Den wech des eeuwich levens
(1622)–Antonius Sucquet– Auteursrechtvrij
Het XXV. Capittel.
| |
[pagina 487]
| |
hebben, gelijck hy met sijnen mondt hem geweerdight heeft te openbaren, met den welcken hy heeft verclaert de verborghentheden van't beghinsel des wereldts. Insghelijcks al wat van de waerheydt is komende tot ons door de Philosophen oft eenige Wijse der wereldt, ende veel meer door H. Schrijvers, dit is al van hem komende, om dat hy den wech tot hem leydende soude toonen, ende de waerheyt, door de welcke men tot het leven soude mogen gheraecken: want hy alleen is den wech, ende deGa naar margenoot+ waerheydt ende het leven. Ten laetsten, om dat wy souden weten dat van hem gedaen ende gheseyt is allen 't ghene dat van iemant wel gheseyt oft ghedaen is tot onse onderwijsinghe. S. Paulus seghtGa naar margenoot+ alsoo van de H. Schrifture: Al watter gheschreven is, is geschreven tot onse onderwijsinge. Maer wat helpt dat het geschreven is, in dien wij siende betere ende saligher saken, die niet en konnen aenveerden, Voorwaer niet: jae het soude seer schadelijck zijn te weten den wille Godts, ende dien niet te konnen volbrengen, oft dat ons den wech gewesen worde, ende dat wy van den selven af-gekeert worden: Daerom voeghter den Apostel by: Op dat wy door verduldicheytGa naar margenoot+ ende vertroostinghe der Schrifturen hope souden hebben. Maer van wat sake? ten eersten van gratie te verwerven, om te doen 't gene dat tot onse leeringhe gheschreven is, daer na van de eeuwighe glorie, indien wy gewortelt ende gefondeert zijn in de liefde als ghy dan sult begonst hebben eene meditatie van eenich mysterie, oft over-leyt hebt 't gene ghy in eenighe creature oft eenige spreucke sult konnen bemercken, ende dat ghy eene leeringe dese levens daer uyt sult genomen hebben, soo verweckt eerst 't gheloof van die leeringhe, als oft u de selve van Godt (dat in de H. Schrifture meest plaetseGa naar margenoot+ heeft) in die misterie oft H. Schrifture, oft oock wereldtlijcke geschriften voor-ghehouden wort. Want al dat de waerheydt aen-gaet, al wordt het by de Philosophen ghevonden dat hoort Gode toe, ende het is van hem om onsen t'wille gekomen. 'T selve is oock in dien ghy door 't aen-sien van eenighe creature gheleert wordt tot de salicheyt. Want al wat | |
[pagina 488]
| |
in deselve ende van de selve is, 't zy dat het komt door eenen Enghel, oft mensch, oft redelijcke creature 't is seker dat het al van Godt al machtich komt, als uyt de fonteyne van alle goederen: want het en is niet min van Godt, hoe wel het gemeynsaemlijcker is, dat de miere (by maniere van seggen) spreeckt tot den luyaert, om hem wijsheyt te bedieden, dan dat seldtsaemlijcker gheschiedt, dat de eselinne van Balaam hem straffende vermaent. Ghelooft dan Godt, want hy is de waerheydt, ghelooft de waerheydt, die u soo is voor-ghehouden, ende na uyt-wijsen der selver neemt voor u de deught te aen-veerden: By exempel in dese Schrifture:Ga naar margenoot+ Al die hem verheft sal vernedert worden: ghelooftGa naar margenoot+ dat het waerachtelijc alsoo is; want de waerheydt seght dit, die niet en kan bedriegen noch bedroghen worden: want dit is de redene om te ghelooven.Ga naar margenoot+ Ten tweeden, en ghelooft niet alleenlijcken Godt, dat is de waerheyt die't seght, Maer gelijck het gheschiedt in't Goddelijck ende menschelijck gheloof, soo over-leght de redene waer om dat dit niet alleen gheloovelijck en is, maer oock seer gheloovelijck:Ga naar margenoot+ want de getuyghenissen des Heeren zijn boven maten seer gheloovelijck gheworden; besiet dan waerom dat de menschen ghemeynlijck malckanderen pleghen te ghelooven; voorwaer ghy sult bevinden verscheyden oorsaken, want de sommige gelooven om dat sy selver on-wetende, blint ende onvoorsichtich zijn, men ghelooft oock om dat den genen die't seght, van autoriteyt, oprecht ende getrou is; van ghelijcken men gelooft overmits de sake in haer-selven gheloovelijck is; want ghelijcker-wijs men qualijck kan ghelooven iet dat onmoghelijck schijnt te zijn, ende alsoo schijnt te wesen teghen de Godlijcke macht, oft wel tegen sijne wijsheyt ende voorsienicheyt oft goetheydt: alsoo schijnt eene sake geloovelijck te zijn, als sy ons door de redene wort voorgehouden als mogelijck. Ende dit vermach veel in de tegenwoordige sake: want 't ghene dat geboden oft gheraden wort, wort van den alder-wijsten Godt gheraden, die als hy ee ghebodt gheeft, gheeft oock den middel om dat te vol-brenghen. | |
[pagina 489]
| |
Ten derden, oeffent eene Godt-vruchtighe begheert,Ga naar margenoot+ der gheloovelijckheyt, met de welcke ghy vastelijck mooght aenhanghen, 't ghene dat van't gheloof voor-ghehouden wordt. Ghy sult segghen: Hoe sal ick dan doen? Ick antwoorde: bemerckt 't gene, dat den mensch van't geloof af-keert, ende verfoeyt dat. Het eerste is, den raedt oft leeringhe van een ander, te weten, van eenen duyvel oft mensch. Het tweede de aenlockinge oft noodinghe van eene creature, door de welcke den mensch af-ghetrocken ende ghelockt zijnde, lijdt schip-brekinghe van 't gheloof, gelijck den Apostel spreeckt van de begeerlijckheydt. Het derde, zijn tormenten ende teghenspoedt. Maeckt dan een voornemen, al waer't dat gheheel de wereldt, ja ghelijck den Apostel spreeckt,Ga naar margenoot+ oock eenen Enghel uyt den hemel leerde contrarie aen de saken, die seker zijn van't gheloof, dat