Monumenten in Nederland. Noord-Holland

Oosterblokker
(gemeente Drechterland)

Dorp, ontstaan in de 12de eeuw als veenontginning. In 1414 kreeg de Stede Westwoude (Westwoud met Ooster- en

[p. 461]

Oosterblokker, Boerderij Oosterblokker 71

Westerblokker en Binnenwijzend) stadsrechten, maar deze waren louter bestuurstechnisch van aard. Het in 1852 verbouwde 17de-eeuwse rechthuis werd in 1926 gesloopt. Dit langgerekte lintdorp, dat aan de oostzijde overgaat in de enkelzijdige bebouwing van Binnenwijzend, behoort sinds 1979 tot de gemeente Drechterland.

De Herv. kerk (Oosterblokker 98), oorspronkelijk gewijd aan St. Pancratius, is een verhoogd gelegen eenbeukige kruiskerk met vijfzijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met ingesnoerde naaldspits. Tegen een (verdwenen) 14de-eeuwse kerk verrees rond 1450 de huidige toren met smalle spitsboognissen en afsluitend rondboogfries. In de toren hangt een door Hendrick Wegewaert gegoten klok (1601). Het laat-gotische schip kwam in de tweede helft van de 15de eeuw tot stand, begin 16de eeuw gevolgd door dwarsschip en koor.

Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven, op de hoeken van de viering voorzien van schalken met beelden van de vier Evangelisten. De kerkvloer bevat enkele 12de-eeuwse grafstenen van rode Bremer zandsteen. Tot de inventaris behoren een dooptuin met koperen doopboog (1645), een rijk gesneden preekstoel met de wapens van Holland, Oranje, Blokker, West-Friesland en Drechterland (1661), en een door E. Leichel gebouwd orgel (eind 19de eeuw).

De R.K. O.L. Vrouwe Visitatiekerk (Oosterblokker 68) is een eenbeukige kerk met een driezijdig gesloten koor en een geveltoren met houten lantaarn. Deze neoclassicistische kerk werd in 1845-'46 gebouwd naar ontwerp van Th. Molkenboer. Tot de inventaris behoren een communiebank (circa 1846), een hoofdaltaar (1902) en opvallende grote gebeeldhouwde neogotische kruiswegstaties (eind 19de eeuw). De laatstgenoemde zijn waarschijnlijk vervaardigd door H. van der Geld.

Het voorm. raadhuis (Noorderdracht 2) is een tweelaags pand uit 1925 met kleine dakruiter, middenrisaliet en aangebouwde dienstwoning. Het traditionalistische ontwerp is van J. van Santen. Woonhuizen. Uit het begin van de 20ste eeuw dateren het eenlaagspand Boekert 14 (circa 1915), met inpandig portiek en opschrift ‘Blokker’, en de met mansardedak uitgevoerde dokterswoning Sunny Home (Noorderdracht 15; circa 1920).

Boerderijen. De 18de-eeuwse stolpboerderijen Oosterblokker 71 en 103 hebben een uitgebouwd woongedeelte met houten voorschot en terugliggende darsdeuren. De met spiegel uitgevoerde stolpboerderij Oosterblokker 39 (1836) is voorzien van een klokvormige houten middentopgevel met doorbroken fronton en siervazen. Een erker en een dakkapel met gesneden windveren bezit de stolpboerderij Oosterblokker 57 (circa 1870). Het middenganghuis van de boerderij Oosterblokker 125 (1863) is vóór een stolpschuur gebouwd.

Windmolen ‘De Krijgsman’ (bij Noorderdracht 61) is een met riet gedekte achtkantige stellingmolen en verrees in 1897 ter plaatse van een afgebrande molen uit 1751 waarbij gebruik werd gemaakt van een Zaanse pelmolen.

De voorm. Herv. kerk van Binnenwijzend (Binnenwijzend 54), gelegen ten oosten van Oosterblokker, is een eenbeukige kerk met driezijdig gesloten koor. In de geveltoren hangt een door Claude Fremy gegoten klok (1684). Nadat de 15de-eeuwse kerk ter plaatse in 1911 was afgebrand, volgde een herbouw in gotiserende vormen naar plannen van J.F.L. Frowein. Sinds 1967 dient het gebouw als woonhuis en atelier. De pastorie (Binnenwijzend 52) dateert uit 1862.