Wisconstighe gedachtenissen. Deel 1: van 't weereltschrift

[p. 105]

Sevende onderscheyt des eersten bovcx, vande vinding van Mercuriusloop deur ervarings dachtafels.

Eer ick totte saeck comme, sal eerst segghen dat de voorgenomen beschrijving van Mercuriusloop in^* ghedaente ghelijck is met die van venus, loopende als sy in een inront, en t'selve in een uytmiddelpuntichront, verschillende alleen in^* menichvuldicheyt, als dickvvilsder omloopende, ander uytmiddelpunticheyt hebbende en dierghelijcke. T'vvelck hier gheseyt zijnde, soo soude elck by zijn selven deur die voorgaende Venus loop, vvelconnen mercken al t'ghene dat van dierghelijcke op Mercurius moet verstaen vvorden, nochtans sal ick tot meerder claerheyt hier beschrijven t'ghene my int ondersoucken van sulcx ontmoet heeft, met een oir den als vooren van Venus.

* Qualitate.

* Quantitate.

44 Voorstel.

Te verclaren hoemen deur ervarings dachtafels uyt den rouvven merckt den tijt van Mercurius omloop, met de ghedaente van sijn deysing en stilstant: Oock dat hy in een inront draeyt.

T'voornemen sijnde t'ondersoucken de gedaente van Mercurius loop deur ervarings dachtafels (in wiens plaets wy de berekende van Stadius gebruycken, om de redenen verclaert int 1 voorstel) ick let op de sevende pilaer hem angaende, en sie dat hy deur t'gantsche bouck nummermeer tot tegestant der Son en comt, ghelijck de voorgaende vier Dwaelders wel ghedaen hebben, maer blijft daer altijt ontrent, nu vooren dan achter. Als by voorbeelt int jaer 1554 op den 7 Ianuarius vinde ick sijn grootste aventsche afwijcking van 18 tr. 2 ①: Na dien tijt begint hy daghelicx de Son te naerderen tot datmen hem niet en siet: Daer me in saming gheweest hebbende, sijn schijnbaer duysteraerlangde wort dan cleender als die der Son, sulcx dat hy daer na weerom des morghens begint te schijnen, wijckende daghelicx meer en meer vande Son totten 20 Februarius toe int selve jaer 1554, en alsdan ten versten daer af sijnde, te weten 28 tr. 13 ①, begint daer da weerom de Son te naerderen. Vande voorschreven uyterste aventsche afwijcking totte morgensche, sijn verloopen ontrent 7 weken, en van die morghensche totte eerstcomende uyterste aventsche die ghe-

[p. 106]

beurde den 4 Maius 1554 sijn ontrent 10 weken, Maer ghelijck hier van dese aventsche uyterste afwijcking totte morghensche, gheweest sijn ontrent 7 weken, en vande morghensche tot haer eerstvolghende aventsche ontrent 10 weken, alsoo gadet oock met d'ander. Mercurius dan aldus altijt ontrent de Son wesende, nu vooren dan achter, en dat oock met deysing en stilstant, het gheeft met reden vermoen dat hy in een inront draeyt, diens middelpunt altijt ontrent de Son is, waer uyt men besluyten mach des inronts middelpunts loop even te sijn mette Sonloop, dats dagelicx als int 3 voorstel 59 ① 8. 17. 13. 12. 31.

Sulcx dat de tafel des loops der Son int 3 voorstel, oock dienen can voor Mercurius, nochtans soo wortse deur anderen ghemeenelick noch eens by Mercurius in sijn eyghen beschrijving ghestelt, om sijn loop alst noot is niet inde beschrijving van een ander Dwaelder te moeten soucken en berekenen: welcke wijse volghende, ick sal de selve tafel hier stellen.

[p. 107]

