Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

[p. 563]

Lijst der verkortingen van de voornaamste bronnen en hulpmiddelen.

Adag(ia), Adagia quaedam ac carmina magis obvia et ex optimis quibusdam auctoribus collecta, Brugis, MDCCXXVII.
A. Jodenh. Uit den Amsterdamschen Jodenhoek. Ghetto-Schetsen, door Jules de Vries. - Uitgave N.J. Boon te Amsterdam.
Allerz. Allerzielen door Herm. Heyermans Jr., C.A.J.v. Dishoeck, 1905.
Amst. Amsterdam bij Dag en Nacht. Novellen en Schetsen van Justus v. Maurik, Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
Amstelv. Op het Amstelveld, memoires van Professor Kokadorus. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
Amsterdammer (De). Weekblad voor Nederland, Uitgave van Van Holkema en Warendorf.
Anna Bijns, Refr. Refereinen van Anna Bijns, naar de nalatenschap van Mr. A. Bogaers uitgegeven door Dr. W.L.v. Helten, Rotterdam, J.H. Dunk, 1875.
Anna Bijns, Nw. Refr. Nieuwe Refereinen van Anna Bijns, uitgegeven door Dr. W.J.A. Jonckbloet en Dr. W.L. van Helten. Groningen, bij J.B. Wolters, 1880.
Anna Roemers. Alle de gedichten van Anna Roemers Visscher, uitgegeven en toegelicht door Nicolaas Beets. Utrecht, Beijers, 1881.
Antonides, Gedichten van J. Antonides vander Goes. t'Amsterdam by Jan Rieuwertsz., Pieter Arentsz. en Albert Magnus, Boekverkoopers, 1865.
Antw. Idiot. Idioticon van het Antwerpsen Dialect, opgesteld door P. Jozef Cornelissen en J.B. Vervliet. Gent, A. Siffer, 1900.
Arbeid (De). Orgaan van het Nationaal Arbeids-Secretariaat in Nederland.
Archief. Archief voor Nederlandsche Taalkunde, verzameld door A. de Jager. Amsterdam. G. Portielje, 1847.
Archiv für Lateinische Lexikographie und Grammatik, herausgegeb. von Ed. v. Wölfflin, Teubner. Leipzig.
Asselijn, Asselijn's Werken, uitgegeven door Dr. A. de Jager, 1^ste deel. Groningen, J.B. Wolters, 1878.
A.t.A. Van af- tot aanmonsteren, 7^de druk, door M.J. Brusse.
Avant. Den vermakelyken Avanturier ofte de Wispelturige, en niet min Wonderlyke Levens-loop van Mirandor, door N.H. t'Amsterdam by Pieter van Reyschoten, 1695.
Baardt (P.), Deugden-spoor, in de on-deughden des werelts aff-gebeeldt. Leeuwarden, 1645.
Bank. Banket-werk van goede gedachten door d'Heer Mr. Johan de Brune. Tot Middelburgh, 1660.
Barb. Barbarosserie door Barbarossa. Van Holkema en Warendorf.
Barentz' Woordenboek der Engelsche spreektaal, anglicismen en americanismen. Amsterdam S.L.v. Looy en H. Gerlings.

[p. 564]

B.B. Binnen en buiten boord. Novellen en schetsen door A. Werumeus Buning. Rotterdam D. Bolle.
Beaumont, Gedichten van Simon van Beaumont, uitgegeven door J. Tideman. Utrecht, Kemink en Zoon, 1843.
Bebel, Heinrich Bebel's Proverbia Germanica, bearbeitet von Dr. W.H.D. Suringar. Leiden, E.J. Brill, 1879.
Bed. Huish. Het bedurven Huishouwen, Kluchtspel, te Amsteldam, 1738.
Berkhey, J. Le Francq van Berkhey, Natuurlijke Historie van Holland Amsterdam, 1769-1811.
Besteedster. De Besteedster van Meisjes en Minnemoers, Deventer, 1728.
Bijb. Wdb. Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijk gezin, uitgegeven door W. Moll, P.J. Veth en F.J. Domela Nieuwenhuis.
Boefje. Boefje door M.J. Brusse, 6^de druk, uitgegeven te Rotterdam in 1905 door W.L.J. Brusse.
Boekenoogen, De Zaansche Volkstaal, bijdrage tot de kennis van den woordenschat in Noord-Holland door Dr. G.J. Boekenoogen. Leiden, A.W. Sijthoff, 1897.
Boere-krakeel. Het Boere-krakeel in al zyne omstandigheden van het Begin tot het Einde in XLIV verhaalen. Nauwkeurig beschreven door de schoolmeester van het dorp en met eenige ophelderingen verrykt. Te Amsteldam, by Dirk Swart, 1763.
Borchardt, Die Sprichwörtlichen Redensarten im Deutschen Volksmunde nach Sinn und Ursprung erläutert von Wilhelm Borchardt. In gänzlicher Neubearbeitung herausgegeben von Gustav Wustmann, 5^te aufl. Leipzig. Brockhaus, 1895.
Bouman, De volkstaal in Noord-Holland, inhoudende eene lijst van woorden die in deze provincie meer of minder gebruikelijk zijn, door J. Bouman. Purmerende, J. Schuitemaker, 1871.
Br. v. Abr. Bl. Brieven van Abraham Blankaart uitgegeven door E. Bekker. wed. Ds. Wolff en Agatha Deken in 'sGravenhage, by Isaac van Cleef, 1787.
Brederoo, De werken van G.A. Brederoo, volledige uitgave. Gebroeders Binger, te Amsterdam, 1887.
Bresemann, Deutsch-Dänischer Parleur, zum Gebrauch für beide Nationen, Kopenhagen, 1859.
Breughel, Boertighe duchten, reden-rijckelijck ghecomponeert door G.H.v.B. Amsterdam, 1613.
Breuls (C.) Vademecum handelend over Maastrichtsen Dialect, Maastricht. 1914.
Bruyel, Het dialect van Elten-Bergh, 1901.
Büchmann, Geflüchelte Worte, der Zitatenschatz des deutschen Volkes gesammelt und erläutert von Georg Büchmann, XXV^ste aufl. Berlin, 1912.
Buiten, geïllustreerd Weekblad, uitgave van Scheltema en Holkema's Boekhandel, Amsterdam.
Byenc. De Byen-korf der H. Roomscher kercke door Philips Marnix Heer van St. Aldegonde, tot Amsterdam by Jan Fredericksz Stam., anno 1644.
Campen, Gemeene Duytsche Spreeckwoorden: adagia oft proverbia ghenoemt. Seer ghenuechlick om te lesen, ende oock profijtelick om te weten, allen den gheenen die der wijslick willen leren Spreken ende Schrijven. Gheprent toe Campen, in dye Broederstrate, by my Peter Warnersen, woenende inden witten Valck.
Cats, Dichterlijke werken van Jacob Cats. Amsterdam bij gebroeders Diederichs, 1828.

