Simpelveld, Huize Loreto (1982)
waren de aanleg van de spoorlijn Maastricht-Aken in 1853 en de stichting van het kloostercomplex Huize Loreto (1878) en het Damianeum (1898). Als gevolg van de aanleg van de spoorlijn Simpelveld-Kerkrade (1934) is Simpelveld in de eerste helft van de 20ste eeuw aanzienlijk uitgebreid, met name aan de noordwestzijde.
De R.K. St.-Remigiuskerk (Pastoriestraat 2) is een driebeukige kruisbasiliek met rond gesloten koor en een ongelede toren met ingesnoerde naaldspits. Deze in Kunradersteen opgetrokken kerk werd in 1921 gebouwd naar ontwerp van C.J.H. Franssen, ter plaatse van een barokke voorganger (1692). De kerk is voorzien van rondboogvensters met mergelstenen omlijstingen. De toren werd in 1935 toegevoegd, mogelijk naar plannen van A.H.J. Swinkels. Tot de inventaris behoren een orgelgalerij op hardstenen zuilen uit circa 1750 en - uit de 19de-eeuw - een communiebank, een preekstoel en twee biechtstoelen.
De pastorie (Pastoriestraat 13-15) ligt aan een binnenhof. Dit tweelaags pand werd in 1683 (jaartalsteen en -ankers) gebouwd in opdracht van pastoor Faymonville en in 1772-'78 (jaartalsteen) verbouwd en vernieuwd voor pastoor Sougnez. De hardstenen ingangsomlijsting aan de hofzijde is gedateerd ‘1772’ en bevat een snijraam in Lodewijk XV-stijl. In het interieur bevinden zich diverse 18de-eeuwse onderdelen, waaronder een omtegelde haard en een schouw uit 1786. De naastgelegen kapelanie dateert uit 1778, evenals de toegangspoort tot de binnenhof. Rechts van de poort staat het kostershuis uit 1834 (gevelsteen).
Huize Loreto (Kloosterstraat 68-70) is een imposant kloostercomplex in neogotische stijl, gebouwd in 1878 naar ontwerp van de Duitse architect H.J. Hürth voor de tijdens de Kulturkampf uit Duitsland vertrokken Congregatie van de Zusters van het Arme Kind Jezus. De tussen drielaags verblijfsgebouwen ingeklemde kruisvormige kloosterkapel heeft een door luchtbogen geschoord middenschip. In het vieringtorentje hangt een door C. Claren gegoten klok (1879). Het voorm. meisjespensionaat (Kloosterstraat 70) kwam eveneens in 1878 in neogotische stijl tot stand naar plannen van Hürth. Op het achtergelegen terrein bevinden zich twee verblijfsgebouwen, waarvan één met aangebouwde plantenserre en een afgeschuinde hoekpartij met St.-Jorisbeeld en een torentje met naaldspits. Verder liggen hier een boerderij en paardenstallen in chaletstijl. De gebouwen op het achterterrein maken geen deel meer uit van het klooster en zijn onlangs verbouwd tot woonhuizen. Het nabijgelegen neogotisch herenhuis 't Kanthuis (Rodeput 12) uit circa 1875 werd gebouwd als woonhuis voor de rector van Huize Loreto.
Het voorm. klooster Damianeum (Pater Damiaanstraat 38) werd opgericht voor de paters Damianen op het terrein van de in 1896 aangekochte boerderij ‘De Plaar’. Hier kwam in 1897 het neogotische L-vormige drielaags kloostergebouw tot stand naar ontwerp van C. van Hoof. De kruisvormige neogotische kapel met klokkentorentje volgde in 1913 naar ontwerp van architect Renard, het noviciaat in 1927 naar plannen van S. Dings. Het complex is thans in gebruik als vormingscentrum.
Scholen. De voorm. openbare lagere school (Dorpstraat 22) is een gepleisterd diep pand uit 1827, dat tot 1870 als school in gebruik is geweest. De R.K. St.-Jozefschool (Kloosterstraat 66) is een achtklassige middengangschool, gebouwd in 1931 naar ontwerp van A.H.J. Swinkels in opdracht van het bestuur van Huize Loreto. Opvallend is de risalerende ingangspartij met expressionistische elementen.
Woonhuizen. Het in Kunradersteen opgetrokken huis Irmstraat 88 werd gebouwd in 1797 (gevelsteen) voor burgemeester Theodoor van Wersch. De villa Pastoriestraat 9 uit circa 1910 vertoont chaletstijl-elementen. Een voorbeeld van een fors herenhuis met rationalistische elementen is Kloosterstraat 17, gebouwd in 1923 naar ontwerp van L. Lerschen. St.-Nicolaasbergweg 1-11 is een blok van drie dubbele woningen in Kunradersteen uit circa 1920. Het dubbele woonhuis Panneslagerstraat 16-18, met hoger opgetrokken middenpartij en expressionistische details, kwam in 1930 tot stand naar plannen van W.J. Nievelstein.
Boerderijen. Het boerderijcomplex St.-Nicolaashoeve (Bulkemstraat 1-3) is een van oorsprong 17de-eeuwse L-vormige hoeve, opgetrokken in Kunradersteen en met een vakwerkverdieping voorzien van diagonaalschoren. In de buitengevel bevinden zich enkele dichtgemetselde tussendorpelvensters, aan de binnenplaatszijde een dorpel met het opschrift ‘IHS Anno 1659’. St.-Nicolaasstraat 31a, een gesloten hoeve in Kunradersteen met vakwerkschuur, werd in 1781 gebouwd voor Egidius van de Weijer en Anna Brouwers. Ze lieten op de sluitsteen van de inrijpoort het bouwjaar en hun initialen aanbrengen. De gesloten hoeve Bulkemstraat 41, uitgevoerd in Kunradersteen en baksteen, dateert uit 1842 en is mogelijk herbouwd in verband met de aanleg van de nieuwe weg Simpelveld-Eijs.
Watermolens. De voorm. Oude Molen of Molen van Houben aan de Eyserbeek (Oude Molenstraat 6) is een bovenslagmolen uit 1774, die in gebruik was als korenmolen. In 1961 heeft men de molen buiten werking gesteld en de molenvijver gedempt. Het waterrad is nog aanwezig in een aanbouw tegen de zijgevel. Aan de Eyserbeek ligt verder de Bulkemsmolen (Bulkemstraat 43), een vroeg-19de-eeuwse grotendeels in Kunradersteen opgebouwde bovenslagmolen. De molen bevindt zich binnen een gesloten hoeve.
Bedrijfsgebouwen. Het gepleisterde bedrijfspand Dorpstraat 6, met hoger opgetrokken middenpartij, dateert uit 1914. De winkelpui is gemoderniseerd. Dorpstraat 2-4 is een drielaags hoekpand in expressionistische vormen,
Auteursrechtelijk beschermd
