Le théâtre villageois en Flandre. Deel 1

I
(Page 204.)
Règlement des ‘Broeders van het Sacrament’ de Sweveghem, octroyé en 1757.

Op 't vertoogh gedaen aen haere majesteyt de Keyserinne ende Coninginne door die Prins, Deken ende Hooftmannen van het broederschap van het Alderheylichste Sacrament binnen de prochie van Sweveghem, casselrye van Cortryck, dat ghelycke broederschap aldaer opgerecht ten jaere 1688, met approbatie ende consent van den bisschop van Doornick, by tyt ende door de troubelen van oorloghen synde comen te cesseren, de verthoonders, met vele andere ingesetenen der selve parochie, overeengecomen syn dit broederschap onder hun te herstellen op de naervolgende conditien ende regels⁽²⁾:

(2) Nous ne reproduisons que les articles directement relatifs à l'organisation de la section littéraire.

7.

Ghelyckerwys dese confrerie van intentie is omme insgelycx,

[p. 323]

jaerelyckx, ofte volgens beste resolutie van Prins, Deken ende Hooftmannen, te verthooghen eenighe georlofde tragedien die men best oordeelen sal, syn daertoe gestelt de naervolgende regelen.

8.

Dat er geene tragedien ofte comedien en sullen door de confrerie moghen gepresenteert worden, ten zy de selven alvooren door pastoor en de baillieu geexamineert ende geapprobeert syn geweest⁽¹⁾.

(1) Cet article 8^e a été ajouté par les conseillers fiscaux de Marie-Thérèse, au conseil de Flandre.

9.

Dat iederen confreer sich sal moeten contenteren met de partye de gonne hem van weghen Prins, Deken ende Hooftmannen sal ter handt gestelt worden, sonder daer ieghens te moghen opponeren ofte d'optie t'hebben van eenighen keus.

10.

Ghelyck sy oock de selve hunne ter handt gestelde partye sullen moeten spelen, sonder iet het alderminste daer ieghens te seggen, op peyne dat de gonne sulcx doende ende de selve niet en verstonden te spelen en weder quaemen te geven, sullen moeten betaelen, in profitte deser confrerie, tot twee ponden paresise, voor iederen keer sy de selve sullen commen te refuseren ofte weygeren van spelen.

11.

By soo verre het quaeme vooren te vallen dat er geene genoechsaeme confreers en waere ofte souffisante van dien tot het uytwercken van eenighe spelen, sullen Prins, Deken en Hooftmannen in sulcken gevallen vermoghen te nemen en geven eenighe partyen die best in raede vinden sullen aen de gonne niet wesende in dese confrerie.

[p. 324]

12.

Prins, Deken en Hooftmannen sullen hun verobligeren van aen de speelders, op de daeghen spelende, ter handt te stellen de noodighe kleederen, theater, beluyck, enz., sulckx dat de gonne spelende hun nievers in en sullen moeten ontrusten dan met hunne partyen, en besorghen van deghens, hoyen ofte andere diergelycke cleene bagatellen, en sal het proffit ofte schaede wesen van de generalityt deser confrerie, soo van de gonne niet spelende als de gonne in actie wesende.

13.

By dien het vooren viele dat men quaeme te verthooghen eenighe actien in de welcke eenich ballet soude moeten gedanst worden, sal by preferentie genomen worden de kinderen van de confreers, en in cas van geene genoechsaem andere.

14.

Daer sal aen Prins, Deken oft Hooftmannen, en indien sy beletsels hebben andere confreers by hun te deputeren, haelende eenighe cleederen tot het vertooghen van eenighe spelen, gegeven worden tot vier schellinghen daeghs ieder persoon voor hunne teire, sonder iet meer ten dien pointe tot laste van dese confrerie te moghen pretenderen; by dien sy meer verteiren, 't selve is t'hunnen coste.

15.

Daer is oock geconditionneert dat gheene van de confreers, als men sal commen te vertooghen eenighe spelen, sich sullen vermoghen te bevryen eenige persoonen, selfs hunne vrouwen, kinderen, dienstboden oft andere, omme in het parck te gaen, dan hunnen persoon alleene, ende by soo verre sy eenighe persoonen commen in het selve te leeden, sullen gehouden wesen voor de selve te betalen.

[p. 325]

24.

Ende omme dese confrerie te nemen of te stellen eene vaste plaetse van vergaederinghe, soo verklaeren de bovengenoemde confreers, als de gonne die noch sullen teeckenen, te kiesen voor hun hof, de herberghe bewoont by Francis Willaert, den welcken aen de confrerie verobligeert is te leveren eene behoorelycke kamer, met een ander kamerken tot het bewaeren van eenighe materiaelen die souden dienen tot eenighe spelen, selfs theater ofte andersints; ende moet de kamer altyt wesen, als sy vergaederen ofte noodigh hebben t'hunnen dienste deser confrerie, gratis sonder eenigh vergelt te mogen pretenderen, selfs daer mach niemant inne wesen, als met toestemmingh van d' hoofden.

26.

Alswanneer men compt te spelen, is den Prins en Deken verobligeert van hem te presenteren op den theater, ieder aen eenen cant met eenen schaeckel, ofte by aldien sy eenigh beleth hadden, syn verobligeert te stellen eenen gesubstitueerden in hunne plaetse.

Waerop die verthoonders, hebbende haere majesteyt seer ootmoedelyck gebeden alle het ghene voorschreven te willen approberen ende decreteren, soo heeft haere majesteyt, het selve overgemerckt hebbende ende daerop het advies gehat hebbende van die raeden fiscaelen van haeren. Raede in Vlaenderen, geneghen wesende ter bede ende begeerte der supplianten, hun verleent, geaccordeert ende geconsenteert, verleent, accordeert ende consenteert mits dese, dat sy het voorschreve broederschap van het Alderheylichst Sacrament sullen moghen oprechten ofte herstellen, volgens de bovenstaende conditien ende regels, de welcke haere majesteyt heeft geaggreert, geapprobeert ende gedecreteert, soo sy de selve aggreeert, approbeert ende decreteert in alle hunne pointen ende artikelen, willende dat die stiptelyck onderhouden ende achtervolght worden, ende dat die keuren ende boeten daerinne hier naermaels verbeurt sullen syn, sullen moghen ingevoordert worden tot laste van de gebreckelycke, by middel

[p. 326]

van executie door alle dienaeren ende officieren van justicie. Ordonneert haere majesteyt aen alle de ghene die het aengaen sal, sich hiernaer te reguleren ende conformeren.

Gedaen tot Brussele, den twintichsten julius duysent sevenhondert seven-en-vyftich.

De Reul⁽¹⁾.

(1) Conseil privé, carton n^o 1046, aux Archives générales du Royaume.