ghy hem soudt vermaledijden; hoe veel te meer eenen mensch ende gheheel de wereldt, hoe sy smeeckt, ende hoe sy vervaert maect, ja al werde het selve voorghehouden met verlies van goedt, van fame, oft des levens, ghelooft nochtans ende staet vastelijck na het exemple der martelaren, al wordt ghy ghedreven door moeyelijckheydt oft smeeckinghen, oft om on-gheval te lijden, oft goedt te verliesen. Ten vierden, als ghy u soo hebt gheoeffent in een punt des gheloofs, streckt u uyt tot d'andere redenen, want die zijn bijkans de selve, die ons alle de ghetuyghenissen des Heeren gheloovelijck maecken. Ghy mooght dan overloopen de sonderlinge mysterien des gheloofs, ende de artijckelen des selfs: ende ten laetsten in't eynde oft naer de meditatie peyst ten vijfden dit ernstelijck by u-selven: Indien ick waerachtelijck gheloofde, ende een levendich gheloof hadde, aenghesien het selve sonder wercken doodt is, wat wercken soude ick doen voor dese oft die deughdt N. van welcke de meditatie wordt gedaen, door die oft dese oorsake, die ick soo dickwijls hebbe ghehadt, ende noch hebbe op den dach van heden? | |
[pagina 490]
| |
Oeffeninghe der Hope.NAer dat ghy het gheloof gheoeffent hebt, soo oeffent de hope. Vraeght ghy hoe ghy dat sult doen? Ick andtwoorde: als ghy siet dat u 't selve van Godt waerachtelijck is bevolen oft gheraden; verwacht sekerlijck van sijne on-eyndelijcke goetheyt de gratie, dier noodich is om dat te vol-doen, want hy en leert niet om te bederven, noch hy en noodet niet om uyt te jaren, hy beveelt oock soo strenghelijck niet het ghene dat niet en kan ghedaen worden, verwacht insghelijcks oock de glorie, ende het ghene dat belooft wordt den ghenen, die ghehoorsaem is aen de geboden ende raden des Heeren (gelijck ghy siet geschieden in de acht salicheden ende elders) hoopt sekerlijck te verkrijghen, ende dat om dat Godt waer-achtich is in sijne beloften, by den welcken gheene veranderinghe noch om-lommeringhe der verkeeringhe en is. BemercktGa naar margenoot+datter twee dinghen verhop't worden, macht oftGa naar margenoot+ gratie om in den wijn-gaerdt te wercken, oft om te loopen in de loop-plaetse, ende den loon oft prijs selve. Ende siet ten eersten, hoe de sake van uwent weghen gehop't kan worden, ende wat oorsaecke ghy van wan-hope ende hope hebt; nemende exempel van menschelijcke dinghen. Ten tweeden, van weghen de sake selve, die daer ghehop't wordt. Ten derden, van Godts weghen, van den welcken de sake verfoeyt wordt. Ghy kont van uwent weghen wan-hopen, Ten eersten, want ghy swack zijt tot hooghe saken, om in den wijn-gaert te wercken, om te loopen inde loop-plaetse. Ten tweeden, overmits ghy onweerdich zijt voor hem, van den welcken ghy de giften ende gaven hebt ghedaen ende ondanckbaer zijt gheweest voor sijne wel-daden. De menschen plagen te hopen, wanneer sy weerdich ende dancbaer waren, ende wanneer sy met weldaden hadden verbonden den ghenen, vanden welcken sy iet verhopten te hebben: Neemt dit oock voor u in deser manieren, dat, den Heere heeft ons door sijne bermherticheydt deel-achtich ghemaeckt van het lot der | |
[pagina 491]
| |
Heylighen, die hem aen-ghenaem zijn, ende hy geweerdight hem te bekennen dat hy van ons wat ontfanght, 't zy aelmoessen, 't zy iet anders. Ten tweeden, vermeerderen de menschen de hopeGa naar margenoot+ van weghen den genen, van wien sy iet verhopen. Ten eersten, om dat hy't belooft, ende sy-selven alsoo verbonden heeft. Ten tweeden, om dat hy meerdere saken aen de selve ghegheven heeft, ende dat door sijne goedtheyt, ende om dat hy dit ghewoon is uyt sy-selven te doen: ende kan doen als hy wile. Ten derden, om dat den belover bedwonghen kan worden. Ende en heeft den Heere niet belooft, ende meerdere dinghen ghegheven, ende (om soo te spreken) en wordt hy niet ghedwonghen ende ghelockt inde eene ooghe van de bruyt ende is de liefde oock teghen hem niet krachtich? En heeft hy niet geseyt tot Moyses: Laet my gaen. En heeft hy niet gheseydtGa naar margenoot+ tot Abraham: Sal ick voor Abraham konnen verborghen dat ick doen sal? Ten derden, wanhopen de menschen van wegen de sake, in dien die hooch ende swaer is: maer sy hopen te doen ende te verwerven erne lichte saecke: maer de gheboden ende raden Godts en zijn niet swaer, want sijn jock is soet, ende sijnen last licht. Dus tot noch toe isser gheseydt van de vermeerderinghe ende oeffeninghe der hope, om dat eene sake in dry manieren kan verhop't worden. Ten vierden, als ghy, die de begheerte der hope wilt vermeerderen, peyst, wat saken den mensch de hope plagen af te nemen. Ten eersten, den raet van eenen anderen, oft duyvel, oft mensch. Ten tweeden, smeeckinghe, om datter iet anders souden verhop't worden: maer al was't dat sy hun al-te-gader teghen u stelden ende smeeckten om u van den Heere te keeren, jae al waer't dat den Heere u kastijdde; seght ghy even-wel: Al sloegh hy my doodt, ick sal op hem hopen. Ten vijfden, en hop't niet alleenlijck dat, daer af in de tegenwoordighe materie wort ghehandelt, als hy exempel, van de ootmoedicheyt; maer streckt uwe hope tot allen 't ghene dat u noodich is tot de salicheydt. | |
[pagina 492]
| |