[p. 565]

Chomel, Huishoudelyk Woordenboek, vervattende vele middelen om zyn goed te vermeerderen, en zyne gezondheid te behouden door M. Noel Chomel. Te Leiden by S. Luchtmans, en te Amsterdam by H. Uytwerf, 1743.
Cint. De geschaakte Cinthia, kluchtspel getrokken uit de Verwaande Krygsman van Plautus, t'Amsterdam, J. Lescailje, 1688.
Claes. Bijv. D. Claes, Bijvoegsel aan de Bijdrage tot een Hagelandsch Idioticon, gedeeltelijk volgens onuitgegeven aanteekeningen van J.F. Tuerlinckx.
Com. Vet. Comoedia Vetus of Bootsmans-praetje, de tweede druk t'Amsterdam, 1732.
Coster. Samuël Coster's Werken, uitgegeven door Dr. R.A. Kollewijn. Haarlem, de Erven Bohn, 1883.
C. Wildsch. zie Wildsch.
Driem. Bl. Driemaandelijksche Bladen, uitgegeven door de Vereeniging tot onderzoek van Taal en Volksleven in het Oosten van Nederland.
De Bo, Westvlaamsch Idioticon, bewerkt door L.L. de Bo. Brugge 1873.
De Brune, J. de Brunes Nieuwe Wijn in oude Le'er-zacken. Middelburgh, 1636.
De Brune, Embl. Johannis de Brunes I.C. Emblemata of Sinne-werck. t'Amsterdam bij Abraham Latham.
De Cock¹, Spreekwoorden en Zegswijzen afkomstig van oude gebruiken en volkszeden, door A. de Cock. 2^de druk, Gent, Ad. Hoste, 1908.
De Cock², Spreekwoorden en Zegswijzen over de Vrouwen, de Liefde en het Huwelijk, door A. de Cock. Gent, Ad. Hoste, 1911.
De Cock, Volksgeloof. Spreekwoorden, zegswijzen en uitdrukkingen op volksgeloof berustend I, Antwerpen, 1920.
De Jager, zie Frequ.
De Vries, Westfriesche Woorden door J. de Vries, Gebr. Groot, N. Niedorp, 1910.
D.H.L. Het dappere Hollandsche leger door L.H. Drabbe, 5^de druk.
Diamst. Diamantstad door H. Heyermans Jr. Amsterdam S.L.v. Looy, 1904.
Dievenp. Jan Feith. Op het Dievenpad, verhalen uit het leven van een Amsterdamschen rechercheur, Scheltens en Giltay, Amsterdam.
W. Dijkstra, Uit Friesland's Volksleven van vroeger en later. Volksoverleveringen, volksgebruiken, volksvertellingen, volksbegrippen bijeengebracht door Waling Dijkstra. Leeuwarden, Hugo Suringar, 1895.
Dirksen, Ostfriesische Sprichwörter und Sprichwörtliche Redensarten von Carl Dirksen, 2^te aufl. Ruhrort, 1889.
Doeden, Klugtig blijspel door A. Bormeester, te Amsterdam, 1735.
Draaijer, Woordenboek van het Deventersch dialect door W. Draaijer, 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1896.
Dsch. Dievenschool door Samuel Goudsmit. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
Dukro. Gerardine Dukro, roman van H.A. Drabbe. Amsterdam, 1907. D. Buys Dzn.
D.v.S. Uit 't Dagboek van een Soldaat door H.J.M.M., J. Clausen, Amsterdam, 1919.
Eckart, Niederdeutsche Sprichwörter und volkstümliche Redensarten, gesammelt und herausgegeben von Rudolf Eckart, Braunschweig. Appelhaus & Pfenningstorff, 1893.
Erasmus, Erasmus over Nederlandsche spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen van zijnen tijd, uit 's mans Adagia opgezameld en uit andere meest nieuwere geschriften opgehelderd door Dr. W.H.D. Suringar, Utrecht, Kemink en Zoon, 1873.

