Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XXXVII. Capittel.
Van den elfsten middel om de meditatie ende hare begheerten te vermeerderen, oft van de Volmaectheden Godts, door vvelcke vvy met redene verweckt vvorden, om hem door de deughdt te dienen.

VOor-stellinghe der plaetse, ghelijck in't beeldt.

Bereydende Ghebedt ghelijck 't plach.

 

Het 1. point. Bemerckt o Christene siele, die gheroepen+ wort om de deughdt t' omhelsen ende tot de volmaecktheydt, dat ghy noodtsakelijcken Godt door de deughdt moet dienen, oft den duyvel door de sonde, ende dat in alle wercken, gepeysen, woorden, begheerten, etc. ende siet wie ghy verkiest onderdanich te wesen. want niemandt en kan twee+ Heeren dienen, Godt ende Mammona; de Arcke ende Dagon en konnen in eene plaetse niet zijn, daer en is gheene over-kominghe van Christus ende Belial, noch daer en is gheene ghemeynschap+ van de rechtveerdicheydt met de boosheydt, noch gheselschap van het licht met de duysternisse. Maer+ wat dunckt u beter te wesen? Ten tweeden, bemerckt wat den duyvel is, te weten, den uwen ende Godts seer schadelijcken ende wreeden vijant, die door de smeeckinghen der wereldt u noodt tot het eeuwich vier, in het welck hy gheworpen heeft ontallijcke veel Koningen, Princen ende lief-hebbers des wereldts: Wat is hy noch? Hy is een seer schroomelijck ende mismaeckt dier, in het welck gheene Godtvruchticheydt, gherechtigheydt, noch mildtheydt en is, maer eenen kuyl van alle sonden ende quaedt. Ende hy noodt ons door eenen seer grooten haet ende nijdt, door den welcker den boosen Lucifer berooft zijnde van den hemel, wel soude willen dat wy insgelijcks gestoten wierden uyt de eeuwige blijdschap, ende souden zijn inde selve verdoemenisse met hem, ende hier toe soeckt hy alle listen ende bedroch om ons tot de sonde te locken, sonderlinghe tot hooverdije, eer-ghiericheydt ende liefde

der rijckdommen. Ten derden, bemerckt dat de sonde niet anders en arbeydt, by manier van spreken, dan dat men haer soude dienen; maer de deught+ arbeydt, dat men Godt soude dienen. Ten vierden, peyst wat het is den duyvel door de sonde te dienen, te weten, bedwonghen te worden om te doen seer verworpen ende on-weerdighe dinghen, op alle ure ende ooghen-blick ghebonden te worden aen de ketene van en quaden wille, aen een verworpen ende slecht sake, ende slave van de selve te worden, want eenen ghierighen dient het gheldt, den onkuyschen de wel-luste.

+Het 2. point. Ten eersten, bemerckt ende begrijpt door een levende gheloove dat Godt waerachtelijck is den alder-besten ende meesten, die eenen-ieghelijcken moet dienen, ende dat hy waerachtelijck alleen is, aen-ghesien andre dinghen als niet en zijn voor hem, daer om seyde Moyses:+ Die is, heeft my tot u ghesonden; bemerckt dat den selven is den alder-edelsten gheest, den alder-minnelijcksten ende eenvoudichsten sonder eenighe menghelinghe, een in wesen, maer drij-vuldich in+ persoonen ende onstervelijck. Siet dan oft het oorbaerlijcker is te dienen, hem die is, oft het ghene dat niet en is: der verganckelijcke wereldt ende uwe vijanden meer dan den onstervelijcken+ Godt. Ten tweeden, bemerckt dat hy is de fonteyne van alle goedt ende volmaecktheydt, ende dat hy alle dinghen uytnementlijcken in sy-selven heeft. Waer om Sinte Franciscus aldus plach te bidden: Mijnen Godt, mijnen Godt, den Godt mijns herten, ende mijnen al. Over-loopt, indien ghy wilt, de volmaecktheden der creaturen, ende schickt de liefde der selver tot Godt de fonteyne der goederen, in den welcken die alle te samen zijn, ende daerse uyt ghevloedt zijn, ende daghelijcks uyt-vloeden. Want hy heeft alle dinghen ghemaeckt, ende alle dinghen zijn voor+ hem ghelijck een druppel daus vallende in den morghen-stondt,+ oft als een aesken der waghen. Ten+ derden, hy is eeuwich ende on-veranderlijck. Ghy Heere (seght David) zijt van de eeuwe tot in de eeuwe, maer wy niet blijvende eenen ooghen-blick

