Berkhout
(gemeente Wester-Koggenland)
Dorp, ontstaan in de 13de eeuw bij de ontginning van wat toen de Veenhoop werd genoemd. Vooral in de 19de eeuw heeft zich een langgerekte lintbebouwing gevormd. Bij de Slagterslaan is in 1973 de
Berkhout, Boerderij Ridderhoeve
uitbreidingswijk Berkenweide aangelegd.
De Herv. kerk (Kerkebuurt 172) is een T-vormige kerk voorzien van een toren van twee geledingen met frontalen en achtkantige spits. Deze neorenaissance-kerk werd in 1884 gebouwd naar ontwerp van A. Stoutjesdijk. De toren volgde in 1886.
Het voorm. raadhuis (Kerkebuurt 170) is een fors tweelaags pand uit 1865, uitgevoerd in eclectische vormen met gebogen vensteromlijstingen en wenkbrauwen. Het heeft tot 1979 als zodanig dienst gedaan en bevatte oorspronkelijk ook een onderwijzerswoning en het waterschapshuis van de Banne.
Woonhuizen. De rentenierswoning Troostwijk (Westeinde 314; circa 1880), een middenganghuis, heeft een hoger opgetrokken middenrisaliet met driehoekig fronton. Vergelijkbaar in hoofdvorm is het middenganghuis Kerkebuurt 188 (circa 1900).
Boerderijen. De Annahoeve (Oosteinde 107) heeft een dwars geplaatst eclectisch voorhuis met erker uit circa 1875 voor een mogelijk oudere stolpschuur. De stolpboerderij Westeinde 312 is voorzien van een dakerker, een spiegel en een versierde schoorsteen gedateerd ‘1877’. Uitgevoerd met een middenerker en daarboven een dakerker met sierspant is de stolpboerderij Westeinde 276 uit 1910. De Ridderhoeve (Oosteinde 86) is een moderne boerderij uit 1926 met een villa-achtig woongedeelte naast het hooihuis.
Auteursrechtelijk beschermd