[p. 566]

Erdmann, Die Bedeutung des Wortes, Leipzig, 1900.
Everaert, Spelen van Cornelis Everaert, uitgegeven door Dr. J.W. Muller en Dr. L. Scharpé. E.J. Brill, Leiden, 1898.
Falkl. Schetsen van Samuel Falkland, H.J.W. Becht, 1902, Amsterdam.
Familiekring. De Familiekring (eene serie stichtelijke romans en novellen) Mechelen, E. en J. van Moer.
Franck-v. Wijk, Franck's Etymologisch Woordenboek der Nederlandsche taal, 2^de druk door Dr. N.v. Wijk. 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1912.
Frequ. Woordenboek der Frequentatieven in het Nederlandsch door Dr. A. de Jager. Gouda. G.B.v. Goor Zonen, 1878.
Fri. Wdb. Friesch Woordenboek (Lexicon Frisicum) bewerkt door Waling Dijkstra en Dr. F. Buitenrust Heltema. Leeuwarden, Meijer en Schaafsma.
Gallée, Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch dialect door J.H. Gallée. 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1895.
Ganderheyden. Groningana, Supplement op H. Molema's Woordenboek der Groningsche Volkstaal door A.A. Ganderheyden. Te Winsum bij J.C. Mekel, 1897.
Gew. We(e)uw. De Gewaande Weuwenaar met het Bedroge Kermis-Kind, blyspel, 3 dln.
Ghetto. Ghetto, burgerlijk treurspel door H. Heyermans, Amsterdam, S.L.v. Looy, 1899.
Ghetto². Ghetto Gnijntjes, Humoristische Schetsen door A.M. Reens. N.J. Boon te Amsterdam, 3^de druk.
Goedell, G., Etymologisches Wörtenbuch der deutschen Seemannssprache, Kiel, 1902.
Goedthals, Les Proverbes anciens flamengs et françois, correspondants de sentence les uns aux autres. Colligés et ordonnés par M. François Goedthals. à Anvers, de l'imprimerie de Cristofle Plantin, MDLXVIII.
Groningen, Maandblad ‘Groningen’, uitgave van Erven B.v.d. Kamp.
Grimm, Deutsches Wörterbuch von Jacob und Wilhelm Grimm.
Grod. Ernst Grodins, romantisch tijdbeeld door L.H.A. Drabbe, Amsterdam, D. Buys Dz. 1904.
Groot-Nederland, Letterkundig Maandschrift onder redactie van C. Buysse, Frans Coenen en L. Couperus.
Gunnink, Het dialect van Kampen en omstreken door J. Gunnink, Kampen, J.H. Kok, 1908.
Günther (L.). Das Rotwelsch des deutschen Gauners, Leipzig, Fr. Wilh. Grunow, 1905.
Haagsche Post, een Hollandsch Weekblad, onder leiding van S.F. van Oss.
Haagsche R(eize), De vermakelyke Haagsche Reize of 't geselschapje van sessen, 4^de druk. Te Nymegen by Johannes de Reyver, 1771.
Halma, Woordenboek der Nederduitsche en Fransche Taalen door François Halma, 4^de druk, 1781.
Handelsblad, Nieuwe Amsterdamsche Courant, Algemeen Handelsblad.
Harreb(omée), Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal of verzameling van Nederlandsche spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen van vroegeren en lateren tijd door P.J. Harrebomée, 3 dln. Utrecht, Kemmink en Zoon, 1858.
Hatzfeld, Dictionnaire général de la langue française par M.M. Adolphe Hatzfeld et Arsène Darmesteter avec le concours de M. Antoine Thomas. Paris, librairie Ch, Delagrave.
Hoeufft, Proeve van Bredaasch Taal-eigen door Mr. J.H. Hoeufft, Breda, F.P. Sterk, 1836.

[p. 567]