uyten	tr.	①	②	③	④	⑤	⑥
1	0	2	27	50	43	3	1
2	0	4	55	41	26	6	2
3	0	7	23	32	9	9	3
4	0	9	51	22	52	12	5
5	0	12	19	13	35	15	6
6	0	14	47	4	18	18	7
7	0	17	14	55	1	21	9
8	0	19	42	45	44	24	10
9	0	22	10	36	27	27	11
10	0	24	38	27	10	30	12
11	0	27	6	17	53	33	14
12	0	29	34	8	36	36	15
13	0	32	1	59	19	39	16
14	0	34	29	50	2	42	18
15	0	36	57	40	45	45	19
16	0	39	25	31	28	48	20
17	0	41	53	22	11	51	21
18	0	44	21	12	54	54	23
19	0	46	49	3	37	57	24
20	0	49	16	54	21	0	25
21	0	51	44	45	4	3	27
22	0	54	12	35	47	6	28
23	0	56	40	26	30	9	29
Dagē
1	0	59	8	17	13	12	31
2	1	58	16	34	26	25	2
3	2	57	24	51	39	37	33
4	3	56	33	8	52	50	4
5	4	55	41	26	6	2	35
6	5	54	49	43	19	15	6
7	6	53	58	0	32	27	37
8	7	53	6	17	45	40	8
9	8	52	14	34	58	52	39
10	9	51	22	52	12	5	10
11	10	50	31	9	25	17	41
12	11	49	39	26	38	30	12
13	12	48	47	43	51	42	43
14	13	47	56	1	4	55	14
15	14	47	4	18	18	7	45
16	15	46	12	35	31	20	16
17	16	45	20	52	44	32	47
18	17	44	29	9	57	45	18
19	18	43	37	27	10	57	49
20	19	42	45	44	24	10	20
21	20	41	54	1	37	22	51
22	21	41	2	18	50	35	22
23	22	40	10	36	3	47	53
24	23	39	18	53	17	0	24
25	24	38	27	10	30	12	55
26	25	37	35	27	43	25	26
27	26	36	43	44	56	37	57
28	27	35	52	2	9	50	28
29	28	35	0	19	23	2	59
30	29	34	8	36	36	15	30
60	59	8	17	13	12	31	0
90	88	42	25	49	48	46	30
120	118	16	34	26	25	2	0
150	147	50	43	3	1	17	30
180	177	24	51	39	37	33	0
210	206	59	0	16	13	48	30
240	236	33	8	52	50	4	0
270	266	7	17	29	26	19	30
300	295	41	26	6	2	35	0
330	325	15	34	42	38	50	30
360	354	49	43	19	15	6	0

[p. 108]

laren.	tr.	①	②	③	④	⑤	⑥
1	359	45	24	45	21	8	35
2	359	30	49	30	42	17	10
3	359	16	14	16	3	25	45
4	359	1	39	1	24	34	0
5	358	47	3	46	45	42	35
6	358	32	28	32	6	51	30
7	358	17	53	17	28	0	5
8	358	3	18	2	49	8	40
9	357	48	42	48	10	17	15
10	357	34	7	33	31	25	50
11	357	19	32	18	52	34	25
12	357	4	57	4	13	43	0
13	356	50	21	49	34	51	35
14	356	35	46	34	56	0	10
15	356	21	11	20	17	8	45
16	356	6	36	5	38	17	20
17	355	52	0	50	59	25	55
18	355	37	25	36	20	34	30
36	351	14	51	12	41	9	0
54	346	52	16	49	1	43	30
72	342	29	42	25	22	18	0
90	338	7	8	1	42	52	30
108	333	44	33	38	3	27	0
126	329	21	59	14	24	1	30
144	324	59	24	50	44	36	0
162	320	36	50	27	5	10	30
180	316	14	16	3	25	45	0
198	311	51	41	39	46	19	30
216	307	29	7	16	6	54	0
234	303	6	32	52	27	28	30
252	298	43	58	28	48	3	0
270	294	21	24	5	8	37	30
288	289	58	49	41	29	12	0
306	285	36	15	17	49	46	30
324	281	13	40	45	10	21	0
342	276	51	6	30	30	55	30
360	272	28	32	6	51	30	0
378	268	5	57	43	12	4	30
396	263	43	23	19	32	39	0
414	259	20	48	55	53	13	30
432	254	58	14	32	13	48	0
450	250	35	40	8	34	22	30
468	246	13	5	44	54	57	0
486	241	50	31	21	15	31	30
504	237	27	56	57	36	6	0
522	233	5	22	33	56	40	30
540	228	42	48	10	17	15	0
558	224	20	13	46	37	49	30
576	219	57	39	22	58	24	0
594	215	35	4	59	18	58	30
612	211	12	30	35	39	33	0
630	206	49	56	12	0	7	30
648	202	27	21	48	20	42	0
666	198	4	47	24	41	16	30
684	193	42	13	1	1	51	0
702	189	19	38	37	22	25	30
720	184	57	4	13	42	50	0
738	180	34	29	50	3	34	30
756	176	11	55	26	24	9	0
774	171	49	21	2	44	43	30
792	167	26	46	59	5	18	0
810	163	4	12	15	25	52	30