Ten sesten, peyst, in dien ghy waer-achtelijck hoptede, wat ende hoe ghy soudt doen: want die niet en hopt, die en saeydt niet, en arbeydt niet, en vecht niet, ghelijck dat in menschelijcke saecken blijckt. Ter contrarien, die hopt, die ackert, vecht, sweet, loopt om den prijs te krijghen: welcke dingen in de materie van de deught ende Godtvruchticheydt, daer wy af handelen, de sake niet on-bequaemelijck voor en houden, ghelijck voor eenen-ieghelijcken blijckelijck is. | |
Oeffeninghe der Liefden.Ga naar margenoot+OM de liefde te verwecken oft t'onsteken, bemerckt het ghebodt oft den raedt, die u gegheven is, oft door eene creature in-ghegheven uyt de on-ghemeten liefde Godts, ende dat om u opperste goet ende salicheyt: ende neemt die als eenen wech u van den leydts-man ghewesen, als de waerheyt van den meester, als het leven van den Heere, als eene medecijne van den medecijn-meester, als eene kroone van den Koninck oft meester van't spel, ende dat alleen tot u eyghen goedt ende profijt. Hoe seer behoort u dan aen te porren sijne liefde, die niet ghemaeckt en heeft van al dat hy ghemaeckt heeft, dan om u, die niet en begheert van t ghene dat hy beveelt, niet en spreeckt, niet inne en gheeft, door alle creaturen, dan voor u, ende door uwe liefde; hy, segghe ick, die uwen meester ende herder, uwen leydts-man op den wech, uwen Koninck ende Schepper is? Want sijne gheboden zijn soeter danGa naar margenoot+ honich, een licht voor onse voeten, beminnelijcker boven goudt ende Topazion. Maer ghy siele, die van Godt met een ghewillighe liefde bemindt zijt, wacht u van hem met eene andere liefde te beminnen, wacht u van eenen huerlinc te wesen, van u eygen profijt ende glorie aen te sien; maer bemint alleenlijck sijnen wille, sijne glorie ende eere. Ten tweeden, bemerckt waer om de menschen gewoon zijn te beminnen: Ten eersten, om dat sy meynen dat sy bemindt worden. O hoe seer heeft ons den Vader bemint, die sijnen eyghen Sone niet en heeft ghespaert, maer heeft dien ghelevert voor ons allen! | |
[pagina 493]
| |
hoe seer heeft ons den Sone bemindt, die op-gheoffert is geweest, om dat hy gewilt heeft, ende heeft sijne siele voor ons sijne schapen ghestelt! hoe seer heeft ons den H. Gheest bemindt, die tot ons is gekomen in't vier der liefden, ende eyscht voor ons met on-uyt-sprekelijcke suchtinghen, dat is, doet ons eyschen met groote begheerte, onse salicheydt! Ten tweeden, ick hebbe hier voren gheseydt, dat het gheloof ende hope vermeerdert worden, om dat de sake geloovelijck ende hopelijck is: alsoo oock de minne ende liefde Gods ende van sijnen wille, om dat hy uyt sy selven beminnelijck is, ende hy is uyt sy-selven beminnelijck, ende seer vol-maeckt ende goedt, soo wel om de ghedane wel-daden, als om het ghene, dat ghy bereydt voor de ghene, die hem beminnen. Ten derden, besiet welcke saken u souden mogen af-keeren van de liefde, met smeecken, met vervaten, ende met raden: ende bepeynst hoe sterckelijck ghy moet beminnen; want de liefde is sterck als de doodt, ende jaloursheyt hert ghelijck de helle; hare lampe zijn als lampen des viers ende der vlammen;Ga naar margenoot+ veel wateren en hebben de liefde niet konnen uyt-blusschen. Al lockten u dan alle de goederen der wereldt, ende dat u allen het quaedt omringhelde ende verstoorde, jae dat u oock alle de Enghelsche geesten anders raedden; bemindt Godt, want hy alleen goet is, ende weerdich, om te ontfanghen de liefde, glorie ende eere. Ten vierden, neemt waer, dat ghy hem mooght beminnen met eene sonderlinghe liefde; want hy u met eene sonderlinghe liefde heeft om-helst. Want al dat van Godt ghedaen, oft gheseydt, oft toe-ghelaten is, laet u voorstaen dat allen 't selve voor u alleen gheseyt is, ende alleen ghedaen oft toe-ghelaten is om uwe liefde; want Godt heeft soo groote liefde tot een-ieghelijck in 't besonder, als hy doet tot allegader: dat is, eene on-eyndelijcke, on-sprekelijcke ende on-begrijpelijcke liefde. Ten vijfden, peynst, in dien ghy oprechtelijck Godt beminde, hoe dat ghy soudt peysen, spreken,Ga naar margenoot+ ende doen; want de liefde Godts en is noyt ledich, | |
[pagina 494]
| |
want in dien Godt in eene siele is, soo werckt hy groote saken; maer in dien hy weygert te wercken, soo en is hy daer in niet. | |
Wilt ghy dit in't korte hebben?Ga naar margenoot+ALs in eenige spreucke ende Schrifture, oft creature, oft mysterie, eene leeringe, oft Godtvruchtighe onder-wijsinghe voor-gheleydt wordt om te omhelsen, peyst ende ghelooft: Ten eersten, dat u die van Godt voor-ghehouden wordt, ende datter voor-ghehouden is, seer waerachtich is: ende, Ten tweeden, dat oock de waerheydt ser gheloovelijck is: daer om, Ten derden, aen-hanght de selve met gheheele begheerte, op dat ghy met den ApostelGa naar margenoot+ mooght segghen: Wie sal ons dan scheyden van de liefde, van de oodtmoedicheydt, verduldicheydt, ende manierlijckheydt Christi? etc. tribulatie oft benouwtheydt, oft hongher? etc. Ga naar margenoot+Daer na hopet hulpe van Godt, want hy die de goetheyt ende oneyndelijcke mach is, dat beveelt, ende hy heeft belooft gratie te geven. Ten tweeden, aen-merckt wat saken, dat moeten vermeerderen het betrouwen ende hope, ende eenige menschelijcke sake hopelijck maken. Ten derden, aen-veerdt dat ghelijck de Heylighen, van de welcke den ApostelGa naar margenoot+ seght, Sy zijn ghesteenight, sy zijn ghesneden, sy zijn ghestorven in de doodinghe des sweerts, om de hope ende het betrouwen. Ga naar margenoot+Ten derden, verweckt de liefde, om dieswille dat hy't gebiet tot uwe ende niet tot sijn profijt volght dan den Heere uyt liefde, aengesien hy u 't selve van de eeuwicheydt ende uyt ghewillicheydt raedt oft ghebiet. Ten tweeden, bemerckt hoe minnelijck hy ende sijne geboden u zijn. Ten derden, omhelst hem, versakende alle dinghen om sijnen t'wille, ende bemint hem uyt geheelder herten, uyt geheelder siele, uyt gheheel u verstant ende uyt alle uwe krachten. Maer dit kont ghy met dry vragen in alle materie doen, van de welcke d'eerste is; hoe waerachtich ende gheloovelijck is, 't gene datter voorgehouden wordt? De tweede: wat sekere hope datter is om te | |