Hooft, Brieven, Brieven van P.C. Hooft, Ridder van St. Michiel, Drost van Muiden, Baljuw van Goeiland, enz. Te Amsterdam, bij Adriaan Wor, en de Erve G. onder de Linden, 1738.
Hooft, Brieven (met een Romeinsch cijfer), P.C. Hoofts Brieven, uitgegeven door J.v. Vloten. Te Leiden bij E.J. Brill, 1855.
Hooft, Ged., Gedichten van P.C. Hooft, volledige uitgave door Dr. F.A. Stoett, 2^de geheel herziene, opnieuw bewerkte en vermeerderde druk van de uitgave van P. Leendertz Wz. Amsterdam, Van Kampen en Zoon, 1900. 2 dln.
Horn, Die deutsche Soldatensprache, 2^de Ausgabe, Gieszen 1905.
Houben, Het Dialect der Stad Maastricht, Maastricht, Leyter-Nypels, 1905.
H.S. Het Huwelijk Sluyten, blyspel te Amsteldam by Izack Duim, 1739.
H.v.Z. Op Hoop van Zegen, Spel van de Zee door H. Heyermans, S.L.v. Looy, 1910.
Huygens, De Gedichten van Constantijn Huygens, naar zijn handschrift uitgegeven door Dr. J.A. Worp, Groningen, J.B. Wolters, 1892.
Idinau, Lot van wiisheyd ende goed geluck: Op drije hondert ghemeyne Sprekwoorden: in rijme gestelt, deur Donaes Idinau, liefhebber der dichten die stichten. t'Antwerpen, Inde Plantijnsche Druckerye, By Jan Moerentorf M.DC.VI.
Imme, Die deutsche Soldatensprache der Gegenwart und ihr Humor, Dortmund, 1917.
In de forten, door J.H. Speenhoff. Rotterdam, 1914. W.L.J. Brusse.
Janus, een politiek Tijdschrift, Leyden 1747-1787. Later verscheen Janus verrezen, 1787-1795, 3 dln., welke zijn aangeduid door V. Janus.
Jahrb. Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung, Diedr. Soltau's Verlag, Norden und Leipzig.
Jong. Toen ik nog jong was, door Justus van Maurik, 2^de druk. Amsterdam Van Holkema en Warendorf.
Jongeneel, Een Zuid-Limburgsch Taaleigen. Proeve van Vormenleer en Woordenboek der Dorpsspraak van Heerlen door J. Jongeneel. Heerlen, 1884.
Joos, Schatten uit de Volkstaal, eenige duizenden volksspreuken gerangschikt en verklaard door Am. Joos. Gent, A. Siffer, 1887.
Jord. Amsterdamsch Epos De Jordaan, roman van Is. Querido. Amsterdam, 1912.
Jord. II. Amsterdamsch Epos, De Jordaan, van Nes en Zeedijk, roman van Is. Querido, 2^de druk, Amsterdam.
Journal, the American journal of Philology, vol. XXII.
K(aele) U(tr.) E(delm.). Vermakelyke Vryagie van den kaelen Uitrechtsen Edelman en de niet hebbende Gelderse Juffer. t'Amsterdam by Timotheus ten Hoorn, 1698.
Kalv. Kalverstraat door Bernard Canter. Amsterdam. Vennootschap ‘Letteren en Kunst’.
Kampioen (De), orgaan van den A.N.W.B., toeristenbond voor Nederland.
Kent. F.v. Eeden, In kenterend getij, een dubbel-drama. Amsterdam, 1913. W. Versluys.
Kiliaen. Etymologicum teutonicae linguae sive dictionarium teutonicolatinum Cornelii Kiliani Dufflaei. Traiecto Batavorum, apud Roelandum de Meyere MDCCLXXVII.
Kippeveer, door Cosinus, ed. Meulehoff, 4^de druk.
Kluchtspel. Het Nederlandsche Kluchtspel van de 14^de tot de 18^de eeuw door J.v. Vloten. 2^de druk. Haarlem 1880.

[p. 568]

Kluyver, Proeve, Proeve eener critiek op het woordenboek van Kiliaen door A. Kluyver. 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1884.
Kluge (F.). Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, 7^te Aufl.
Kluge (F.). Rotwelsch, Quellen und Wortschatz der Gaunersprache. J. Trübner, Strassburg.
Kmz. Kamertjeszonde, door H. Heyermans Jr., 5^de druk. Amsterdam H.J.W. Becht, 1903.
Kokad. Kokadorus op het Oorlogspad. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
Korrespondbl. Korrespondenzblatt des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung.
Köster Henke. De Boeventaal. Zakwoordenboekje van het Bargoensch, Schaafsma en Brouwer, Dockum.
Krates. Krates, een levensbeeld door Justus v. Maurik, 4^de druk. Amsterdam, V. Holkema en Warendorf.
Kunstl. Kunstenaarsleven door Is. Querido, Haarlem. De Erven Bohn, 1906.
Landl. Landlooperij door M.J. Brusse. Zwerftocht van een dagbladschrijver onder stroopers en schooiers. Rotterdam W.L. en J. Brusse MCMVI.
Laurillard, Bijbel en Volkstaal, opgave en toelichting van spreuken of gezegden in de volkstaal aan den Bijbel ontleend, door Dr. E. Laurillard. Amsterdam, D.B. Centen, 1880 (2^de druk te Rotterdam bij D. Bolle, 1901).
Leersch. Sam. Goudsmit. In de groote leerschool. Nederl. Bibl. onder leiding van L. Simons.
Leopold, Van de Schelde tot de Weichsel, Nederduitsche dialekten in dicht en ondicht, uitgekozen en opgehelderd door Joh. A. en L. Leopold. J.B. Wolters, Groningen.
Le Roux de Lincy, Le livre des proverbes français, précédé de recherches historiques sur les proverbes français et leur emploi dans la littérature du moyen-age et de la renaissance par M. Le Roux de Lincy. Paris, 1859.
Leuv. Bijdr. Leuvensche Bijdragen op het gebied van de Germaansche Philologie en in 't bijzonder van de Nederlandsche Dialectkunde, 1896, vlgg. Lier, Joseph van In & Cie.; later onder den titel van Tijdschrift voor Moderne Philologie, 's-Gravenhage, M. Nijhoff.
Lev. B. Levende Beelden, schetsen uit de hoofdstad door S. Abramsz. Zutphen, P.v. Belkum Az.
Lichte Wigger, G.C. van Santens Lichte Wigger. Tot Leyden, 1617.
Littré, Dictionnaire de la langue française,
Loquela, door G. Gezelle. L.J. Veen, Amsterdam, MCMVII.
H.E.H.v. Loon, Nederlandsche vertalingen naar Molière uit de 17^de eeuw, 's-Gravenhage 1911.
H. de Luyere. Een schoone ende gheneughlycke Historie of Cluchte van Heynken de Luyere, anno 1582, t' Antwerpen by Jan v. Ghelen.
Malle-waegen, De Malle-Waegen zynde een vervolg, en Verantwoording van de Comoedia Vetus of Bootsmans-praetje, 2^de druk.
Marnix, zie Byenc.
Mask. zie Poirters.
M. de Br. Martha de Bruin, door Aug. S. van Groeningen, 2^de druk. Amsterdam, W. Versluys, 1896.
Menschenw. Menschenwee, roman van het land door Is. Querido, 2^de druk. Haarlem, 1907.
Mergh, 't Mergh van de Nederlandsche Spreekwoorden waer in H.L. Spiegels By-spraakx Almanack neffens het tweede en derde deel

