Dialectike ofte bewysconst
(1585)–Simon Stevin– AuteursrechtvrijVerclaringhe van het ghegheven ende begheerde.MEn begheert dese Verkeerde Bewijsreden, door het Onmueghelicke bethoont te hebben, dat sy nootsaeckelick besluyt: I. Eenich Metael is Loot, | |
Merct.OVermidts datter sommighe schijnselen van Bewijsredenen sijn, uyt de welcke het ghelaet, als oftmen yet nootsaeckelicken beslote, ende nochtans niet en doet (als wy int eynde der 3. propositien een van dien ghestelt hebben) soo mocht yemandt twijfelen, ande Verkeerde of sy in desen an die niet ghelijck en sijn, daerom worter beschreven een Generale Reghel, duer de welcke men bethoont, dat soo tghene men door een Verkeerde Bewijsreden beprouft, valsch waer, soo souden | |
[pagina 87]
| |
twee Contrarie ofte Tegenspreeckende, beyde waer sijn, twelck onmueghelick is, daer uyt oock dit ghenoemt wort, Betooch door het Onmueghelicke, twelck in onse Ghegheven Bewijsreden aldus toegaedt. | |
Werkinghe.YEmant bekent (neme ick) d'eerste ende tweede Ghegheven Propositie warachtich te sijne, maer niet het Besluyt: Tot welcken ick segghe; by aldien het Besluyt niet waer en is, soo sal sijn Teghenspreeckende, als, Gheen Loot en is Lichaem, warachtich sijn, Reden, Dat het ander der Teghenspreeckende altijt waer is; Met sulcken Besluyt, maecke ick een Rechte Bewijsreden der Eerster Soorten, die stellende voor eerste ofte tweede Propositie, soo het te passe commen sal (twelck de letteren A E I O, ghenouch aenwijsen) maer wandt dit Besluyt E is, soo moet ick nemen de tweede ofte vierde Maniere (want d'ander gheen E en hebben) het sy E I O, wiens eerste Propositie, Geen Loot en is Lichaem, ende de tweede sal sijn d'eerste Propositie der Gheghevener Bewijsreden, Eenich Metael is Loot, waer uyt nootsaeckelick een vervolgh comt, Eenich Metael dan en is gheen Lichaem, aldus: E. Gheen Loot en is Lichaem, Nu de Forme deser Bewijsreden is eene der Rechte, die ghy, ende wy altsamen, als Wettelicke ende | |
[pagina 88]
| |
Beghinselen, voor ghoedt houden, Maer dit Besluyt, Eenich Metael en is geen Lichaem, strijdt teghen de tweede ghegheven Propositie, Alle Metael is Lichaem, welcke ghy nochtans van te vooren warachtich bekent hebt; soo ist dan nootsaeckelick, dat by aldien dit laetste Besluyt naer u segghen goedt is, datter twee Teghenspreeckende beyde waer sijn, maer dat is onmueghelick, het eerste Besluyt was dan goedt.
S'ghelijcx sal den voortganck sijn in allen anderen, wel verstaende datmen die van een Eyghen Middeltermijn sijn, altijt Verkeeren sal inde Vierde Soorte: Ende en sullen aldus niet alleene de Verkeerde Bewijsredenen door het Onmoghelick beproeft worden, maer oock de Rechte d'een Soorte in d'ander. By exempel, yemandt toelatende d'eerste Soorte wettelicke argumenteringhe te sijne, die altijt nootsaeckelick besluyt, maer niet de Tweede ende Derde: In sulcken ghevalle salmen dese door d'eerste bewijsen: Wy hebben dan een Ghegheven Verkeerde Bewijsreden door het Onmueghelick bethoont goedt te sijne, soot begheert was. |
|