[pagina 495]
| |
verwerven? De derde: met hoe groote liefde de selve my van Godt is bevolen, ende met hoe groote liefde ick die moet vol-brenghen? Hier na bemerckt, in dien ghy oprechtelijck gheloofde, hopte, beminde, hoedanich uwe ghepeysen, woorden ende wercken souden zijn. Dese maniere sult ghy moghen ghebruycken in alle meditatie, het zy dat die zy van eenich mysterie, oft van eenige creature oft spreucke. De mysterien zijn over al bekent, de creaturen zijn over al ghemeyn; daer om sal 't ghenoech zijn eenighe sonderlinghe spreucke hier voor te houden. | |
Spreucken uyt de H. Schrifture in de welcke dese maniere profijtelijck sal konnen gheoeffent worden.AL die hem verheft, sal vernedert worden, ende die hem vernedert sal verheven worden. Luc. 14. Dit is mijn ghebodt, dat ghy malckanderen sult beminnen, ghelijck ick u bemindt hebbe. Ioan. 15. dat is, ghelijck 't den selven uyt-leght: Ende wy moeten oock se sielen voor onse broeders stellen, oock de sielen voor ons broeders stellen, 1. Ioan. 3. Soeck eerst het rijcke Godts ende sijne rechtveerdicheydt, ende alle dese dingen sullen u toe-gheworpen worden. Matth. 6. VVat helpt het den mensch, dat ghy gheheel de wereldt wint, maer dat hy schade van sijne siele lijdt. Matth. 16. Voorwaer voorwaer segghe ick u, indien ghy iet van den Vader begheert in mijnen naem, hy sal't u gheven. Ioann. 16. Maer Godt is ghetrouw, die u niet en sal laten beproeven boven 't ghene, da[t] ghy vermooght. 1. Cor. 10. Die u hoort, die hoort my, die u versmaedt, versmaedt my. Luc. 10. De verduldicheydt is u noodich, op dat ghy doende den wille Godts, mooght verkrijghen de belofte. Hebr. 10. Vermaledijdt is den mensch, die 't werck Godts bedrieghelijck doet. Ierem. 48. In wat roepe een-ieghelijck gheroepen is, dat hy in den selven blijve. 1. Cor. 7. | |
[pagina 496]
| |
Meditatie van dese woorden.
| |
[pagina 497]
| |
haer verheven, ende hoe zijn sy verootmoedicht van u, die in de hooghden woont, ende d'oodtmoedigheGa naar margenoot+ aen-siet in den hemel ende op de aerde? Ia dese waerheydt wort door daghelijcksche beproevinghe ende experientie bevesticht: by na alle de creaturen leeren ons die, ende maken, mijn Heere, uwe oordeelen waerachtich, gerechtveerdicht in haer-selve, want 't isGa naar margenoot+ recht, dat den genen, die hem stelt tegen sijnen Schepper, ende hem verhooveerdicht, vernedert worde. IcGa naar margenoot+ aenveerde dan dit u woordt, dat ick wete ghetrou ende alle aenveerdinge weerdich te wesen; ende hoe wel den vijant in mijn het brengt hooveerdige gepeysen, ende arbeyt om uyt de goederen, die ghy ons verleent hebt te krijghen eene ijdelheyt, een seer groot quaedt, om my quaedt te maken, door dien dat ghy goet tot my zijt, om my hooveerdich te maken, door dien dat ghy tot my ghenadich zijt, ende seer oodtmoedelijcken tot my daelt; oock om my ghierich te maken, om dat ghy seer milt tot my zijt; ende benijdende uwe glorie, ende na de selve staende, hoe ghy my die meer wilt med-deylen, hoe hy die meer soeckt te beletten, maer al mochte ic hebben al de goederen der werelt, ick verfoeye ende verworpe die alle als eenen strick, als eenen steen om aen te stooten, als eenen hoogen val, als eene eeuwighe bedervenisse. Want (om alsoo te seggen) al worde ick bedwongen met tormenten, ende verdruckt met teghenspoedt, om dat ick my selven soude verheffen oft wreken, soo en sal ic nochtans niet laten in u te gelooven ende met u oodtmoedich door uwe gratie te zijn, ende meer verkiesen verworpen te zijn in 't huys van mijnen Godt, dan te woonen in de tabernakelen der sondaren.Ga naar margenoot+ Noch ick en gheloove u o eeuwige waerheyt daerGa naar margenoot+ inne niet alleenlijck, maer ick gheloove oock allen 't gene, dat ghy my door de H. Kercke voorhout, al is't selve gheschreven oft niet: Want het is my al geloovelijck geworden, om dat ghy 't o eeuwige waerheydt hebt geseydt; ende dat het selve bevestigen soo veel exempelen der Heylighen, soo veel schriften der Out-vaderen, soo veel woorden der Philosophen, de welcke uwe onsienelijcke dingen door sienelijcke bekent hebbende, en hebben u nochtans niet als Godt gheglorificeert, ende daerom zijn sy gegeven in eenen | |
[pagina 498]
| |
