Logo DBNL
Oerloy der ewigher wijsheit (1938)

Oerloy der ewigher wijsheit

(1938)–Henricus Suso–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

6Hoe die ziele die haren brudegom verloren heeft onder+ 7dat cruce overmids ghewarighe penitencie weder vint 8overmids die hulpe der passien ons Heren Ihesu Cristi: Dat 9iiij capittel.

10Mine oghen, stortet tranen, weent ende laet niet af ende verwerpt 11alle die bliiscepe der werelt. Alle dat mi solaes plach te sine dat 12gha verre van mi ende laet mi zoeken die woestine, die eene 13ghezellinne des rouwen ende der zericheit is, dat ic bewenen 14mach die onversieneghe quade die om mine sonden dus op 15mi comen siin, ende mi, die in voirspoede verblidende ende in 16miinre ioecht bloyende was, tot deser / groter onsalicheden+ 17ghebracht ende gheleit hebben. Hier om, mine ziele, keer di omme 18ende ganc in di zelven, ende overliid alle tidelike dinghe ende 19zoect ene woeste enicheit der dieper zericheit, ende mit enen 20ghewonden herte ende mit eener weenliker stemmen roept alsoe 21hoghe, dat u weenlike stemme ghereike den oversten hemel, 22ende come tot den oren der hemelscher gheeste, die vol siin 23ontfermharticheden ende mit dustaneghen roepene spreect hen 24ane ende segt: O levende steene, hoghe berghe, wie sal mi gheven 25dat dat grote vier, dat miin / hertte mit groter hitten bernende+ 26is ende die bittere overvloedeghe tranen moeten u beroeren mit 27mi te doghene ende te versachtene minen ontelleken rouwe, die 28miinre herten soe groete cracht doet ende die binnenste miinre 29zielen cruust ende mi te male bedruct. Ay mi onsaleghe! Die 30hemelsche brudegom vercoes mi mit siinre caritaten ende voedde 31mi ende vercoes mi tot siinre bruut. Mit sinen vingherline hadde 32hi mi ondertrouwet ende hadde mi menichvuldelike gheciert. 33Melc ende honich ontfinc ic dicke uut sinen soeten monde ende

tekstkritische noten

1somwile ghebruucte ic des cussens van sinen monde. Somwile 2plach mi oec die / gheestelike brudegoem, die een minnere is der+ 3lelien, mit enen gheesteliken omhelsene goedertieren te sine ende 4vervulde mi mit allen goede. Mar ic onsaleghe was hem ontdanckelike 5van allen desen ende en verstonts niet, doen ic in eren was, 6maer ic ghinc van hem ende vloe ende wert hem onghetrouwe. 7Wee mi, dat ic hem verloren hebbe! Wee mi, dat ic hem ghelaten 8hebbe, die eneghe bliiscap miins herten. Ic hebbe den heer verloren 9die ene adere is van den levenden watere. Ic hebbe mi, die lief 10voirmaels te sine plach van mi ghescheiden ende van hem onghetrouwelic 11afghegaen. Ay mi / onsaleghen, wairomme hebbe ic dit gedaen!+ 12Waerom hebbe ic hem gelaten! Eya, hoe groet ende hoe vele eest 13dat ic mit hem ghelaten ende verloren hebbe, want ic hebbe mi 14zelven verloren ende alle hemelsche gheeste verbolgen; alle droefheit 15es mi toe coemen ende alle bliisscepe heeft mi gelaten. Ic 16sitte bloet alse ene weduwe al gelaten vol confusen ende verwerpenessen, 17want mine valsche minneren ende mine ghewarighe 18bedriegheren, ach armen, hebben mi bedroghen ende hebben mi 19onsalichleec ghelaten ende hebben mi gheroeft van allen dien goede 20daer ic wilen eer van minen / lieve riic mede worden was. O verliesenisse+ 21alre bliiscap ende alre eeren ende alles ghoets ende alles 22troests! want in eenre uren quam een volcomen berovinghe allen 23miins goets. Voirtmeer en mach ic niet ghetroest siin, mar dat 24sal miin meeste troest siin: te male ghenen troest te ontfaene, 25meer altoes suchten ende weenen, totdat ic becore die onsaleghe 26doet. Wee mi, waerwaert sel ic mi bekeren, te wien salic gaen, 27wie sal mi troesten! Alle die werelt heeft mi gelaten, omdat ic 28miin lief gelaten hebbe. Ay mi, waeromme dede ic dat! O hoe onsalich 29was die ure, daer dit grote / quaet in ghedaen was. O roede+ 30rosen ende blickende lelien ende onbevlecte violetten, ghi heilige, 31zuvere zielen, aensiet dese spadeghe bloeme; merct ende siet, 32dat ic den doren ghelike bin ende aensiet in u herte, hoe saen die 33bloeme verdorret ende valt, die dese werelt pluct. Ic en weet niet 34wat ic voertaen doen mach, dan dat ic levende sterve ende al

