Oostwoud
(gemeente Noorder-Koggenland)
Dorp, ontstaan in de hoge middeleeuwen als veenontginning. In 1519 is er sprake van de bouw van een nieuwe kerk. De lintbebouwing heeft zich in de 19de eeuw verdicht.
De Herv. kerk (Oosteinde 44) is een eenbeukige kerk met vijfzijdig gesloten koor en boven de westgevel een houten dakruiter met achtzijdige spits. Volgens een gedenksteen stamt deze kerk uit 1753. In de dakruiter hangt een door Henricus Nieman gegoten klok (1616). Rond 1875 kwam de vijfzijdig gesloten noordelijke uitbouw met consistoriekamer en zondagsschool tot stand. Verder kreeg de kerk toen gietijzeren rondboogvensters en een houten lattenplafond. Tot de inventaris behoren een preekstoel (tweede helft 17de eeuw), een psalmbord (1769) en een door L. van Dam & Zn. gebouwd orgel (1874).
Woonhuizen. Het forse eclectische herenhuis Oosteinde 57, met pilasters en wenkbrauwen, dateert uit 1870. Iets jonger is het eclectische middenganghuis Oosteinde 32 (circa 1880).
De
boerderij Oostwoud Dorpsstraat 69 heeft een 19de-eeuwse stolpschuur. Naar ontwerp van D. Saal kwam in 1926 het met riet gedekt villa-achtige woonhuis
Oostwoud, Herv. kerk
met erker en expressionistische details tot stand.
De voorm. stoomzuivelfabriek ‘Oostwoud’ (Oostwoud Dorpsstraat 36) is een diep pand uit 1907 met een bescheiden sierspant.
Auteursrechtelijk beschermd