Piershil
(gemeente Korendijk)
Piershil, Woonhuis Kade 2
Voorstraatdorp, ontstaan na de herdijking (1524) van de in 1246 gestichte en in 1421 verzwolgen Polder Oud-Piershil. Met de bedijking van de Polder Nieuw-Piershil (1582) kwam dit gebied aan de rest van de Hoekse Waard vast te liggen. De bebouwing beperkte zich tot de dijk, de dam (Kade) en de Voorstraat, waar de kerk terzijde van kwam te liggen. In 1739 woedde er een dorpsbrand. Na de Tweede Wereldoorlog is het dorp aan de noordoostzijde uitgebreid.
De Herv. kerk (Voorstraat 24) is een zaalkerk met een deels ingebouwde toren van twee geledingen met overhoekse steunberen en een naaldspits. De in 1964 gerestaureerde toren met rondboognissen bij de bovenste geleding stamt vermoedelijk uit de 15de eeuw en bevat klokken van Cornelis Ouderogge (1642) en Johannes Specht (1753). In 1970-'71 is de bijbehorende kerk, die dateert van na 1524, geheel herbouwd. Een in 1642 toegevoegde haakse noordvleugel is toen vervangen door een consistoriekamer in 18de-eeuwse vormen. Tot de inventaris behoren een preekstoel met doophek uit 1643, een herenbank uit dezelfde tijd, een herenbank in Lodewijk XIV-vormen (1745) en vijf rouwborden (1755-'94).
Het voorm. raadhuis (Voorstraat 14-16) dateert uit het begin van de 19de eeuw en bestaat uit een diep pand met puntgevel, een aangebouwde houten schuur en een ernaastgelegen kleinere woning met puntgevel.
Woonhuizen. Het forse diepe huis Kade 2 heeft een tuitgevel met toppilaster, bloklijst, sierankers en is in rode baksteen gedateerd ‘1664’. De zijkamer is 19de-eeuws en de pui is van de restauratie rond 1970. Uit de 19de eeuw dateren het met puntgevel uitgevoerde diepe huis Voorstraat 18 (circa 1830), het herenhuis Voorstraat 29 (1856) en het kleine pand Voorstraat 5 (1861) met ingezwenkte lijstgevel.
Boerderijen. De boerderij Kreekkant 5 heeft een woongedeelte met jaartalankers uit 1596 - bij een restauratie foutief hersteld tot ‘1526’ - en een mogelijk in de kern 18de-eeuwse dwarsdeelschuur. De boerderij Voorstraat 20-20a heeft een woongedeelte met ingezwenkte lijstgevel uit 1864 en een zijlangsdeel met schuin geplaatste deeldeur uit 1910.
De windmolen ‘Simonia’ (Molendijk 39) is een ronde grondzeiler met een met dakleer beklede kap, gebouwd in 1845 als korenmolen. De van een voorganger overgenomen wapensteen dateert uit 1714. Het voorm. gemaal (Sluisjesdijk 1) is een bescheiden gebouw uit 1917, ontworpen door W.C. en K. de Wit met expressionistische details.
Auteursrechtelijk beschermd