Terneuzen, Stadhuis Noordstraat 39
bouw van de Westerscheldetunnel (gereed maart 2003).
De Herv. kerk (Noordstraat 62) [1] is een brede zaalkerk voorzien van een geveltoren met vierkante lantaarn, frontons en spits. Deze kerk met neorenaissance-details werd in 1885-'86 gebouwd ter vervanging van een kerk uit 1659. In het interieur bevindt zich een beschadigde grafzerk voor Joos Laureijs, baljuw van Axel († 1630).
Katholieke kerken. Van de
R.K. St.-Willibrorduskerk (Korte Kerkstraat 20) [2] resteert de rijzige toren van twee geledingen met hoektorentjes en achtkantige spits, die in 1913-'14 verrees naar plannen van J. Vermeulen (gerestaureerd 1991). De bijbehorende kerk,
Terneuzen, Stadhuis Oostelijk Bolwerk 4
gebouwd ter vervanging van een nabijgelegen voorganger van 1849, werd in 1969 gesloopt. De tot parochiehuis omgebouwde oorspronkelijke kerk van 1849 verdween in 1981. Eveneens bewaard bleven de rond 1922 opgetrokken pastorie (Korte Kerkstraat 22) met expressionistische elementen en het voorm. klooster (Korte Kerkstraat 19) uit circa 1931. De
R.K. Triniteitskerk (Alberdingk Thijmstraat 2) is een lage vierkante kerk zonder toren, gebouwd in 1961-'62 in de Bossche school-variant van het traditionalisme naar plannen van A. Siebers & W. van Dael.
Geref. kerken. De voorm. Geref. kerk (Noordstraat 77) [3] is een zaalkerk van 1892, verbouwd in 1911. De geveltoren heeft men in 1918 afgebroken. De kerk is na de verkoop in 1985 tot winkels omgebouwd. De kerk van de Geref. Gemeente in Nederland (Vlooswijkstraat 52) [4] is een rond 1930 opgetrokken zaalkerk met portaal. Uit circa 1950 dateert de kerk van de Oud Geref. gemeente (bij Nieuwediepstraat 32) [5], een zaalkerk met hoger ingangsgedeelte met kruisende daken.
Stadhuizen. Het in opzet van 1594 daterende oude stadhuis
Noordstraat 39 [6] onderging een verbouwing in 1647. De toren werd in 1808 afgebroken en in 1859-'60 volgde een ingrijpende verbouwing naar plannen van S. van Rees, waarbij het eenlaagse gebouw werd gepleisterd en voorzien van gietijzeren venstertraceringen. Ook verrees de huidige forse toren van drie geledingen, afgesloten door kantelen en een achtkantige spits. De accoladeboog boven de ingang is evenals andere details een uiting van de Willem II-gotiek. Naast het gebouw staat een gietijzeren pomp
Terneuzen, Arsenaal
(circa 1860). In 1973 verhuisde het stadsbestuur naar het nieuwe stadhuis
Oostelijk Bolwerk 4 [7], ontworpen in 1964 door J.B. Bakema en uitgevoerd in 1969-'72. Dit opvallende gebouw in gewapend beton heeft een centrale kern en uitkragende vloeren die de basis vormen voor naar alle zijden uitstekende volumes. De bekroning wordt gevormd door een op de brug van een schip gelijkende opbouw waarin zich de burgerzaal bevindt met uitzicht over de Westerschelde. Naast het vrijstaande hoofdgebouw is in 1993-'96 een uitbreiding tot stand gekomen naar plannen van K.J. van Velsen.
Het arsenaal (Nieuwstraat 27-39) [8] is een sober, langgerekt pand uit 1840, gebouwd als bomvrij onderkomen ten behoeve van de vesting Terneuzen en onderdak biedend aan ruim honderd militairen. Er zijn zeven zogeheten lokalen, elk gedekt door een tongewelf en voorzien van een houten tussenvloer. De tongewelven zijn aan de bovenzijde uitgevuld met zand. Dit diende tegelijk ter zuivering van het regenwater dat in de drinkwaterkelders onder de lokalen werd opgevangen. De lokalen - en het cachot - zijn onderling verbonden door overwelfde gangen. De lokalen zijn momenteel in gebruik als horeca-gelegenheden.
Het voorm. postkantoor met directeurswoning (Nieuwstraat 68) [9] kwam in 1900-'01 stand naar ontwerp van rijksbouwmeester D.E.C. Knuttel. Dit forse pand met rationalistische details heeft een uitgebouwd en hoger opgetrokken trappenhuis, afgesloten door een zadeldak met trapgeveltjes. Na 1984 is het pand omgebouwd tot bedrijfsruimten.
Auteursrechtelijk beschermd
