Sijbekarspel
(gemeente Noorder-Koggenland)
Dorp, ontstaan in de 11de eeuw als veenontginning. Samen met het aansluitende Benningbroek kreeg het in 1414 als de ‘Stede Sijbekarspel’ - louter bestuurstechnische - stadsrechten. De bebouwing van het lintdorp is later enigszins verdicht. Na de Tweede Wereldoorlog is bij het raadhuis een kleine uitbreidingswijk ontstaan.
De
Herv. kerk (Westerstraat 42), oorspronkelijk gewijd aan St. Laurentius, is een eenbeukige, recht gesloten kerk
Sijbekarspel, Modelboerderij De Vooruitgang
met een dakruiter boven de westgevel. Het laat-gotische schip - met binnen een houten tongewelf gedateerd ‘1547’ - werd tegen een ouder en smaller koor gebouwd. Van dat in 1815 afgebroken koor resteren aan de oostzijde de hoeksteunberen (15de eeuw). De westgevel met middenrisaliet en dakruiter verrees in 1861 na de sloop van de oude kerktoren. In de dakruiter hangt een door Laurens Brinckhuysen gegoten klok (1682). Bij de restauratie in 1966-'67 heeft men de buitenbepleistering verwijderd. Tot de inventaris behoren een rijk gesneden preekstoel (midden 17de eeuw), een koperen doopboog (eind 18de eeuw) en een door L. van Dam & Zn. gebouwd orgel (1883). De forse
pastorie (Westerstraat 40) dateert uit circa 1860.
Het voorm. raadhuis (Westerstraat 95) is een tweelaags pand met middenrisaliet, balkon en neoclassicistische details, dat rond 1860 een ‘stedehuis’ uit 1731 verving.
De voorm. openbare lagere school (Westerstraat 41) werd in 1873 naar plannen van A.T. van Wijngaarden gebouwd als een tweeklassige gangschool met onderwijzerswoning. In 1917 is een derde lokaal toegevoegd.
Het woonhuis Westerstraat 6 is een dwars pand uit circa 1850, waarvan het hoge schilddak is belegd met platte Friese pannen.
Boerderijen. De mogelijk nog 18de-eeuwse stolpboerderij Westerstraat 4 heeft een aan één zijde uitgebouwd kort vooreind met houten voorgeveltop en omlijste pronkdeur. De Beukenhof (Westerstraat 50) is een stolphoeve uit circa 1800 met koehuisstaart. De symmetrisch opgezette voorgevel heeft twee omlijste ingangen (rechts de doôdeur) en een klokvormige houten middengeveltop met empiredetails. De stolpboerderij Westerstraat 8 uit 1839 (gevelsteen) is eveneens voorzien van een klokvormige houten middengeveltop. Een dwarseind en darsdeuren in de voorgevel heeft de stolpboerderij De Postgalei (Westerstraat 55; circa 1840). De stolpboerderij Zorg en Hoop (Westerstraat 13), met spiegel en dakkapel, is in de sierlijk gemetselde schoorsteen gedateerd ‘1874’. Bij de boerderij hoort de eenvoudige landarbeiderswoning Westerstraat 11 (circa 1874). Modelboerderij De Vooruitgang (Westerstraat 36-38) is een langgerekte, wit gepleisterde boerderij uit 1949 met parallel geplaatste varkensschuur.
Auteursrechtelijk beschermd