[p. 109]

Merckt noch dat Mercurius met elcken keer die hy int inront doet twee saminghen mette Son crijcht (ghelijck oock Venus doet, daer in verschillende van d'ander voorgaende Dwaelders) d'eene by sijn snelste voortganck, d'ander ontrent het middel sijnder deysing, daer na weerom een by sijn snelste voortganck, en soo gheduerlick overhandt voort met d'ander. Als by voorbeelt inde saming (ghenomen datmense had connen sien) op den 1 April 1554, liep hy op dien dach 1 tr. 54 ① de snelste loop die hy in die keer dede: Maer inde eerstvolgende saming op den 26 Maius 1554, was hy ontrent het middel sijnder deysing, die gheduerde vanden 16 Meye totten 7 Iunius, het middel van welcken tijt valt ontrent den boveschreven 26 Maius. Tbeslvyt. Wy hebben dan verclaert hoe men deur ervarings dachtafels uyt den rouwen merct den tijt van Mercurius omloop, mette ghedaente van sijn deysing en stilstant: Oock dat hy in een inront draeyt, na den eysch.

Merckt.

Anghesien de ghedaente van Mercurius loop ghelijck is met die van Venus, soo en salt hier niet noodich sijn te beschrijven sulcke voorstellen als het 38 en̄ 39 voorstel vā Venus: Maer de wijse der vinding van Mercurius uyterste afwijckinghen deur die van Venus int 38 voorstel bekent wesende, ick salse by een vergaren tafelsche wijse, ghelijck int vervolgh des selven 38 voorstels ghedaen wiert als hier onder.

Tafel der vyterste afwyckingen van Mercvrivs en de middelson.

T'jaer.	Mercurius morgenscheuyterste af wijckingē vande Middelson.
1554. 20 Febr.	25 tr. 57.
1554. 18 Iunius.	21 tr. 55.
1554. 14 Octob.	18 tr. 1.
1555. 3 Febr.	25 tr. 30.
1555. 29 Meye.	22 tr. 12.
1555. 25 Sept.	18 tr. 52.
1556. 18 Ianuar.	24 tr. 22.
1556. 12 Meye.	23 tr. 9.
1554. 8 Ianuar.	19 tr. 17.
1554. 4 Meye.	23 tr. 28.
1554. 31 Aug.	24 tr. 59.
1554. 23 Decem.	18 tr. 55.
1555. 17 April.	22 tr. 31.
1557. 21 Octob.	18 tr. 19.
1587. 20 Decem.	18 tr. 58.

45 Voorstel.

Te verclaren hoemen deur ervarings dach tafels merct Mercurius inronts vvech uytmiddelpuntich te vvesen.

Soo Mercurius uyterste afwijckingen vande Middelson overal evegroot bevonden wierden, t'soude teycken sijn den inrontwech overal evena den Eertcloot te wesen, en vervolgens geen verstepunt noch naestepunt te hebbē: Maer t'verkeerde van dien blijckt int merck des 44 voorstels, alwaer de versaemde uyterste afwijckingen uyt de dachtafels getrocken wesende, seer verscheydē vallē.

T'beslvyt. Wy hebben dan verclaert hoemen deur ervarings dachtafels merckt Mercurius inronts wech uytmiddelpuntich te wesen, na den eysch.

[p. 110]

46 Voorstel.

Deur ervarings dachtafels te vindē de schijnbaer duysteraerlangde van Mercurius inronts vvechs verstepunt en naestepunt.

Men sal int merck des 44 voorstels oversien de uyterste afwijckingen aldaer by een versaemt, en souckender twee evegroote, d'eene morghensche, d'ander aventsche, in welcke de Middelson elcke mael geweest hebbe tot een selve duysteraerlangde: Die gevonden wesende, soo moet de Middelsonnens plaets het schijnbaer verstepunt of schijnbaer naestepunt wesen: Souckende daer na noch twee ander evegroote uyterste afwijckingen, d'eene morgēsche d'ander aventsche, in welcke de Middelson elcke mael geweest hebbe ant^* tegenoverpunt vant voorgaende, en die gevonden wesende, soo moet de Middelsonnens plaets het schijnbaer verstepunt of schijnbaer naestepunt sijn, te weten t'verste so dese twee laetste afwijckinghen cleender sijn als van t'eerste paer, maer t'naestepunt grooter wesende.

