|
| |
| |
| |
Zevende tooneel.
De Voorigen, bravius, met eenige Clubisten.
Weet gy, dat Vryharts ramp ten hoogsten toppunt rees?
Zeg, weet gy, dat de Raad uwe vriend ter dood verwees? -
Zyn vonnis is geveld - op morgen moet hy sneeven!
Die maar heeft my ontroerd; haar afschrik doet my beeven;
Wat trotsche Dwinglandy, waarvoor de menschheid yst!
Hy word ter dood gedoemd - schoon niets zyn schuld bewyst.
Helaas! - maar neen: laat ons deeze euveldaad beletten!
De snoode heerschappy vertreedt en recht en wetten,
En 't zwaare slaafsche juk der wreede tiranny
Verzwaart hoe langs zoo meer: - kom maaken wy ons vry!
Met moed.
Verbryzlen wy de boei, die ons houd vast geklonken!
Ja, Frankryks heldendeugd moet onzen moed ontvonken.
Dat Vryhart zy gered - aan 't zwaard des beuls ontrukt! -
Braveeren wy 't geweld, dat all' ons recht verdrukt! -
Ik denk, de trotsche dwang zal haast den doodstuip trekken.
De komst van 't Fransche heir zal hem ten val verstrekken! -
Uit vrees vertraagt hy nu, misschien, nog Vryharts dood.
| |
| |
Vlei u niet met die hoop, daar 't vonnis slechts ontsproot
Uit laage wraak, om 't volk voor 't laatst nog te verneêren.
reinhart, hem met drift in de reden vallende.
Dan moeten we ons te zaam tot Vryharts redding keeren,
Clubisten! hebt gy moed? -
De moed ontbreekt ons niet -
Welaan, daar gy uw vriend ten prooi van snoodaards ziet,
De moed u niet ontbreekt - zo zal ik Randwyk spreeken:
Ik zeg hem, dat uw moed my duidlyk is gebleeken. -
Wy overleggen 't zaam, wat ons hier staat te doen,
Om Vryhart voor zyn val, zyn wissen dood te hoên.
Tegen de Clubisten.
'k Wacht u deez' avond hier.
Zy geeven allen een teken van toestemming.
Gy zult ons allen vinden.
Op een lugtigen toon.
'k Zal by myn Meisje gaan, en by myn goede vrinden.
Ik zeg hen 't heugchlyk nieuws, dat Frankryk's heldenstoet,
Nu eerlang hier zal zyn, op dat die zy begroet: -
Ik zag myn Lotje reeds zich tot dit feest bereiden,
| |
| |
Haar Vryheids-min zal straks haar vluggen geest geleiden. -
Zy zal op 't oogenblik by haar vriendinnen gaan,
En zeggen haar met vuur: - ‘berei uw trom en vaên!...
De Franschen zyn naby - wy moeten hen onthaalen!
De bloem van onze jeugd moet in dees reien praalen.’
Wen ik de heerschzucht soms in stilte gade slaa,
En denk de dolle drift van 't dwaalend volk eens naa,
Dan, dunkt my, moest al 't schoon van Vryheids-min hen blyken,
Daar zy toch zelven voor de slaverny bezwyken: -
Terwyl de Vryheids-vriend de burgers hoog waardeert,
Hun rechten staaft en vest - de dwinglandy verneêrt:
Hy roemt alleen de deugd - kent geen verschil van rangen.
Dit koomt, wyl 't volk te veel aan 't klatergoud blyft hangen,
En 't blinkend schoon waardeert - de scepter en de kroon,
Verblindt hen door heur glans - zy beiden zyn te schoon;
Zy schittren al te veel om die in 't stof te treeden;
Zy staaren op die praal, die ydle nietigheden.
Ik kreeg iets van een vriend, dat juist daar over schryft -
't Is als een heldre straal, die nevelen verdryft.
Hy doet den scepter, throon en kroon in 't niet verzinken.
bravius. Hy krygt een gedrukt blaadje uit zyn portefeuille en leest.
Hy zegt, ‘Men ziet de kroonen blinken.
Maar,’ gaat hy voort, ‘'t is zo als Payne vraagt:
| |
| |
Is 't een leenspreukig ding, dat 't merk van glorie draagt?
Heeft zy dit door de hand des kunstenaars verkreegen?
Dan zal de glans der kroon slechts naar de ponden weegen: -
Of blinkt haar waarde ook soms door 't luisterrykst metaal:
Door paerlen of saphir? - maakt dit haar zegepraal? -
Geeft dit de majesteit, waarop de Vorsten roemen?
Geeft dit hun 't recht, om 't Volk tot slaverny te doemen?..
Of geeft de schedel, die de blinkende eerkroon torscht,
Daaraan alleen waardy? - Dan moest geen snoode Vorst,
Geen wreedaart - maar alleen de menschenvriend regeeren!
Dan zou me in hem de deugd, maar niet de kroon, waardeeren:
De glans der Kroon is dus een nietig ydel ding,
Dat door 't vooroordeel slechts al haar waardy ontving:
ô Laat geen ydle glans ons meer in de oogen blinken:
't Zy vorst of slaaf - hy moet in 't nietig stof verzinken:
De vorst sterve op het dons, omringd van praalsieraan;
De slaaf ligge op het stroo - zie beiden stervende aan!
Sla beider lot een gaê, 't zal u tot wysheid wekken,
Gy ziet en slaaf en vorst den laatsten doodstuip trekken,
En schoon ook 't vorstlyk lyk, op 't praalbed wordt geëerd,
Het wordt als dat des slaafs - door maai en worm verteerd...
Zie hier de grootsche les, die ons de graven geeven!
De menschen zyn gelyk in dit kortstondig leeven;
Door deugd en menschenmin, wordt 't hart alleen verhoogd.
Hy poost een oogenblik.
Wat is ook 't erflyk Recht, waardoor de Dwangzucht poogt
Den throon gevest te zien tot in de nageslachten?
Hoe stout die trotsche waan! - waar zyn al de aardsche Magten;
| |
| |
Die reeds tot stof vergaan - in 't stof gebieders zyn?
Wat is dan 't erflyk recht? niets dan een valsche schyn. -
Gelykheid is de les, die ons de graven leeren,
Zy doen ons 't recht van mensch, veelmeer dan kroonen, eeren.’
't Is stout, 't is waarlyk schoon! -
egbert. Hy ziet op zyn horologie.
Ik ga, want 't is reeds laat.
reinhart tegen de Clubisten.
'k Zie u deez' avond weer? 'k maak op u allen staat.
reinhart, egbert, eerryk, bravius gaan heen, de andere Clubisten, op vier na, leggen ook hunne pypen neder, en vertrekken.
De moed ontbreekt my niet.
Zal dit ons kunnen baaten?
En Vryhart aan zyn lot toch overig te laaten,
| |
| |
Misschien wordt 't vonnis nu ook nog wel opgeschort?
ô Vlei u niet vergeefs - wy moeten 't uiterst waagen,
Maar moeten met beleid en oordeel ons gedraagen;
Wy kunnen niet als dol - zo maar in 't blinde slaan.
Zy staan allen op.
Zy gaan heenen. De Knecht neemt de glazen, pypen enz. van de tafel, plaatst dezelven, als ook de tafel, ter zyde; hy zet de stoelen te regt, zo dat 'er plaats is voor het volgende schutscherm.
|
|
Auteursrechtvrij