse dat hueken onlancs geworpen is, zoe 26zoeket onthout van siinre moeder ende suget hair borsten, maer 27alsmen behoirliken was heeft, soe laetet t melc varen ende climmet 28op die hoge berghe ende wort ghespiist onder die lelyen ende enicht 29hem vrileec den cudde. Uwe kintscheit dier melc toe hoirt hebdi 30overleden, overmids riipheit uwer iaren sidi op/gheclommen, het+ 31is tiit dat men u van den borsten spene, opdat gi int getal der manne 32gherekent moecht siin. Overmids hair exemple leert wat ghi doen 33zelt ende wat ghi nu doet ende hoe gheduldichleec ghi alle ieghenheit 34liden soudt, op dat oec alse ghi mit tribulacien gheproeft siit, 35moecht mit haerre gheselscepe mit groter vrouden ende bliscepen

tekstkritische noten

1ewelike zonder eynde gheenicht siin. Gaet op toter hoecheit uws 2herten, recht u op ende siet achter u die ontellike schare van allen 3heilegen die van der werelt ziin ende merct, dat alle die ghene die 4mi sonderlinge behageden, datse alle mit sonderlinger temptacien 5/ gheproeft siin. Ende op dat ic van alle den anderen die sonder+ 6ghetal siin swighe, siet hier is een kint voir die hant, die spelen 7can op die harpe, die een man is na dat herte Gods. Hoe vele, seiti, 8hebdi mi ghetoent meneghe ende quade tribulacien ende u kerende 9hebdi mi levende ghemaect ende van den afgronde der werelt hebdi 10mi weder gheleidt. Joseph, die een toecoemende heere van Egipten 11was, wart van sinen broederen vercoft ende van enen wive scandeleec 12ghediffameert ende zonder zine verdiente in enen kerker gheleit. 13Ic wil nu zwighende overliden Abrahams, dien God benediede ende 14Moyses, / dien hi vercoes ende die andere propheten ende patriarken+ 15ende der vriende Godes, der welker langer beidicheit in den hope 16u wel siin mach een spiegel der gheduldicheit ende u moedeger 17maken in ieghenheden. Vraecht een yegheliken gheslechte ende zi 18sellent u vertellen ende uwen meesteren ende zi sellent u segghen. 19Est dat ghi cortheit ende die cleinheit uwes lidens aensiet, soe en 20est mer spel dat ghi gheleden hebt iegen dat die heilige vadere 21gheleden hebben. Ysayas, die zunderlinghe heilich was, waert mit 22eenre houtenre zaghen doir ziin hoet ghesaecht; Iheremias, die in 23siinre moeder lichame ghehei/licht was ende des menschen dach+ 24niet en begeerde, wert ghesteint; Ezechiel worden wredeleke sine 25hersinen uut ghestoeten; Daniel wert den lewen ghegeven; die 26drie kiinder worden in enen heten oven gheworpen; Job, die een 27exempel der geduldicheit is, wert in die hande des viants ghegeven; 28Tobyas wert verbliint; die Machabei waren mit onmenscheleken 29tormenten gedoet. Ende dese weerde vader ontfinghen tiitleec goet 30in beloeften. Van beghinne der heiliger kerken soe heeft dat rike 31Gods cracht gedoecht ende die crachtighe vercrighent. En siedi 32niet die apostelen, mine lieve vriende, soe grote breke hebben in 33dese werelt ende zoe se arbeiden in hongere, in dorste, / in couden,+ 34in naectheden, dicwile gevaen ende in kerkeren gheleit, ghegheesselt,