[p. 569]

der Spreekwoorden zijn bygevoeght. t' Amstelredam voor Dirck Pietersz. Pers.
Mgdh. J. Steynen, Maagdelijkheid. Amsterdam. D. Buys Dz.
Middelb. Avant. De Middelburgsche Avanturier of het Leven van een burger persoon. Te Amsterdam by Steven van Esveldt, 1760.
Mnl. Wdb., Middelnederlandse Woordenboek van wijlen Dr. E. Verwijs en Dr. J. Verdam. 's-Gravenhage, M. Nijhoff.
Molema, Wörterbuch der groningenschen Mundart im neunzehnten Jahrhundert von H. Molema. Norden und Leipzig. Diedr. Soltau's Verlag, 1888.
Montijn, Spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen der Romeinen door Dr. J.F.L. Montijn. Utrecht, Beijers, 1893.
Murray, A new english dictionary on historical principles. Oxford, 1901.
Museum, Museum, maandblad voor Philologie en Geschiedenis onder redactie van P.J. Blok, J.J. Salverda de Grave, enz..
M.z.A. Met z'n Achten, Novellen en Schetsen door Justus v. Maurik Jr. 4^de druk. Amsterdam, V. Holkema en Warendorf.
Nachtb. In de nachtbuurt, een boek van M.J. Brusse. Rotterdam W.L. en J. Brusse.
Nachtk. In en om de nachtkroeg, door J. Steynen, Amsterdam, D. Buys Dz.
Nav(orscher), de Navorscher, een middel tot gedachtenwisseling en letterkundig verkeer, tusschen allen die iets weten, iets te vragen hebben of iets kunnen oplossen, onder redactie van G. Fuldauer.
Nederland, Verzameling van oorspr. bijdr. door Ndl. Letterkundigen, onder redactie van Mr. M.G.L.v. Loghem.
Ndl. Wdb., Woordenboek der Nederlandsche Taal. 's-Gravenhage en Leiden, M. Nijhoff, A.W. Sijthoff.
Ndl. Hist., P.C. Hooft's Nederlandsche Historiën, 1703.
Ned. Klass., Nederlandsche Klassieken, uitgegeven en met aanteekeningen voorzien door Dr. Eelco Verwijs en anderen. Zutphen, W.J. Thieme.
Nest. Een nest Menschen door Aug. P.v. Groeningen. Amsterdam S.L.v. Looy, 1897.
Nierstrasz. Militaire en andere Schetsen door M.A.C. Nierstrasz. Amsterdam, 1897.
Nkr. De Notenkraker, geïllustreerd Weekblad van Het Volk.
Noord en Zuid. Tijdschrift ten dienste van Onderwijzers bij de studie der Nederlandsche Taal- en Letterkunde, onder redactie van Taco H. de Beer. Blom en Olivierse, Culemborg.
Nw. Amsterdammer. De Nieuwe Amsterdammer, onafhankelijk Nederlandsch Weekblad, exploitatie Maatschappij voor goede en goedkoope Lectuur.
Nw. Taalgids. De Nieuwe Taalgids. Tweemaandeliks Tijdschrift onder redaktie van J. Koopmans en Prof. Dr. C.G.N. de Vooys. Groningen, J.B. Wolters.
Nw. School. De Nieuwe School, tijdschrift voor practische paedagogiek, redactie Th. J. Thijssen en P.J. Bol.
Ogier, De Seven Hooft-Sonden speelsghewys vermakelyck ende leersaem voor-gestelt door G. Ogier, van Antwerpen. t' Amsterdam voor Michiel de Groot, 1682.
O.K. Oude Kennissen, door Justus v. Maurik. Amsterdam. V. Holkema en Warendorf.
O. Kant. De ontrouwe Kantoorknecht en lichtvaerdige Dienstmaagd, Kluchtspel te Amsteldam.
Onderm. Lessen van den Ondermeester. Amsterdam S. Warendorf Jr.

[p. 570]

