Noord-Scharwoude
(gemeente Langedijk)
Dorp, ontstaan in de 11de eeuw als een van de vier langgerekte dorpen aan de Langedijk. De middeleeuwse kerk brandde in 1934 af. De op de vele kleine eilanden in de omringende polder Geestmerambacht geteelde kool werd vanaf 1915 - na aansluiting op de tramlijn naar Alkmaar - in een groenteveiling verkocht. Het tramtracé heeft men in 1934 veranderd in een provinciale weg. Na de ruilverkaveling (1965-'74) is Noord-Scharwoude aan weerszijden van de oude lintbebouwing aanzienlijk uitgebreid.
De R.K. St.-Johannes de Doperkerk (Dorpsstraat 516a) is een driebeukige basilicale kruiskerk met vijfzijdig gesloten koor, driezijdig gesloten transeptarmen en een forse toren van drie geledingen met balustrade en achtzijdige spits. Deze neogotische kerk verrees in 1905-'06 naar ontwerp van P.J. Bekkers ter vervanging van een kerk uit 1856. De in 1980-'81 gerestaureerde kerk bevat altaren, kruiswegstaties en een orgel uit de bouwtijd.
De Herv. kerk (Kerklaan 8), een kruiskerk uit 1935 met terzijde geplaatste toren, is in traditionalistische vormen ontworpen door J. Kakes.
Woonhuizen. Uitgevoerd met jugendstil-elementen zijn de grote notabelenwoningen Dorpsstraat 630 (1908), 606 (1908) en 604 (1915). Kleiner zijn het eenlaagse middenganghuis Dorpsstraat 619 (circa 1910) en de in kalkzandsteen opgetrokken villa Molenkade 10 (1910). Opmerkelijk is het in 1961 gebouwde pseudo-17de-eeuwse huis Dorpsstraat 679 met trapgevel.
De voorm. Noordhollandsche conservenfabriek (Voorburggracht 299) werd in 1878 gesticht (gevelsteen), maar na brand in 1894 herbouwd in opdracht van zuurkoolfabrikant P. Verburg. Behouden bleef de voorgevel in neorenaissance-stijl.
Hotel ‘Concordia’ (Dorpsstraat 578) is een sober en robuust gebouw uit 1918. Het voorm. betaalkantoor (Veilingweg 3), een blokvormig pand in zakelijk-expressionistische stijl, werd gebouwd in 1931 bij de (verdwenen) veiling uit 1915.
Auteursrechtelijk beschermd