Otthoman ofte kort begryp der levens vande Turcksche keyzers, t' sedert Otthoman den I. tot Mahomet den IV. Teghenwoordigh regeerende

[p. 43]

Selim soon van Bajazet, XIII. Keyser derTurcken.

't Jaer 1512.

SElim een man van een boos ghelaet, ende wiens aenschijn niet goedt en belooft, hebbende het op-ghetrocken voor-hooft van Tarquinius, de groote ende grouwelijcke ooghen van Nero, de bleekverwigheyt der Schyten, den verstruyvelden baert van een Tygre, ende tot by-naer aen sijn ooren om-ghedraeyt, wat konnen sy ons anders voor-segghen, als eene strafheyt,

[p. 44]

onverbiddelijcke ende onmenschelijcke wreedtheydt, een halsterigh voor-nemen in sijne aenslaghen, een over-tollighe eersucht, ende eene onversterffelijcke vraeckgierigheyt. Maer met den uytwendighen schijn van al dese groote ghebreken, was'er een teghen-ghewight van uyt-nemende deughden: want hy was seer snoy en voorsichtigh in het ghevaer; verdroegh onverschillijck de koude ende de hitte, was onvermoeyelijck, wat aerbeydt hy oock moest onderstaen, vlijtigh ende waeckende in sijn onder-neminghen, ende van eenen onverwinnelijcken moedt; maetigh in eten en drincken, voldoende alleen daer-in aenden heesch vande natuer, ende niet aende wellust; seer weynigh tot vrauwen gheneghen, ende noch veele min tot de mans-persoonen, jeghens het ghemeyn ghebruyck der Ottomannen; grooten lief-hebber der gherechtgheyt: want schoon hy seer wreedt was, soo wiert hy nochtans somwijlen ghedreven door den yver vande rechtveerdigheyt; seer mildt, ende die gheerne het alder-kostelijckste dat hy hadde, uyt-deylde, om de herten vande sijne te winnen; den welcken in ghewichtghe saeckensijn yghen persoon niet en spaerde, ende die noyt t'zedert hy Keyser gheworden was overwonnen wiert, nochte door de bykans onverdragelijcke moeyelijckheden, die hy moest onderstaen, nochte door sijne vyanden; hy was gheneghen tot het lesen der Historien, ende selfs tot de Rym-konst in sijn Tael; hem en ontbrack gheen wel-sprekentheyt als hy de sijne moeste aen moedighen, die niet en gaf om de pracht der kleederen, nochte om die verçiersels, die-men Ottomanische Heeren aenhangt maer in teghen-deel hy en gheliet niet dat-men zich ter aerden wierp om hem te spreken, nochte dat-men voor hem tot eer-bewysinghe op sijn knien viel; derhalven in-dien-men over-leggen wil sijn daeden, die de alder-veroordeelighste zijn, sy zijn inder waerheyt wreedt naer den schijn; maer

[p. 45]

die inden grondt voor oogh-wit hebben de groote eersucht ende begheerte tot de heerschappye, de welcke hem soo verre bracht dat hy sijn Vader met vergif dede om-hals brenghen, twee van sijne Broeders worghen, acht van sijne Neven, ende soo veel van sijn voornaenste Bassas, die hem ghetrouwelijckst ghedient hadden, maer die hy meynde sijn Authoriteyt te willen teghen-stryden: gheheel sijn regeeringhe zijnde niet anders gheweest als een gheduerigh vergieten van bloedt, nu vande sijne, dan vande vremde: naer dat hy ontallijcke ongemacken uyt-ghestaen hadde op den tocht naer Persien, won hy eene treffelijcke victorie teghens den Sophy tot Zalderane, neemt Tauris in, ende op sijn weder-komst de Stadt Renan: maeckt zich meester van Aladulien, naer dat hy overwonnen hadde ende doen sterven den Coninck Vstagelu, gaet over in Syrien al-waer hy verslaet Campson Gauro Sultan van Cairo, in eenen Veldt-slagh by Aleppo, 't welcke zich aen hem overgheeft, met Damascus, ende het overighe van gheheel Syrien; ende van daer treckende naer Ierusalem, veroverde gheheel Palestynen, door de manhaftigheyt van Sinam Bassa, die eenen ghedenckweerdighen slagh won by Gaza; Selim hebbende van daer door-ghetogen de Woestynen van Egypten, leverde eenen grooten Veldt-slagh aen Thoan-Bey by Metarea, hem dwinghende zich in Cairo te vertrecken, al-waer eenen tweeden slagh gheschiede, de ghedenckweerdighste van onsen tijdt, hebbende dry daghen, ende dry nachten het ghevecht gheduert, maer Selim behielt het veldt, ende dwongh de Mamelucken hem de Stadt over te gheven: de welcke hebbende nieuwe macht bekommen, ende wederom slagh gheboden aende Turcken, kreghen de gantsche nederlaegh, den Sultan Thoman-Bey ghevanghen ghenomen, den welcken ghepijnight zijnde gheweest, Selim dede op-hanghen ende worghen aen een vande poorten van Cairo, uytroeyende alle de Mamelucken, soo veel

[p. 46]

als-men daer vinden konde: hy laet sijn Kryghs-lieden dry daghen lanck de Stadt Cairo plunderen en gheeft hun allen den roof van het ghene daer seldsaem was, om daer-mede Constantinopel te verçieren; neemt Alexandrien, Damiette ende al het ghene noch van Egypten overigh was, een-yder trachtende den anderen te voor-kommen tot het herkennen van sijne Heerschappye, ende sich aen sijne macht t'onderworpen. Sijnen Imrehor Bassa middeler-tijdt bekommende eene merckelijcke victorie teghens de Persianen; Hy maeckt Egypten tot een Landtschap, stellende daer over voor bevel-hebber Cait-Beg, den welcken ten tijde van Camson Gouverneur van Aleppo was in plaets vanden Bassa Ionnes, den welcken hy door de lasteringhen van desen, sterven dede. Hy keerde wederom in Syrien, al-waer hy Gazelli tot Gouverneur laet, alle beyde nochtans Mamelucken, maer oproerighe ende af-ghevallen, naer dat hy soo veel Veldt-slagen ghelevert hadde, ende eene soo groote reyse uyt-ghestaen, ende ten onderen ghebracht soo groote machten, ende Landtschappen binnen min dan twee jaeren: maer alsoo hy meynde al Zeghen-praelende naer sijn huys weder te keeren, wierdt van eene groote koorts onder-weghen bevanghen, de welcke in eenen kancker verkeerde, ende soodanigh in-rottede met eenen onverdraghelijcken stanck, dat-men hem niet helpen en konde: den welcken allensken de longher ende het inghewandt bedervende, willende naer Andrinopel gaen, alsoo hy tot Chiourly aengekomen was, op de selfde plaets al-waer hy aen sijnen Vader hadde slagh ghelevert, ende hem wilde van het leven berooven, den ghenen hem dat ghegeven hadde door Godts rechtveerdigh oordeel, verloor hy het sijne, van waer hy tot Constantinopel ghebracht wiert, wordende aldaer begraven inde Mosquée die hy hadde doen bouwen den 7. dagh van Sept. in't jaer ons Heeren 1520. ende vanden Turcksche Hegire 926. het 47. jaer sijns ouderdoms, ende het 8. van sijne regeringhe.