tekstkritische noten

1gheslagen ende verstoeten ende hoe si onderdanich waren mit 2gheduldicheden allen periculen deser werelt ende en gebraken in 3geene tribulacie, noch en croenden mit haren worden niet alse ghi 4doet, maer si verbliden hen van lachter ende van scanden alse 5mense hen dede. Wie eest die nu soude dorren aensien die heilighe 6merteleren ende nochtan verdrietelike ende clagende soude siin 7ende wegende sine doghen. Die gedoechden dat mense besceerrende, 8dat mense sloech, bant, kerkerde ende met menigerhande manieren 9van tormente piinde, die nu zoe glorioseleec ghecroent siin: die 10/ confessore ende maechde, die soe langhe martelie doechden ende+ 11haerre vleesch mit siinre gheluste dageliics doedden ende cruusten. 12Wat dede Alexius, wat doechde Eustacius, wat doghen noch heden 13daechs goede geloveghe menschen, jonge ende oude, manne ende 14vrouwen om die minne Gods, die in huwelike sitten ende devote 15weduwen, der welker doghen, waert dat ghiit wist ende kennet, 16soude bedwingen uwen croenachtighen mont te zwighene. En 17ghedinct u niet dat scone exempel van den wivekenne die in 18huwelike sat, die u in biechten seide hoese twiintich iaer mit haren 19man geleeft hadde, diese dicke niet alse een mensche maer alse 20een leeuw / mit enen zwaerde ghedreicht hadde te dodene ende+ 21mit ontallighen slaghen plach te verstoetene dit heilighe zuver 22wiveken, alsoe dat zi soe dicke alse sien sach waende onversienlike 23van hem gedoed hebben gheweest, welke si alle mit groter devocien 24ende ghesaetheden verdroech zunder murmuracie ende wedersceldinghe 25ende bat u mit groter begeerten, dat ghi voir haren 26man ende voir hare salicheit bidden woudt. En saechdi doen niet 27opwaert ende cloppet voir u herte ende riept mit enen bescedenen 28herte, dat ghi niet en doget noch en leet, mer dat ghi ledichlike 29uwen tiit overbracht. Noch is een ander wech dair ic u bet mede 30andwoerden mach ende / salichliker troesten. Laet u ghedeincken+ 31der vaderen collacien ende leven, dair ghi soe dicke in leest ende 32weder leest ende cume ene wile of wesen moghet. Alse ghi dit 33mit herten aensiet, soe eest herde zeer te verwonderen dat ghier 34niet zoevele oerbaers in ghedaen en hebt, dat ghi gheleert hadt

tekstkritische noten

1gheduldicheit in ieghenheden te hebben. Waer is nu Archenius, 2warwairt is nu Macharius gegaen? Anthonius hebdi vergheten ende 3Hilarione hebdi verstoeten. Vergadert die gedeeltheit uws herten 4ende ghedenct der heiliger vadere, die in Tebayden, in Egipten 5ende in anderen landen in woestinen ende in groter abstinencien 6leefden ende woenden in hemeliken ste/den, in steenroetsen ende+ 7in hole, dair si in onbekent van allen menschen ontellike tribulacien 8ende pine gheduldichleec verdroegen ende ene overheilich leven 9leidden. En scaemdi u niet alse ghi dese aensiet ende ghi begeert 10mit alle uwer herten in hair gheselscepe te sine ende ghi hare 11verdrachlicheit doch niet alluttel volgen en wilt? Ghi wilt mit 12vromen ridderen gherekent ziin ende nochtan bloede, traghe ende 13slaperachtich siin. Dat en mach niet siin. Die tiit is saen leden ende 14ghi siit een man worden. Werpt kiintscheit voirt meer van u ende 15bereid u tot herden ende sterken striden.

16- Die discipel - Seker die memorie van desen hei/lighen vaders+ 17is alse zoete melodie dair men wiin drinct ende overzoete boven 18alle soeticheit eenre zielen die in tribulacien is. Alse ic arm wormken 19mit den ogen miins herten aensie dese heilighe menschen ende haer 20wonderlike werken die zi gedaen hebben, soe dunct mi dat ic niet 21en bin ende niet en lide. Mer ist dat ic yet droefheden hebben 22waende, in haren aenschine werde icker al qwiit ende mit enen 23zoeten versuchten verblide ic mi dan. Maer ic soude gheerne weten, 24oft die aventure die mit den gheluc valt ende die onwillighe tribulacien 25salich wesen mogen oft loenlike ende waer omme ghi uwen 26vrienden ieghenheden meer gevet dan voerspoet.