Ons Volksleven, Tijdschrift voor Taal-, Volks- en Oudheidkunde onder leiding van Joz. Cornelissen en J.B. Vervliet. Te Brecht bij L Braeckmans.
Onze Volkstaal, Tijdschrift gewijd aan de studie der Nederlandsche tongvallen onder redactie van Taco H. de Beer. Culemborg, Blom & Olivierse.
Opprel, Het dialect van Oud-Beierland door Dr. A. Opprel. 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1896.
Op R. en T. Op Reis en Thuis, Novellen en Schetsen door Justus v. Maurik, 2^de druk. Amsterdam. Van Holkema en Warendorf.
Otto, Die Sprichwörter und sprichwörtlichen Redensarten der Römer, gesammelt und erklärt von Dr. A. Otto, Leubner, 1890.
Oudemans, Bijdrage tot een Middel- en Oudnederlandsch Woordenboek, uit vele glossaria en andere bronnen bijeengezameld door A.C. Oudemans Sr. Arnhem, H.W.v. Marie, 1870.
Paffenr(ode), Gedichten van J. van Paffenrode, versamelt, en uytgegeven door P.V. den derden druck. Gorinchem by Paulus Vink, 1670.
Pamfl. Muller, Pamflettenverzameling in de Universiteits-Bibliotheek van Amsterdam.
Pamfl. Rogge, Pamflettenverzameling in de Universiteits-Bibliotheek van Amsterdam.
Pasquil-maecker, Klucht van den Pasquil-maecker voor den Duyvel. t'Amsterdam by Gerrit Swyger.
Paul, Wtb. Deutsches Wörterbuch von Herman Paul, 3^te Aufl. Halle a. S. 1921.
Peet, Manus Peet door Is. Querido.
Pers, De verwarde Adelaer en Ontstelde leeuw, door D.P. Pers. t'Amstelredam by Dirck Pietersz. Pers.
Persl. Persoonlijkheid door Samuel Goudsmit. Amsterdam V. Holkema en Warendorf, 1908.
P.K. Papieren Kinderen, Novellen en Schetsen door Justus v. Maurik, 3^de druk. Amsterdam, V. Holkema en Warendorf.
Plaiz. Kyv. Plaizirige kyvagien der sprakelooze schepselen, vertelt by 't Jufferdom voor galante discoursen. Amsterdam by Kornelis Sweerts, 1695.
Plantijn, Thesaurus Theutonicae linguae. Schat der Nederduytscher spraken. Antwerpiae, ex officina Christophori Plantini MDLXXIII.
Ploeg (De), geïllustreerd Maandblad van de Wereldbibliotheek, redactie L. Simons.
Poirters, Mask. Het Masker vande wereldt afgetrocken door I. Adrianus Poirters. S.J. t'Hantwerpen, byde Weduwe, ende Erfgenaemen Jan Cnobbaerts.
Ppl. Pijpelijntjes (het leven van Cor Koning en Felix Deelman) door Jacob de Haan, 2^de druk. Amsterdam Jacq. V. Cleef, 1904.
Prick², Hollandsch-Engelsche Raakpunten en Parallellen. P. Noordhoff, Groningen, 1907.
Prikk. Prikkel-Idyllen door Corn. Veth, uitgegeven in 't jaar 1912 door C.A.J.v. Dishoeck te Bussum.
Prol. Proletariërs door J. Steynen.
Prov. Comm. Proverbia Communia. Delf in hollandia, 1495.
Rabben (E.), Die Gaunersprache, Hamm i. Westf. Von Breer u. Thiemann, 1906.
Rechtb. Rechtbanck tegen de Ydele, Korzelighe, ende Wispeltuyrighe Vrouwen. t'Amsterdam by Michiel de Groot, 1670.
Reuter, Der Mecklenburger Volksmund in Fritz Reuters Schriften von Dr. C.F. Müller, Leipzig, 1901.

[p. 571]

Roode Roos, Zinnespelen en andere tooneelstukken der zestiende eeuw, uitgegeven door Osc. van den Daele en Fr. van Veerdeghem. Bergen, 1899.
Rotw. zie Kluge.
Rusting, De Vol-Geestige Werken van Salomon van Rusting, 4^de druk. t'Amsterdam, by Jan van Heekeren, en Jan Graal, 1712.
Rutten, Bijdrage tot een Haspengouwsch Idioticon door Aug. Rutten. Antwerpen, Jan Boucherij, 1890.
S. en S. Snok en Sam, twee ouwe bajes-klanten, een boek van M.J. Brusse. Rotterdam W.L. en J. Brusse.
Sabbath. Sabbath, eene studie door Herm. Heyermans. Amsterdam H.J.W. Becht, 1903.
Sacspiegeltje. Het Oost-Indische sacspiegeltje (1864) in Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, deel 76.
Sart. Joannis Sartori adagiorum chiliades tres, ex recensione Cornelii Schrevelii. Lugd. Batav. MDCLVI.
Schakels. Schakels, vroolijk spel-van-den-huislijken-haard, door Herm. Heyermans. V. Dishoeck, Bussum, 1905.
Schoolblad (Het), Weekblad voor Lager, Middelbaar en Gymnasiaal Onderwijs.
Schoolm. Gedichten van den Schoolmeester, uitgegeven door de Maatschappij van goede en goedkoope lectuur, Amsterdam.
Schothorst, W. van -, Het dialect der Noord-West-Veluwe, Utrecht, 1904.
Schrader, Der Bilderschmuck der deutschen Sprache in Tausenden volksthümlicher Redensarten, nach Ursprung und Bedeutung erklärt von Dr. Herman Schrader, 5^te aufl. Weimar, 1896.
Schrader, Wunderg., Aus dem Wundergarten der deutschen Sprache von Dr. Herman Schrader, Weimar, 1896.
Schuerm(ans), Algemeen Vlaamsch Idioticon, bewerkt door L.W. Schuermans, Leuven, 1865-1870.
Schuerm(ans) Bijv., Bijvoegsel aan het Algemeen Vlaamsch Idioticon, bewerkt door L.W. Schuermans. Loven, 1883.
Schulz (H). Deutsches Fremdwörterbuch, Straszburg, Karl J. Trübner.
Seiler (Fr.), Deutsche Sprichwörterkunde, München, 1922.
Serv(ilius), Adagiorum epitome post novissimam D. Erasmi Roterodami exquisitam recognitionem, per Eberhardum Tappium, ad numerum Adagiorum magni operis nunc primum aucta. Appositae sunt in iuventutis studiosae gratiam suo loco Phrases omnes vernaculae, quae aliquam Adagii speciem videbantur obtinere, opera studioque Iohannis Servilii. Antverpiae, Excudebat Michaël Hillenius in Rapo, An. M.D.XLV.
Sewel, Volkomen woordenboek der Nederduitsche en Engelsche taalen door Willem Sewel. Te Amsterdam by Kornelis de Veer, MDCCLXVI.
Sjof. Sjofelen door Henri Hartog, 1904. Rotterdam W.L. Brusse.
Slop. De man uit de Slop door G.v. Hulzen, Johan Pieterse, Rotterdam, 1903.
S.M. Stille Menschen, Novellen en Schetsen van Justus v. Maurik, 2^de druk. Amsterdam, V. Holkema en Warendorf.
Soldaten-Courant, orgaan voor Leger en Vloot, onder redactie van D. Manassen.
Spaan, Het koddig en vermakelyk Leven van Louwtje van Zevenhuizen of het Schermschool der Huislieden, zamengesteld door Gerrit van Spaan. Te Rotterdam by Pieter de Vries, 1752.
Spect. zie Van Effen.
Speenhoff, J.H. -, Liedjes, Wijzen en Prentjes, 5 bundels, Rotterdam, W.L. en J. Brusse.