verkeerden sinne, ende hebben gheleeft tot onsen profijte, in-dien wy voor u leven ende sterven: ick segge in-dien wy leven ende ons geloove door de wercken bewijsen. Want in-dien ick oprechtelijck geloofde, in-dien het geloove van dit u woort in my oprechtelijck wrochte, het soude worden gelijc een mostaert saet tot eenen grooten boom. Want die in u gelooft, sal oock doen de wercken, die ghy mijnen Godt hebt gedaen, ende sal sijnen schepper naer volgen. Indien ick ootmoedich ware, hoe waerachtelijck soude ick my-selven slecht achten, hoe slecht soude ick willen gehouden worden, ende niet oodtmoedich gheacht worden? ick soude ootmoedelijck manierlijck spreken, ick soude eenen-iegelijcken toe-geven, ick soude een iegelijck voor my stellen, ick en soude niemanden hoochmoedelijck weder staen: men soude de oodtmoedicheyt sien in de stemme, manieren ende oogen, niet hooverdije, niet eygen vonnisse, een peste mijnder siele: maer gheworden zijnde uwen discipel, soude ick saechtmoedich ende ootmoedich van herten zijn, ende ick soude ruste vinden voor mijne siele ende gratie in uwe ooghen, daer ick uyt gheheel mijn herte na hake. Ga naar margenoot+Ick sie ende geloove wel datter waerachtich is, 't ghene, dat uwe Majesteyt in-gheeft: maer hoedanich is mijne kracht, dat ick dese deughdt soude moghen verkrijghen in't dal der allenden, die den Engel in den hemel ende Adam in't paradijs heeft verloren, ende die den vijandt soo veel ende groot mannen gestelt zijnde in't hoochste der Godtvruchticheyt heeft ontnomen, worpende hun in de diepte?Ga naar margenoot+ Nochtans Heere omdat ghy't geboden hebt, soo ben ick versekert, dat ghy my gratie sult geven, op dat ic uwe geboden mach vol-brengen; want ghy o alder-goedertierensten Vader en zijt geenen tyran, die uwe kinderen sout bevelen, dat sy niet en souden konnenGa naar margenoot+ doen, die hun sout nooden, segghende: Komt tot my ghy alle die beladen ende belast zijt, ende ick sal u vermaken, ende dat ghy dat niet en sout doen. Ghy hebt belooft seggende: Begeert ende ghy sult ontfangen,Ga naar margenoot+ soeckt ende ghy sult vinden. Waerom en soude ick dan niet hopen? wat en soude ick niet hopen hoe ende waer en soude ick niet hopen? al wandele ick in't | |
[pagina 499]
| |
midden van de schaduwe der doodt, soo en sal mijn herte niet vreese. Siet, wel is waer dat ick hier arbeyde,Ga naar margenoot+ ende dat ick worde gheladen met mijne hooverdije, die my neder druckt, ende soude my verdrincken tot in de helle, in-dien ghy uwe handt daer niet onder en settedet: Maer want ick in u hebbe gehoptGa naar margenoot+ soo en sal ick inder eeuwicheyt niet beschaemt worden. Gheeft dan dat ghy beveelt, ende beveelt dat ghy wilt. Ghy hebt gheboden dat uwe gheboden teGa naar margenoot+ seer wel souden bewaert worden; maer ick wete oock wel dat ghy uwe gratie niet en sult weygeren, door de welcke ick u gehoorsaem sal zijn; want Heer ghyGa naar margenoot+ hebt my sonderlinghe in de hope ghestelt. Ghy sult my geven uwe wapeninge, om dat ick soude konnen weder-staen in den quaden dach, staen op-geschorstGa naar margenoot+ aen de lendenen in de waerheydt, gekleedt met het pantsier der rechtveerdicheydt, nemende in alles den schildt des gheloofs, ende voor helmet de hope der salicheydt. Wel is waer dat ick niet weerdich en ben, die u onghelijck ghedaen hebbe ende u ghelastertGa naar margenoot+ met mijne wercken: maer daer de boosheydt heeft overvloedich gheweest, plach door uwe bermherticheydt de gratie oock overvloedich te wesen. Ick bekenne wel, dat ick niet weerdichs voor uwe ooghen en hebbe ghedaen; maer ick belijde dat ick door uwe gratie u wil dienen, ende u soecken uyt geheel mijn herte: hier op moeten u alle uwe wercken belijden, ende uwe Heylighen moet u ghebenedijden. Maer voorwaer dit soude my een kleyn betrouwenGa naar margenoot+ zijn, want ick allendigen mensche en weet nietGa naar margenoot+ oft ick liefde oft haet weerdich ben: maer het selve wordt vermeerdert, om dat ick wete dat ghy't belooft hebt, ende dat ghy meerdere saken ghegeven hebt aen de ghene die niet en begheerden; ghy hebt u-selven aen my ghegeven, uwe siele hebt ghy ghegheven in de doodt voor my, ende u lichaem ende bloet tot eene spijse ende troost van mijne siele. Ick wete dat ghy aen veel menschen dese deughdt hebt ghegeven, maer sy waren veel weerdiger dan ick, doch sy waren 't door u, ende ghy hebt de macht uyt steenen te verwecken de kinderen van Abraham. Ick wete dat ick voor-ghenomen hebbe door uwe | |
[pagina 500]
| |
gratie noyt te verlaten uwe wet, uwen raet, noch u selven, maer met eene innighe om-helsinge mijns herten u te om-helsen, tot dat ghy my gebenedijt sult hebben; ghy die met een woordt alle dinghen hebt gheschapen, ende kont met eenen wenck ghenesen alle mijne qualen. Maer ten is voorwaer niet swaer door uwe gratie oodtmoedich te zijn: en is't niet lichter neder te dalen dan op te klimmen? is't niet lichter te zijn dan wy zijn, dan te zijn dat wy niet en zijn? te hebben, ende te vertoonen dat wy hebben, dan te hopen ende te toonen dat wy niet en hebben Ick hope dan sekerlijcken door uwe gratie, dat ick dese gratie in uwe ooghen sal vinden: ende hoe wel ghy Heere vertoeft, nochtans sal ic verwachtende u verwachten; want komende sult ghy komen, ende niet vertoeven?Ga naar margenoot+ Al is't dat my den vijandt oft den langhen arbeydt iet anders inne blaest; nochtans sal ic hopen, ende al waer't dat ghy my doot sloeght, nochtans sal ick in u hopen. Ga naar margenoot+Ende ick en sal niet alleenlijck dese gratie begheeren ende ontfangen, soecken ende vinden: maer oock al dat my totter salicheydt noodich is, ick sal kloppen aen de deure uwer bermherticheydt, ende die sal open ghedaen worden, ende ghy sult openen uwe seer milde handen, in de welcke ghy my geschreven hebt, ende sult my vervullen met gebenedijdinge, om dat ick uwe name soude gebenedijden ende leven in de eeuwen der eeuwen. Nu dan mijne siele, in dien wy op-rechtelijck hopen door ootmoedicheyt op te klimmen, ende onsen Godt ghelijck te zijn; waer om sullen wy soecken aertsche verworpen dingen? sullen wy toelaten dat alle eerlijcke hemelsche dinghen aen andere gegeven worden? Wy moeten ons verootmoedigen, op dat wy op eenen bequamen tijt mogen verheven worden in den dach der besoeckinge. Wanneer sal dien komen, wanneer sal't komen, dat ghy ons o Godt tot u sult nemen, ende wy u sullen mogen sien? Maer een mensche en sal u niet sien ende leven. Och oft ic stierve, op dat ic u mijn leven mochte sien! want waerom vertoeve ic hier, oft wat hout my hier? Indien't u anders belieft, ic ben ooc gereet: want ic hebbe u | |