tekstkritische noten

1bloyende verdorre ende ionc eer tiit out worde ende ghesont quelle. 2Maer al dit mochte ic lichtelike ontsculdeghen, sonder dat alleene, 3dat ic u minlike vaderlike aensciin verbolghen hebbe ende u, uutvercoren 4lief, bedroeft: dat is mi helle ende rouwe boven allen 5rouwe. O miin zoete / lief, ic come te male van mi zelven alse ic+ 6ghedeinke, hoe ghi mi mit uwer caritaten vertroestet ende mit hoe 7groter lieften ghi mi troestet ende hoe vriendelike ghi mi wilen 8eer tot u trecket. Daeromme worde ic van rouwen bedruct, dat ic 9van allen desen ondanckelike was, dat ic soe groots goets soe luttel 10rochte ende soe groten schat zoe lichtelike verwarp. O ghewenschte 11iegenwoerdicheit der onsalegher doet! waerom merredi, waerom 12en neemdi mi niet? O machtighe stercheit des menscheleecs herten, 13waerom en scoerdi niet ende ghi soe vele doghes? O yseren hertheit 14miins herten, waer / om worde ic mit zoe groten rouwe bedruct+ 15ende ghi niet en breect! Hoert mi, ghi godlike bloemen ende ghi 16genadeghen minnaren, hebt mededoghen met mi. Ic was wilen 17eer die gheminde, die gheciert was mit den hogen name, die was ende 18te hetene plach een bruut des oversten conincs. Die here hiet minen 19name drechteghe scone ende vrochtbaer olive. Ach mi onsaleghe, 20want nu en bin ic niet waert te hetene sine scommellerse oft der 21waschersen ambacht te hebben. Ic en dar van scaemten voert meer 22mine oghen niet opheffen, noch oec minen mont te hem opdoen. 23O bitterheit miins herten, / al over al siin mi bitterheden ende ic+ 24en weet niet wat ic kiesen mach. Dat ic miin lief sonder eneghe hope 25weder te ghecrigene verloren hebbe, dat is mi swaerre dan enich 26doot. Dat icken weder soude moghen ghecrighen dat dunct mire 27zeregher zielen onmoghelike. En siedi niet hoe ic bedrogen worde 28in die breetheit der werelt? Verghave God dat ic in een woestine 29ware, dair mi enghene mensche en saghe noch en hoerde, opdat 30ic mi te vriiliker saden mochte mit roepene ende mit weenenne, 31want dat wair een eynde van minen troeste. O zonde, wat hebdi 32mi ghegeven! O onsaleghe misdaet ende / arbeidelike ghenoechte,+ 33tote hoe onsaleghen staete hebdi mi ghebracht! O onzuver werelt 34ende alre bedriechnissen vol, wee hem die u dient ende hem tot 35uwen wille geeft. O mit hoe menigherande bitterheit sal hi bedroeft

tekstkritische noten

1worden. Want al schiintse van buten sachte, in hair es dat bit 2ende verslindet, ende al sciintse scoene van buten, sonder getal 3zellen haer misvalle comen, die die onsalege ziele dageliics quellen. 4Ach ach bedrieghersse, hoe scoene gheloefte dedi mi in den beghinne, 5omdat ghi mi bedriegen woudt. Mit zoeten minnen brieven ende 6menigherande cleinode soe leiddi mi stricke om te dodene. Met 7zoe/ten treckenden waerden, die ghi gheciert ende gheordineert+ 8hadt om mi mede te smekene, hebdi mi minen sin ontrocken. Met 9uwen aenschine alse een ydel wiif ende mit uwer blickender kelen 10ende mit uwen lachenden ogen hebdi eens zots harte doirsteken ende 11doirwont. Alse ic u borne bat ontdedi mi een vat mit melke ende 12hebt mi mit zoeter verghifnissen ende mit wel smakenden venine 13droncken gemaect. Scone appele, die allene van dancbarheden wel 14roken gaefdi mi met uwer hant ende tot eenre ghiften gaefdi mi 15rosen van den roseltere. Ghi zwoert zeer dat ghi mi moest / minnen 16ende dat ghi mi vrouden, bliscepen ende voirspoedicheden nimmermeer+ 17en soud laten ghebreken. O scalke vossinne, o gefeniinde adere! 18Mit dustaneghen ende deser ghelike onttelleker smeeckinge hebdi 19mi gevaen ende na u in die doot geleit alsoe men enen scape een 20groen riis thoent ende blidelike na volget tot in siin doot. O quade 21beeste, o bloedeghe beeste, nu stoetti wredelike dien ghi zoeteliken 22salvet ende werpten wredelike onder u dien ghi zoe sachtelike op 23hieft. Ghi veinset u hebbende een scone stemme, maer nu toendi 24u anghe. Alle dinc siin mi in contrarien gevallen. Alse ic / waende+ 25zekerlike in uwen scoete rusten, soe wart miin hair afghesneden, 26mine ogen uutghesteken, verdreven de geest, mine cracht wart 27mi genomen ende viel onghewapent onder miinre viande zwaerde. 28Ach, alse ic dit in miin herte herpeinse, soe verdorre ic in mi zelven 29ende worde mi zelven alte zwaer. Salich is die ziele ende wel mach 30se een conincghinne heten der riicheit, die hair castiit met eens 31anders scade ende vernoye, die behoudende is onnoselheit / harer 32zielen ende hairs lichamen. O hoe grote salicheit heeft dese, 33nochtan dat siis niet en weet. Dat suver leven verblide hem, die / ziele+ 34verblide hare die vreemde is al der werelt ghenuechte, want si altoes