ende noyt in eenen staet; maer in-dien wy sijne deught ende geboden beminnen, soo sal hy ons met hem eeuwich ende salich maken. Laet ons dan dien Heere eeren, die altijdts den selven is, ende wiens jaren niet en sullen beswijcken. Ten vierden, aenmerckt+ dat hy almachtich is, die met een woordt oneyndelijcke werelden kan schapen, ende insghelijcks op den op-slach van eene ooghe te niet doen. Aensiet dit ghestichte der wereldt, aenschouwt de zeeen ende hemelen, hy heeft gheseydt, dat dese souden+ zijn, ende sy zijn ghemaeckt; hy heeft met dry vingheren gheweghen de groote swaerheydt der aerden, ende met ghewichte de bergen ghewegen, ende de heuvelen in eene waghe. Hy is de fonteyne+ der wijsheyt, die alle dinghen van de eeuwicheydt heeft bekent, de nature, macht, volmaecktheydt van alle dinghen, de beroeringhe, ghedaente ende ordinantie, ende seer onderscheydelijck alle dinghen in ghewichte, ghetal ende mate, ende elck in het besonder, alle de hayren ons hoofdts, hy telt het ghetal der sterren, ende roeptse alle met haren name, hy heeft de wateren metter vuyst gemeten, + ende den hemel met de palme gheweghen, ende hy heeft van der eeuwicheydt voor sien den op-ganck ende onder-ganck van alle menschen, de verdiensten ende quade wercken om-siende alle wegen der menschen. In-dien by hem alle menschelijcke ende Enghelsche wetentheydt wordt gheleken, het is eene oprechte onwijsheydt. Sult ghy dan derren sijne wercken berispen ende segghen: Waerom hebt ghy ons alsoo bevolen, oft waerom geschiet dat alsoo? Daer en is gheenen raedt, daer en is gheene wijsheydt, teghen den Heere, hy is den konstenaer van alle dinghen, hy hevet al ghevonden, een licht een-ieghelijck verlichtende ende openbarende de diepten der ghepeysen ende verborghentheden. Maer+voor al weeght eens de liefde, met welcke hy bemindt+ al dat hy heeft ghemaeckt, ende hy en haet+ niet van de selve. Want in dese liefde heeft hy een eyghen behaghen, hy werckt alle dingen om sy-selven, ende hy bemindt van de eeuwicheydt ghewillichlijck ende wel-doende jalours van sijne glorie,

voor sijne rechtveerdighe, nochtans in vrede een autheur van vrede, ende hy is ijverich ende oordeelt met stilte: lanckmoedich over de boosheyt der menschen,+ ghevende een teecken aen de ghene die hem+ vreesen, om dat sy souden vlieden van d' aenschijn des booghs, ontfermende ende bermhertich, verghetende de boosheydt, ghelijck het aen Ninive is ghebleken: och seer mildt tot sijne vijanden ende ondanckbare menschen: ongemeten, dien de hemelen der hemelen niet en konnen besluyten, ende+ over al teghenwoordich: want in hem leven wy, ende roeren ons ende hebben 't wesen, alsoo datter niet en is, dat wy meer souden konnen soecken, aenghesien wy alle dinghen in hem hebben, eenen seer rechtveerdigen ende oprechten rechter, een vreeselijck wreker, goedthertich, wel-doende, gespraecksaem, sterck, grootdadich, soet, heylich, suyver, den schepper, bewaerder alle dinghen met sijne voorsienicheydt regeerende ende bewarende. Want hy is+ den waerachtighen Heere, ende Heere der heyrscharen, ende Koninck der Koninghen, ende Heere der Heeren, groot, on-ghemeten, hooch, verheven, gheheel beminnelijck, begheerlijck, loffelijck, on-gelijckelijck: soodanich ende soo groot is den Heere. Wat weder-houdt ons dan, eylaes! van hem te dienen? hoe ghereedtsamelijck dient-men de wereldt in seer sware diensten! ende het is ons swaer, o Heere, in uwe teghenwoordicheydt onse salicheydt te wercken door waerachtighe deughdt, waerachtighe oodtmoedicheydt, suyverheydt, over-ghevinghe. O boosheydt ende verblindtheydt van de kinderen van Adam!

+Het 3. point. Bemerckt hoe geheel het hemelsch hof sijne wencken gehoorsaem is, d'Engelsche gheesten ende alle Heyligen, ende hoe sy arbeyden sijne eere ende glorie door eene seer groote liefde met gheduerigen lof te verheffen, ende gedreven te worden met eenen seer vierigen ijver: ende dat niet alleenelijck dese, maer oock de winden ende de zee, ende alle dinghen hem ghehoorsaem zijn, ende sult ghy onder alle andere dingen konnen weder-staen sijnen wille? O hoe veel betamelijcker soude het zijn, dat ghy met eene seer suyvere meyninge, dat is, om dat het hem

