Pernis
(gemeente Rotterdam)
Dijkdorp, hoogstwaarschijnlijk genoemd naar Jacobus van Pernesse, aan wie in 1249 het gebruik van een haven werd toegestaan. In de 15de eeuw vormde zich bebouwing aan de Pastoriedijk, die samen met de Ring een cirkelvormig gebied omsluit. In 1929 werd aan de westkant de 1ste Petroleumhaven gegraven voor de olieraffinaderij van Shell (1936). Na de annexatie van Pernis door Rotterdam in 1934 volgde de aanleg van de 2de Petroleumhaven (1938). Sinds de aanleg van de Eemhaven (1946) aan de oostzijde is Pernis geheel door havens ingesloten. Binnen de cirkelvormige kern is in 1958 een nieuwbouwwijk verwezenlijkt. Na het dempen van de vissershaven (Nieuwedijk) in 1959 is meer westelijk de Madroelhaven gegraven (1960).
De Herv. kerk (bij Ring 1) is een kruiskerk voorzien van een toren met hoeklisenen, boogfries en tentdak. De toren stamt uit de tweede helft van de 15de eeuw en bevat een door Pieter Ostens gegoten klok (1672). De huidige kerk met expressionistische details dateert uit 1925. De pastorie (Ring 21) is een middenganghuis uit 1882 in neorenaissance-vormen.
Overige kerken. De (Geref.) Eben Haëzerkerk (Pastoriedijk 340) is een met geveltoren uitgevoerde neoclassicistische zaalkerk uit 1862 (verbouwd 1888 en 1911). Gebouwd in traditionalistische vormen is de Geref. Vrijgem. kerk (Nieuwendijk 6; 1955, A. Verschoor en T. Bier).
Het voorm. raadhuis (Pastoriedijk 55) werd in 1899 gebouwd als een tweelaags neorenaissance-pand.
Boerderijen. De boerderij Van Geslacht op Geslacht (Ring 16-28) bestaat uit een langgerekte schuur met dwarsdeel (1787) met 17de-eeuws woongedeelte en een daartegen aangebouwd hoger begin-19de-eeuws woongedeelte. Uit 1792 stamt de fraaie langhuisboerderij Ring 210, die midden 19de eeuw van een blokbepleistering is voorzien. Woonhuizen. Het woonhuis Pastoriedijk 2 met gezwenkte afluiving werd rond 1850 gebouwd en uit 1874 dateert het huis Burg. Van Esstraat 51 met geschulpte windveer. De in 1884
Auteursrechtelijk beschermd