Ick soude van t'ghene tot hier toe int ghemeen gheseyt is nu voorbeelt gheven, souckende inde tafel des mercx vant 44 voorstel twee evegroote afwijckinghen, hebbende de Middelson in elcke een selve duysteraerlangde, d'eene morghensche d'ander aventsche: Doch alsooder gheen na ghenouch en sijn om tot voorbeelt te mogen verstrecken, en dat daerenboven t'verlangen van sulckē tafel meer tijts soude behouvē dan my te pas comt daer an te bestedē, ick salt daer by laten berusten, te meer dat de saeck genouch verstaen schijnt, en dattet voornaem ste einde deses handels niet en streckt om der Dwaelders plaetsen met groote sekerheyt te vinden, ghelijck elders oock gheseyt is, maer alleen om de ghemeene reghel te verclaren, hoemen doen sal alsmen in plaets der ouden verloren ervarings dachtafels ghenouch ander sal ghecreghen hebben. Maer wantmen dit begheerde op noch een ander wijse soude meugen soucken, ick sal daer af wat segghen: By aldienmen Mercurius in saming voor de Son can sien, ghelijck Averroes seght hem daer voor ghesien te hebben, en uyt sulcke gaslaginghen bemerckt en opgheschreven sijnde Mercurius saminghen mette Middelson, men soude daer me op een ander wijse dan de voorgaende meugen vinden Mercurius inrontwechs verstepunt of naestepunt, te weten ghelijckt van d'ander Dwaelders ghevonden wiert. Om t'welck by voorbeelt te verclaren, ghenomen dat de saminghen van Mercurius en de Son in Stadius dachtafels beschreven, alsoo deur dadelicke ervaringhen ghevonden hadden geweest: Dit aldus gestelt, ick soucker een saming in soodanich, dat hy op alle twee even tijden d'een daer vooren d'ander daer na, evegroote afwijckinghen vande Son heeft, d'eene morghensche d'ander aventsche (want dat teycken is sulcke saming ontrent des inrontwechs verstepunt of naestepunt te moeten gheschien, soo deur derghelijcke int 17 voorstel van Saturnus opentlicker verstaen can wordē) en vinde die na genouch op den 10 Meye 1568 onder den 59 tr. want een jaer daer te vooren, te weten den 10 Maius 1567 was sijn aventsche afwijcking 22 tr. 4 ①, maer sulck een jaer daer na, te weten den 11 Maius 1569 was de morghensche van 23 tr. 58 ①, alleenelick verschillende 1 tr. 54 ①: En derghelijcke doende op 6 maenden voor en na, men vindt de morghensche op den 10 November 1567 van 5 tr. 26 ①; De aventsche op den 8 November 1568 van 3 tr. 58 ①, alleenelick 1 tr. 28 ① verschillende. Nu dan anghesien t'ver-

* Punctum oppositum.

[p. 111]

stepunt bevonden is als vooren onder den 59 tr. soo soude het teghenoverpunt van dien dats het naestepunt sijn onder dē 239 tr. Doch dit is also voorbeeltsche wijse mette ware Son gedaen, dan t'soude om voorgaende redenen mette Middelson moeten gheschien: T'welck alsment dede, t'verstepunt soude behooren ghevonden te sijn ontrent onder den 59 tr. 51 ①, ghemerckt Stadius dachtafels daer op berekent sijn: En dese plaets, te weten den 59 tr. 51 ①, nemen wy voor de begheerde. T'beslvyt. Wy hebben dan deur ervarings dachtafels ghevonden de schijnbaer duysteraerlangde van Mercurius inrontwechs verstepunt en naestepunt, na den eysch.

47 Voorstel.

Deur ervarings dachtafels Mercurius loop in sijn inront op een ghegheven tijt te vinden en daer af een tafel te beschrijven.