belieft, ende hy het wilt, ende hy seer weerdich is, u in de deughdt ende Godtvruchticheydt oeffende, ende arbeydde te komen tot volmaecktheydt, dan door hope van vergheldinghe, oft vreese van straffinghe! want hy is weerdich om eere, glorie ende benedictie+ te ontfangen, die alleen Heere, ende alleen den Alder-hoochsten is. Ten tweeden stelt aen d'een+ zijde den duyve, de wereldt, den eyghen wille; aen d'andere zijde Godt den alder-besten ende meesten: ende aen merckt met eenen dat alle creature van hem is gheschapen tot glorie sijns naems, ende hoe on-goddelijck ende onweerdich dat het is, die door eene quade meyninghe te keeren van haer eynde, ende sy selven van den Schepper tot de creaturen te keeren. Ten derden, bemerckt dat den Heere in alle creature teghenwoordich is, ende dat hy die bewaert, ende in die werckt met eene ghewillighe liefde om uwen 't wille, ende hoe leelijck dat het is, dat ghy eenen huerlinck soudt zijn, noch hem met gheene oprechte liefde en soudt dienen, ende met gheen gheheelder herten beminnen.

Ghebedt.

HEere onsen Heere, hoe wonderlijck is uwen name over+ gheheel aerdtrijck! wie sal in de wolcken u ghelijck ghemaeckt worden, oft wie sal uwes ghelijck zijn in de kinderen Godts? want ghy zijt den hooghen Heere boven alle volcken, ende uwe glorie is boven de hemelen. Laet dan alle volcken die ghy ghemaeckt hebt komen, laetse u aen-bidden ende uwen naem glorificeren, eenen onuytsprekelijcken naem, die boven alle+ naem is, ende in uwen naem moeten alle knien gebooght worden, van den ghenen die in den hemel, op der aerden, ende onder d'aerde zijn: want wie isser eenen grooten Godt, mijn siele, ghelijck onsen Godt? Hy is al-machtich boven alle sijne vvercken, ende veel verborghen dinghen zijn meerder als dese; vvant vvy [si]en luttel van sijne vvercken. Godt is vreesselijck ende seer+ groot, ende sijne macht is vvonderlijck; al glorificeren vvy Godt, [so]o seer als vvy konnen, soo is hy noch al veel meerder, ende sijne [gr]ootdadicheyt is vvonderlijck. Ghebenedijdende den Heere laet

ons hem verheffen soo veel als wy vermoghen; want hy is meer dan alle lof. VVie sal hem sien ende sal't vertellen? wie sal hem groot maken ghelijck hy is van den beghinne? Siet Godt is groot, te boven gaende onse wetentheyt, het ghetal sijnder jaren+ is onwaerdeerlijck, is hooger dan den hemel, ende wat sult ghy doen? dieper dan de helle, ende van waer sult ghy het kennen? sijne mate is langher dan d'aerde, ende breeder dan de zee; is't dat hy't al-omme worpt ende over een benauwet, wiet sal teghen hem segghen: Eylaes Heere wie en spreeckt nu niet teghen u? ghy alder-goedertierenste Godt noot tot deught, ende beveelt:+ Leert van my, want ick ben saechtmoedich ende ootmoedich van herten: neemt mijn jock op u: ghy seght mijn jock is soet, ende mijnen last licht: ende siet dit woordt schijnt herdt te wesen, ende daer en is bykans niemant die't kan hooren. V dan te+ dienen o Heere en is dit niet regneren? en is t niet een groote glorie u te volghen? wie is't dan die ons sal konnen scheyden van+ uwe liefde? den leelijcksten vijandt, die rontsom gaet ghelijck+ eenen briesschenden leeuw, ende soeckt wie hy soude moghen+ verslinden? oft de seer ijdele vvereldt, den roock der eeren, de schaduvve ende dompe een vveynich tijdts verschijnende? oft de vuyle ende qualijck eenen ooghenblick duerende vvelluste. Dit zijn eylaes! dit zijn de saken, die d' allendighe menschen drijven, ende vvorpen in de bedervenisse ende eeuvvighe allende, die ons van u o alle goet ende eeuvvighen Vader keeren, hoe vvel ghy soo+ lanckmoedelijcken vervvacht ende vertoeft tot penitentien. In+ der vvaerheydt uvve bermherticheyt is boven alle uvve vvercken: vvant oft vvy sonde doen, vvy en sullen u geene schade doen, ende in dien onse boosheden vermenichvuldicht zijn, soo en sullen vvy niet teghen u doen, ende in dien vvy rechtveerdelijck handelen, en sullen vvy u niet gheven, oft ghy en sult niet uyt onse hant ontfanghen, ghy soeckt alleenelijcken vvaer mede ghy ons sout kroonen, ende daer-om vvilt ghy dat alle menschen komen tot de kennisse der vvaerheydt, ende en begheert niet dat+ iemandt verloren gae, om dat ghy goedt zijt, ende om dat uvve+ bermherticheydt is in der eeuvvicheyt. 'T is my dan goedt u mij-