27- Die wiisheit - / Met enen vraghen wildi, na miin dunken,+ 28dat men u van drien die twifelike siin antwoerde: van den ghevalle, 29van der manieren ende vanden saken der tribulacien. Van den 30eersten houdt dat over ene ghewareghe sentencie, dat gheen 31tribulacie noch gheen ongheval en is, het en ghevalle over mids 32den wille oft dat gestaden Gods. Maer aldat u toe coemt dat is al

tekstkritische noten

1uut sinen wille, over mids welken alle dinc ghescepen is ende elke 2in sine wesen behouden. Voert van den onwilligen tribulacien 3seldi weten: in dien dat si onwillich siin soe en siin se niet verdienlike, 4maer waert dat die wise ziele dat zelve, / dat onghewillichlike ghegeven+ 5is, woude willichlike liden ende sinen onwillighen wille neichde 6onder die roede Gods ende eene doecht van der noet maecte, sonder 7twivel soe soud verdienlike ende loenlike worden dat tevoren onwillich 8ende beestelike was ende sal siin een hulpe ten doechden. 9Aldus heeft die ewige wiisheit van beghinne der werelt tot hair 10meneghen mensche getoghen siins ontdanckens ende bedwancse int 11rike te coemene. Maer waerom dat die vercorene hier soe vele 12tribulacien hebben, dat mogedi zelve mit redenen bekennen; want 13die sinne der menschen van hare ioncheit ten quade bereet siin, 14soe moet men den wech der vercorenre mit dornen der / tribulacien+ 15beluken, op dat die quade ghepeinse ende scadeleke ghenoechten 16ghene occusoene en siin der zonden. Maer alse die vercorene 17dageliics mit ontelliken tribulacien ghequelt worden, zoe wordense 18bedwongen hemelsche dinghen te begerene.

19- Die discipel - Dat dagelike tribulacien oerboerlike ende 20salichlike siin, des ghelove ic herde wel, op datse boven des menschen 21macht niet en gaen. Maer haer iegenwoerdicheit piint ende quelt 22somwile soe zeere, datse schinen over te gaene de cracht der menschen.

23- Die wiisheit - Dese maniere pleghen te hebben alle onsaleghe: 24dat si altoes achten dat haer / gheesselen zwaer siin ende hairs+ 25zelves scade meer bewenen dan der andere. Ende die waent dat hi 26van desen gheesselen meer dan een ander verladen es, waert dat 27hi eens anders geessele hadde die hi minder achtet, si soude hem 28dan meerre dunken omdat hise droeghe ende zoude dese zelve 29clage behouden. Wair bi zonder yet uut te nemene soe geeft u 30onder den wille Gods ende ontfaet sine gheesselen mit groter begeerten. 31God is getrouwe, hi en sal u niet boven u macht laten 32becoren, meer hi sal die temptacie timperen om dat ghise te lichter 33gedragen moecht. Waer ieghen vervaerdi u? Wat ontsiedi? Hi is

tekstkritische noten

1ghenadich, herde wiis, / hi weet best wat enen yegheliken orbaerlike+ 2is, ende herde machtich. Ende daer die mensche van hem zelven te 3cleen is, dat hi dat vervulle mit siinre machtigher hant. Hier om werpt 4u gepeins in onzen heer, beveelt ende beloeft u Gode, alle uwe 5sorcherticheit werpt in hem, wanthi draget sorge van u. Coemt mit 6gewareger toeverlate ende zegt tot hem: miin vader, niet miin wille 7mer die uwe ghescie. Alse uwe tribulacie coemt, gater uut ieghen+ 8groedt den gast ende ontfaten mit groter waerdicheit ende zegt mit 9enen bliden herte: wellecome moet tribulacie siin, miin vriendinne.

10- Die discipel - O miin God hoe licht is dit te / segghene ende 11hoe zwaer eest te doene. Want die wrede wonden der tribulacien+ 12smerten herde zeere.