Ick souck int merck des 44 voorstels inde tafel der uyterste afwijckinghen, twee evegroote, beyde aventsche of beyde morgensche, onder een selve duysteraerlangde gebeurt, want daer me op een bekende tijt Mercurius keeren int inront volcommen moeten sijn, sonder vande uytmiddelpuntichedē van Mercurius wech noch des Sonwechs hinder te crijghen: Dese twee afwijckinghen hoese langher tijt na malcander vallen, hoe sekerder besluyt, om de redenen van derghelijcke vooren breeder verclaert. D'eene van soodanighe vinde ick ten naesten int jaer 1554 den 23 December van 18 tr. 55 ①: D'ander int jaer 1587 den 20 December van 18 tr. 58 ①; sulcx datter alleenlick 3 ① overschiet boven sijn volcommen keeren int inront: Van d'eerste ervaring totte tweede sijn 33 Egipsche jaren 5 daghen, op welcke tijt Mercurius inde dachtafels bevonden wort ghedaen te hebben int inront 104 keeren, met noch de boveschreven overschietende 3 ①: Daerom segh ick 33 Egipsche jaren 5 daghen, makende 12050 daghen, gheven 104 keeren 3 ①, wat 1 dach? Comt 3 tr. 6 ① 25 ②, T'welck luttel schilt van Ptolemeus en Copernicus stelling 3 tr. 6 ① 24 ②.

Nu dan den loop eens dachs wesende als bovē, t'is kennelick hoemen daer me soude connen maken, ghelijck vande Sonloop int 3 voorstel gedaen is, een tafel om daer deur met lichticheyt te vinden na t'begheerde deses voorstels, Mercurius loop in sijn inront op alle ghegheven tijt inde^* daet ghemeenelick te vooren commende; Maer anghesien wy Ptolemeus tafels voorbeeltsche wijse ghebruycken sullen, om de redenen van derghelijcke inde Sonloop en Maenloop verclaert, soo sal ickse stellen als volght.

* Praxi.

[p. 112]

uyren	tr.	①	②	③	④	⑤	⑥
1	0	7	46	0	17	28	59
2	0	15	32	0	34	57	59
3	0	23	18	0	52	26	58
4	0	31	4	1	9	55	58
5	0	38	58	1	27	24	57
6	0	46	36	1	44	53	57
7	0	54	22	2	2	22	57
8	1	2	8	2	19	51	56
9	1	9	54	2	37	20	56
10	1	17	40	2	54	49	55
11	1	25	26	3	12	18	55
12	1	33	12	3	29	47	55
13	1	40	58	3	47	16	54
14	1	48	44	4	4	45	54
15	1	56	30	4	22	14	53
16	2	4	16	4	39	43	53
17	2	12	2	4	57	12	52
18	2	19	48	5	14	41	52
19	2	27	34	5	32	10	52
20	2	35	20	5	49	39	51
21	2	43	6	6	7	8	51
22	2	50	52	6	24	37	50
23	2	58	38	6	42	6	50
Dagē
1	3	6	24	6	59	35	50
2	6	12	48	13	59	11	40
3	9	19	12	20	58	47	30
4	12	25	36	27	58	23	20
5	15	32	0	34	57	59	10
6	18	38	24	41	57	35	0
7	21	44	48	48	57	10	50
8	24	51	12	55	56	46	40
9	27	57	27	2	56	22	30
10	31	4	1	9	55	58	20
11	34	10	25	16	55	34	10
12	37	16	49	23	55	10	0
13	40	23	13	30	54	45	50
14	43	29	37	37	54	21	40
15	46	36	1	44	53	57	30
16	49	42	25	51	53	33	20
17	52	48	49	58	53	9	10
18	55	55	14	5	52	45	0
19	59	1	38	12	52	20	50
20	62	8	2	19	51	56	40
21	65	14	26	26	51	32	30
22	68	20	50	33	51	8	20
23	71	27	14	40	50	44	10
24	74	33	38	47	50	20	0
25	77	40	2	54	49	55	50
26	80	46	27	1	49	31	40
27	83	52	51	8	49	7	30
28	86	59	15	15	48	43	20
29	90	5	39	22	48	19	10
30	93	12	3	29	47	55	0
60	186	24	6	59	35	50	0
90	279	36	10	29	23	45	0
120	12	48	13	59	11	40	0
150	106	0	17	28	59	35	0
180	199	12	20	58	47	30	0
210	292	24	24	28	35	25	0
240	25	36	27	58	23	20	0
270	118	48	31	28	11	15	0
300	212	0	34	57	59	10	0
330	305	12	38	27	47	5	0
360	38	24	41	57	35	0	0