[p. 572]

Spieghel, H.L. Spieghels Hertspiegel, opgeheldert door P. Vlaming. t'Amsterdam by Andries van Damme, MDCCXXIII (hier achter van bl. 265-300 de Byspraax Almanack).
Sprenger van Eijk, zie Van Eijk.
Sprotje, door M. Scharten-Antink, uitgave Wereldbibliotheek.
Stallaert, Glossarium van verouderde Rechtstermen, Kunstwoorden en andere uitdrukkingen uit Vlaamsche, Brabantsche en Limburgsche oorkonden door Karel Stallaert. Leiden, E.J. Brill, 1890.
Starter, Friesche Lusthof met inleiding en aanteekeningen door Dr. J.v. Vloten. t'Utrecht, MDCCCLXIV.
St. L. Studenten-liedjes door Theo Daan, Rotterdam MCMXIII, W.L. Brusse.
Suringar, zie Erasmus.
Taal en Ltb. De Taal- en Letterbode onder redactie van Dr. E. Verwijs en Dr. P.J. Cosijn. Haarlem, Erven F. Bohn.
Taal en Letteren, Redakteuren Dr. F. Buitenrust Hettema, enz. Zwolle, W.E.J. Tjeenk Willink.
Taalgids, de Taalgids, tijdschrift tot uitbreiding van de kennis der Nederlandsche taal onder Redactie van L.A. te Winkel en J.A. van Dijk.
't Daghet in den Oosten, Limburgsch Tijdschrift voor alle liefhebbers van Taal en andere Wetenswaardigheden. Hasselt bij Michiel Ceysens.
Telegraaf (De), dagblad.
Teirl. Zuid-Oostvlaandersch Idioticon door Is. Teirlinck. Gent, A. Siffer.
Teirl. Barg. Woordenboek van Bargoensch (dieventaal) door Is. Teirlinck. Roeselaere, 1886.
Ten Doornk. Koolm., Wörterbuch der Ostfriesischen Sprache, etymologisch bearbeitet von J. ten Doornkaat Koolman. Norden, Herm. Braams, 1879.
Teuthonista, G. van der Schueren's Teuthonista of Duytschlender, uitgegeven door J. Verdam. Leiden, E.J. Brill, 1896.
Tijdschr(ift), Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde, uitgegeven vanwege de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden.
Tijdschrift voor Taal en Letteren, onder bestuur van Docenten aan de R.K. Leergangen te Tilburg.
Tint. Tintelingen door H. Overst. Amsterdam 1911. J. Emmering.
Trou m. Bl. Trou moet Blyken. Tooneelstukken der zestiende eeuw uitgegeven door Dr. G. Kalff. Groningen, J.B. Wolters, 1889.
Tuerlinckx, Bijdrage tot een Hagelandsch Idioticon door J.F. Tuerlinckx. Gent, Ad. Hoste, 1886.
Tuinman, De oorsprong en uitlegging van dagelijks gebruikte Nederduitsche Spreekwoorden, opgeheldert door Carolus Tuinman. Te Middelburg by Michiel Schryver, 1726.
Twee W.B. Twee weken Bedelaar door B. Canter. Rotterdam W.L. en J. Brusse.
Vad. Mus. Vaderlandsch Museum voor Nederduitsche Letterkunde, Oudheid en Geschiedenis, uitgegeven door C.P. Serrure. Gent, H. Hoste.
V.d. Water (A.), De Volkstaal in het Oosten van de Bommelerwaard, Utrecht, Kemink en Zoon, 1904.
V. Eck (P.L.). Van Janmaat en Jan Compagnie (Zwolsche Herdrukken).
V. Effen, Spect. De Hollandsche Spectator. Te Amsterdam by Hermanus Uytwerf.
Van Eijk I. Handleiding tot de kennis van onze Vaderlandsche Spreekwoorden en Spreekwoordelijke Zegswijzen, bijzonder aan de Scheepvaart