[pagina 501]
| |
mijnen wille toe-geeyghent, ende alle mijne liefde, alsoo dat ick niet, ja gheene deught oft gaven en begheere, dan om u te behaghen, aen-gesien niet van u gedaen oft bevolen is dan om dat ghy my alleen soudt behagen, ende dat my soude mis-haghen alle dinghen, die van u vervremt zijn. Want ghy beveelt my d'oodtmoedicheydt, endeGa naar margenoot+ ghy raedt my de vol-maecktheydt, om dat ghy my tot mijn voor-deel door uwe onghemetene liefde soudt moghen verheffen. O mijnen Godt, o aldergoedertierensten lief-hebber der menschen, hoe suyverlijcken bemindt ghy my, met hoe onverdiende liefde? Siet in-dien ghy iet beveelt, oft gebiedt ende in-dien ghy iet maeckt, oft scheyt dat doet ghy al om mijnen 't wille: ende sal ick eenen huerlinc zijn, dienende om loon, ende u niet liever gehoorsaem zijn door pure liefde, om u te behagen? ende op dat ghy soudt moghen ghenoechte hebben in mijne siele? op dat ghy u sout mogen verheugen in uwen dienaer, ende in hem glorieren, door dien hy u niet ongetrou en is, om dat ghy u geweerdicht hebt bermherticheyt met hem te doen? In-dien ghy door liefde beveelt, wat soeckt ghy anders dan liefde? Ghy wilt van my bemint zijn, wat is dan beminnen u toe-gedaen zijn, verblijden van uwe goederen, bedroeft zijn van't quaet dat ghy het uwe acht, geerne by u zijn, van u peysen, ende met u ende van u spreken, om uwen wille wercken. Is dit beminnen? ende sal 't my bitter zijn u te beminnen o opperste soeticheyt, oneyndelijcke lieffelijckheyt, ongemeten goetheyt, mijne bermherticheyt, mijnen toe-vlucht ende mijnen Verlosser. Kan ick u quaet willen, die niet anders en begeertGa naar margenoot+ dan uwe goederen my mede te deylen? sal ic my niet verblijden van uwe goederen, ende glorie, aen-gesien ghy my alle dingen met u selven hebt gegeven? en sal ick uwe ongelucken niet gevoelen, aengesien dat den ghene die my raeckt, raeckt den appel uwer oogen? en sal ick niet gheerne by u zijn, wiens ghenoechteGa naar margenoot+ is met my te zijn, met my, die ben eenenGa naar margenoot+ worm ende gheen mensche, asschen ende stoffe? Ghy peyst altoos op my, om dat ghy my sout mogen helpen, my voor-sien, my bestieren, my onder-houden, my voeden; ende hoe sal ick u konnen vergeten? Ghy | |
[pagina 502]
| |
zijt ghekomen uyt het hoochste der hemelen, om dat ghy ons sout openbaren de verholen dingen van 't beghinsel der wereldt, ende hoedanich is uwe gheweerdinge, alder-minnelijcksten Iesu! Gy hebt ons vrienden ghenoemt, ende hebt ons bekent gemaect al dat ghy van uwen Vader hebt ontfanghen: ende soude het moghen geschieden, dat ick van u niet enGa naar margenoot+ soude spreken? Laet mijne tonge hangen aen mijne keele, in dien ick uws niet en vermane, in dien ick uws niet ghedachtich en ben alle de daghen mijns levens. Och en soude ic uws niet gedachtich wesen, die my, om dat ic soude zijn, verkosen hebt uyt veel duysenden, die ghy vergheten ende niet ghekent en hebt? Alle menschen dier geschapen konnen worden, die hebben altijts geweest in uwe tegenwoordicheyt, in den af-grondt uwe mach, ende sy en konnen niet zijn, 't en zy dat ghy beveelt dat sy souden voordt-komen; ende al-soo ick noch was onder dese ontallijcke, die beter ende uyt-nemender souden geweest hebben dan ick, soo is my nochtans bevolen voordts te komen op dese wereldt. Maer wat hebt ghy toch in my ghevonden, dat ghy my boven andere, voor het beginsel des wereldts, soudt beminnen? wat hadde ick gedaen, als ic noch niet en was? wat saeght ghy dat ick doen soude, die u hebben versmaedt, ende groot ongelijck gedaen door mijne sonden, die ick hebbe vermenichvuldicht boven het ghetal van het sant der zee? Wat heeft u dan Heere beweeght, dat ghy mijns soudt gedachtich wesen? voor-waer dit is gheweest uwe liefde, die my ghemaeckt heeft als ick niet en was, ende die my hermaeckt heeft naer dat ick was. Ick was gheboren ende met my seer veel andere, ghelijck ontallijcke bloemen des ackers, ende doen wy t'samen in uwe teghenwoordicheyt stonden, latende ontallijcke in de ongheloovicheyt, ende stervende sonder doopsel, hebt ghy my weder-om tot de hoope doen gaen, om dat ick onder uwe kinderen soude ghetelt worden. O onuytsprekelijcke geweerdinghe! o oneyndelijcke bermherticheydt! siet ghy hebt my gedaen ghelijck in den over-vloet aen Noe, ende ghy hebt mijne siele behouden. Daer stondender ontallijcke veel, sy stonden noch op den oever van de woestijne deser werelt; | |
[pagina 503]
| |