[p. 113]

lart.	tr.	①	②	③	④	⑤	⑥
1	53	56	42	32	32	59	10
2	107	53	25	5	5	58	20
3	161	50	7	37	38	57	30
4	215	46	50	10	11	56	40
5	269	43	32	42	44	55	50
6	323	40	15	15	17	55	0
7	17	36	57	47	50	54	10
8	71	33	40	20	23	53	20
9	125	30	22	52	56	52	30
10	179	27	5	25	29	51	40
11	233	23	47	58	2	50	50
12	287	20	30	30	35	50	0
13	341	17	13	3	8	49	10
14	35	13	55	35	41	48	20
15	89	10	38	8	14	47	30
16	143	7	20	40	47	46	40
17	197	4	3	13	20	45	50
18	251	0	45	45	53	45	0
36	142	1	31	31	47	30	0
54	33	2	17	17	41	15	0
72	284	3	3	3	35	0	0
90	175	3	48	49	28	45	0
108	66	4	34	35	22	30	0
126	317	5	20	21	16	15	0
144	208	6	6	7	10	0	0
162	99	6	51	53	3	45	0
180	350	7	37	38	57	30	0
198	241	8	23	24	51	15	0
216	132	9	9	10	45	0	0
234	23	9	54	56	38	45	0
252	274	10	40	42	32	30	0
270	165	11	26	28	26	15	0
288	56	12	12	14	20	0	0
306	307	12	58	0	13	45	0
324	198	13	43	46	7	30	0
342	89	14	29	32	1	15	0
360	340	15	15	17	55	0	0
378	231	16	1	3	48	45	0
396	122	16	46	49	42	30	0
414	13	17	32	35	36	15	0
432	264	18	18	21	30	0	0
450	155	19	4	7	23	45	0
468	46	19	49	53	17	30	0
486	297	20	35	39	11	15	0
504	188	21	21	25	5	0	0
522	79	22	7	10	58	45	0
540	330	22	52	56	52	30	0
558	221	23	38	42	46	15	0
576	112	24	24	28	40	0	0
594	3	25	10	14	33	45	0
612	254	25	56	0	27	30	0
630	145	26	41	46	21	15	0
648	36	27	27	32	15	0	0
666	287	28	13	18	8	45	0
684	178	28	59	4	2	30	0
702	69	29	44	49	56	15	0
720	320	30	30	35	50	0	0
738	211	31	16	21	46	45	0
756	102	32	2	7	37	30	0
774	353	32	47	53	31	15	0
792	244	33	33	39	25	0	0
810	135	34	19	25	18	45	0

[p. 114]

T'beslvyt. Wy hebben dan deur ervarings dachtafels Mercurius loop in sijn inront op een ghegheven tijt ghevonden, en daer af een tafel beschreven, na den eysch.

48 Voorstel.

Deur ervarings dachtafels den loop van Mercurius inrontvvechs verstepunt te vinden.

Anghesien de dachtafels van Stadius (die wy nemen al ofse deur er varinghen bevonden waren, om de redenen verclaert int 1 voorstel) te cort sijn om daer deur bequamelick t'begheerde te vinden, soo sal ick tot hulp nemen de ervaringhen van Ptolemeus, welcke int 7 hooftstick sijns 9 boucx Mercurius inrontwechs verstepunt bevonden heeft onder des duysteraers 10 tr. Maer int 46 voorstel bevintment onder den 59 tr. 51 ①, t'welck 49 tr. 51 ① voorder sijnde, het verstepunt is na dese rekening soo veel verloopen op dien tijt bedraghende ontrent 1450 jaren: En hier me wort bekent des verstepunts loop op alle ghegheven tijt: Als by voorbeelt om die te hebben op een jaer, ick segh 1450 jaren gheven 59 tr. 51 ①, wat 1 jaer? Comt 2 tr. 28 ① 36 ②.

T'beslvyt. Wy hebben dan deur ervarings dachtafels den loop van Mercurius inrontwechs verstepunt ghevonden, na den eysch.

49 Voorstel.

Deur ervarings dachtafels Mercurius inronts middelpunts loop in sijn vvech te vinden.

Den loop van Mercurius inrontwechs verstepunt wort op een jaer bevonden deur het 48 voorstel van	2 tr. 28. 36.
Die ghetrocken van Mercuriusof de Sonnens middelloop oock op een jaer, te weten een Egips, doende deur het 3 voorstel	359 tr. 45 ①.
Blijft voor begeerde loop des inronts middelpunts in sijn wech op een Egips jaer	357 tr. 16 ①.

En is openbaer dat alsoo ghevonden sal worden den loop van alle voorgestelde tijt. Tbeslvyt. Wy hebben dan deur ervarings dachtafels Mercurius inronts middelpunts loop in sijn wech ghevonden, na den eysch.