[p. 573]

en het Scheepsleven ontleend, door J.P. Sprenger van Eijk. Rotterdam, Mensing en Van Westreenen, 1835.
Van Eijk, Nal. I. Nalezingen en Vervolg op bovenstaand werk. Rotterdam, 1836.
Van Eijk II. Handleiding, enz.; bijzonder uit het Dierenrijk ontleend. Rotterdam, MDCCCXXXVIII.
Van Eijk, Nal. II. Nalezingen en Vervolg op bovenstaand werk. Rotterdam, MDCCCXXXIX.
Van Eijk, III. Handleiding enz.; bijzonder aan het landleven ontleend. Rotterdam, MDCCCXLI.
Van Weel (M.A.), Het dialect van West-Voorne. E.J. Brill. Leiden, 1904.
Van Ginneken (Jac.), Handboek der Nederlandsche Taal. L.C.G. Malmberg, Nijmegen.
V.d. Venne (Adr.), Tafereel van de Belacchende Werelt, 's-Gravenhage, 1635.
V(erm.) Avant. De vermakelyke avanturesse of de dienstmaagd van fortuin door de Heer P.L.K. Te Amsterdam by Steven v. Esveldt.
Vercoullie, Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2^de uitgave. Gent, 1898.
V. Janus, zie Janus.
V(an) Lennep, Zeemans-Woordenboek. Amsterdam, Gebroeders Binger, 1856.
V(an) Lummel, Nieuw Geuzenlied-Boek, uit verschillende uitgaven opnieuw bijeenverzameld door H.J. van Lummel. Utrecht, H. Honig, 1893.
V. Moerk. Het Nederlandsch Kluchtspel in de 17^de eeuw, door P.H. van Moerkerken. Sneek. J.F. van Druten, 1898.
Vierlingh (Andries), Tractaet van Dykagie, 's-Gravenhage, M. Nijhoff, 1920.
Villiers (De -, Kritzinger en Pienaar), Afrikaanse Spreekwoorden, Pretoria, 1922.
Volk (Het), Dagblad voor de Arbeiderspartij.
Volkskunde, Nederlandsch Tijdschrift voor Volkskunde, onder redactie van Victor de Meijere, Maurits Sabbe, Em. van Heurck en J. Vercoullie.
Vondel. Met een Romeinsch cijfer is de editie van Van Lennep bedoeld.
Vondel, Virg. (editie Unger).
Voorzanger en Polak, Het Joodsch in Nederland. Amsterdam 1915. N.V. de Erven H. van Munster & Zoon.
V.v.d.D. Het verhaal van den Dief, door Jan Feith. Amsterdam Scheltema en Giltay.
Vrijheid (De.), Algemeen Nederlandsch Weekblad.
Waasch Idiot(icon), bewerkt door Amaat Joos. Gent, 1900.
Wander, Deutsches Sprichwörter-Lexikon, ein Hausschatz für das deutsche Volk, herausgegeben von Karl Friedrich Wilhelm Wander. Leipzig, F.A. Brockhaus, 1867-1880.
Welters, Feesten, zeden, gebruiken en spreekwoorden in Limburg door H. Welters. Te Venloo bij de Wed. H.H. Uyttenbroeck.
Werner, Lateinische Sprichwörter und Sinnsprüche des Mittelalters, aus Handschriften gesammelt von Jacob Werner, Heidelberg, 1912.
Westerbaen, Gedichten van Jacob Westerbaen. 's-Graven-Hage, by Johannes Tongerloo, 1672.
W(illem) Leevend, Historie van den Heer Willem Leevend, uitgegeven door E. Dekker, Wed. Ds. Wolff en A. Deken. In 's-Gravenhage by Isaac van Cleeff, MDCCLXXXV.
C. Wildsch. Historie van Mejuffrouw Cornelia Wildschut, enz. door

[p. 574]

E. Bekker, wed. Ds. Wolff en A. Deken. In 's-Gravenhage by Isaac van Cleef, MDCCXCIII.
Winschooten, W. à Winschootens Seeman, behelsende een grondige uitlegging van de Neederlandse Konst, en Spreekwoorden, voor soo veel die uit de Seevaart sijn ontleend, en bij de beste Schrijvers deeser eeuw gevonden werden. Gedrukt te Leiden bij Johannes de Vivie, 1681.
Witsen, Verklaringen van scheeps Spreeck-woorden, en verscheiden eigen benamingen voorkomende op bl. 481-516 in zijn Aeloude en hedendaegsche Scheepsbouw en Bestier. Amsterdam, 1671.
Woeste, Wörterbuch der Westfälischen Mundart von Fr. Woeste. Norden und Leipzig, Diedr. Soltau's Verlag, 1882.
Woordenschat, Verklaring van woorden en uitdrukkingen onder redactie van Taco H. de Beer en Dr. E. Laurillard. 's-Gravenhage, Haagsche Boekhandel- en Uitgevers-Maatschappij, 1899.
Wys (Wilh.), Die Sprichwörter bei den Römischen Komikern. Zürich, 1889.
Zandstr. Het rosse leven en sterven van de Zandstraat door M.J. Brusse. Rotterdam, 1912, W.L. en J Brusse.
Zoek. Zoekenden, Roman van Samuel Goudsmit. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf, 1907.
Zwolsche Herdr. Zwolsche Herdrukken, onder redactie van Dr. F. Buitenrust Hettema en J.H.v.d. Bosch, uitgave van W.E.J. Tjeenk Willink, Zwolle.