tekstkritische noten

1zuverheit voer heeft. Een gheturbeerde consciencie is zwaerre dan 2loet, wreeder dan een leuwe, verveerliker dan die donder ende 3bitterre dan enich dinc. Dit is die worm die die binnenste cnaecht, 4die noch eten noch rusten en laet ende sonderlinghe verveert hi in 5den slape. Soe vele dinghen siin, die die bevlecte consciencie 6quetsen, dat cume die zuvere consciencien souden willen geloven. 7Dit heb ic geseit, want ic hebt mit proevene geleert ende die iegenwoerdighe 8bitterheit miins herten heefter / mi mit groter bitterheit+ 9toe ghebracht, want overmids grote onsalicheit die mi bedruct soe 10werdic bedwongen te roepene ende te segghene: mi is zwaer ende 11harde bitter, dat ic minen brudegom gelaten hebbe ende niet onderhorich 12geweest en hebbe sinen geboden. Wie sal mi gheven 13percaments alsoe breet alse die hemele ende zoe vele encks alse 14die zee, alsoe vele pennen alse loef op boem ende menich gaerspile 15in die beemde staet, dat ic bescriven mochte den rouwe ende de 16onverwinlike scade dair ic in comen bin, want ic miin lief hebbe 17gelaten. Ach mi, waerom wert ic in die werelt geboren! waerom en+ 18verghinc / ic niet in miinre moeder lichame! Ic ghebreke alte male. 19Ic en weet niet wat ic doen mach. Wair na mer ic! Wair na verstorme 20ic! Wat ween ic! Wat mach ic anders doen, dan dat ic mi zelven 21versmade ende werpe mi van den aenschiine miins Goods in die 22helle der onsalegher wanhopen!

23- Die wiisheit - En weet di niet dat een harde swaer dinc is 24wanhope? En gheenssins en mistrouwet van uwer salicheit, want 25ic bin daerom in dese werelt comen om te zoekene ende te behoudene 26dat verloren was.

27- Die discipel - Wat ist dat ic hore, dat soe zoeteliken / luut+ 28in mine oren, in enen onsalegen mensche ende enen verworpenen 29hont?

30- Die wiisheit - Wat is hier ghesciet, dat ghi mi herkint? 31Waeromme zij di dus neder gevallen ende ligt op die aerde? O 32miin sone en doeghdi niet van groten rouwe uws herten ghebreclijcheit? 33O miin zone, siet ic bin die ewige wiisheit, Sone des Vaders van den 34hemele, dragende die ontfermicheit, een leydere der goedertierenheit 35uutghevere der genadicheit, die den afgront der ghenadicheit allen

