Watergang
(gemeente Waterland)
Dorp, ontstaan als veenontginning vanaf de 14de eeuw aan een watergang en voetpad (gouw). Vermoedelijk was het een secundaire veenontginning vanuit Landsmeer. Watergang wordt voor het eerst vermeld in 1326. In 1824 kwam het Noordhollands Kanaal parallel te lopen aan de Dorpsstraat en sindsdien heeft de lintbebouwing tussen watergang en kanaal zich enigszins verdicht.
De
Herv. kerk (Dorpsstraat 33a) is een eenbeukige kerk met vijfzijdig gesloten
Watergang, Boerderij Dorpsstraat 59
koor en een kleine houten geveltoren met ingesnoerde spits. Deze in gotiserende stijl uitgevoerde kerk verrees in 1642, werd hersteld in 1796 en kreeg in 1832 de huidige voorgevel met geveltoren. De in 1985 gerestaureerde kerk bevat een preekstoel in Lodewijk XIV-stijl, een doophek met doopboog, een tiengebodenbord, een scheepmodel (alles circa 1730) en een door H. Knipscheer gebouwd orgel (circa 1860).
Woonhuizen. Karakteristiek is het van een brede afluiving voorziene diepe houten huis Dorpsstraat 68 (19de eeuw). Een dergelijke afluiving heeft ook het stenen huis Dorpsstraat 60 (circa 1900). Het middenganghuis Kerkweg 11 (circa 1910) is voorzien van siermetselwerk in gele baksteen.
Boerderijen. Kenmerkend voor Watergang zijn de hooihuisboerderijen, waar achter de woning een stal en een hoger hooihuis zijn aangebouwd. Geheel in hout uitgevoerd is de boerderij Dorpsstraat 18 (woonhuis vóór 1826, stal vernieuwd 1899, hooihuis 1900). Andere hooihuisboerderijen zijn Dorpsstraat 20 (1889) en Dorpsstraat 42 (1881; aangekapt gedeelte 1904), beide met stenen woongedeelte. Het dwarse woonhuis van Dorpsstraat 15 heeft alleen een stenen voorgevel en ook het hooihuis (circa 1900) is deels in steen uitgevoerd. Uit circa 1912 dateren de diepe stal met hooihuis van Dorpsstraat 13. Opvallend is de combinatie van een stolpboerderij met aangebouwd
Auteursrechtelijk beschermd