nen Godt aen te hanghen, ende u te dienen alle de dagen mijns+ levens. Mijn siele heeft lust ghehadt om te begheeren uwe recht-veerdichmakingen tot allen tijden; want uwe uyt-spraken zijn waerachtelijck voor mijnen mondt; soet boven honigh ende honigh-graet. En sal mijne siele u niet onder-worpen zijn? ja ic hebbe ghesworen ende voor my ghenomen te bewaren d' oordeelen+ van uwe rechtveerdicheydt, ende ick sal uwe wet altijdts bewaren in de eeuwe, ende eeuwe der eeuwe: want ghy zijt eenen alder-machtichsten, wijsten, mildtsten, goedertierensten, rechtveerdichsten, schoonsten, onuytsprekelijcken, ende gheheel begheerlijcken Koninck. Ick en wille niet meer ghelijck worden dese boose werelt, maer proeven welck uwen goeden ende welbehaghenden ende vol-maeckten wille is. VVant ick segge door de gratie die my ghegheven is, ick en wille niet dienen eenen anderen Heere, de begheerlijckheydt des vleeschs, der ooghen, oft de hooverdije des levens, maer u Koninck der Koningen, Heere der+ Heeren, u alleen behaghen in rechtveerdicheyt ende heylicheyt; want ick wete, in dien ick de menschen behaeghde, dat ick+ uwen dienaer niet en soude konnen zijn. Och oft ick alle menschen tot u door een goedt exempel ende deughdt konde brenghen, van de duysternisse tot het licht, van de dolinghe op den rechten vvech, van de leughenen tot de vvaerheydt! Ick begeere+ ghebesicht ende meer als ghebesight te vvorden voor uvve glorie, voor de salicheydt van mijnen naesten, op dat sy u moghen bekennen ende beminnen, ende vveten dat den Heere Godt is, ende datter gheenen anderen Godt is behalven ghy. Zijt dan mijnen hulper, ende en verlaet my niet, noch en vervvorpt my oyt Godt mijnen Salichmaker, vvant in u alleen Heere hebbe ick gehopt, ende ick en sal in der eeuvvicheydt niet beschaemt vvorden, in u Godt is mijne salicheyt ende glorie, mijne hulpe ende hope, vvant+ mijn vader ende mijn moeder hebben my verlaten, maer ghy+ Heere hebt my op-ghenomen: in u ben ick bevestight in het lichaem mijns moeders, ghy zijt mijnen beschermer. Ick sal u dan Heere mijne sterckheydt, beminnen uyt geheel mijn herte, uyt gheheel mijne siele, uyt gheheel mijne ghedachten, ende uyt alle+

mijne krachten. VVant wat is voor my in den hemel, ende wat hebbe ick van u ghewilt op der aerden? D' onghemeten ende honich-vloeyende kracht der liefden, alder-soetsten Iesu, moet my verslinden, op dat ick door de liefde uwer liefden mach sterven. Amen.

Practijcke om hem te oeffenen in de Goddelijcke volmaecktheden.

+D'Eerste, d'oeffeninghe van het gheloove, hope ende liefde, van het welcke hier voren breeder gesproken is, want dese Goddelijcke deuchden vereenigen de siele met de Goddelijcke goedtheydt.

De tweede, ghemeynschap met Godt, in de welcke den mensche door de creaturen op-klimt tot Godt almachtich.

De derde, eene suyvere meyninghe in alle wercken, soo seer als 't doenlijck is.

+De vierde, over-ghevinghe, door welcke iemandt al het sijne, ende meest den wille aen den Goddelijcken wille toe-eyghent ende over-gheeft, ende hem in alles volght.

Schiet-Ghebedekens.

GHelijck den hert begheerte heeft tot de fonteyne der+ wateren, alsoo heeft mijn siele begheerte tot u Godt.

Mijn siele heeft dorst gehadt tot Godt de levende fonteyne,+ wanneer sal ick komen ende openbaren voor d' aenschijn Godts?

Tot u heeft mijn herte gheseydt, mijn aensicht heeft u versocht,+ u aenschijn Heere sal ick versoecken.

Mijn siele heeft ghedorsticht naer u, hoe menichvuldelijck+ dorst nar u mijn vleesch?

Groot is den Heere ende loffelijck boven maten, in de stadt+ onses Godts, in sijnen heylighen berch.

Wie sal in de wolcken den Heere ghelijck worden? wie sal+ Godes ghelijck zijn onder de kinderen Godts?

Groot is den Heere ende te seer loffelijck, ende sijnder grootheydt+ en is gheen eynde.

 



illustratie


Vorige Volgende