tekstkritische noten

1ghescapenen geesten ute miinre oneindeleecheit overvloedelike 2hebbe opgedaen ende wil u ende allen denghenen / die comen+ 3willen, ontfaen in den schoet miinre ontfermicheit, want ic bin, 4die armoede verdroech om u rike te makene ende leet die bittere 5doot om u levende te makene. Siet, ic sta hier een middellaer 6tusschen God minen heemmelvader ende den mensche ende hebbe 7behouden die tekene des crucen ende setse tusschen u ende alle 8uwe sonden ende den vervaerliken oerdele des ewigen Vaders. Nu 9en vervaert u niet; siet ende ic ben u broeder ende u brudegom, 10reet u te ontfermene ende u sonden te deckene ende wech te 11werpene in die diepheit der zee ende alsoe te verghevene als ofse 12noyt geweest / en hadden, opdat ghi u bekeren wilt ende u voertane+ 13hoeden. Wascht u in miin bloet, int bloet eens onbevlecden lams, 14dat vol minnen is ende blickende van roder verwen. Heft u hoet 15op van der aerden, doet op u oghen ende siit vrome! Siet, men 16haelt u de eerste stoele ende u wert ghegeven dat vingerliin des 17verstandenissen ende die schoen der onnoselheden werden u oec 18ghegeven; een vet calf wert oec ghedoot ende u minlike name 19werdt u weder ghegeven, dat ghi een bruut heet ende siit des ewige 20conincs. Niet mit broesschen dinghen / alse mit goude oft mit+ 21zulvere, maer mit minen preciosen bloede hebbe ic u verloest 22ende mit dus groten arbeide heb ic u ghesocht. Dairom mach 23ic mi verbliden van uwer salicheit ende licht ghebroect werden u 24genade te doene. Het is wonder ende seer te verwonderen, dat ic 25zeggen wille, nochtan eest zeker ende zonder twivele alsoe: waer 26dat zake dat alle die werelt een vierich cloet ware ende dair in 27midden wair alluttel wercs, het en soudt alsoe saen van siinre natuerliker 28gheneicheit niet ontsteken siin, alse die afgront miinre 29ontfermicheit ontfaet / den sondare, dien zine sonden rouwen+ 30ende bekeren wilt. Want in dien natuerliken werckene moet een 31merringhe siin, al es si zonderlinghe cort, meer tusschen dien, dien 32leet siin sine zonden ende dien, die de sunden verghevende es soe en is 33ghene stonde.

34- Die discipel - O onghehoerde genadicheit vaderliker binnen-

tekstkritische noten

1sten, o wonderlike minne der overster ghetrouwicheit, o eeneghe 2bliiscepe miins herten! Wildi gheweerdigen dien verworpenen zone 3der verloringe weder te ontfane? Wildi den ghenen die overmids 4grote quaetheit der doot verdient heeft, weder gracie gheven? / O+ 5sonderlinghe gracie, o wonderlike genadicheit! O ongheinde afgront 6godliker ontfermicheit, die onbegripelike siit allen menschen ende 7boven gaet alle begheerten ende verstandicheit ende onthoudende 8siit alle verdienten. O overmits dese sake soe boech ic mine knien 9ende mine herte voer u, Vader der ontfarmmicheit, ende valle neder 10op die aerde ende strecke mi voer u goedertierene voete, danckende 11u uut dien binnenste miins hertten ende eysche dat ghi aensiet 12uwen eenboren Sone, dien ghi van groeter minnen daer ghi ons 13mede minnet, gaeft in die doot. Ende omme die menichvuldicheit 14siinre / pinen soe vergheeft mi alle mine misdaet. Ic bidde u, gedenct+ 15uwer ontfermicheden ende uwer ouder gheloeften, want ghi der 16werelt die van der dilovien vergaen was, selve sprekende gaeft een teken 17van der versoenissen ende seghet: Ic sal minen boghe setten in die 18wolken des hemels ende zel ghedeincken des verbonds, dat ic mit 19u ghemaect hebbe tot eenen teken tusschen mi ende die eerde. 20Eya, aensiet nu, goedertierene Vader, den boghe die mettien betekent 21was, dat is uwen goedertieren Sone hangende in den cruce, aensiet 22mit groten ernste hoe hi al over al uut ghetrocken ende gherect 23is, alsoe dat men wel / al sine bene tellen mochte. Siet hoe siin+ 24arme, siin hande ende sine andere lede siin met groter macht uut 25gherecket ende vervult mit wonden, besprait mit bloede. Ic bidde u, 26aensiet dit ende overmids zine wonden soe ganst onze wonden ende 27vergeeft onze sonden. Ghedeinct oec, here Vader, waerom dat ghi 28ontfarmhartich ende Vader der ontfarmherticheden siit gheheten, 29dan omdat ghi alle dinc ontfermet ende dat onrecht dat u gedaen 30is niet en ghedeinct ende onser zonden ontfermet ende verghet, 31niet om der gherechtigher die en gheenre penitencien en behoeven, 32meer om ons die gheson/dicht ende quaet gedaen hebben sidi+ 33ontfarmhartich gheheten. Ochte woudi allene die gherechtighe ende 34die onnosele, der welker exemple ende leven men ons dagheleecs leest, 35hebben tot uwen heimeliken vrienden? Oec, sidi allene der onnoselre

1God ende en zij di oec niet der gheenre God, die penitencie doen? 2Ja ghi, ghi siit hair God ende der gheenre die hair harte om uwen 3wille kerende siin van sonden, ende zoe die sonde overvloedegher 4gheweest heeft, soe ghi na dien berouwe u gracie overvloedegher 5laet siin.