13- Die wiisheit - Waert dat tribulacie niet en piinde, soe en 14mochtet ghene tribulacie heten. Alse die tribulacie ieghenwoerdich 15is soe macse droefheit, mer alse leden is ende verwonnen soe geefse 16overvloedeghe bliiscepe ende solaes. Si gheeft ene corte bitterheit 17ende ene lange bliscap. Die daghelike tribulacie wort ten lesten van 18gewoenten verwonnen, also dat en ghene tribulacie en schiint oft 19sonder enige pine verwonnen wordt. Die gewoene es wonderlike 20diere te sine, hi heefter cleinen hi en achtse niet vele te siene. Die 21copie godliker soeticheit / en wair in deser manieren niet verdienlike, 22noch alsoe grote loens wairt, alse si is, alsemen mit bernender caritaten+ 23tribulacie verduldichleec verdraecht. En viint menre niet vele meer 24die overmids voirspoet verheven in hoevaerden worden ende vielen 25in sonden, dan die over mids ieghenheit van haren geesteliken 26opsette wederkeerden? Want al waert dat ghi sonderlinge wiis 27in astrologien waert ende die verborgenheit wist van alre conste 28die men in boeken leren mach ende wonderlike wiis in allen 29sciencien waert, soe en zoude u alle dit niet soe vele helpen tot 30enen goeden levene alse dat allene: dat ghi uut caritaten, / van 31zuvere herten ende goeder consciencien ende van ongheveinsden+ 32gelove uwes zelfs in allen dingen verteecht ende ghi u in allen tri-

tekstkritische noten

1bulacien Gode bevaelt ende sinen wille gheduldichlike onderdanich 2waert. Want dat is ghemeine goeden ende quaden, meer dit en 3mach nyemen dan volcomene menschen hebben. Alsoe groet is die 4overnementheit der ewiger glorien iegen alle tidelike pine, dat een 5mensche diet terechte verstonde soude te rechte liever hebben 6vele iare in enen gloyenden oven gepiint te wordene dan hi darfde 7des minsten loens die hem voir gehouden is in den ewe/ghen levene.+ 8Want die pine heeft een ynde, meer die loen soude ewich sonder 9ynde siin.

10- Die discipel - O onsprekelike overste ghenadicheit, hoe wale 11ende hoe oversoetelike dese melodie luut in minen droeven oren. 12O wonderlike genadicheit die ghi tot ons gheboecht hebt, dat ghi 13aldus aen eenen onsaleghen mensche ende die dus ghepiint is ende 14te male sonder troest, u herte legt ende dat ghi ghewaerdicht dus 15te troestene die bedroefde. Want alse ghi dus zoetelike singt, zoe 16wort al verlicht die moet die mit droefheden bedruct is ende u 17zoete melodie verdriift den geest der droefheit die dat herte verstoert, 18opdat te bat / verdragen mach dat lijdt. Waert dat ic van beiden+ 19wenschenen mochte, zoe hadde ic vele liever dageliicsche ieghenheit 20te verdragene ende van u dus getroest te sine, dan zonder ieghenheit 21ende uwes troests te dervene. Eya dat doet mi dat ghi begonnen 22hebt, want hem duncket dat hi sonder ieghenheit te male is, dien 23die ewige wiisheit dus zoetelike op die herpe speelt.

24- Die wiisheit - Wilde horen soetelike luden die geestelike 25herpe, soe verheft u ende merct mit aernste die preciose vrucht 26der tydeliker tribulacien. Alsoe men die herpe, overmids dat men 27uutrecht hair snaren elke na dat hare betaemt, / zoetelike luden+ 28doet, alsoe doet een yeghelike mensche die van Gode vercoren is, 29alse hi van ieghenheden bedruct wort ende mit crachte uut hem 30zelven gerect wordt ende volmaectelike gestelt wort hemelsche 31luut te gevene. Ghi selt weten dat dese iegenheit van der werelt 32versmaed ende verworpen is ende van den oversten rechtere over 33herde preciose gehouden wordt. Si verbluschet des rechters gramscepe 34ende sine wreetheit verwandeltse in vriendelikheden ende in

