Le théâtre villageois en Flandre. Deel 1
(1881)–Edmond Vander Straeten–
AuteursrechtvrijN.
| |
[pagina 352]
| |
Zal 't klucht of treurstof zyn? wel; vriendtschap geef gehoor,
Je zult (let wel) hier zien van Titus en den Moor.
Een eerlyk stuk, kreeg ik tot antwoordt op myn vraagen,
Verstaje 't werk (let wel) het zal jou niet mishaagen.
Geurt Puistebaart (let wel) gelykt een dronken zwyn,
Maar speelt heel moi (let wel) voor jufrou Rozelyn,
En Lubberbuur, (let wel) schoon deur de kinderpokken
Geschonden, toont heel schoon (let wel) in vrouwerokken.
Men zag, dat zweer ik, nooit (let wel) zyn wedergâ,
Als hy de rol opsnydt (let wel) van Thamera.
Wiens gramschap, dacht ik, zou dit onderhoudt niet wetten?
Uw letten, kinkel, mogt myn aandacht hier beletten:
Die droeg ik door den hoop, en koos een andre plaats,
Om zonder hindernis het speelen van de maats
t'Aanschouwen het toneel, wierdt naar hun' kamerwetten,
Ontslooten op 't geluit en steeken der trompetten,
Daar zat vorst Saturnyn, met een papiere kroon.
Een houten scepter, op een manken stoel ten toon.
Zyn overbestemoêr, gelyk men my vertelde,
Gebruikte dezen stoel, als haar de buikloop quelde,
En loste, al steenende, haar afgang door een gat,
Tot haar kommoditeit gesneden in de mat.
Dit was de zetel van den roomschen scepterdrager.
Toen quam' er Titus aan, dit is een boereplager,
Sprak iemant uit den hoop, een diender van den drost.
Hy heeft me menigmaal een romer wyn gekost.
Maar heerlyk weet die vent zyn veerzen op te snyen.
Let, als Andronikus vervalt in razernyen,
Dan zal hy dondren met zyn stem, dat elk verbaast
Zal denken dat hy 't meent, en dat hy waarlyk raast.
Zyn kunst is overal van dorp tot dorp gebleken,
Ik heb van hem geleert op maat in rym te spreeken.
Hy is ook preses van de kamer, en met recht.
Maar Aran, dien gy ziet, is hier een villers knecht.
Zyn vader was gewroon de varkens om te dryven,
En liet hem na zyn doodt een moojen brûl met schyven.
Maer 't geldt is al verteert in bier of brandewyn,
Of by de dochter van Joost Windtbuil, lichte Tryn.
Hy heeft zyn troni dik met schoorsteenroet bestreken.
Hy draegt een sluier, die verbeeldt zyn veltheers teken.
De keten, die hem als gevangen slaaf bewaart
| |
[pagina 353]
| |
Gebruikt zyn besje voor de vleespot aan den haardt.
Zy was er gisteren nog zes geslagene uuren
Meê bezig om ze glat en helder blank te schuuren.
Een juffer van het dorp schonk hem een schorteldoek.
Van roode zy, maar lang verwurpen in een hoek;
Daar is zyn tulbant afgemaakt, aan alle kanten
Bezet, gelyk men ziet, met bellen en pendanten,
En gouwe ringen, door de meisjes van de buurt,
Heur tot dit spel geleent, of licht in steê gehuurt.
Hy draagt een langen rok, uit purper sits gesneden,
Dien plag de Drost by 't vier te hangen om zyn leden.
Maar hoor eens hoe hy kyft, hy ziet gelyk een stier,
En scheldt op Titus huis, en vloekt den tempelier.
Ik heb die zelve rol gespeelt voor zeven jaaren,
En wierdt' er voor bedankt van al de kermisschaaren.
Hier zweeg hy: en de moor, aan 't krygsaltaar belooft,
Verdreef den paap, en wurp hem 't offerhout naar 't hoofdt.
Daar zag ik Lucius voor Saturnyn verschynen;
Hy klaagde van een zwyn, zoo groot als twee paar zwynen,
Dat zich vertoonde in 't west dicht aan den Tiberboordt.
Straks klept de brantldok van gansch Rome alarm en moort.
De keizer wapent zich met duizent edellieden,
Om op de zwynejagt zyn' vyandt slag te bieden.
Maar Quiro, sterk belust op minnesnoepery,
Vecht met zyn broeder om de meidt uit jaloezy.
Doch Aran stoorde 't woên van die verliefde gasten,
En gaf hun lessen die geen brave borsten pasten.
Die tuchtheer, steedts gewoon met ondeugdt om te gaan,
Zat lang op d'eerste bank in 't helsche school vooraan.
Die rekel was te bits; men hoort dien helhondt blaffen,
Van 't recht te schenden, en den kerkdienst af te schaffen,
Of booswicht, schelm en beul te wyden in de kerk.
Hy merkt de bloetschande aan als een geheiligt werk.
Hy leert den zoon den stroop te draajen voor zyn vader.
Schop, zegt hy, schop de deugdt; bemin den landtverrader.
Die zwarte bullebak, mismaakt van top tot teen,
Onwaardig immermeer op 't hoog toneel te treên:
Zyn vloek- en lastertaal, vol buitensporigheden,
Wierdt eertydts noch geroemt zelf in de grootste steden.
Is Sofokles aldus den dichter voorgegaan?
Heeft dit Euripides of Seneka gedaan?
| |
[pagina 354]
| |
Wordt zoo de jeugdt gesticht door lessen der toneelen,
En 't graan gemuilbant en getuchtigt onder 't speelen?
Men geef dien ongodist zyn welverdiende straf,
En stoot hem voor altydt van Neêrlandts schouburg af.
Men dient de stoffen wel te scheiden en te ziften.
Zoo wordt de kunst bevrydt voor bitse lasterschriften.
Men kieze een voorwerp op 't gebou der deugt gegrondt,
En wring den prediker een' breidel in den mondt.
Geef hem geen oorzaak om den schouburg zwart te maalen.
Maar, zangster, 't gaat te hoog: uw toonen moeten daalen.
Ik merk dat gy u zelf en 't boerekermiskleedt,
By 't blinkent klatergout van 't schoutoneel, vergeet.
Toen zag ik Rozelyn met Baziaan spansseeren,
Met pluimen op de muts, maar 't waren haneveeren.
De juffer hadt de pruik gepoejert en gekroest,
De troni geblanket, bestreeken en bemoest:
Maar 't was Geurt Puistebaart, die my Letwel verbeelde.
De trotse Thamera, daar Lubberbuur voor speelde,
Quam met een zwynspriet in de grove vuist gelaân,
En keef met Rozelyn en jonker Baziaan.
De woorden liepen hoog, men sprak van geile snollen,
Van horendragers, van bevruchten en van pollen,
Van 't bedt 't ontwyen door een boertje van Toskaan.
Met die krakkeelen quam de lieftjes dier te staan.
De jonge kyver most, om al zyn lebbig praaten,
Zyn leven voor altydt, en zy haar maagdom laaten.
Toen quam de sterke moor, geslopen uit een hut,
En wurp twee fluksche maats behendig in een put.
Straks klonk een moortgschreeu zoo gruuwzaam in myne ooren,
Dat ik, van schrik beklemt, en beevende onder 't hooren,
Dacht, is dit volk zoo wreedt, en gaat dit woeden voort,
Zoo worden zelfs op 't lest de kykers ook vermoort.
Dies ging ik daar van daan naar 't jongkspel...Ga naar voetnoot(1).
|
|