6Hierom, Vader der ontfermicheit, soe vlie ic onder u ende 7zoeke die gracie uwer bescermenissen mit eenre bernender be /+ 8gheerten ende mit enen herteleken omhelsene. O Sone des ewichs 9conincs, nu drucke ic mi tusschen uwe naecte bloedeghe arme ende 10en wille van u nemmermeer doot noch levende ghesceeden worden. 11Wair bi, o zoete ende ghenadege Vader, vergheeft mi om die 12minne uws eengheboerne Soens mine sonden, daer ic uwe toernicheit 13mede ghecregen hebbe ende dat quade dat ic iegen u ghedaen 14hebbe. Want ic hebbe den rouwe alsoe groet van minen zonden, dat 15ic liever hadde dusentich dode te stervene dan u, goedertieren 16Vader, te verbelgene, want alle die pine die ic doghe ochte oec 17die helle die ic verdient hebbe oft dat wrede vaghevier en weghe 18ic alsoe seer niet, noch en bedroeven mi alsoe seer niet, alse dat+ 19ic u, minen sceppere ver / bolghen hebbe, ochte dat ic u, die 20miin heer ende miin God siit ende miin Verlossere ende eeneghe 21bliisscepe miins herten yet bedroeft hebbe, oft eeneghe onwaerde 22gedaen hebbe. Want mocht ic nu alle die hemelle mit roepenne 23vervullen ende miine herte alsoe groten crachte doen, dat in 24dusentich sticken scoerde, dat begheer ic boven al dat solaes 25dat ic ye ghecreech in al minen levene. Ende soe mi dit min 26ghescien mach, soe mine weenlike moet meer ghepiint wordet, 27omdat ic minen goedertieren vrient ende minen ghenadighen 28vader soe ondanclike gheweest hebbe. Maer nu, ghi / lererse der+ 29disciplinen Gods, o eeweghe wiisheit, ic bidde u, leert mi hoe ic 30uwe soete teekenne herdencken mach ende in minen lichame dragen 31sal, opdat ic doch thonen moghe den hemelschen ende den 32eertschen, hoedanighe gracie ic u geven sal voer soe ontelleke goet 33dat ghi ute der overvloedicheit uwer ghenadicheit mi onsaleghen 34hebt ghegheven.

35- Die wiisheit - U selven ende al dat u is seldi mi offeren 36ende dat ghi mi ghegeven hebt, dat en zuldi mi niet weder nemen

tekstkritische noten

1ende niet allene en suldi u onthouden van overtollicheden, meer 2somwile van dien dat ghi derven moecht, ende / aldus hebdi uwe+ 3hande ghecruust aen mine cruce. Dat goet is seldi doen ende 4dat quade dat men u doet ghesatelike verdraghen ende uwen 5wandelbaren moet ende u ghespraeyde ghepeinse seldi vergaderen 6ende in mi, die dat overste goet bin, seldise vesteghen, ende aldus 7hebdi u voete aent cruce ghenagelt. Die cracht uwer zielen ende 8uws liifs en seldi niet laten lauweleec vertreghen, maer in de 9ghelikenisse miinre arme seldi u pinen ute te reckenne in minen 10dienst. Alse ghi moede ende vermoet siit van labore, siit dancleec 11ende verdraghet gheduldichleec. Die gheneichtheit uwer / sinlicheit 12seldi manlike wederstaen ende aldus seldi antwoirden der cracht+ 13ende der moetheit die miin beene ghedoeghden. Voert miin vleesch 14sal groien overmids eene devote redelike doedinge uwes vleeschs 15ende overmids ene willeghe ghedoghinghe alre onsachtheit ende 16hardicheit zo suldi minen rugghe, die van hartheiden des crucen 17ghequellet was, een sacht bedde maken op te rustene. Als u moet 18van verdriete beswaert is, zo seldi u opheffen te Gode ende dan 19seldi u lede gheven der gherechticheit ende der heilicheit, alsoe 20ghise voirtiits te ghevene plaecht der ongherechticheit. U herte 21si / bereet alle ieghenheit te verdraghene om minen name ende+ 22aldus soe suldi siin een ghetrouwe discipule met sinen here 23gecruust, overgoten met den bloede der compassien ende selt mi 24gelike siin ende van mi ghemint.


Vorige Volgende