tekstkritische noten

1genadicheden. Die om Gode gaerne iegenheit verdraecht, die 2geliict Cristo die gecruust was ende daer omme word hi van hem 3alse van sinen ghelike gebonden mit den cnope der godliker / minnen.+ 4Hare balzamachteghe vrucht gevet een overtollighen cracht. Alsoe 5die dachsterre voirseit deser werelt toecoemste der sonnen, alsoe 6doet tribulacie des menschen, want zi bewiist die neekinghe der 7overhemelscher zonnen, die visiteren wilt die ziele die in tribulacien 8is ende si bewiist sine soete toecoemste ende sinen inwendeghen 9navolgenden troest. Ende alsoe die donckere nacht voirgaet den 10claren dach, alsoe pleecht oec die tribulacie te bewisene ende te 11vorecoemene eweghen troest. Alsoe die regenboge een teken is 12godleecs peys die ghemaect is tusschen God ende den menschen, 13alzoe is oec die wrede / tribulacie een teken godliker genadicheit.+ 14Si is voirgaende die gracie ende ghezellinne des hopen ende moeder 15der minnen; si bescermt dat werkende leven ende si scerpt subtileec 16die scouwende ogen; si eest die van enen vleescheliken mensche 17enen geesteliken mensche maect ende ene aerdsche gedachte in 18een hemelsche verwandelt. Want dat wort bedwongen opwaert te 19meinene, dat hem bi hem zelven niet uut ghegeven en can, want 20hem verboden is. Van hare coemt gelatentheit deser werelt, mair 21si maect een godlike geselscepe. Si plach die vriende te minderenne 22meer die gracie te merenne. Dic wile wordt / dat van deser werelt+ 23over quaet ende onweert verstoten, dat van den oversten goede 24vercoren wordt ende dat van sijnre sonderlingher minne verdient 25geciert te worden. Si is die enghe wech ende die zekere die sonder 26twivel ten levene leidt. Mair een ygelike wiis mensche merke, dat 27hi herde sot ware, die haren groten orbaere wiste die van hair comende 28is ende van hair verdregen woude siin, dair soe groten vrucht afcoemt. 29O hoe vele esser die gheslapen hebben den swaren slape der 30sonden ende in ene geestelike doet ghestorven, die mitter roeden 31der godliker correccien verwect waren alse van enen zwaren slape 32der doet ende hair leven beterden ende die werke der donkerheit

tekstkritische noten

1af worpen ende deden ane / die wapene des lichts. O hoe vele isser+ 2die die hant Gods alse wilde diere ende vogelken in ene ghioele 3overmids tribulacie ghevaen houdt, die saen gevlogen souden siin, 4mochtense hairs zelfs gebruken, van haerre eygenre salicheit. O hoe 5vele esser die meneghe grote zonde gedaen zouden hebben, en 6hadde God niet overmids sine genadicheit dat mit tribulacien belet 7ende verhoet. Wat eest dat den menschen bet hem zelven kennen 8doet ende oetmoedich in hem zelven bliven, vrese ende compassie 9mit allen menschen doet hebben die in dogen siin? Si is eene voestermoeder 10der oetmoedicheit, ene lererse der verdrachlicheit, ene 11/ hoedersse der reinichheit ende ene cooperse eweger salicheit.+ 12Dese tribulacie is zoe salichlike, dat cumeleec yemen is die hem 13van hare groetheit verbergen can, noch beghinnende mensche, noch 14voirtgaende, noch volcoemene. Si doet af roest der sonden ende 15ghevet voetsele der doecht ende vruchtbaerheit alre gracien. Wat 16is precioser ende orbaerliker dan dese scat? Want si verdriift zonde, 17si vermindert dat vaghevier, verwint becoringen ende verbluschet 18vleeschelike gelost. Si vernuwt den geest ende sterct den hope 19ende verbliidt dat aenschiin. Si gheeft der consciencien claerheit 20ende dagelike vruchtbaerheit inwendeger bliiscep. Si is een gansende 21/ pusoen, een heelsame cruut boven alle crude des eerdsche paradiis,+ 22si castiit den sterveliken lichame ende doet die onstervelike ziele 23wassen ende toe nemen. Die devote ziele wordt gevest mit tribulacien 24alse die rosen ende die lelien mit den dauwe. Si gheeft wiisheit 25ende voerzienicheit ende leert onconsteghe menschen die ghene 26ieghenheit ghehadt en heeft. Wat eest dat hi weten mach die niet 27becoert en heeft geweest? Hoe danich mach sine conste siin? Si 28es ene uutvercorene gave Gods ende minlike roede ende ene vaderlike 29plage. Die willighe noedt si te hair ende die onwillige maectse 30met haren treckene willich. Enen gedochsamen mensche / siin+ 31onderhoerich alle dinc, voerspoet ende ieghenspoet, vriende ende 32viande dienen hem even ghelike. Hoe dicwile hebdi mit uwen 33zwighene ende mit uwen verdrachlicheden u viande die op u schouden