ende siet de wateren der sonden overvloeyent al, ja de wateren komen oock op de hoochste bergen: siet ick hoore roepen, my dunckt dat ickse sie hun armen uyt-steken, om dat sy van u in de Arcke, dat is de H. Kercke soude ghenomen worden: ick stonde oock sorgeloos onder hun u verachtende ende bespottende, ghy hebt my gheroepen van de doodt tot het leven, van de bedervenisse tot de salicheydt, van den ghemeynen overvloet in de arcke. Ende dit en is't niet al, ghy hebt my op u schouderen in de selve uwe schaeps koeye gedragen. Och hoe sal ic u omhelsen o liefde, o minne, o af-gront der liefden! Salich is't volc wiensGa naar margenoot+ Godt de Heere is; 't volc, dat hy voor hem tot eene ervenisse heeft verkoren! Den Heere heeft van den hemel neder gesien, hy heeft gesien alle de kinderen der menschen: van sijne bereyde wooninghe heeft hy gesien op alle de gene, die d'aerde bewoonen. Ende siet daer was honger in't Egypten van deser wereldt, ende daer is noch honger; maer ic en was niet sorchvuldich voor 't broodt, dan ic was aen u o mijnen Salich-maker moeyelijc, ende ick stont gelijc ick noch stae, onder ontallijcke menschen, die van honger vergaen; maer ghy hebt my geroepen ende roept my gedurichlijc, voedende my met uwe hant. Wat segge ic met uwe hant? ghy voedt my met u lichaem, ghy laeft my met u bloet, ende ghy geeft u selven aen my geheel? ende wien sal ick toe-behooren? Siet dóogen des Heeren zijn op deGa naar margenoot+ gene die hem vreesen, om dat hy hunne sielen van de doot soude verlossen, ende hun voeden in den honger. Het is brant, ende de werelt brant, ic stae in't midden der misdadiger, die ghy door een rechtveerdich oordeelGa naar margenoot+ laet branden ende verteert worden van hunne begeerten: van uwe sijde vallender M. ende x.M. van uwe recht sijde, maer de geessel en heeft niet ghenaect aen my ende mijn tabernakel. Wat hebbe ic gedaen? wat hebbe ick verdient? niet: Maer o Iesu, o Iesu, o Iesu de stemme uws bloedts heeft geroepen tot Godt den Vader, ende ic hebbe gratie in uwe oogen gevonden, ende ghy zijt gekomen, ende ghy hebt my genomen uyt het midden der perijckelen: ende wien sal ick toebehooren? Onse siele verbeyt den Heere, want hy is onsen hulper ende beschermer, want in hem sal ons herte verblijden, ende wy hebben in sijnen H. name gehopt. | |
[pagina 504]
| |
Ga naar margenoot+Daer was schip-brekinghe, ende sy duert noch, maer eylaes: hoe veel soecken te vergeefs de plancke der penitentien? wie heeft my konnen uyt-trecken? wie hevet willen doen? sy hebben my alle verlaten: maer ghy zijt gekomen, ghy zijt neder-ghedaelt, ende hebt in u bloedt geswommen, om dat ghy my soudt uyt-halen. Eylaes: wie ben ick? wie ben ic? ende wie zijt ghy? waer af kent ghy my, die niet en ben, ende arger als niet? waer door onderkent ghy my onder soo veel dier verdrincken: voorwaer alleenlijck door uwe oneyndelijcke minne ende liefde. Ic sal den HeereGa naar margenoot+ op allen tijt gebenedijden, sijnen lof is altijts in mijnen mont. Mijne siele sal inden Heere gelooft worden, laet de saechtmoedige hooren, ende hun verblijden. Ga naar margenoot+Siet ghy zijt gekomen als eenen stercken gewapenden, ende hebt uwe heyr-legers bevolen, dat sy uwe vijanden souden te niet doen: ick was onder dese ende ick was verloren ghegaen, het vonnisse was gegeven, ende mijn misdaet was meerder dan van d'andere; ende nochtans hebt ghy bevolen ende ick hebbe 't gehoort: Bewaert my dit kint: ende voor wien sal ick leven? D'andere maken gheluydt, ende met rechte, d'andere huylen, andere benijden 't , seggende: Waerom wort desen opgenomen? wat heeft hy meer dat wy ghedaen? ende ick ben beschaemt om dese stemmen, die my de Waerheydt ende mijne conscientie in-geeft. Wat sult ghy doen Heere? ick wete ghy sult mijnder ontfermen, ja ghy sult voor my verantwoorden:Ga naar margenoot+ Is uwe ooghe quaedt om dat ick goedt ben? siet sy seggen: Desen heeft alle sijn goedt verquist: ende ick dit hoorende ben beschaemt, ende lijde gheweldt, antwoordt voor my, neemt de wapenen ende schilt, ende staet op tot mijnder hulpen,Ga naar margenoot+ ruckt uyt het sweerdt, ende besluyt teghen hen, die my vervolghen: seght tot mijne siele, ick ben uwe salicheyt. Ghy hebt het gheseydt, ende siet sy worden beschaemt, ende sy vreesen die mijne siele soecken. Ick siender ontallijcke in den nacht der duysternisse, in duysterheydt niet wetende waer gaen: Ick wormken wandelde met hun onder duysent duysenden, ende ick die was in duysternisse, ende in de schaduwe der doot hebbe voor my sien op-gaen een groot licht. Ia wal sal ick segghen? wat sal ick | |
[pagina 505]
| |
spreken? ghy selve o Sonne der rechtveerdicheydt, o schijnsel der glorien, o blinckinghe van het eeuwich licht, zijt ghekomen ende hebt my verlicht; ende doen ick stondt onder alle volck, dat onder de sonne is, hebt ghy my d'oore open ghedaen, ende hebt my willen uwe wegen leeren. Wat sal ick noch meer seggen? wat sal ick spreken? laet my stil-swijgen ende mijn herte tot u spreken. Ghy en hebt sooGa naar margenoot+ niet ghedaen aen alle natien, ende en hebt hun uwe oordeelen niet gheopenbaert. Maeckt den Heere groot met my, ende laet ons sijnen naem verheffen met malckanderen. Ick hebben den Heere ghesocht,Ga naar margenoot+ ende hy heeft my verhoort, ende heeft my verlost uyt alle mijne tribulatien. Gaet tot hem, ende wordt verlicht, ende uwe aensichten en sullen niet beschaemt worden. Desen armen heeft gheroepen, ende den Heere heeft hem verhoort, ende heeft hem salich ghemaeckt van alle sijne tribulatien. Noch o goede Iesu en hebt ghy vermoedt gheweest, al verwierp ick uwe woorden achter-rugghe, ende wandelde ict 't al door-loopende, ende