Krabbendijke
(gemeente Reimerswaal)
Dijkdorp, ontstaan in de in 1592 bedijkte Nieuw Krabbendijkepolder. Tot het midden van de 19de eeuw concentreerde de bebouwing zich rond het kruispunt van Noordweg en Dorpsstraat, bij een rechthoekig dorpsplein met vate. Rond 1900 vond uitbreiding plaats langs bestaande wegen en in de richting van het aan de noordzijde gelegen station (1868). In 1917 richtte men een veilingvereniging op en vestigden zich diverse conservenfabrieken. In 1953 had Krabbendijke te lijden van de Watersnoodramp.
De Herv. kerk (Kerkpad 1) is een T-vormige kerk met een kleine houten klokkentoren en rationalistische details. Deze in 1914 ter vervanging van een 17de-eeuwse voorganger gebouwde kerk raakte in 1944 beschadigd. Tot de inventaris behoort een midden-17de-eeuwse preekstoel.
De
Geref. kerk (Dorpsstraat 5), gebouwd in 1924 naar ontwerp van H.
Krabbendijke, Kerk van de Geref. Gemeente
Onvlee, is een zaalkerk met geveldakruiter en gekoppelde smalle spitsboogvensters. De
pastorie (Dorpsstraat 3) is uit dezelfde tijd.
De kerk van de Geref. Gemeente (J.W. Frisostraat 1) werd in 1930 opgetrokken in zakelijk-expressionistische vormen met een kruisvormig grondplan en een smallere achteraanbouw. De pastorie (J.W. Frisolaan 3) is uit dezelfde tijd.
Het voorm. raadhuis (Dorpsstraat 85), een tweelaags pand voorzien van een ingebouwde centrale torenpartij met uurwerk en open klokkenstoel, dateert in zijn huidige vorm uit circa 1955.
Woonhuizen. Van oorsprong 18de-eeuws zijn de gepleisterde dwarse huizen Dorpsstraat 77, met eenvoudige gesneden deuromlijsting, en Dorpsstraat 79, met 19de-eeuwse blokbepleistering, een voordeuromlijsting met gecanneleerde pilasters en op de nok een restant van een gietijzeren vorstkam. Het rond 1870 gebouwde dwarse huis Noordweg 30 heeft aan de bovenzijde afgeronde vensteromlijstingen. Het middenganghuis Dorpsstraat 114, met hoger opgetrokken middenpartij, hoekpilasters, kroonlijst en afgeschuinde vensterhoeken, dateert uit circa 1880. Het gepleisterde dwarse huis Oostweg 25 (circa 1905) is voorzien van details in schoon metselwerk. Spoorlaan 20 is een herenhuis uit circa 1910 met jugendstil-details. Opvallend is het uitgebouwde ingangsportaal met daarboven een balkon met ijzeren hekwerk. Rond 1915 gebouwd zijn de woningen Wilhelminastraat 61-63 en de kleine villa's J.W. Frisostraat 11 en 13. De dubbele woning Kerkpad 6-8 (circa 1920) vertoont expressionistische details.
Het café-restaurant ‘De Koophandel’ (Dorpsstraat 82) is een in de kern 17de-eeuws dwars eenlaagspand met mansardedak en een na 1953 vernieuwde voorgevel. In deze parochie-herberg, waar tot 1662 kerkdiensten werden gehouden, vergaderde lange tijd de gemeenteraad in een in 1881 van de gelagkamer afgescheiden ruimte.
Windmolen ‘De Rozeboom’ (Westweg 17) is een ronde bakstenen grondzeiler met een met dakleer beklede kap, gebouwd in 1862 als korenmolen op een stuk grond van de Diaconie der Armen. In 1969 is bij een restauratie de kap vernieuwd en heeft men een halfsteens beklamping rond de voorheen gepleisterde molenromp aangebracht.
Het station (Spoorlaan 7) werd in 1868 gebouwd aan de lijn Roosendaal-Vlissingen als een station 5de klasse van de Staatsspoorwegen naar plannen van K.H. van Brederode. In 1916 werd het station vergroot met een aanbouw aan de linkerzijde over de volle hoogte.
De zeszijdige muziektent op gemetselde voet in het op de Dorpsstraat aansluitende plantsoen dateert uit circa 1925.
Auteursrechtelijk beschermd