+

1ende alse leeuwen briechsten, doen oflaten haren toren, omdat si 2u soe verdrachlike saghen. Ic die alle dinc gemaect hebbe van 3niete, brenge op mine vercorene menigherande tribulacie, opdat si 4niet den ongemetenen loen dien si dair af hebben, en verloren. Want 5die macht wort in iegenheden geproevet, die evenkersten wort 6dair mede ghesticht ende God geeert. Gheduldicheit in ieghenheden 7is alse van roeke opgaende alle wereliker precioser crude wes 8roeke / over zoete is, wantet uut den viere der tribulacien coemt+ 9ende altoes op gaet voir mine ogen ende gheeft mi hem ghenadich 10ende doet alle dat hemelsche heer verwonderen. Waerlike menschen 11en plegen niet alsoe zeere te merkene enen ridder die in den tornoy 12vromeliken vecht, also als alle dat hemelsche heer aensiet ende 13merct enen geesteliken mensche die vromelike ieghen die sonden 14vecht. Alle heilegen hebben den geduldegen mensche zekerheit 15gheseit, want si hebben den kelc Gods alle hair dage geproevet. 16Ende noch radense den vreesachtegen gedachten ende seggen, dat 17dese kelc in hem niet quaets en heeft, mair si roepen alle mit eenre 18stemmen /, dat een dranc is der ewiger salicheit. Die doecht der+ 19geduldicheit wordt ghepriist boven doede op te doen stane ende 20alle miraculen. Si geeft die glorie der martelien ende die palme der 21victorien. Si wort mit enen purperen clede ghecleet ende ghecroent 22mit roden rosen ende mit eenre guldenre conincliker roeden gheciert 23ende aen hare hoet ene coninclike diademen. Alse ene carbonkelstene 24in guldenen ringhen, alsoe sciint geduldicheit in ieghenheden. Alse 25een perle lichtende en alse zoete roke ghorende ende alse ho/nich+ 26drupende, alsoe is een religiose die verduldichleec onder sine broeder 27wandelt ende ghesachtelike siinre broeder ghebreken verdraecht. 28Sine zoete stemme maect in den hemel enen zonderlingen soeten 29sanc, dien dieghene niet ghesingen en connen dies op aertrike overmids 30vele tribulacien niet geleert en hebben in geduldicheit hairs herten. 31Wat mach ic meer zeggen? Noch tonghe en can ghespreken, no 32litteren bescriven, hoe orbaerleec dat is ieghenheit verduldelike te

tekstkritische noten

1verdragene. Meer dat voirseide en ga uut uwer memorien niet, 2dat die tribulacie ende doghen hebben, worden vander werelt 3onsalich gheheten, meer van mi wordense hei/lich ghenoemt, want+ 4si sellen sonder ynde ewelike mit mi regneren.

5- Die discipel - O hoe openbaerlike sciint nu wie ghi siit. 6Nu eest openbaer dat ghi die overscone wiisheit siit, die die bekende 7waerheit mit uwen honichvloetighen smake condt maect ende en 8laet gheene stat der twivelingen. Hier omme en eest geen wonder dat 9hi alle ieghenheit gherne doecht, die aldus zoetelike van u ghetroest 10wort. Miin lieve vercorene vader, ic valle neder voir u voete ende 11dancke u mit alle mire herten vander tribulacien ende oec van uwen 12zwaren geesselen die leden siin, daer ghi mi mede tot op desen tiit 13ghecastiit ende gheleert hebt, die mi wilen een soe zwaer waren, 14want si schenen / comen uut viantliker wreetheit. Meer alle dat,+ 15daer ic mi zoe seere af verveerde, is overleden haesteliker dan een 16wolke ende siin overmids uwe hulpe voir mine ogen alse of si noyt 17geweest en hadden. Ende ic worde bedwongen mit den wisen man 18te segghene: ic hebbe luttel ghearbeit ende ic hebbe nu vonden 19grote raste. Want alse ic u, eeneghe scat miins herten, alse enen 20spieghel der minnen vore legge den ogen eens minnende herten 21ende ic u mit allen minen binnenste omhelse, soe vergheete ic 22alre tribulacien ende alle dat mi pine oft zericheit geven mach, des 23en gedenct mi dan niet.


Vorige Volgende