speelde op de straten, ende spottede met u, nochtans hebt ghy my verkoren, om my te leeren uwe weghen. My dunct dat ick wederom ontallijcke veel menschen hoore binne 's mondts spreken ende segghen: Waerom wordt dese verkoren? ende waer om worden wy verloren? ende ick en hebbe oock niet wat ick soude segghen, dan: Ick sal de bermherticheden des Heeren in derGa naar margenoot+ eeuwicheydt singhen: 't zijn de bermherticheden des Heeren dat wy niet verdaen en zijn.Ga naar margenoot+ Nochtans hebbe ick naer alle dese saken gedoolt, ende en hebbe uwe raden niet ghehoorsaem gheweest, maer ben soo dic-wijls wech ghegaen verachtende uwe geboden, hoe wel sy licht zijn: ende ghy saeghtGa naar margenoot+ my met veel andere gaen ende oock verloren gaen; wat soudt ghy mijnen Godt ghedaen hebben, o oneyndelijcke goedtheydt wat soudt ghy gedaen hebben? Och hoe dickwijls hebt ghy uwe Engelen gesonden, die my dolende souden weder-roepen, ende seer soetelijcken in mijne ooren souden roepen: KomtGa naar margenoot+ wederom, komt wederom, komt wederom Sunamitis, komt wederom op dat wy u moghen sien. Ick ben dan weder-gekomen, oft ben eer weder-om | |
[pagina 506]
| |
ghetrocken. Want niemandt en kan tot u komen, 'ten zy dat uwen Vader hem getrocken sal hebben. En kont ghy van my niet hopen, dat mijne oogen altijdts tot u souden wesen, ghelijck de uwe tot my open waren dach ende nacht, ende dat mijn herte met u soude zijn, ende, dat ick voortaen niet en soude beminnen, noch begeeren, noch wenschen, dan dat uwen wille soude gheschieden, waer in ick wiste mijn salicheydt ende mijn opperste goet ghelegen te wesen? Ia met recht. Maer eylaes, hoe dickwijls wordt het voor-nemen ende de meyninghe in een werck met de liefde van eene creature besmet, ende hoe licht wordt daer iet af-ghetrocken van mijne liefde tot u hoe wel de liefde van alle creaturen my niet genoechsaem en is om dat ick u weerdichlijck soude beminnen. Ick wete ende sie datter veel ghelevert zijn gheweest in de handen van wreede Heeren, de duyvelen, sergeanten uwer rechtveerdicheydt: want ghy hebter veel verlaten, ende sy zijn vervallen van hunnen roep, van uwe gratie, ende ick moest met 't selve recht, ja met meerder reden verlaten worden. Sy waren allegader ghevangen in't net der ijdelheydt, daer geheel de wereldt &ghelijck uwen dienaer S. Antonius heeft gesien) mede bedeckt is, maer ghy hebt dick-wijls bevolen datmen my soude sparen, ende ghy en hebt my niet laten leyden in bekoringhe. My dunckt dat ick als uyt der aerden hoore roepen, ende van onder d'aerde, dat ghy my ghespaert hebt, dat ghy my met soo veel gebenedijdingen zijt voor-komen, ja my dunct dat ick 't selve oock uyt den hemel hoorde. Ick sie dat seer veel hun verwonderen, als oft ghy hun niet en hadt gedaen, 't ghene dat ghy my door uwe onbegrijpelijcke goedertierenheydt hebt verleent. O hoe veel quaedts isser in de wereldt, ende welck en soude met gemeynen rechte oock mijne sonden niet behooren te straffen? Ick segghe soo veel sieckten, soo veel allenden, soo veel katijvicheden? maer ghy hebt verboden, datse tot my niet en souden komen: Wat sal ick u mijnen Godt wederom gheven? wat sal ick u wederom gheven? voor wien sal ick leven? voor wien sal ick leven? o minne, o liefde, mijnen | |
[pagina 507]
| |
Godt, ick bidde om eene sake seer oodtmoedelijck: zijt mijnen helper, en verlaet my niet, en verworpt my noyt, en verworpt my niet o Grooten Godt om uwe liefde, en verworpt my noyt van u aensicht.Ga naar margenoot+ Mijnen sangh is altijts in u, ghy weet het: Mijnen sangh is altijts in u. Ick ben voor veel als een wonderlijck werck geworden, ende ghy zijt eenen stercken helper. Ghy raedt datmen van u soude koopen gloeyende goudt, dat is, de liefde: ick begheeret ende versoecket seer, ende ick bidde wederom seer oodtmoedelijck, dat ghy my liever laet sterven, dan dat ick u niet en soude beminnen, dat ick niet en leven dan voor u alleen, dat ick niet en spreke dan tot u, dat ick niet en hope dan u, dat ick niet buyten u en soecke. Och, och oft ghy my hoordet, ende dat ghy toe-liet tot den throon uwer glorien, mijne kleyne begeerte: de welcke is, aen-gesien dat ick u niet en kan beminnen dan door de gratie, dat ghy my wilt gheven de liefde, ende 't is my ghenoech; dat ghy verleent het bruyloft-kleedt, op dat ghy den reuck des selfs mooght riecken, ende uwe siele my mach ghebenedijden: Noch ick en begeere gheene glorie noch eenige gae, noch voor-deel: dese laet ick uwe vrienden toe-behooren, aen wien sy eyghen zijn: ick ben den knecht ende sone van uwe dienst-maeght,Ga naar margenoot+ ick en begheere niet anders, dan dat ick soude weder-om lief hebben den ghenen die my bemint, dat ick voor u soude konnen sterven, ende voor u leven. Door-steekt my ende laet uwe liefde my wonden, dat ick voor my selven sterve, ende voor u leve. O liefde! o vier dat altijts brandt! o minne! o mijnen Godt! Wie sal ons, o siele, scheyden van de liefdeGa naar margenoot+ Christi? tribulatie? benautheydt? hongher? naecktheydt? perijckel? vervolghinghe? 't sweerdt? want ick ben versekert, dat noch doodt, noch leven, noch Enghelen, noch heerschappijen, noch krachten, noch teghen-woordighe, noch toe-komende dinghen, noch sterckheyt, noch hoocheyt, noch diepte, noch eenighe andere creature ons en sal konnen scheyden vande liefde Godts, de welcke is in Christo Iesu onsen Heere. |
|